Polskie Forum Językowe

Jak inni zaczynam od wymowy (według mojego słownika)
Aa [a, ɑː]
au [aʊ]
Ää [ɛ, ɛː]
äu [ɔʏ]
Bb [b]
Cc (w wieloznakach)
ch [x, ç]
ck zamiast kk
Dd [d]
Ee [ɛ, eː]
ei [aɪ]
eu [ɔʏ]
Ff [f]
Gg [ɡ]
Hh [h], wydłużenie samoɡłoski
Ii [ɪ, iː]
ie [iː]
Jj [j]
Kk [k]
Ll [l]
Mm [m]
Nn [n]
Oo [ɔ, oː]
Öö [œ, øː]
Pp [p]
Qq (w qu)
qu [kv]
Rr [ʀ, ʁ]
Ss [z]
sch [ʃ]
ss [s]
ß [s]
Tt [t]
tsch [ʧ]
tz [ʦ]
Uu [ʊ, uː]
Üü [ʏ, yː]
Vv [f] (w wyrazach obcych [v])
Ww [v]
Xx (głównie w wyrazach obcych)
Yy (głównie w wyrazach obcych)
Zz [ʦ]

Podwójne spółgłoski wymawia się jak pojedynczą, ale samogłoska przed nimi jest zawsze krótka. Długie samogłoski mogą być oznaczane za pomocą podwojenia, samego h po samogłosce, albo wcale nie oznaczone (do tego ie). Krótkie są zwykle w sylabach zamkniętych. Po reformie obowiązuje zasada, że po samogłoskach krótkich pisze się ss, a po długich i dwugłoskach - ß.

ch oznacza [x] po samogłoskach tylnych (a, o, u, au), a [ç] po samogłoskach przednich (i, e, ü, ö, ä, eu, äu, ei) i spółgłoskach. Na początku wyrazu zdarza się tylko w wyrazach obcych.

Akcent pada zwykle na pierwszą sylabę. Ważny wyjątek to czasowniki nierozdzielnie złożone. (będą później)

Dalej pierwsze kilka słówek:

das ist - to jest
ist das? - czy to jest?
der Hund - pies
die Katze - kot (rodzaj żeński)
ja - tak
nein - nie (jako odpowiedź)
das stimmt - zgadza się
der, die, das - (rodzajnik określony)
ein, eine, ein - (rodzajnik nieokreślony)

- Ist das eine Katze? - Czy to jest kot?
- Ja, das stimmt. - Tak, zgadza się.
- Nein, das ist ein Hund. - Nie, to jest pies.

Chyba lepiej byłoby zacząć od mowy, nie pisma, ale cóż.

Coś czuję że w tym temacie każdy będzie najmądrzejszy.

Ps.: Fajnie, powtórzę sobie z wami przed maturą.

Cytatch [x, ç]

albo [k] ([kʰ]), np. Chor
zresztą może być nie tylko [x], ale też [χ]

Cytat
Pp [p]
Kk [k]
Tt [t]

Warto zwrócić uwagę na aspirację. Pamiętam jak kiedyś parę razy literowałem na dworcu kolejowym w Niemczech nazwę "Kostrzyn", a kobieta za każdym razem zaczynała pisać na początku "g" i dziwiła się czemu ją poprawiam, na jej słuch mówiąc ciągle [g] ;-) Dopiero po chwili dotarło do mnie, że trzeba dobrze zaaspirować ;-)

Cytat: lehoslav w Wrzesień 22, 2011, 19:50:26
Warto zwrócić uwagę na aspirację. Pamiętam jak kiedyś parę razy literowałem na dworcu kolejowym w Niemczech nazwę "Kostrzyn", a kobieta za każdym razem zaczynała pisać na początku "g" i dziwiła się czemu ją poprawiam, na jej słuch mówiąc ciągle [g] ;-) Dopiero po chwili dotarło do mnie, że trzeba dobrze zaaspirować ;-)

Jechałeś na Woodstock? xD

Strasznie ciekawe; podobną historię opisywał Stieber, że Czesi czy Słowacy jego "ch" rozumieli jako swoje "h", ponieważ w polskim, z powodu braku dźwięcznego odpowiednika, /x/ ma wymowę lenis, jak właśnie ich "h".

Cytat: spitygniew w Wrzesień 22, 2011, 21:27:21
Jechałeś na Woodstock? xD

Nie, do domu.

Cytat: spitygniew w Wrzesień 22, 2011, 21:27:21
Strasznie ciekawe; podobną historię opisywał Stieber, że Czesi czy Słowacy jego "ch" rozumieli jako swoje "h", ponieważ w polskim, z powodu braku dźwięcznego odpowiednika, /x/ ma wymowę lenis, jak właśnie ich "h".

Polskie "ch" ma akurat dość spory wachlarz allofonów i wśród nich jest również dźwięk praktycznie odpowiadający czeskiemu i słowackiemu "h".

Germanie mają dziwne tendencje do przydechu... Ale chyba tylko islandzki ma pełny fonemiczny przydech.

Swoją drogą, jak oglądałem walkę Adamka z Klyczkiem na RTL, to ciągle wydawało mi się, że mówią "Adameksz" (jeszcze do tego z akcentem oksytonicznym).

O! Nadrobię podstawy ze szkoły, bo się obijałem. ;P

Cytatein, eine, ein - (rodzajnik określony)

nieokreślony

Cytat: Dynozaur w Wrzesień 23, 2011, 14:56:18
Germanie mają dziwne tendencje do przydechu... Ale chyba tylko islandzki ma pełny fonemiczny przydech.

W przypadku /p, t, k/ w niemieckim jest on również niezbędny dla prawidłowej identyfikacji fonemów.

Cytat: Dynozaur w Wrzesień 23, 2011, 14:56:18
Swoją drogą, jak oglądałem walkę Adamka z Klyczkiem na RTL, to ciągle wydawało mi się, że mówią "Adameksz" (jeszcze do tego z akcentem oksytonicznym).

Silna aspiracja może być odczuwana jako samodzielna artykulacja frykatywna (przez nosicieli języków, którzy (silnej) aspiracji nie znają).

Drugiej części na razie nie dam rady napisać. Niby się uczę do obrony pracy licencjackiej.

Cytat: Pingǐno w Wrzesień 23, 2011, 15:21:09
nieokreślony

Przepraszam. Poprawiłem.

Cytat: lehoslav w Wrzesień 23, 2011, 17:43:46
Silna aspiracja może być odczuwana jako samodzielna artykulacja frykatywna (przez nosicieli języków, którzy (silnej) aspiracji nie znają).

Fakt. W językach germańskich się z takim czymś nie spotkałem, ale w chińskim słyszę całkiem wyraźne h.

Cytat: lehoslav w Wrzesień 23, 2011, 17:43:46
Silna aspiracja może być odczuwana jako samodzielna artykulacja frykatywna (przez nosicieli języków, którzy (silnej) aspiracji nie znają).

Hm. Znajdzie sobie na Jutjubie jakiś utwór niejakiej Loreeny McKennitt, słuchając jej zawsze miałem wrażenie, że zamiast przydechów najczęściej wymawia grupy typu /Cx/, ale z tego co piszesz artykuuje tylko bardziej przydechowo, a /x/ to tylko moje wrażenie?

Ale to irka jest chyba...
Mam jej ze paręset utworów :D

Cytat: Henryk Pruthenia w Wrzesień 26, 2011, 19:21:36
Ale to irka jest chyba...

Chyba nie do końca :P

Kanadyjka pochodzenia irskiego.

Cytat: Fanael w Wrzesień 26, 2011, 19:59:27

Cytat: Henryk Pruthenia w Wrzesień 26, 2011, 19:21:36
Ale to irka jest chyba...

Chyba nie do końca :P

Myślałem tak, bowiem dano mi ją wraz z gigabajtami muzyki irlandzkiej... :D

Cytat: Silmethúlë w Wrzesień 26, 2011, 20:52:01
Kanadyjka pochodzenia irskiego.

