Nisĭdeçãinïa sønda - język należący do grupy języków laryngijskich i podgrupy tzw. języków złożonych, używany w Nissidzie przez 98 milionów ludzi. Blisko spokrewniony jest w pełni wzajemnie zrozumiały język marneski, często też uważany za dialekt nissidczyzny. Różnice są głównie kosmetyczne poza jednym, że marneski może być też pisany alfabetem laryngijskim, natomiast nissidzki tylko łacinką. Do tej samej gałęzi języków złożonych należy również język rydwański, spokrewniony w około 88% z nissidczyzną, a także język harbencki, zrozumiały w mowie na ok. 76%, natomiast w piśmie już w ogóle niezrozumiały dla Nissidczyka, ponieważ alfabet laryngijski jest tam jedynym obowiązującym pismem. Należy też wiedzieć, że język nissidzki uważa się za bezpośrednią spuściznę po języku starolaryngijskim (analogicznie jak macedoński wobec staro-cerkiewno-słowiańskiego).
Podstawowe cechy języka nissidzkiego:- akcent swobodny i ruchomy, prawie zawsze oznaczany na piśmie (różnica w stosunku m.in. do szapienckiego)
- pisownia w miarę fonetyczna (bardziej fonetyczna niż harbencka, ale mniej niż rydwańska)
- brak głosek szumiących w rodzimych wyrazach, za to dystynktywne [h] i
- oraz [l] i [ɫ]
- o wiele większa skłonność do zapożyczeń europejskich niż np. w szemierszczyźnie
- istnienie dystynktywnych samogłosek krótkich i zwykłych, do tego samogłoski krótkie dystynktywne również między sobą
- akcent może padać zarówno na samogłoskę długą, ale także może padać i na krótką (co jest niedozwolone chociażby w rydwańskim)
- siedem przypadków identycznych z polskim (tyle że narzędnik ma nieco więcej funkcji), cząstkowo też partytyw
- istnieje aglutynacja, dlatego rola przyimków jest mocno ograniczona, choć nie aż do tego stopnia jak w szemierskim
- ścisła kongruencja przymiotnika z rzeczownikiem
- dość skomplikowana odmiana czasownika, z częstymi wymianami samogłosek, przesuwkami akcentu i supletywizmem
- podobnie skomplikowana odmiana rzeczownika
- relatywnie duże zbieżności składniowe i leksykalne z językiem szemierskim
- aspektualność czasownika - cztery aspekty podobne do tych szemierskich, jednak trochę różniące się zastosowaniem
- analityczny aspekt stanowy i tryb rozkazujący, fleksyjny aspekt wielokrotny i tryb przypuszczający (to nie czas jak w szemierskim)
- częste zjawisko palatalizacji głosek [t] i [l] po niektórych końcówkach fleksyjnych
Głosownia
a/ă/ȃ/ä/ë [a] - ao [ɑ] - ã [æ˙] - b [b] - d [d̺] - e/ĕ/ȇ/ë [ɛ] - ẽ [ɘ˙] - f [f] - g [g] - h [h] - hj [x] - i/ĭ/ȋ/ï [i] - ĩ [ɪ˙] - j [j] - k [k] - l [l] - m [m] - n [n] - o/ŏ/ȏ/ö [ɔ] - õ [ɜ˙] - p [p] - r [r] - s [s̺] - sj* [ʂ] - t [t̺] - u/ŭ/ȗ/ü [u] - ũ [ɤ˙] - v* [v] - z [z] - zj* [ʐ] - ø [o] - ç [s̺ʲ] - ļ [ɫ] - ţ [ts̺ʲ]
+ dyftongi: ai/ăi [aj] - au [aw] - ãi [e], [ɘ˙j]** - ei/ĕi [ɛj] - ẽi [ɘ˙j] - ou [ɔw] - ui/ŭi [uj] - ũi [y], [ɪ˙j]**
*tylko w zapożyczeniach
**drugi wariant przed samogłoską i w środku wyrazu
Zasady pisowni w pigułce
1. Jeżeli mamy do czynienia z akcentowaną samogłoską długą, to zaznaczamy na niej akcent główny, chyba że:
a) jest to pierwsza nieredukowana sylaba w wyrazie, z wyjątkiem sytuacji, gdy wyraz należy do paradygmatu ruchomego w obu liczbach lub samogłoski redukowane i nieredukowane w pierwszej w ogóle sylabie wymieniają się
