Trzeci jer i...dwa nowe jusy

[Thooomas431]

Przeglądając ostatnio angielską i rosyjską wikipedię natrafiłem na takie cóś:
-Jer neutralny
www.fileformat.info/info/unicode/char/a64e/index.htm
-Jus mieszany
www.fileformat.info/info/unicode/char/a65b/index.htm
-Jus mały zamknięty
www.fileformat.info/info/unicode/char/a659/index.htm
Wiecie może jaki dźwięk one oddawały lub jaką miały funkcję i do kiedy były używane?

[Towarzysz Mauzer]

Zdaje mi się, że to współczesne naukowe anachroniczne kreacje, oddające wszelako realne zmiany w językach słowiańskich. Jer neutralny np. charakterystyczny był dla południowo-zachodniej słowiańszczyzny (ale realna grafia oddawała go jerem miękkim). Do zmieszania jusów dochodzić mogło po spółgłoskach palatalnych. Jus mały zamknięty pozostaje dla mnie zagadką.

Jeżeli ktoś tu jest bardziej obeznany ze wschodnią słowiańszczyzną, niech się odezwie i powie, że bredzę.

[Thooomas431]

No ale jak ten jer neutralny brzmial? Jus mieszany zapewne jak "nosowa jać" a ten maly jus zamknięty to rzeczywiście coś dziwnego

[Wedyowisz]

A musiał jakoś brzmieć? Rosjanie do XX wieku pisali nieme twarde znaki w wygłosie wyrazów. O tych dwóch jusach nie słyszałem, ale na rosyjskiej WP jest parę słów o закрытом юсе. Nie każda graficzna osobliwość w cyrylicy korespondowała z jakimś faktycznym zróżnicowaniem w wymowie (czasem homofoniczne litery stosowano np. dla rozdzielenia na piśmie jednobrzmiących form gramatycznych tego samego wyrazu albo w jakimś konkretnym wyrazie, żeby było mondrzej).

Ten unikodowy neutralny jer przydaje się w zapisie rekonstrukcji i w transkrypcji tekstów źródłowych, gdy nie wiadomo, jaki jer w danym miejscu występował (np. z powodu grafii źródeł albo konfliktu dialektów) i nie chce się arbitralnie wybierać. Na przykład różne języki słowiańskie kontynuują albo końcówkę *-tь albo *-tъ w 3. os. Ztcp również w chorwackiej kanciastej głagolicy był tylko jeden jer, pisany pionową kreską.

[Dynozaur]

Tak, trzeci jer to wymysł slawistów (zresztą, mało popularny, chociaż potencjalnie przydatny). Co do zmieszanego jusa nie jestem pewien, a jus zamknięty to (z tego, co mi się wydaje) zwykły warjant graficzny zwykłego Ѧ.

Jak mówi Wedyowisz, różni skrybowie różnie udziwniali cyrylicę cerkiewną, nieraz zupełnie niepotrzebnie.

EDIT: Udało mi się dokopać do propozycji wprowadzenia tych (i innych) znaków do Unikodu. Tu jest wszystko wyjaśnione.

Co ciekawe, nie wszystkie podane tam znaki ostatecznie wylądowały w Unikodzie - n.p. "Early Yus". Szkoda...