Hm. W książce od historii mam, że w XV i XVI szlachta polska zwracała się do siebie per "panie bracie" lub "pani siostro". W sumie to kiedy zaczęto używać zwrotu "pan" w formie grzecznościowej? Czy to występowało zawsze od dawna, czy może to wprowadzili słowianie? W niektórych językach europejskich nie używa się specjalnych zwrotów tylko od razu na "ty", więc stąd pytanie.
W wielu z tych języków europejskich brak zaimka grzecznościowego to nowość, chociaż same zaimki grzecznościowe również nie wszędzie istniały od razu. W angielskim np. użycie
ye jako formy grzecznościowej pojawiło się pod wpływem francuskim po najeździe normańskim w 1066, a forma grzecznościowa okazała się być na tyle silna, że wyparła zaimek 2. os. l. poj. Nie wiem, jak to wygląda w niderlandzkim, ale w niemieckim i północnogermańskich - za wyjątkiem islandzkiego - używa się formy 3. os. l. mn. w formie grzecznościowej.
Co do polskiego pan/pani/państwo, nie wiem, czy popularyzacja go nie ma przypadkiem czegoś wspólnego z tym, że mówienie per
wy jest dosyć nacechowane przez uzus dygnitarzy partii komunistycznej.