b) samogłoska należy do digrafu, poza pozycją przed i
c) jest to ø
d) jest obok samogłoska z dierezą
2. W przypadku zrostów i złożeń zasady wymienione w 1. dla każdej cząstki obowiązują osobno.
3. Znak akcentu głównego stawiamy też w jednosylabowych wyrazach, które mają akcent emfatyczny.
4. Stawiamy znak akcentu pobocznego:
a) w wyrazach przynajmniej trzysylabowych, by oznaczyć akcent poboczny (o ile oczywiście są spełnione warunki z punktu 1)
b) w pierwszej sylabie wyrazów z paradygmatem ruchomym w obu liczbach (o ile oczywiście sylaba spełnia warunki z punktu 1)
c) w niektórych jednosylabowych słowach, aby zaznaczyć, że nie posiadają własnego akcentu (enklityki lub proklityki, o ile oczywiście sylaba spełnia warunki z punktu 1)
5. Stawiamy dierezę:
a) żeby zaznaczyć, że druga samogłoska następująca po innej nie należy do dyftongu, tylko jest osobną samogłoską
b) zawsze na drugiej samogłosce, jeśli następuje hiatus
c) na końcu wyrazu, aby zaznaczyć, że samogłoska nie jest końcówką fleksyjną, tylko należy do tematu
d) w przypadku litery e, jeśli ją wymawiamy jak [a]
Artykuł 1 PDPC:
Hadăne sãinŭie sãdănţe sødrȇpnũï hană houãnaļdũiã ao hană maçenãiai pareţe ao deçleţe. Hȃ ẽsĭ senă føndelçai stĕmeçe ao hønũirăţeçe, sãr søldĭ hømendahă dẽmirneie hou ënderãinïe terhjăiẽ.
Czasownik (dahău)*
*jeden z wyjątków od zasady niepisania znaku akcentu nad dyftongiem
Zasady tworzenia form
Czas przeszły i teraźniejszy poznamy dokładniej w czasie całego kursu, dla wielu czasowników głównych bowiem nie ma żadnej reguły tworzenia odmiany.
Czasy stanowe w ok. 95% przypadków tworzymy poprzez dodanie hø- przed czasownikiem, jednak ze względu na to, że nie zawsze tak jest, to będziemy uwzględniać w tabelach aspekt stanowy w przypadku nieregularności.
Temat czasów przyszłych tworzymy w ok. 90% przypadków poprzez dodanie spójki -h- przed końcówką fleksyjną, jednak ze względu na to, że nie zawsze tak jest, to będziemy uwzględniać w tabelach czasy przyszłe w przypadku nieregularności.
Temat trybu przypuszczającego tworzymy w ok. 80% przypadków poprzez dodanie spójki -n- przed końcówką fleksyjną, jednak ze względu na to, że nie zawsze tak jest, to będziemy uwzględniać w tabelach czasy przypuszczające w przypadku nieregularności.
Imiesłów czynny tworzymy w ok. 95% przypadków poprzez dodanie końcówki -oïd/-ŏïd do tematu bezokolicznika z zachowaniem akcentu, jednak ze względu na to, że nie zawsze tak jest, to będziemy uwzględniać w tabelach imiesłów czynny w przypadku nieregularności.
Czasy proste wielokrotne tworzymy poprzez dodanie senă + czasownika w bezokoliczniku
Czasy stanowe wielokrotne tworzymy poprzez dodanie høsenă + czasownika w bezokoliczniku
Tryb rozkazujący teraźniejszy w każdym aspekcie tworzymy poprzez dodanie â + odmienionego odpowiedniego czasownika w czasie teraźniejszym
Tryb życzący ("oby") w każdym aspekcie tworzymy poprzez dodanie â + odmienionego odpowiedniego czasownika w czasie przypuszczającym teraźniejszym
Mowę zależną i tryb warunkowy tworzymy poprzez dodanie odpowiedniego spójnika oraz obowiązkową inwersję podmiotu/okolicznika i orzeczenia.
Pytania tworzymy poprzez intonację rosnącą na końcu, dodając na końcu zaimek pytający w przypadku innego pytania niż tak/nie.
Przeczenia tworzymy bez wyjątku poprzez dodanie au- przed czasownikiem.
Na koniec: nie ma liczby podwójnej ani strony biernej, ani imiesłowu biernego.