Dokładnie to irsko-szkociego.

A nawet jeśli, to u Enyi i Bono tego nie słyszę, więc pewnie jej idiolekt.

W końcu druga lekcja.

odmiana

ich - ja
du - ty
er - on
sie - ona
es - ono
wir - my
ihr - wy
sie - oni/one
Sie - pan/pani/państwo itp.

sein - być
odmiana:

ich bin	wir sind
du bist	ihr seid
er/sie/es ist	sie/Sie sind

Szyk wymaga, żeby orzeczenie było na drugim miejscu w zdaniach oznajmujących i na pierwszym w zdaniach pytających. Podmiot powinien być koło orzeczenia i nie można go pomijać.

weiß - biały
schwarz - czarny
rot - czerwony
grün - zielony
blau - niebieski
gelb - żółty
braun - brązowy
grau - szary

groß - duży
klein - mały

W orzeczniku przymiotniki nie mają końcówek.

die Maus - mysz

Rodzajnik określony w liczbie mnogiej to "die". Rodzajnika nieokreślonego nie używa się. Zresztą może też znaczyć jeden.

eins - jeden
zwei - dwa
drei - trzy
vier - cztery
fünf - pięć
sechs [zEks]* - sześć
sieben - siedem
acht - osiem
neun - dziewięć
zehn - dziesięć
*ogólnie <chs> wymawia się jak [ks]

und - i, a

W liczbie mnogiej rzeczowników trudno o jasne reguły.

der Hund - pies
die Hunde - psy
die Katze - kot
die Katzen - koty
die Maus - mysz
der Pole - Polak
die Polen - Polacy
die Polin - Polka
die Polinnen - Polki

Deutsche(r) - Niemiec
to rzeczownik odprzymiotnikowy. Pisze się z wielkiej litery, jak wszystkie rzeczowniki, ale odmienia się jak zwykły przymiotnik. Ogólna zasada mówi, że jeśli rodzajnik nie ma końcówki, to przechodzi ona do przymiotnika, a jeśli ma, to mamy -e w mianowniku lp. i -en w liczbie mnogiej w pozostałych przypadkach (z wyjątkiem biernika, kiedy jest równy mianownikowi), np.
der Deutsche - (ten) Niemiec
ein Deutscher - (jakiś/jeden) Niemiec
Deutscher - Niemiec
die Deutsche - (ta) Niemka
eine Deutsche - (jakaś/jedna) Niemka
Deutsche - Niemka
die Deutschen - (ci/te) Niemki/Niemcy
Deutsche - Niemki/Niemcy

Das ist ein Hund und das sind zwei Katzen. - To jest jeden pies, a to są dwa koty.
Das ist eine Maus. Die Maus ist nicht grau. Sie ist weiß. - To jest mysz. Ta mysz nie jest szara. Ona jest biała.
Ich bin ein Pole. Sind Sie Deutsche? - Jestem Polakiem. Czy są panowie (panie/państwo) Niemcami?

Cytat: Henryk Pruthenia w Wrzesień 26, 2011, 19:21:36
Ale to irka jest chyba...
Mam jej ze paręset utworów :D

A propos Loreeny McKennitt nie pamiętam czy Ci przegrywałam na pendrivá czy nie. Więc gdyby co to podaj mi mp3 to będziesz miał jeszcze więcej.

Cytat: Anastazja Nemo w Styczeń 06, 2012, 14:54:17

Cytat: Henryk Pruthenia w Wrzesień 26, 2011, 19:21:36
Ale to irka jest chyba...
Mam jej ze paręset utworów :D

A propos Loreeny McKennitt nie pamiętam czy Ci przegrywałam na pendrivá czy nie. Więc gdyby co to podaj mi mp3 to będziesz miał jeszcze więcej.

W marcu jest w Zabrzu.
Jadę ^^

Więcej, więcej!
/me się uczy z tego.

Lol... myślałem że to jedyny język którego nie trzeba tutaj uczyć... :/

/me miał rosyjski, więc nie dostąpił tej wątpliwej przyjemności niemieckiego w szkole
xD

Zazdroszczę Ci.

Cytat: Кульматицкі w Styczeń 08, 2012, 16:57:58
Zazdroszczę Ci.

/mich auch.

Cytat: Ⓐ Vilén w Styczeń 08, 2012, 17:03:36

Cytat: Кульматицкі w Styczeń 08, 2012, 16:57:58
Zazdroszczę Ci.

/mich auch.

Ich glaube, dass es soll "ich" sein, nicht "mich".
Widze interferencję z angielskim xD

Cytat: Кульматицкі w Styczeń 08, 2012, 18:20:25
Ich glaube, dass es soll "ich" sein, nicht "mich".
Widze interferencję z angielskim xD

Jawohl, Herr Obersturmbahnkommander, Sie sind recht, aber im IRC es ist "/me", nicht "/I" </die_Hypokrisie></nicht_der_Deutsch_aber_eine_inkredibilische_Simulazion>.

Cytat: Canis w Styczeń 08, 2012, 16:57:07
/me miał rosyjski, więc nie dostąpił tej wątpliwej przyjemności niemieckiego w szkole
xD

To ile ty masz lat?  :-o

Also, ich glaube dass Deutsch Lernen aus diesem Thread keine gute Idee ist.

Cytat: Fēlēs w Styczeń 08, 2012, 18:50:49
To ile ty masz lat?  :-o

ZTCP, Canis jest o rok czy dwa lata starszy od mnie... a co to ma do rzeczy?

Cytat: Fēlēs w Styczeń 08, 2012, 18:50:49

Cytat: Canis w Styczeń 08, 2012, 16:57:07
/me miał rosyjski, więc nie dostąpił tej wątpliwej przyjemności niemieckiego w szkole
xD

To ile ty masz lat?  :-o

Also, ich glaube dass Deutsch Lernen aus diesem Thread keine gute Idee ist.

21, trzeci rok studiów, piszę licencjat. A co?

I niech ktoś kontynuuje ten podręcznik!

A nic, nie spodziewałem się, że jeszcze się uczy(ło?) rosyjskiego.

----

Also, coś mającego udawać lekcję trzecią:

Prawie wszystkie niemieckie czasowniki w teraźniejszym da się odmieniać regularnie. Przykładem takiego jest gehen /ge:ən/ - iść.

ich gehe
du gehst
er/sie/es geht

wir gehen
ihr geht
sie/Sie gehen


W drugiej i trzeciej osobie pojedynczej zdarza się przegłos, np. sehen /ze:ən/ (widzieć)

ich sehe
du siehst /zi:st/
er/sie/es sieht /zi:t/

wir sehen
ihr seht
sie/Sie sehen


Zachodzi również upodobnienie końcówek po s, ss, z, np. w tanzen (tańczyć)

ich tanze
du tanzt
er/sie/es tanzt

wir tanzen
ihr tanzt
sie/Sie tanzen


Oczywiście oba procesy mogą zajść równocześnie, wtedy odmiana może wyglądać trochę dziwacznie, por. essen (jeść):

ich esse
du isst
er/sie/es isst

wir essen
ihr esst
sie/Sie essen


Zadanie I - odmienić czasowniki
· malen (malować) - regularny
· zeichnen (rysować) - występuje epenteza "e"
· sprechen (mówić) - uwaga na przegłos do "i"
· wachsen (rosnąć) - przegłos, upodobnienie

Zadanie II - zbudować zdania
· On widzi.
· Ona tańczy.
· Rysujemy i malujemy.
· Pan je.
· Pani mówi.
· Państwo idą.

Cytat: Fēlēs w Styczeń 08, 2012, 19:45:49
A nic, nie spodziewałem się, że jeszcze się uczy(ło?) rosyjskiego.

Uczy się, uczy. Nawet moja młodsza siostra ma ruski w liceum...

