Język niemiecki

[Feles]

A nic, nie spodziewałem się, że jeszcze się uczy(ło?) rosyjskiego.

----

Also, coś mającego udawać lekcję trzecią:

Prawie wszystkie niemieckie czasowniki w teraźniejszym da się odmieniać regularnie. Przykładem takiego jest gehen /ge:ən/ - iść.

ich gehe
du gehst
er/sie/es geht

wir gehen
ihr geht
sie/Sie gehen


W drugiej i trzeciej osobie pojedynczej zdarza się przegłos, np. sehen /ze:ən/ (widzieć)

ich sehe
du siehst /zi:st/
er/sie/es sieht /zi:t/

wir sehen
ihr seht
sie/Sie sehen


Zachodzi również upodobnienie końcówek po s, ss, z, np. w tanzen (tańczyć)

ich tanze
du tanzt
er/sie/es tanzt

wir tanzen
ihr tanzt
sie/Sie tanzen


Oczywiście oba procesy mogą zajść równocześnie, wtedy odmiana może wyglądać trochę dziwacznie, por. essen (jeść):

ich esse
du isst
er/sie/es isst

wir essen
ihr esst
sie/Sie essen


Zadanie I - odmienić czasowniki
· malen (malować) - regularny
· zeichnen (rysować) - występuje epenteza "e"
· sprechen (mówić) - uwaga na przegłos do "i"
· wachsen (rosnąć) - przegłos, upodobnienie

Zadanie II - zbudować zdania
· On widzi.
· Ona tańczy.
· Rysujemy i malujemy.
· Pan je.
· Pani mówi.
· Państwo idą.

[Vilène]

A nic, nie spodziewałem się, że jeszcze się uczy(ło?) rosyjskiego.

Uczy się, uczy. Nawet moja młodsza siostra ma ruski w liceum...

[lehoslav]

Jeszcze transkrypcję "sprechen" popraw albo usuń, jak już moje posty usuwasz.
Zresztą świetny zwyczaj - moderator usuwa posty, w których wytykane są jego błędy. Gratuluję!

[Silmethúlë]

lehoslav - akurat widziałem twój post, fajnie, że wytykasz, że błędy są. Nieźle by było, gdybyś przy tym te błędy konkretnie wskazał, a najlepiej napisał, czemu są błędami. Źródła i napisania własnej, poprawnej, wersji od ciebie nie śmiem nawet wymagać.

Gdybym miał moda post w rodzaju "jak masz podawać taką wymowę, to lepiej żadnej nie podawaj" sam bym wywalił.

[lehoslav]

Nieźle by było, gdybyś przy tym te błędy konkretnie wskazał

Za łatwo byście mieli. Zresztą jest wikisłownik, można zajrzeć.

czemu są błędami

Bo są błędami.

Gdybym miał moda post w rodzaju "jak masz podawać taką wymowę, to lepiej żadnej nie podawaj" sam bym wywalił.

Człowiek pcha się na afisz, popełniając byki w takich kwestiach, które się omawia na pierwszej lekcji niemieckiego w podstawówce. Inaczej nie potrafię formułować uwag w takich przypadkach, przykro mi. I to fakt, że lepiej, jakby tam żadnej wymowy podanej nie było, bo ktoś już mógł to przeczytać, zapamiętać i zacząć tak mówić.

[Silmethúlë]

Akurat w szkole, i to nawet średniej, wymowa niemieckiego kuleje zazwyczaj o wiele bardziej. Po trzech latach gimnazjum, trzech latach liceum i semestrze niemieckiego na studiach dalej nie mam pojęcia o niemieckiej fonologii. Więc przesadzasz.

Inna sprawa, że Feles mógł sprawdzić to, co pisze, choćby i z Wikipedią (może i marne źródło, nie wiem, nie jestem w stanie zweryfikować, ale przynajmniej mógłby się czymś podeprzeć), tam: http://en.wikipedia.org/wiki/German_phonology

[lehoslav]

Akurat w szkole, i to nawet średniej, wymowa niemieckiego kuleje zazwyczaj o wiele bardziej. Po trzech latach gimnazjum, trzech latach liceum i semestrze niemieckiego na studiach dalej nie mam pojęcia o niemieckiej fonologii. Więc przesadzasz.

A ja nie twierdzę, że z wymową niemiecką w szkole jest dobrze. Ba, jest bardzo źle. Koszmarnie nawet.
Ale to, że "sechs" czyta się nie z [x] ale z [k], to chyba każda pani mówi.

[Wedyowisz]

Jak to właściwie jest w potocznym niemieckim z rozróżnianiem końcowego -en i -em? Bo spotkałem się z transkrypcją -en jako [m=] po labialnej.

[Toivo]

/tsaɪxnen/ [tsaɪ̯çnən]
/ʃpre:xen/ [ʃpʁeːçn̩]
/vaksen/ [vaksn̩]

Alles klar?

Nie jest klar, skąd wytrzasnąłeś /e/ w końcówce bezokolicznika.

Proponuję zrobić jedną transkrypcję odpowiadającą w przybliżeniu poprawnej wymowie, zamiast silić się na fonologiczną i fonetyczną. I w ogóle zająć się językiem, bo jak widzę kolejny kurs (po niderlandzkim) kończy się na fantazyjnych teoriach nt. zapisu IPą.

[lehoslav]

Nie jest klar, skąd wytrzasnąłeś /e/ w końcówce bezokolicznika.

A, tego nawet nie zauważyłem ;-)

[lehoslav]

Jak to właściwie jest w potocznym niemieckim z rozróżnianiem końcowego -en i -em? Bo spotkałem się z transkrypcją -en jako [m=] po labialnej.

