Zamiast wstępu, krótki tekst:
Våca a keňi
Na gorå, våca co vålni ne je måla, je nazråla keňi. Pårvåj je tęgl tęžkåj voza,
jetoråj je nesl bremę, tretej je nesl båjstrå člåvåka. Våca keňem je rekla: "Sårci me gorå,
kak vedę kak člåvåk keže keňem." Reką̊ keňi: "Sårca nas gorą̊, kak vedåm, kak člåvåk,
gospod, berå tvåję vålną̊ do våkrova svogo, a våca vålni ne må."
Slåjšę to, våca våbågla na pele.
Jaki to tekst, pewno wiecie :) Spróbujcie natomiast zgadnąć klasyfikację i lokalizację :)
Strzelałbym, że coś południowego, ale takie nagromadzenie ,,å" mi się kojarzy ze skandynawskimi. Swoją drogą trochę mi przypomina mój roterski, ale pewnie jak dasz procesy, to wyjdzie, że mi się tylko wydaje podobny :P
EDIT: Po zobaczeniu nazwy języka stwierdzam, że jednak zachodniosłowiański nadbałtycki.
Cytat: Todsmer w Listopad 11, 2014, 17:58:24
Jaki to tekst, pewno wiecie :) Spróbujcie natomiast zgadnąć klasyfikację i lokalizację :)
Zgaduję: zachodniosłowiański, wyspy Lolland i Falster? :D
Mogłbym prosic tutaj lub na wiki pełną gramatyke i słownik
Cytat: Vilène w Listopad 11, 2014, 20:35:05
Zgaduję: zachodniosłowiański (...)
Tak. Co prawda liczyłem na większą precyzję, ale ok :)
Cytat(...) wyspy Lolland i Falster? :D
Owszem :)
Z tym, że język (a przynajmniej jego plan) był wcześniej od lokalizacji.
Cytat: Lukas w Listopad 11, 2014, 21:06:14
Mogłbym prosic tutaj lub na wiki pełną gramatyke i słownik
Możesz. Będzie jak mi się będzie chciało systematyzować notatki. Słownika i tak nie upubliczniam, bo po co.
Åczy bolą̊ åd tegå nagråmadzenia å...
A konstruktywnie wypowiem się jak zobaczę jakąś gramatykę i zmiany fonetyczne, bo sam tekst mi wiele nie mówi ;)
To "keňi" to jakiś przegłos? (w stylu odwrotność przegłosu polskiego?)
Cytat: Toivo w Listopad 11, 2014, 21:28:15
Åczy bolą̊ åd tegå nagråmadzenia å...
Åcå. Serio :)
CytatTo "keňi" to jakiś przegłos? (w stylu odwrotność przegłosu polskiego?)
Tak.
Krótko o deklinacji (jutro będzie więcej):
Od razu zaznaczam, że jeszcze nie zdecydowałem się, jak będzie wyglądać redukcja samogłosek (ba, nie jestem jeszcze w 100% pewny, czy ją wprowadzić).
W wendzkim wyróżniamy takie paradygmaty odmiany:
a) rzeczowniki męskie:
vålk - vålci ,,wilk"
såjn - såjnåvi ,,syn"
kåm - kåmeni
Dwa pierwsze różnią się właściwie tylko postacią N pl. W pierwszym wyróżnia się dwie podgrupy, pierwszą miękką, drugą twardą, różniące się jedynie samogłoską w niektórych końcówkach (np Dat pl -åm/em)
b) nijakie:
låto - låta ,,lato"
peli - pela ,,pole"
jemę - jemena ,,imię"
c) żeńskie:
žena - ženi ,,kobieta"
douša - douše ,,dusza"
kost - kosti
Co nieco o lokalizacji
Vą̊di - nåzapadňešëj Slovåni
Czyli Wendowie - najzachodniejsi Słowianie.