Jeszcze transkrypcję "sprechen" popraw albo usuń, jak już moje posty usuwasz.
Zresztą świetny zwyczaj - moderator usuwa posty, w których wytykane są jego błędy. Gratuluję!

lehoslav - akurat widziałem twój post, fajnie, że wytykasz, że błędy są. Nieźle by było, gdybyś przy tym te błędy konkretnie wskazał, a najlepiej napisał, czemu są błędami. Źródła i napisania własnej, poprawnej, wersji od ciebie nie śmiem nawet wymagać.

Gdybym miał moda post w rodzaju "jak masz podawać taką wymowę, to lepiej żadnej nie podawaj" sam bym wywalił.

Cytat: Silmethúlë w Styczeń 08, 2012, 20:55:37
Nieźle by było, gdybyś przy tym te błędy konkretnie wskazał

Za łatwo byście mieli. Zresztą jest wikisłownik, można zajrzeć.

Cytat: Silmethúlë w Styczeń 08, 2012, 20:55:37
czemu są błędami

Bo są błędami.

Cytat: Silmethúlë w Styczeń 08, 2012, 20:55:37
Gdybym miał moda post w rodzaju "jak masz podawać taką wymowę, to lepiej żadnej nie podawaj" sam bym wywalił.

Człowiek pcha się na afisz, popełniając byki w takich kwestiach, które się omawia na pierwszej lekcji niemieckiego w podstawówce. Inaczej nie potrafię formułować uwag w takich przypadkach, przykro mi. I to fakt, że lepiej, jakby tam żadnej wymowy podanej nie było, bo ktoś już mógł to przeczytać, zapamiętać i zacząć tak mówić.

Akurat w szkole, i to nawet średniej, wymowa niemieckiego kuleje zazwyczaj o wiele bardziej. Po trzech latach gimnazjum, trzech latach liceum i semestrze niemieckiego na studiach dalej nie mam pojęcia o niemieckiej fonologii. Więc przesadzasz.

Inna sprawa, że Feles mógł sprawdzić to, co pisze, choćby i z Wikipedią (może i marne źródło, nie wiem, nie jestem w stanie zweryfikować, ale przynajmniej mógłby się czymś podeprzeć), tam: http://en.wikipedia.org/wiki/German_phonology

Cytat: Silmethúlë w Styczeń 08, 2012, 21:15:25
Akurat w szkole, i to nawet średniej, wymowa niemieckiego kuleje zazwyczaj o wiele bardziej. Po trzech latach gimnazjum, trzech latach liceum i semestrze niemieckiego na studiach dalej nie mam pojęcia o niemieckiej fonologii. Więc przesadzasz.

A ja nie twierdzę, że z wymową niemiecką w szkole jest dobrze. Ba, jest bardzo źle. Koszmarnie nawet.
Ale to, że "sechs" czyta się nie z [x] ale z [k], to chyba każda pani mówi.

Jak to właściwie jest w potocznym niemieckim z rozróżnianiem końcowego -en i -em? Bo spotkałem się z transkrypcją -en jako [m=] po labialnej.

Cytat: Fēlēs w Styczeń 08, 2012, 21:31:19
/tsaɪxnen/ [tsaɪ̯çnən]
/ʃpre:xen/ [ʃpʁeːçn̩]
/vaksen/ [vaksn̩]

Alles klar?

Nie jest klar, skąd wytrzasnąłeś /e/ w końcówce bezokolicznika.

Proponuję zrobić jedną transkrypcję odpowiadającą w przybliżeniu poprawnej wymowie, zamiast silić się na fonologiczną i fonetyczną. I w ogóle zająć się językiem, bo jak widzę kolejny kurs (po niderlandzkim) kończy się na fantazyjnych teoriach nt. zapisu IPą.

Cytat: Toivo w Styczeń 09, 2012, 00:33:50
Nie jest klar, skąd wytrzasnąłeś /e/ w końcówce bezokolicznika.

A, tego nawet nie zauważyłem ;-)

Cytat: pittmirg w Styczeń 08, 2012, 23:42:09
Jak to właściwie jest w potocznym niemieckim z rozróżnianiem końcowego -en i -em? Bo spotkałem się z transkrypcją -en jako [m=] po labialnej.

Tak, po labialnej wymawia się [m̩]. Po /k, g/ [ŋ̩]. Duden nawet tego nie gani. Nawet traktuje to jako wymowę normatywną.

No i co z tym podręcznikiem, lehoslav zabił aktywność?

/me się dopomina.
xD

Przejmuję projekt  8-)

LEKCJA 4

Dialog

- Hast du Geschwister?
- Ja, ich habe einen Bruder und zwei Schwester. Und du?
- Ich habe zwei Brüder. Leider habe ich keine Schwester.
- Wie alt sind deine Geschwister?
- Mein Bruder ist 28 (achtundzwanzig) Jahre alt. Er heißt Stefan, ist schon verheiratet und hat ein Kind. Meine Schwester sind jünger: 15 (fünfzehn) und 12 (zwölf).
- Ähnlich wie meine zwei Brüder. Sie gehen auch noch in die Schule.

Słowniczek

(Wyjaśnienia: litera przed rzeczownikiem, to ostatnia litera rodzajnika - der, die lub das; po rzeczowniku jest podana końcówka liczby mnogiej, gdzie -¨ oznacza przegłos akcentowanej samogłoski)

alt - stary
ähnlich - podobnie
auch - też
r Bruder, -¨ - brat
gehen - iść, chodzić
e Geschwister pl - rodzeństwo
haben - mieć (habe, hast, hat, haben, habt, haben)
heißen - nazywać się
in die Schule - do szkoły
jung - młody
jünger - młodszy
s Kind - dziecko
leider - niestety
mein - mój
schon - już
e Schule - szkoła
e Schwester, - - siostra
verheiratet - żonaty, zamężna
wie - jak
wie alt ist... - ile lat ma...

Gramatyka

1. Zaprzeczenie rodzajnika nieokreślonego

Słowo kein służy do zaprzeczania rodzajnika nieokreślonego - odpowiada polskiemu "żaden". Używamy go zawsze przy zaprzeczaniu zdań, w których dopełnienie jest poprzedzone rodzajnikiem nieokreślonym.

Hast du eine Schwester? - Masz siostrę?
Nein, ich habe keine Schwester. - Nie, nie mam siostry.

2. Mianownik i biernik

Język niemiecki rozróżnia cztery przypadki. Dzisiaj poznamy dwa z nich: mianownik (Nominativ) i biernik (Akkusativ).

W języku niemieckim przez przypadek nie odmienia się sam rzeczownik (z drobnymi wyjątkami), lecz słowa, które go poprzedzają: rodzajniki, przymiotniki, zaimki osobowe itp. W danej formie przyjmują one zawsze taką samą końcówkę, której trzeba nauczyć się na pamięć. Poniżej podano mianownik i biernik dla rodzajników określonych:

	m	f	n	pl
Nom.	der	die	das	die
Akk.	den	die	das	die

Dla rodzajników nieokreślonych:

	m	f	n	pl
Nom.	ein	eine	ein	-
Akk.	einen	eine	ein	-

Słowa takie, jak mein, kein itp. odmieniają się tak samo, jak rodzajnik nieokreślony (w liczbie mnogiej: meine, keine).

Biernika używamy:
- do dopełnienia bliższego: ich habe einen Bruder
- z niektórymi przyimkami: ich gehe in die Schule

3. Liczebniki 11 - 99

Poniżej podano dalsze liczebniki:

11 - elf
12 - zwölf
13 - dreizehn
14 - vierzehn
15 - fünfzehn
16 - sechzehn
17 - siebzehn
18 - achtzehn
19 - neunzehn
20 - zwanzig
21 - einundzwanzig
22 - zweiundzwanzig
...
30 - dreißig
40 - vierzig
50 - fünfzig
60 - sechzig
70 - siebzig
80 - achzig
90 - neunzig

Liczebniki powyżej dwudziestu tworzymy w następujący sposób: jedności + und + dziesiątki (tak! taka kolejność :P).