Czasownik "być":
[table=2]
[tr]
[td]bezokolicznik[/td][td]senă[/td]
[/tr]
[tr]
[td]bezokolicznik stanowy[/td][td]høsenă[/td]
[/tr]
[tr]
[td]imiesłów czynny teraźniejszy[/td][td]senŏïd[/td]
[/tr]
[tr]
[td]imiesłów czynny teraźniejszy stanowy[/td][td]høsenŏïd[/td]
[/tr]
[/table]
[table=2]
[tr]
[td][/td][td]1.lp.[/td][td]2.lp.[/td][td]3.lp.[/td][td]1.lm.[/td][td]2.lm.[/td][td]3.lm.[/td]
[/tr]
[tr]
[td]teraźniejszy[/td][td]esĭ[/td][td]ẽrdă[/td][td]esi[/td][td]esãie[/td][td]ẽrdaï[/td][td]ẽsĭ[/td]
[/tr]
[tr]
[td]teraźniejszy stanowy[/td][td]hesĭ[/td][td]hẽrdă[/td][td]hesi[/td][td]hesãie[/td][td]hẽrdăï[/td][td]hẽsĭ[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przeszły[/td][td]hodã[/td][td]hodă[/td][td]hoda[/td][td]hodãie[/td][td]hodăï[/td][td]hodai[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przeszły stanowy[/td][td]hødã[/td][td]hødă[/td][td]høda[/td][td]hødãie[/td][td]hødăï[/td][td]hødai[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przyszły[/td][td]hørdãi[/td][td]hørdă[/td][td]hørdi[/td][td]hørdãie[/td][td]hørdăï[/td][td]hørdĭ[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przyszły stanowy[/td][td]haordãi[/td][td]haordă[/td][td]haordi[/td][td]haordãie[/td][td]haordăï[/td][td]haordĭ[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przypuszczający teraźniejszy[/td][td]hondã[/td][td]hondă[/td][td]hondi[/td][td]hondãie[/td][td]hondăï[/td][td]hondĭ[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przypuszczający teraźniejszy stanowy[/td][td]høndã[/td][td]høndă[/td][td]høndi[/td][td]høndãie[/td][td]høndăï[/td][td]høndĭ[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przypuszczający przeszły[/td][td]hondaiã[/td][td]hondãia[/td][td]hondaie[/td][td]hondãiei[/td][td]hondãieï[/td][td]hondaie[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przypuszczający przeszły stanowy[/td][td]høndaiã[/td][td]høndãia[/td][td]høndaie[/td][td]høndãiei[/td][td]høndãieï[/td][td]høndaie[/td]
[/tr]
[/table]
Czasownik "stać się, być":
[table=2]
[tr]
[td]bezokolicznik[/td][td]ãi[/td]
[/tr]
[tr]
[td]bezokolicznik stanowy[/td][td]hãi[/td]
[/tr]
[tr]
[td]imiesłów czynny teraźniejszy[/td][td]hoïd[/td]
[/tr]
[tr]
[td]imiesłów czynny teraźniejszy stanowy[/td][td]høhoïd[/td]
[/tr]
[/table]
[table=2]
[tr]
[td][/td][td]1.lp.[/td][td]2.lp.[/td][td]3.lp.[/td][td]1.lm.[/td][td]2.lm.[/td][td]3.lm.[/td]
[/tr]
[tr]
[td]teraźniejszy[/td][td]hona͂i[/td][td]hona[/td][td]honi[/td][td]honië[/td][td]honaï[/td][td]honi[/td]
[/tr]
[tr]
[td]teraźniejszy stanowy[/td][td]haona͂i[/td][td]haona[/td][td]haone[/td][td]haona͂ie[/td][td]haonaï[/td][td]haone[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przeszły[/td][td]honu͂i[/td][td]honu[/td][td]honui[/td][td]honu͂ie[/td][td]honuï[/td][td]honei[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przeszły stanowy[/td][td]haonu͂i[/td][td]haonu[/td][td]haonui[/td][td]haonu͂ie[/td][td]haonuï[/td][td]haonei[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przyszły[/td][td]honhĭ[/td][td]honhă[/td][td]honhi[/td][td]honhië[/td][td]honhăï[/td][td]honhĭ[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przyszły stanowy[/td][td]haonhĭ[/td][td]haonhă[/td][td]haonhi[/td][td]haonhië[/td][td]haonhăï[/td][td]haonhĭ[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przypuszczający