Etymologijni szujodruhowie, czyli fałszywe kognaty

Zaczęty przez Mścisław Bożydar, Sierpień 22, 2011, 00:35:44

Poprzedni wątek - Następny wątek

Ainigmos

#975
Nos i donos, wynos, przenos
Słownictwo nie może upodobnić się do poharatanego wykorzeniającymi wtrętami drzewa bez korzeni - oto hasło czyścielskiego słowodzieja
  •  

mijero

Cytat: Boletto w Lipiec 01, 2019, 20:46:05
Obszerny i obszar (dobrze się jermanizm zakamuflował).

Tyle osób pochwaliło, a to chyba jednak nieprawda. We wszystkich słownikach (Boryś, Mostowiak, Bańkowski i Mańczak) podają, że obszerny 'rozległy wszerz' pochodzi od daw. przysłówka obszerz 'wszerz, na szerokość', który z kolei pochodzi od wyrażenia przyimkowego ob szerz. U Bańkowskiego widnieje napodobne (analogiczne) obdłużny 'rozległy wzdłuż' od obdłuż. Podawałem to swego czasu jako zamiennik obszaru w wysokopolskim: ,,obszerz r. ż. lub obszerze r. n. — obszar". Czy może zaszła ostatnio jakaś zmiana w tych ustaleniach?

Można by pomyśleć, że angielskie nice 'miły' oraz niemieckie nett 'miły' są spokrewnione, ale nie. Na dodatek oba słowa mają być pożyczkami z niemalże jednakową ścieżką zapożyczenia.
Angielskie nice ma być pożyczone z francuskiego, a to z łacińskiego nescius 'nieświadomy; niezdolny': https://en.wiktionary.org/wiki/nice#Etymology_1
Niemieckie nett ma być pożyczone z niderlandzkiego, to z francuskiego, a to z łacińskiego nitidus 'lśniący; przystojny; zadbany': https://en.wiktionary.org/wiki/nett#Etymology_2
Boć wiem, trzeba mi prawdę powiedzieć:
przez cudzy język w cudze ręce włodźstwa zachodziły.

Łudomian

Cytat: JasiekChrusty w Lipiec 13, 2020, 11:54:03
Cytat: Boletto w Lipiec 01, 2019, 20:46:05
Obszerny i obszar (dobrze się jermanizm zakamuflował).

Tyle osób pochwaliło, a to chyba jednak nieprawda. We wszystkich słownikach (Boryś, Mostowiak, Bańkowski i Mańczak) podają, że obszerny 'rozległy wszerz' pochodzi od daw. przysłówka obszerz 'wszerz, na szerokość', który z kolei pochodzi od wyrażenia przyimkowego ob szerz. U Bańkowskiego widnieje napodobne (analogiczne) obdłużny 'rozległy wzdłuż' od obdłuż. Podawałem to swego czasu jako zamiennik obszaru w wysokopolskim: ,,obszerz r. ż. lub obszerze r. n. — obszar". Czy może zaszła ostatnio jakaś zmiana w tych ustaleniach?

Można by pomyśleć, że angielskie nice 'miły' oraz niemieckie nett 'miły' są spokrewnione, ale nie. Na dodatek oba słowa mają być pożyczkami z niemalże jednakową ścieżką zapożyczenia.
Angielskie nice ma być pożyczone z francuskiego, a to z łacińskiego nescius 'nieświadomy; niezdolny': https://en.wiktionary.org/wiki/nice#Etymology_1
Niemieckie nett ma być pożyczone z niderlandzkiego, to z francuskiego, a to z łacińskiego nitidus 'lśniący; przystojny; zadbany': https://en.wiktionary.org/wiki/nett#Etymology_2

To w żaden sposób nie przeczy mojemu, a wręcz współgra. Obszerny jak najbardziej jest rodzime. Inna sprawa z obszarem. Dla mnie wystarczająco wymowne są formy stpol.: abszar, habszar, aberszar, oberszar, obyrszar.
https://wsjp.pl/index.php?id_hasla=3760&id_znaczenia=5064172&l=19&ind=0
Przy imek za dla czasu

mijero

No w zasadzie tak. Nie zrozumiałem, że pisząc o ,,zakamuflowanym jermaniźmie" masz na myśli obszar. Ja wiem, że to niemczyzna. Żadne zaskoczenie. Sądziłem, że masz na myśli nieco zawiłego pochodzenia obszerny, które może uchodzić za pochodne od obszaru. Tyle że, co teraz sobie uświadamiam, zestawienie tych słów w tym wątku byłoby bezpodstawne, gdyby wychodzić od uznania słowa obszerny za niemczyznę... Krótko mówiąc – coś mi się pokićkało  :-[
Boć wiem, trzeba mi prawdę powiedzieć:
przez cudzy język w cudze ręce włodźstwa zachodziły.