Jak już wiemy, Wendowie (używam tej nazwy wyłącznie określając lud mówiący tym językiem) mieszkali na południu archipelagu duńskiego. Osiedlili się tam podczas ekspansji, ok VIII wieku. Szybko zaadoptowali do swoich potrzeb pogańskie wierzenia nordyckie, a potem wraz z Duńczykami przyjęli chrześcijaństwo. Dzięki temu uchowali swoją strukturę społeczną od upadku, a ich lokalizacja była dość ważna (świetna baza wypadowa na Pomorze), co pociągnęło za sobą dość wysoki prestiż lokalnej władzy.
Jeśli chodzi o sam język, najbliższym znanym językiem dla wendzkiego jest połabski, z którym łączy go sporo analogicznych rozwojów. Jest jednak chyba jeszcze bardziej konserwatywny od niego, a przynajmniej takie sprawia wrażenie :)
Zmiany fonetyczne
TorT-y
TorT > TårT
TerT > TerT/TreT
TelT > TlåT
TolT > TlåT
Sonanty
ŭl, ĭl > ål
ŭr > år
ĭr > eŕ
ě > å
Zmiękczenia
nj lj rj > ň ĺ ŕ
pj bj mj vj > pĺ bĺ mĺ vĺ / pň bň mň vň
Z drobnymi wyjątkami i, e, ě nie miękczy(ło) spółgłoski przed
č š ž miękkie
Samogłoski nosowe
ǫ > ą̊
ǫǫ > ą
ę > ę
ęę > ą
tj > c
dj > dz
stj > šč
zdj > *ždž > ž
tl, dl > tl, dl
y > åj (pod akcentem)
u > ou (pod akcentem)
Cjy > Cjej
in > en (n nie miękkie)
ar > år
aa > å
uv, ov > iv (nie zawsze)
Korelacja miękkości (taki sam proces zachodził również po miękkiej)
eCj > iCj
oCj > eCj
uCj > iCj
åCj > eCj
jĭ- > je-
ja- > je-
Prelabializacja
V- > vV-
voCj-, oCj- > ve-
voC-, oC- > vå-
Wokalizacja jerów
ŭ > å / -
ĭ > e / - / å (jeśli pod akcentem)
Redukcja samogłosek
a e i > ë
u o å > ö
Procesy, pracesami a koniugacja to gdzie jest? W proszku? Jak czytamy a z kułeczkiem, bo ja w tekscie wstępnym bajki Schillera czytałem tą literę jak a z ustami do o
Cytat: Lukas w Listopad 17, 2014, 18:54:24
Procesy, pracesami a koniugacja to gdzie jest? W proszku? (...)
Nie każdy się brandzluje nad tabelkami; będzie to będzie. Nie jest to priorytet.
Cytat: Lukas w Listopad 17, 2014, 18:54:24
(...) Jak czytamy a z kułeczkiem, bo ja w tekscie wstępnym bajki Schillera czytałem tą literę jak a z ustami do o
FonetykaSamogłoskia [a~æ]
å [ʌ~ɑ~ɐ]
e [ɛ~e]
i [i]
u [u]
o [ɔ~o]
Spółgłoskim [m]
n [n]
ň [ɲ]
p [p]
b [b]
v [ʋ]
t [t]
d [d]
c [t͡s]
dz [d͡z]
č [t͡ʃ]
dž [d͡ʒ]
s [s]
z [z]
š [ʃ]
ž [ʒ]
k [k]
g [g]
ch [x]
h [h]
r [r]
l [l]
j [j]
W zestawieniu głosek zabrakło ĺ ŕ ö ë. Skąd brałeś informacje o akcentuacji?
Cytat: Drukarz w Listopad 18, 2014, 19:33:58W zestawieniu głosek zabrakło ĺ ŕ ö ë.
ĺ i
ŕ nie są głoskami w języku (te głoski były tylko historycznie miękkie, potem zlały się z [r] i [l]).
ö to [ŏ~ə] a
ë to [ĕ~ə]
Cytat: Drukarz w Listopad 18, 2014, 19:33:58Skąd brałeś informacje o akcentuacji?