teraźniejszy[/td][td]hounã[/td][td]houna[/td][td]houni[/td][td]hounãie[/td][td]hounaï[/td][td]houni[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przypuszczający teraźniejszy stanowy[/td][td]høhounã[/td][td]høhounâ[/td][td]høhounî[/td][td]høhounãie[/td][td]høhounâï[/td][td]høhounî[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przypuszczający przeszły[/td][td]hounaiã[/td][td]hounãia[/td][td]hounaie[/td][td]hounãiei[/td][td]hounãieï[/td][td]hounaie[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przypuszczający przeszły stanowy[/td][td]høhounaiã[/td][td]høhounãia[/td][td]høhounaie[/td][td]høhounãiei[/td][td]høhounãieï[/td][td]høhounaie[/td]
[/tr]
[/table]
Czasownik "isć":
[table=2]
[tr]
[td]bezokolicznik[/td][td]heta[/td]
[/tr]
[tr]
[td]bezokolicznik stanowy[/td][td]høheta[/td]
[/tr]
[tr]
[td]imiesłów czynny teraźniejszy[/td][td]harnoïd[/td]
[/tr]
[tr]
[td]imiesłów czynny teraźniejszy stanowy[/td][td]høharnoïd[/td]
[/tr]
[/table]
[table=2]
[tr]
[td][/td][td]1.lp.[/td][td]2.lp.[/td][td]3.lp.[/td][td]1.lm.[/td][td]2.lm.[/td][td]3.lm.[/td]
[/tr]
[tr]
[td]teraźniejszy[/td][td]henda͂[/td][td]harnă[/td][td]henda[/td][td]henda͂ië[/td][td]harnăï[/td][td]hendă[/td]
[/tr]
[tr]
[td]teraźniejszy[/td][td]høhenda͂[/td][td]høharnă[/td][td]høhendâ[/td][td]høhenda͂ië[/td][td]høharnăï[/td][td]høhendă[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przeszły[/td][td]heru͂i[/td][td]herŭ[/td][td]heru[/td][td]heru͂ie[/td][td]herŭï[/td][td]herui[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przeszły stanowy[/td][td]høru͂i[/td][td]hørŭ[/td][td]høru[/td][td]høru͂ie[/td][td]hørŭï[/td][td]hørŭi[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przyszły[/td][td]heçni[/td][td]heçnă[/td][td]heçni[/td][td]heçnië[/td][td]heçnăï[/td][td]heçnĭ[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przyszły[/td][td]høçni[/td][td]høçnă[/td][td]høçni[/td][td]høçnië[/td][td]høçnăï[/td][td]høçnĭ[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przypuszczający teraźniejszy[/td][td]hørnã[/td][td]hørnă[/td][td]hørne[/td][td]hørnãie[/td][td]hørnăï[/td][td]hørnĕ[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przypuszczający teraźniejszy stanowy[/td][td]haornã[/td][td]haornă[/td][td]haorne[/td][td]haornãie[/td][td]haornăï[/td][td]haornĕ[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przypuszczający przeszły[/td][td]hørnaiã[/td][td]hørnãia[/td][td]hørnaie[/td][td]hørnãiei[/td][td]hørnãieï[/td][td]hørnaie[/td]
[/tr]
[tr]
[td]przypuszczający przeszły[/td][td]haornaiã[/td][td]haornãia[/td][td]haornaie[/td][td]haornãiei[/td][td]haornãieï[/td][td]haornaie[/td]
[/tr]
[/table]
Aspekty działają trochę podobnie jak w szemierskim, jednak są pewne niuanse, które wyjaśnimy w dalszej części.
Cytat: Борівой w Kwiecień 30, 2018, 11:04:52
Cytatdahău
LOL
Ehh, uprzedziłeś mnie
Ale i tak, Obcy: widzę co tu zrobiłeś xD
Cytat: Caraig w Kwiecień 30, 2018, 14:00:03
Cytat: Борівой w Kwiecień 30, 2018, 11:04:52
Cytatdahău
LOL
Ehh, uprzedziłeś mnie
Ale i tak, Obcy: widzę co tu zrobiłeś xD
xD
Ciekawe, też to zauważyłem.
Zaledwie pierwsze wprost przetłumaczone słowo, a już tyle kontrowersji XD
Im więcej kontrowersji tym lepszy post XDDD