Ainigmos

#979
Cytat: Kazimierz w Lipiec 21, 2020, 10:46:28
Ale czy pedał w znaczeniu "mężołożnik" nie jest przypadkiem od pederasty?
Jest nie przypadkiem, a oto dowód, że jest amfibolią, która uwiera cyklistom:
pedał "homoseksualista" (<- z gr. παιδεραστής "pederasta" wskutek mutylacji i alternacji) i pedał "dźwignia nożna" (<- z gr. πηδάλιον "główne wiosło")
Słownictwo nie może upodobnić się do poharatanego wykorzeniającymi wtrętami drzewa bez korzeni - oto hasło czyścielskiego słowodzieja
  •  

Ainigmos

Słownictwo nie może upodobnić się do poharatanego wykorzeniającymi wtrętami drzewa bez korzeni - oto hasło czyścielskiego słowodzieja
  •  

SchwarzVogel

Pedał jest z łacińskiego pedalis "nożny" (czy raczej "stopny"), od pes, jak bipedal i centipeda itd.

A co do tego "pedała" jako obelgi, od "pederasty", to zawsze mi to łamało głowę.

Coś takiego musiało chyba powstać w więzieniu, albo wśród jakiś dzieci zaraz przed dorastaniem, bo chyba tylko w takich "gwarach" przyjmują się takie dzikie mutacje?
  •  

Siemoród

Cytat: SchwarzVogel w Lipiec 21, 2020, 14:48:54
Pedał jest z łacińskiego pedalis "nożny" (czy raczej "stopny"), od pes, jak bipedal i centipeda itd.

A co do tego "pedała" jako obelgi, od "pederasty", to zawsze mi to łamało głowę.

Coś takiego musiało chyba powstać w więzieniu, albo wśród jakiś dzieci zaraz przed dorastaniem, bo chyba tylko w takich "gwarach" przyjmują się takie dzikie mutacje?
Ale to nie jest jakaś dziwna formacja wcale, porównaj ros. pot. пидоръ albo sch. peder, też od tego samego. Tutaj jedynie zaszło skojarzenie z pedałem jako przedmiotem.
Niech żyje Wolny Syjam!
  •  

mijero

Tureckie balık 'ryba' i tureckie balina 'wieloryb'.
Boć wiem, trzeba mi prawdę powiedzieć:
przez cudzy język w cudze ręce włodźstwa zachodziły.
  •  

Siemoród

Nie wiem czy było ale
pol. nisza
pol. nizki i pokrewne

Sądziłem dotąd, że to jakaś warjacja jak nizki-niż, wysoki-wyż.
Niech żyje Wolny Syjam!
  •  

Ainigmos

#985
Czysta paronimia wbrew antyklerykałom:
katolik (<- gr. καθολικός "powszechny") i kat
Słownictwo nie może upodobnić się do poharatanego wykorzeniającymi wtrętami drzewa bez korzeni - oto hasło czyścielskiego słowodzieja
  •  

Siemoród

węg. fiú (syn, także chłopiec)
rum. fiu (syn)
Niech żyje Wolny Syjam!

Siemoród

#987
Kolejny szujodruch:
pol. kolka,
pol. kłóć (odmieniane kolę, kolesz, kole),
okazuje się, że to drugie pierwsze to od prancuzkiego colique.

Zawsze myślałem, że nazwa kolka jest od kłucia w brzuchu.

EDIT: Poprawich xD
Niech żyje Wolny Syjam!
  •  

Kazimierz

  •  

Siemoród

algorytm i logarytm

To pierwsze słowo pochodzi z arabskiego i jeszcze w średniowiecznej łacinie było zapisywane algorismus. Pisownia, a następnie wymowa przez -th- powstała pod wpływem etymologji ludowej i rzekomego związku tego słowa z gr. arithmos (liczba).
Niech żyje Wolny Syjam!
  •