Głównie z Derksena, posiłkowałem się też rosyjskim i serbskochorwackim. No i jeszcze jakieś informacje z fora.
Wendzkie ciekawostki i kuriozaJako że nie mam czasu na rozwijanie tego języka, czas na wrzucenie nieopublikowanych jeszcze informacji o języku. Będzie dość chaotycznie, choć mam kilka pełnych tabelek.
Zaimkikåto - kto
co - co
sån - ten
tåt - tamten
våš - wszystko, wsze
čej - czyj
kåj,
köja,
köje - jaki, jaka, jakie (używane w pytaniach)
ktoråj, ktorëja, ktorëjo/ktorëje - który, która, które
jen - on (
jim itd), gen/loc
jejåsg
N | jaz | tuj | — |
G | mene | tebe | sebe |
D | månå/mi | tebå/ti | sebå/si |
A a | mę | tę | sę |
A b | me | te | se |
I | maňą̊/månëją̊ | teblą̊/tebëją̊ | seblą̊/sebëją̊ |
G | månå | tebå | sebå |
Acc a - używane z przysłówkiem
Acc b - używane z czasownikiem
duplRodzajnikW wendzkim występuje rodzajnik określony, nieodmienny:
-s, -se, -sinp.
vålks/vålkës - ten wilk,
låtösi - to lato,
kostëse - ta kość,
ženöse - ta kobieta
PrzymiotnikiW przymiotnikach mamy formy krótkie i długie, przy czym formy krótkie są nieodmienne (z wyjątkiem rodzajów) i pełnią rolę przysłówków i orzeczników.
np.
jen je pålön, jena je pålna, jeno je pålnoFormy długie są częściowo skrócone, a częściowo nie :)
sg
| m | f | n |
N | -åj | -ëja | -ëje |
G | -ego/-ogo | -ëjå | -ego/-ogo |
D | -emu/-omu | -ej | -emu/-omu |
A | -åj | -ëję | -ëje |
I | -im | -ëją̊ | -im |
L | -em | -ej | -em |
pl
| m | f | n |
N | -ëj | -ëjå | -ëja |
GL | -ich | -ich | -ich |
D | -im | -im | -im |
A | -ich | -ich | -ich |
I | -imi | -imi | -imi |
StopniowaniePrzymiotniki są oczywiście stopniowane, stopień najwyższy tworzy się z przedrostkiem na-
Stopień wyższy natomiast z użyciem -
š- i -
ej-. -
em -> -
emši, -
o ->
åji, -
a -> -
åji.
Liczebniki1.
jedån2.
dvåj (m),
dvå (f, n)
CzasownikiBezokolicznik
-
ti (kiedy akcent padał na ostatnią sylabę) -
t (gdy na przedostatnią)
-
t - supinum
Czas przyszły tworzony przy pomocy
kåtą̊ - chcę
Imiesłowy
dal /
dali (dał – dali)
Czynny współczesny -
viduj /
vidę (idący, widzący)
Bierny współczesny - -
mCzynny uprzedni - -
øBierny uprzedni - -
t, -
nOdmiana w czasie teraźniejszym
| sg | du | pl |
1 | -öją̊/-ą̊/-ą | -vå | -åm |
2 | -aš/-eš | -ta/te | -te (-të) |
3 | - | -ta | -ą̊/-ą |
Jak się wymawia ö? W fonetyce oniej nie ma
Cytat: Todsmer w Listopad 18, 2014, 19:55:29
ö to [ŏ~ə] a ë to [ĕ~ə]
Ale jest w kolejnym poście.
Cytat: Lukas w Listopad 17, 2014, 18:54:24
Procesy, pracesami a koniugacja to gdzie jest? W proszku? Jak czytamy a z kułeczkiem, bo ja w tekscie wstępnym bajki Schillera czytałem tą literę jak a z ustami do o
A čo to je kůłečko?
...