Tak, po labialnej wymawia się [m̩]. Po /k, g/ [ŋ̩]. Duden nawet tego nie gani. Nawet traktuje to jako wymowę normatywną.

[Canis]

No i co z tym podręcznikiem, lehoslav zabił aktywność?

[Canis]

* Canis się dopomina.

xD

[Toivo]

Przejmuję projekt  8-)

LEKCJA 4

Dialog

- Hast du Geschwister?
- Ja, ich habe einen Bruder und zwei Schwester. Und du?
- Ich habe zwei Brüder. Leider habe ich keine Schwester.
- Wie alt sind deine Geschwister?
- Mein Bruder ist 28 (achtundzwanzig) Jahre alt. Er heißt Stefan, ist schon verheiratet und hat ein Kind. Meine Schwester sind jünger: 15 (fünfzehn) und 12 (zwölf).
- Ähnlich wie meine zwei Brüder. Sie gehen auch noch in die Schule.

Słowniczek

(Wyjaśnienia: litera przed rzeczownikiem, to ostatnia litera rodzajnika - der, die lub das; po rzeczowniku jest podana końcówka liczby mnogiej, gdzie -¨ oznacza przegłos akcentowanej samogłoski)

alt - stary
ähnlich - podobnie
auch - też
r Bruder, -¨ - brat
gehen - iść, chodzić
e Geschwister pl - rodzeństwo
haben - mieć (habe, hast, hat, haben, habt, haben)
heißen - nazywać się
in die Schule - do szkoły
jung - młody
jünger - młodszy
s Kind - dziecko
leider - niestety
mein - mój
schon - już
e Schule - szkoła
e Schwester, - - siostra
verheiratet - żonaty, zamężna
wie - jak
wie alt ist... - ile lat ma...

Gramatyka

1. Zaprzeczenie rodzajnika nieokreślonego

Słowo kein służy do zaprzeczania rodzajnika nieokreślonego - odpowiada polskiemu "żaden". Używamy go zawsze przy zaprzeczaniu zdań, w których dopełnienie jest poprzedzone rodzajnikiem nieokreślonym.

Hast du eine Schwester? - Masz siostrę?
Nein, ich habe keine Schwester. - Nie, nie mam siostry.

2. Mianownik i biernik

Język niemiecki rozróżnia cztery przypadki. Dzisiaj poznamy dwa z nich: mianownik (Nominativ) i biernik (Akkusativ).

W języku niemieckim przez przypadek nie odmienia się sam rzeczownik (z drobnymi wyjątkami), lecz słowa, które go poprzedzają: rodzajniki, przymiotniki, zaimki osobowe itp. W danej formie przyjmują one zawsze taką samą końcówkę, której trzeba nauczyć się na pamięć. Poniżej podano mianownik i biernik dla rodzajników określonych:

	m	f	n	pl
Nom.	der	die	das	die
Akk.	den	die	das	die

Dla rodzajników nieokreślonych:

	m	f	n	pl
Nom.	ein	eine	ein	-
Akk.	einen	eine	ein	-

Słowa takie, jak mein, kein itp. odmieniają się tak samo, jak rodzajnik nieokreślony (w liczbie mnogiej: meine, keine).

Biernika używamy:
- do dopełnienia bliższego: ich habe einen Bruder
- z niektórymi przyimkami: ich gehe in die Schule

3. Liczebniki 11 - 99

Poniżej podano dalsze liczebniki:

11 - elf
12 - zwölf
13 - dreizehn
14 - vierzehn
15 - fünfzehn
16 - sechzehn
17 - siebzehn
18 - achtzehn
19 - neunzehn
20 - zwanzig
21 - einundzwanzig
22 - zweiundzwanzig
...
30 - dreißig
40 - vierzig
50 - fünfzig
60 - sechzig
70 - siebzig
80 - achzig
90 - neunzig

Liczebniki powyżej dwudziestu tworzymy w następujący sposób: jedności + und + dziesiątki (tak! taka kolejność ).

4. Szyk zdania

Język niemiecki, wraz z niderlandzkim i językami skandynawskimi, zalicza się do grupy języków, w których orzeczenie w zdaniu głównym występuje zawsze na drugim miejscu (złośliwi nazywają to językami V2):

Ich habe keine Schwester. - Nie mam siostry.
Leider habe ich keine Schwester. - Niestety nie mam siostry.
Ich habe leider keine Schwester. - Nie mam niestety siostry.
Einen Bruder habe ich, aber eine Schwester nicht. - Brata to mam, ale siostry nie.

To ostatnie, to niepedagogiczny przykład, bo używamy w nim "eine" i "nicht", a nie "keine" - tak się robi rzadko i nie zapamiętujcie tego.

Zadanie domowe

Beantworte die Fragen. Odpowiedz na pytania.
Wie heißt du?
Wie alt bist du?
Hast du Geschwister? (wie viele Brüder, wie viele Schwester)
Hast du Haustiere (zwierzęta domowe)? Wie viele (ile) und welche (jakie)?

EDIT: Bonus

Jako bonus, ze względu na niewielkie różnice, dodaję tłumaczenie tego tekstu na niderlandzki, gdyby ktoś chciał się uczyć równolegle

- Heb je broers of zusjes?
- Ja, ik heb een broer en twee zusjes. En jij?
- Ik heb twee broers. Helaas heb ik geen zusjes.
- Hoe oud zijn jouw broers en zusjes?
- Mijn broer is 28 (achtentwintig) jaar oud. Hij heet Stefan, is al getrouwd en heeft een kind. Mijn zusjes zijn jonger: 15 (vijftien) en 12 (twaalf).
- Dat lijkt op mijn twee broers. Zij zitten ook nog op school.

[Mścisław Bożydar]

Niderlandzki nie zna słowa rodzeństwo, tylko używa takiej opisówki?