4. Szyk zdania

Język niemiecki, wraz z niderlandzkim i językami skandynawskimi, zalicza się do grupy języków, w których orzeczenie w zdaniu głównym występuje zawsze na drugim miejscu (złośliwi nazywają to językami V2):

Ich habe keine Schwester. - Nie mam siostry.
Leider habe ich keine Schwester. - Niestety nie mam siostry.
Ich habe leider keine Schwester. - Nie mam niestety siostry.
Einen Bruder habe ich, aber eine Schwester nicht. - Brata to mam, ale siostry nie.

To ostatnie, to niepedagogiczny przykład, bo używamy w nim "eine" i "nicht", a nie "keine" - tak się robi rzadko i nie zapamiętujcie tego.

Zadanie domowe

Beantworte die Fragen. Odpowiedz na pytania.
Wie heißt du?
Wie alt bist du?
Hast du Geschwister? (wie viele Brüder, wie viele Schwester)
Hast du Haustiere (zwierzęta domowe)? Wie viele (ile) und welche (jakie)?

EDIT: Bonus

Jako bonus, ze względu na niewielkie różnice, dodaję tłumaczenie tego tekstu na niderlandzki, gdyby ktoś chciał się uczyć równolegle ;)

- Heb je broers of zusjes?
- Ja, ik heb een broer en twee zusjes. En jij?
- Ik heb twee broers. Helaas heb ik geen zusjes.
- Hoe oud zijn jouw broers en zusjes?
- Mijn broer is 28 (achtentwintig) jaar oud. Hij heet Stefan, is al getrouwd en heeft een kind. Mijn zusjes zijn jonger: 15 (vijftien) en 12 (twaalf).
- Dat lijkt op mijn twee broers. Zij zitten ook nog op school.

Niderlandzki nie zna słowa rodzeństwo, tylko używa takiej opisówki?

Sądzę że tak, w każdym razie nie znalazłem.

[...........]

Cytat: Ghoster w Luty 07, 2012, 18:01:58

Cytat- Mijn broer is 28 (achtentwintig) jaar oud. Hij heet Stefan, hij is al getrouwd en hij heeft een kind. Mijn zusjes zijn jonger: 15 (vijftien) en 12 (twaalf).

W holenderskim nie pomija się zaimków, nawet jeżeli jest oczywiste o kim mówimy.

... ergo, holenderski ma przedrostki zamiast zaimków.  :-D

Jakim cudem niderlandzki jest osobnym językiem?

A tak, polityka...

Cytat: Ghoster w Luty 07, 2012, 18:01:58W holenderskim nie pomija się zaimków, nawet jeżeli jest oczywiste o kim mówimy.

Mógłbyś sobie darować. Oczywiście, że w tego typu zdaniu nie trzeba powtarzać podmiotu, ani w niemieckim, ani w niderlandzkim, choćby w pierwszym z brzegu artykule (http://www.ad.nl/ad/nl/5597/Economie/article/detail/3162340/2012/02/07/De-Jager-Besmettingsgevaar-Grieks-bankroet-afgenomen.dhtml) masz przykład takiego zdania (przedostatnie w przedostatnim akapicie).

[...........]

Aha, czyli to występuje, tylko jest unikane w odmianie starannej?

No cóż, ja tam obstaję przy swoim, dalej się w tej dyskusji nie posuniemy ;)

Jeśli chodzi o niemiecki, mogę od czasu do czasu dopisać jakąś lekcję - nie robiłem tego z powodu zerowego odzewu. Fajnie by było, gdyby ktoś napisał choć te parę zdań zadania domowego, żebym wiedział, że ktoś to czyta...

Ja bym się skusił, ale gdyby było coś bardziej zaawansowanego, np. Perfekt czy Imperfekt, ew. jak się tworzy czas przyszły (jest coś takiego? a jeśli jest, używa się chociaż?).

Ja odnośnie wymowy bym dopisał w pierwszym poście, że nagłosowe st- i sp- wymawiamy jako szt-, szp- :-)

A ja bym prosił o następne Stunde...

Cytat: Henryk Pruthenia w Lipiec 14, 2012, 20:49:18
A ja bym prosił o następne Stunde...

22, 23, 24, 1, 2.

Jeśli przetrwam w czwartek koło z lingwistyki, to napiszę.

Niestety na kolejną lekcję trzeba było długo czekać, ale w końcu jest. A w niej - trochę przyspieszymy tempo: dłuższe, bardziej skomplikowane zdania i kilka ważnych zagadnień gramatycznych na raz.

LEKCJA 5

Dialog

(ein Telefongespräch)
A: Hallo!
B: Hallo. Sorry, ich kann jetzt nicht reden. Ich bin in der Vorlesung. Ich rufe dich später an.
A: Alles klar, tschüss!

...

B: Hallo, jetzt können wir reden.
A: Hallo. Hast du heute Nachmittag Zeit? Kann ich dich um etwas bitten?
B: Ja, was ist los?
A: Ich muss heute länger im Büro bleiben. Kannst du meine Tochter von der Schule abholen?
B: Ja, kein Problem, ich hole sie ab.

Słowniczek

ab|holen (+Akk) - odebrać, przyjść po (kogoś/coś)
alles - wszystko
an|rufen (+Akk) - zadzwonić (do kogoś)
bitten (+Akk um +Akk) - prosić (kogoś o coś)
bleiben - zostać
s Büro, -s - biuro
dich - cię (Akk.)
etwas - coś
heute - dzisiaj
in (+Dat) - w
jetzt - teraz
klar - jasny (oczywisty, zrozumiały)
können - móc
länger - tu: dłużej
meine - moja (Nom., Akk.)
r Nachmittag, -e - popołudnie
s Problem - problem
reden - mówić, rozmawiać
später - później
s Telefongespräch, -e - rozmowa telefoniczna
e Tochter, -¨ - córka
tschüss - cześć, na razie (tylko na pożegnanie)
um (+Akk) - tu: o
von (+Dat) - od, z
e Vorlesung, -en - wykład
Was ist los? - Co się dzieje?
e Zeit, -en - czas

Gramatyka

1. Celownik

Na razie poznaliśmy dwa przypadki - mianownik (Nominativ) i biernik (Akkusativ). W tej lekcji dochodzi kolejny: celownik (Dativ). Odmiana rodzajnika określonego wygląda więc następująco

	m	f	n	pl
Nom.	der	die	das	die
Dat.	dem	der	dem	den
Akk.	den	die	das	die

Natomiast rodzajnik nieokreślony:

	m	f	n	pl
Nom.	ein	eine	ein	-
Dat.	einem	einer	einem	-
Akk.	einen	eine	ein	-

Celownika używa się m. in.:
- dla dopełnienia dalszego
- z przyimkami: "im (= in dem) Büro" - w biurze, "von der Schule" - ze szkoły

"im", to skrócona forma "in dem" (analogicznie "vom" = "von dem", "am" = "an dem")

Ponadto, w celowniku liczby mnogiej rzeczowniki otrzymują dodatkową końcówkę -n:
die Tochter - die Töchter - den Töchtern
der Tag - die Tage - den Tagen

Reguła ta nie dotyczy rzeczowników, które w liczbie mnogiej i tak kończą się na -n oraz tych, które przyjmują końcówkę -s:
die Vorlesung - die Vorlesungen - den Vorlesungen
das Auto - die Autos - den Autos

2. Czasowniki rozdzielnie złożone

W lekcji wystąpiły dwa czasowniki rozdzielnie złożone: abholen - odebrać i anrufen - zadzwonić.
Są one złożeniem przyimka z czasownikiem: odpowiednio ab+holen i an+rufen.
W formach osobowych przyimek zostaje odłączony od czasownika i przesunięty na koniec zdania, por.:
A: Kannst du meine Tochter von der Schule abholen?
B: Ja, kein Problem, ich hole sie ab.

W słownikach część ruchoma czasownika jest często oddzielona pionową kreską, podobnie jak w naszym słowniczku, np.
"ab|holen".

3. Czasowniki modalne

Czasowniki modalne wyrażają chęć, powinność itd., co i tak każdy tu powinien wiedzieć.
W niemieckim łączą się one z bezokolicznikiem, który wędruje na koniec zdania:

Ich muss heute länger im Büro bleiben.
Kannst du meine Tochter von der Schule abholen?

Czasowniki modalne mają trochę nieregularną odmianę, dlatego podaję je w poniższej tabelce:

	können	dürfen	müssen	wollen
	móc	móc	musieć	chcieć
ich	kann	darf	muss	will
du	kannst	darfst	musst	willst
er/sie/es	kann	darf	muss	will
wir	können	dürfen	müssen	wollen
ihr	könnt	dürft	müsst	wollt
sie	können	dürfen	müssen	wollen

Różnica między "können", a "dürfen":
- "dürfen" oznacza "mieć pozwolenie, móc z punktu widzenia prawa, zasad, opinii innych ludzi"
- "können" oznacza "fizycznie móc, mieć możliwość, umieć" oraz prawdopodobieństwo

Zadanie domowe

Zachęcam do zrobienia, nie jest tak łatwe, jak się wydaje! Przetłumacz na niemiecki alternatywną końcówkę dialogu:
B: Nie, nie mogę odebrać twojej (deine) córki. Dzisiaj po południu chcę spać (schlafen). Może (vielleicht) zadzwonisz do mojego brata?

Spoiler

Nein, ich kann nicht deine Tochter abholen. Heute Nachmittag möchte ich schlafen. Vielleicht rufst du meinen Bruder an?

[Zamknij]

Niezły ten kurs :) Dzięki za to -n przy liczbie mnogiej, nigdy nie wiedziałem kiedy się daje, a kiedy nie ;)

7 lat nauki i nie wiem jak zrobić liczbę mnogą...

Coś ty robił na tych lekcjach :P Ale do rzeczy - liczba mnoga jest... Trochę do bani. Druga rzecz, która mnie wkurza w niemieckim po rodzajnikach. Ale i tak się niemieckiego nauczę/muszę nauczyć.

Cytat: Drukarz w Sierpień 11, 2012, 12:33:12
Ale i tak się niemieckiego nauczę/muszę nauczyć.

No, wszak nigdy nie wiadomo kiedy nadejdzie Czwarta Rzesza...

Cytat: Rémo w Sierpień 11, 2012, 12:10:42
7 lat nauki i nie wiem jak zrobić liczbę mnogą...

Bo to wcale nie jest proste - liczba mnoga zazwyczaj jest podana w słowniku, w moich słowniczkach też. Ogólnie trzeba się jej uczyć na pamięć.

Drukarz:

Spoiler

Prawie dobrze, tylko drobny szczegół: "Ich kann deine Tochter nicht abholen" - "nicht" zaprzeczające czasownik stoi zawsze w okolicach końca zdania.

[Zamknij]

Nie wiem, czy to dobry temat, ale mam konkretną prośbę dot. niemieckiego.

Mógłby ktoś krótko opracować, jak działają przypadki w niemieckim? Zawsze mam z tym problem.

(tak, prośba zainspirowana postami w innym temacie dot. przypadków w jęz. niemieckim. I tak, jestm nayebn)

Steś Ibn nay?

Tak jak w każdym innym języku, który je posiada?

Nie właśnie, użycie celownika i biernika się różni nieco od innych języków ,,przypadkowych". Może dlatego, że właśnie ograniczenie od 4 przypadków, nie wiem. W każdym razie, mam problem kiedy w niemieckim użyć celownika, a kiedy biernika. I liczę na to, czy ktoś by to jakoś ładnie opracował :)

Tam każdy czasownik ma wymagania akomodacyjne podane w każdym podręczniku, bo to faktycznie bywa problemowe. Spróbuj w Google'u wpisać Rektion der Verben, w tego typu opracowaniach często są też inne sytuacje wymagające różnych przypadków wyjaśnione :)

W kwestii rekcji (rekcyj nawet) tutaj statystycznie, więc przydatność jest losowa, ale czasem się przydaje:

http://pl.bab.la/dobor-slow/

Cytat
Przykład: jak znaleźć prawidłowe przyimki
Częstotl.    Dobór słów
22%   Warten dieser
17%   warten lassen
13%   Warten versetzt
9%   warten im
9%   warten schon
6%   warten muss
6%   warten die
6%   warten darauf
6%   warten waschen
6%   warten wir

Słabo. To po prostu rozkład następnego słowa, nawet nie postarali się o rozpoznawanie, co jest przyimkiem, o jakimś parsowaniu już nie wspominając.

Ja w takim razie polecam: http://wortschatz.uni-leipzig.de/ (http://wortschatz.uni-leipzig.de/)

Czy ktoś jest zainteresowany częścią dalszą tego kursu, jednak przeznaczoną dla osób bardziej zaawansowanych (wejdziemy w czasy przeszłe, konjunktivy i takie tam bzdety)? W sumie mi też by się to przydało, bo DSD się zbliża, a ja nadal nie mogę się odblokować.

Jo.

Tak, tak, proszę kontynuować. ^^

Skoro odzew jest pozytywny, uznam, że można zacząć. Na początek kilka spraw technicznych oraz faktów i mitów na temat niemieckiego i tego kursu. Jeżeli naprawdę cię to nie interesuje, można pominąć.

Kurs jest prowadzony dla średnio zaawansowanych użytkowników – sam obecnie posiadam certyfikat B1 i za mniej niż dwa lata podchodzę do B2/C1. Dlatego też materiał prezentowany tutaj będzie zdecydowanie trudniejszy niż to, co było do tej chwili. Jeżeli ktoś nie umie odmieniać czasownika/nie zna deklinacji przymiotników i takie tam, zawsze można zgłosić się do mnie na privie, postaram się wytłumaczyć – zresztą, chyba nie tylko ja na tym forum znam niemiecki na tyle dobrze, by móc uczyć go innych – patrzę tutaj głównię na BartekChom i Toivo, którzy umieszczali poprzednie lekcje.

Nie będę uczył słownictwa – słownictwo to moja najsłabsza strona, poza tym uważam, że uczenie się słownictwa samodzielnie jest lepsze – samemu można sobie wybrać tempo i zakres materiału.

Kurs jest prowadzony w formalnej wersji hochdeutscha – czyli na potrzeby prezentacji zero skracania czasowników czy rodzajników oraz kapitalizowanie wszystkich rzeczowników. Być może pojawi się kiedyś lekcja dotycząca języka potocznego, ale będzie ona szczątkowa, ze względu na mój brak doświadczenia w tym wariancie języka.

To może teraz trochę faktów, mitów i pytań, które dosyć często się zadaje na temat niemieckiego:

Spoiler

Czy jeżeli nauczę się niemieckiego, to automatycznie umiem holenderski? -  i tak i nie. Zacząłem bardzo podstawowy kurs niderlandzkiego (z serii ,,Nie gryzie" wydawnictwa Edgar) i mogę powiedzieć, że gramatyki obu języków są do siebie bardzo podobne – oczywiście występują różnice, tak jak holenderska konstrukcja ,,zijn aan het", jednak zagłębiając się w gramatykę niderlandzką można uznać, że gdzieś się już to widziało. Natomiast podobieństwo słownictwa może być waszym przekleństwem – zaczyna wam się wszystko mieszać i można z automatu wkleić niemieckie słownictwo mówiąc po holendersku. Dlatego też odradzam jednoczesną naukę obu języków – dotyczy to także jednoczesnej nauki np. niemieckiego i języków skandynawskich, chociaż tutaj podobieństwa są znacznie mniejsze.

Niemiecki to trudny język!!! Nigdy nie wiem kiedy wstawić der, die lub das!!! - powiedziałbym, że w takim razie jesteś kretynem, gdyby nie to, że sam się na tym często łapię xD. Poza mnogością form nieregularnych czasowników i liczbą mnogą rzeczowników gramatyka niemiecka jest na upór logiczna i łatwa do przewidzenia. Co prawda, żeby złożyć jakąś podstawową wypowiedź, trzeba pojąć dużą partię materiału, jednak reguły są dosyć proste. Innym problemem jest również nastawienie – jeżeli uznamy, że nauka języka jest trudna i żmudna, będziemy się męczyć także chociażby z esperantem.

Hehe niemieckie słowa brzmią jak rozkaz rozstrzelania hehe xD Schmetterling xD – takie przekonanie wiele ludzi wzięło pewnie z filmów, gdzie niemieckie postacie zazwyczaj krzyczą i ujadają niczym małe pieski. Tak naprawdę mówiony niemiecki jest dosyć melodyczny, głównie przez skracanie ostatnich sylab wyrazów.

[Zamknij]

Dobrze, skoro wytłumaczyliśmy sobie kilka spraw, zacznijmy od praktycznej części lekcji. Na początek – czas Präteritum (Imperfekt). Dlaczego ten czas? Ponieważ jest łatwiejszy niż Perfekt, a na dodatek na jego bazie tworzy się tryb przypuszczający Konjunktiv II i Konjunktiv Plusquamperfekt.

Jak większość z was wie, czasowniki w językach germańskich mają trzy formy. W niemieckim nie jest inaczej – dlatego też podczas tworzenia czasu Präteritum użyjemy drugiej formy (tej krótszej). Oto, jak stworzyć taką formę dla czasowników regularnych:

1. Weź temat dowolnego czasownika
2. Dodaj odpowiednią końcówkę dla odpowiedniej osoby:

ich – -te
du – -test
er/sie/es – -te
wir – -ten
ihr – -tet
sie/Sie – -ten

3. Jeżeli temat czasownika kończy się na -t, -d, -tm, -chn lub -ffn, na koniec tematu dodaj jeszcze ,,e" (powstają wtedy końcówki -ete, -etest, itd.).

Przykłady odmiany:
kaufen – ich kaufte, du kauftest, e/s/e kaufte, wir kauften, ihr kauftet, s/S kauften
atmen – ich atmete, du atmetest, e/s/e atmete, wir atmeten, ihr atmetet, s/S atmeten

Czasowniki nieregularne również się odmieniają:

ich – (brak)
du – -st
e/s/e – (brak)
wir – -en
ihr – -t
s/S – -en

Przykłady odmiany:
gehen – ich ging, du gingst, e/s/e ging, wir gingen, ihr gingt, s/S gingen
sein – ich war, du warst, e/s/e war, wir waren, ihr wart, s/S waren

Czasownik odmieniony w tym czasie stoi na pozycji orzeczenia (tak jak w czasie teraźniejszym), i jest rozdzielny. W zdaniu występuje tylko jeden czasownik odmieniony w tym czasie.

Tak jak w języku angielskim mamy dokładny podział, kiedy używamy Past Simple (czyli Präteritum), a kiedy Present Perfect (czyli Perfekt), o tyle w Niemcy się czymś takim raczej nie przejmują. Tak naprawdę użycie czasu Präteritum jest obowiązkowe tylko w opowiadaniu historii, bajek i tym podobnych, oraz teoretycznie do zdarzeń minionych – użycie odpowiednio czasu Präteritum lub Perfekt nie odpowiada polskiemu aspektowi dokonanemu/niedokonanemu! Ważne jest także rozróżnienie geograficzne (!) - o ile na północy Niemiec używa się prawie wyłącznie Perfektu, to im dalej na południe, tym popularniejsze jest Präteritum.

Istnieje także grupa czasowników, które zazwyczaj występują tylko w Präteritum – wyjątkiem jest strona bierna w przeszłości oraz tzw. Perfekt z czasownikami modalnymi. Do tych czasowników należą sein, haben, werden oraz wszystkie czasowniki modalne. Można od nich utworzyć Perfekt, ale nie stosuje się tego.

Teraz również przykłady zdań w Präteritum.

Wir luden unsere Bekannten zum Mittagessen ein. - Zaprosiliśmy naszych znajomych na obiad.

Die Verkäuferin gab dem Kunden einen Kassenbon. - Sprzedawczyni dała klientowi paragon.

Ich kann nicht glauben, dass ihr diese Leute nur vom Sehen kanntet. - Nie mogę uwierzyć, że znaliście tych ludzi tylko z widzenia.

Więc teraz czas na zadania!

1. Stwórz formy Präteritum danego czasownika dla każdej osoby. Dla ułatwienia zaznaczam czasowniki, które są nieregularne.

lassen (niereg.)
reden
machen
können (niereg.)
nehmen (niereg.)
öffnen

2. Dobierz odpowiednią formę czasownika, zwracając uwagę na osobę. Jeżeli jesteś w stanie, podaj tłumaczenie zdania.

Das kranke Baby xxx die ganze Nacht hindurch. (weinen)
Ich xxx zu spät, weil meine Uhr xxx. (kommen niereg., nachgehen niereg.)
Er xxx noch ein Stück Apfelkuchen. (bestellen)

3. Zamień rzeczowniki w podanych zdaniach tak, żeby utworzyć z nich zdania w czasie Präteritum.

Die Jungs sehen sich einen Krimi an. (Chłopcy oglądają film kryminalny).
Das Theaterstück dauert zwei Stunden. (Sztuka teatralna trwa dwie godziny).
Ist die Aufgabe sehr schwierig? (Czy to zadanie jest bardzo trudne?).

No, może kogoś pokusi o zrobienie zadań? Jutro lekcja z Perfektu.

Hmm...

IMHO zamiast dawania całkiem innych końcówek w odmianie, lepiej było po prostu powiedzieć, że bezokolicznikowe -en jest usuwane, a na jego miejsce wstawiane jest -te i normalne końcówki odmiany (z wyjątkiem 1. os. l. poj.). Nie trzeba by było wtedy dawać oddzielnej odmiany dla nieregularnych :P

Rozwiązanie me:

Spoiler

lassen (niereg.) - ließ
ich ließ
du ließest (przed tym -st powinno być chyba to "e", nie?)
er/sie/es ließ
wir ließen
ihr ließet (choć teraz "e" przed -t wydaje mi się... niepoprawne. "ließt" brzmi według mnie lepiej.)
sie/Sie ließen

reden - redete
ich redete
du redetest
er/sie/es redete
wir redeten
ihr redetet
sie/Sie redeten

machen - machte
ich machte
du machtest
er/sie/es machte
wir machten
ihr machtet
sie/Sie machten

können (niereg.) - konnte
ich konnte
du konntest
er/sie/es konnte
wir konnten
ihr konntet
sie/Sie konnten

nehmen (niereg.) - nahm
ich nahm
du nahmst ("h" w środku słowa się chyba nie czyta? "namst" brzmi lepiej)
er/sie/es nahm
wir nahmen
ihr nahmt
sie/Sie nahmen

öffnen - öffnete
ich öffnete
du öffnetest
er/sie/es öffnete
wir öffneten
ihr öffnetet
sie/Sie öffneten

[Zamknij]

Gut?

No cóż, można to tak wytłumaczyć, ale ja zawsze uczyłem się tym sposobem, który został podany przeze mnie i jest mi po prostu wygodniej podać to w takiej formie, tym bardziej, że końcówka bezokolicznika to nie zawsze -en.

Spoiler

lassen - poza 2 os. lm. dobrze, bo poprawna forma to ließt - ließet to forma trybu przypuszczającego. Jeżeli chodzi o dylemat między ließest i ließt w drugiej osobie liczby pojedynczej, to obie formy są poprawne - upodobnienie końcówki drugiej osoby do rdzenia jest tutaj opcjonalne.

reden - prawidłowo.

können - prawidłowo. Należy pamiętać, żeby nie dawać tutaj przegłosu nad "o", bo wtedy powstanie nam forma trybu przypuszczającego.

nehmen - prawidłowo. Tak, tego "h" się tam nie czyta, wydłuża ono jednak poprzedzającą samogłoskę - popularny błąd wśród Polaków, którzy zbitkę "eh" wymawiają jako [ej].

öffnen - prawidłowo.

[Zamknij]

Czekam na więcej rozwiązań!

Cytat: elslovako w Marzec 29, 2015, 12:55:24
Die Junge sehen sich einen Krimi an. (Chłopcy oglądają film kryminalny).

Die Jungs. Taki drobiazg, ale poza tym dobra robota :)

Hej Leute. Braucham waszego hilfa.
W związku z tym, że vielleicht na wakacjach fahrnę do deutschlandów na kurs dla kleryków, to przydałby mi się jakiś programik, der będzie przystępnym, nieonlajnowym słownikiem dojczsko-polskim i polsko-dojczskim.
Gibt es coś takiego?

Słownik polsko-niemiecki od Ponsa, vielleicht? Można jeszcze w ramach ostateczności posługiwać się Google Tłumaczem, w nowej aktualizacji można pobierać słowniki offline.

Tłumacz na telefon Depl, który posiada duży korpus leksykalny, podaje liczbę mnogą, słowa, korpus tekstów dla słówek. I póki co, choć niemiecki mam na studiach, zawiódł mię ino raz.

Szkoda, że nikogo więcej nie pokusiło o zrobienie zadań, ale trudno, jedziemy dalej.

Dzisiaj zapoznamy się z czasami Perfekt i Plusquamperfekt, tym samym skończymy już naszą zabawę z wyrażaniem przeszłości. Radzę koniecznie powtórzyć poprzednią lekcję dotyczącą Präteritum, bo formy tego czasu będą nam niezbędne na następną lekcję – o Konjunktivach. No więc, lecimy!

Perfekt jest czasem złożonym, tak jak Plusquamperfekt, czasy przyszłe oraz inne konstrukcje, np. strona bierna. Oznacza to, że muszą wystąpić przynajmniej dwa charakterystyczne elementy dla danego zagadnienia gramatycznego w zdaniu. Zanim weźmiemy się za Perfekt i Plusquamperfekt, musimy wiedzieć, jak tworzy się imiesłów Perfektu od czasowników regularnych.

1. Weź temat czasownika.
2. Dodaj końcówkę -t (dla czasowników z tematami kończącymi się na -t, -d, -tm, -chn, -fnn końcówkę -et).
3. Legendarny już przedrostek ge- rządzi się ściśle określonymi prawami:
- dodajemy go na początku imiesłowów czasowników jednoczłonowych, np. kaufen – gekauft, atmen – geatmet.
- nie dodajemy go, jeżeli czasownik w bezokoliczniku posiada końcówkę -ieren, np. studieren – studiert, spazieren – spaziert
- jeżeli czasownik jest złożony rozdzielnie, ge- trafia ZA przyrostek, np. festmachen – festgemacht, abholen – abgeholt
- jeżeli czasownik posiada przedrostek nierozdzielny (czyli m.in. be-, ge-, emp-, ent-, er-, miss-, ver-, zer- itd.), imiesłów nie otrzymuje ge-, np. bearbaiten – bearbeitet, erklären – erklärt.

Zasady dodawnia ge- dla czasowników złożonych rozdzielnie i nierozdzielnie obowiązują także dla czasowników nieregularnych! (np. entstehen – enstanden, ale teilnehmen – teilgenommen).

Czasowniki nieregularne w imiesłowie Perfektu mają końcówkę -en, poza tzw. czasownikami mieszanymi – podczas powstawania imiesłowów zachodzą w nich zmiany w temacie, ale odmieniają się tak, jak czasowniki regularne.

Więc jak wygląda konstrukcja zdania w Perfekcie?

podmiot + odmienione haben/sein + reszta zdania + imiesłów

Tak, imiesłów znajduje się zawsze na końcu wyrazu, jest tylko jeden wyjątek – kiedy wymagany jest szyk końcowy, wtedy to też haben/sein ląduje tuż za imiesłowem. Na przykładzie:

Ich habe das nicht verstanden.
..., weil ich das nicht verstanden habe.
..., deswegen habe ich das nicht verstanden.

Kiedy używamy haben, a kiedy sein? Pierwszą, najważniejszą rzeczą jest to, że w zdaniu przechodnim zawsze wystąpi haben. Sein wystąpi wtedy, kiedy mamy do czynienia z ruchem, zmianą stanu oraz z czasownikami sein, werden i bleiben. W Austrii dodatkowo z sein łączy się stehen, sitzen, liegen, hängen i stecken, gdzie w Niemczech użyjemy haben. Po prostu zapamiętajcie, że haben występuje częściej i to zazwyczaj użycie sein jako słówka posiłkowego jest odpowiednio oznaczane.

Wir sind per Anhalter gefahren. – Jechaliśmy autostopem.
Womit haben Sie sich beschäftigt? - Czym się Pan/Pani zajmował(a)?
Er hat drei Jahre in einem Studentenwohnheim gewohnt. - On przez trzy lata mieszkał w akademiku.
Ihr seid zu spät gekommen. - Przyszliście za późno.

Pozostaje jeszcze jedna kwestia – Perfekt z modalnymi. Jeżeli w zdaniu w czasie teraźniejszym użyjemy czasownika modalnego i innego czasownika, wtedy takie zdanie przyjmie w czasie następującą konstrukcję:

podmiot + habe/hast/hat/haben/habt + reszta zdania + czasownik zwykły + czasownik modalny

Er hat nich gehen dürfen. - On nie mógł (nie miał pozwolenia) iść.
Sie haben das nicht machen wollen, weil sie sehr müde waren. - Nie chcieli tego robić, bo byli zmęczeni.

Zanim weźmiemy się za Plusquamperfekt, proste ćwiczenia.

1. Utwórz formę czasu Perfekt dla odpowiednich czasowników, biorąc pod uwagę odpowiednią osobę:

schreiben – ihr xxx (niereg.)
bezahlen – ich xxx
einziehen – sie xxx (niereg., utwórz dla liczby poj. i mn.)
gehören – es xxx

2. Wstaw odpowiednią formę czasu Perfekt w podanych zdaniach. Jeżeli jesteś w stanie, podaj tłumaczenie:

Wo lange xxx ihr uns xxx? (suchen)
xxx du dich schon xxx? (sich kämmen)
Wir xxx um 7 Uhr xxx. (beginnen, niereg.)
Ich xxx nicht xxx xxx. (können, schlafen)

A więc teraz – Plusquamperfekt, czyli czas zaprzeszły. Pojawia się on, gdy występują dwie czynności w przeszłości, a jedna z nich była wcześniej wykonana od drugiej. Łączy się zarówno z Perfektem, jak i z Präteritum.

Tworzy się go tak samo, jak czas Perfekt, z jedną różnicą – sein zmienia się w waren, a haben w hatten (oczywiście odmienione odpowiednio przez osoby):

podmiot + war/warst/waren/wart lub hatte/hattest/hatten/hattet + reszta zdania + imiesłów

Przykłady:
Meine Freundin bestand die Prufüng nicht. Sie hatte zu wenig gelernt. - Moja przyjaciółka nie zdała egzaminu. Uczyła się za mało.
Der Mann hat nicht einschlafen können. Er hatte früher drei Tassen Kaffee getrunken. - Mężczyzna nie mógł zasnąć. Wcześniej wypił trzy filiżanki kawy.

I ostatnie ćwiczenie dotyczące Plusquamperfekt:

3. Uzupełnij odpowiednie formy czasu Plusquamperfekt. Jeżeli jesteś w stanie, podaj tłumaczenie:

Wir xxx die Altstadt xxx. Dann gingen wir in unser Hotel zurück. (besuchen)
Das Kind konnte nicht einschlafen, weil es zu viel xxx xxx. (essen, niereg.)
Als ich Bein xxx xxx, habe ich einige Tage im Krankenhaus bleiben müssen. (brechen, niereg.)

I naprawdę, róbcie te zadania, bo wtedy jestem w stanie zobaczyć, czy przypadkiem nie prowadzę kursu za szybko/za wolno, czy nie muszę czegoś powtórzyć i takie tam bzdety.

Po prostu w Plusquamperfekt czasowniki posiłkowe haben/sein nie są w czasie teraźniejszym Präsens, tylko w przeszłym Präteritum/Imperfekt :P

Danke schön! Ja tylko jeszcze raz dziękuję za dodawanie lekcji i nadmienię, że zadań nie będę robić, bo jestem gdzieś w B2. ^^ Jednakowoż brat usilnie się opiera germanizacji, więc chwytam się wszystkich materiałów, żeby mu to jakoś wytłumaczyć (sama nic bym nie wymyśliła, bo korepetytorka ze mnie marna).

Szkolne podstawy. Warto odświerzyć.

Dzisiaj - tryby przypuszczające, dokładniej Konjunktiv II oraz Konditionalis. Oprócz tego istnieje także Konjunktiv I, który jest stosowany w mowie zależnej oraz Konjunktiv Plusquamperfekt, służący do wyrażania przeszłości, który omówię innym razem.

Na początku Konditionalis/Würde-Form/Konjunktiv III, jak zwał, tak zwał, czyli najprostszy i w zdecydowanej części Niemiec najpopularniejszy sposób wyrażania przypuszczeń. Jego budowa jest prosta jak konstrukcja cepa:

Podmiot + odmienione würde + reszta zdania + czasownik w bezokoliczniku

Skąd to würde? Jest to czasownik werden, odmieniony w trybie Konjunktiv II, który zostanie zaprezentowany poniżej. Ze względu na to werden mogą pojawić się pewne skojarzenia ze stroną bierną, więc od razu ostrzegam - broń Boże nie wstawiać tutaj żadnego sein, wäre czy innych cudów. Po prostu odmienione würde.

Ich würde jetzt gehen, aber ich muss auf ihn warten. - Poszedłbym sobie, ale muszę na niego czekać.


Niestety, z nieznanych mi dokładniej przyczyn, nie utworzymy formy Konditionalisu od czasowników sein, haben, werden i wszystkich czasowników modalnych.

Więc co mam teraz zrobić, jeżeli muszę koniecznie powiedzieć mógłbym albo byłbym? Na ratunek przychodzi Konjunktiv II!

Tworzenie form tego trybu jest bardzo proste:

Dla czasowników słabych formy Konjunktivu II są identyczne z formami Präteritum i tak samo się odmieniają (dlatego też często stosuje się Konditionalis, żeby uniknąć nieporozumień).

Dla czasowników nieregularnych:
1. Używa się formy czasu Präteritum
2. Dodaje się końcówkę -e
3. Jeżeli w temacie czasownika występuje a, o, u - dostają przegłos
4. Odmieniają się tak samo, jak nieregularne czasowniki w czasie Präteritum

Czasownik w tym trybie trafia na miejsce orzeczenia i zachowuje się tak samo, jak normalny czasownik. W przeciwieństwie do Konditionalisu, każdy czasownik może zostać odmieniony przez ten tryb.

Oprócz przypuszczeń, Konjunktiv II jest często używany do wyrażania zdziwienia, próśb, czy po prostu jako forma grzecznościowa.

Könnten Sie mir sagen, wie Spät es ist? - Czy mógłby/mogłaby mi Pan(i) powiedzieć, która jest godzina?
Ich war sicher, sie täte das. - Byłem pewien, że to zrobiła.
Wenn es wärmer wäre, führen wir ans Meer. - Gdyby było cieplej, pojechalibyśmy nad morze. (To zdanie można również ułożyć Wäre es wärmer, führen...)

Jeżeli ktoś chętny na robienie zadań, to się zgłaszać, ale widzę, że chętnych raczej nie ma.

Tryby przypuszczające są w miarę proste i naprawdę warto się ich nauczyć, ponieważ Niemcy uwielbiają ich używać w najprostszych sytuacjach, również takich, kiedy nam nie przyszłoby do głowy ich użycie (tak samo jak ze stroną bierną).

Następna lekcja - strona bierna, tak sądzę.

Cytat: elslovako w Kwiecień 26, 2015, 17:30:52
Würden Sie mir es früher sagen, würde ich es schneller machen. - Gdyby powiedział(a)by mi Pan(i) wcześniej, zrobiłbym to szybciej.

To zdanie brzmi tak, jakby mowa była o czymś, co już się zdarzyło, więc powinno być "Hätten Sie es mir früher gesagt, hätte ich es schneller gemacht."

Racja, zostawię je sobie na Konjunktiv Plusquamperfekt.

Mówiłem, że zrobię lekcję o stronie biernej, ale to może innym razem, ponieważ dzisiaj postaram się podsumować wszystko, co udało mi się dowiedzieć na temat potocznego niemieckiego. Z doświadczenia wiem, że temat ten w szkołach omija się jeszcze bardziej niż w przypadku nauki angielskiego, więc nie zaprezentuję tutaj wszystkiego, co Niemcy uwielbiają skracać i zamieniać.

1. Skracanie form pierwszej osoby

Jak dobrze wiemy, w literackim standardzie niemieckiego wszystkie czasowniki (poza sein i modalnymi) w pierwszej osobie liczby pojedynczej otrzymują końcówkę -e. W mowie potocznej nie wymawia się jej:

ich mache - ich mach
ich habe - ich hab
ich tue - ich tu

Redukcja ta coraz śmielej przedziera się do języka bardziej oficjalnego, najczęściej w reklamach lub sloganach, gdzie brakujące -e jest zaznaczane przez apostrof (ich mach', ich hab', ich tu'). Wydaje się, że to przecież tylko jedna samogłoska, jednak ze zdania wypada wtedy cała sylaba, zmieniając nieco rytm. Można to zmienić jeszcze bardziej, stosując następną zasadę:

2. Skracanie es

Zero filozofii -es staje się 's, dołączanym do poprzedniego wyrazu.

ich mache es - ich mach es - ich mach's

Te zmiany sprawiają, że z pięcio-sylabowego zdania ich sa-ge es ihm zostają nam jedynie trzy sylaby - ich sag's ihm. To już jest wyczuwalna różnica.

3. Zanikanie Genitivu

Zazwyczaj to konstrukcja von + Dativ zastępuje Genitiv, również przyimki zazwyczaj łączące się z dopełniaczem, łączą się wtedy z Dativem. Wyjątkiem jest jednak statt/anstatt (zamiast), gdzie Genitiv zostaje nieruszony.

4. Skracanie rodzajników nieokreślonych

Zazwyczaj działa to na dwa możliwe sposoby. Przypomnijmy sobie wszystkie możliwe rodzajniki: ein, eine, eines, einer, einem, einen.

Pierwszy sposób to skrócenie każdego rodzajnika o początkowe "ei", przez co zostaje nam n, ne, nes, ner, nem, nen. Jest to wręcz obowiązkowy element potocznego języka pisanego, jednak trochę inaczej działa w języku mówionym. Otóż ein zazwyczaj pozostaje ein, natomiast einen i einem zmieniają się w ein' i ein'm. Podobne redukcje zachodzą również w przypadku zaimków dzierżawczych.

5. -ste

Takie innowacje pochodzą głównie z Hamburga. Polega to na tym, że początek pytań opartych na inwersji (czyli rzeczownik + zaimek) jest skracany do jednego słowa:

Hast du es schon gemacht? - Haste es schon gemacht? (możemy pójść nawet dalej, Haste's schon gemacht?)
Gehst du mal zum Bäcker? - Gehste ma(l) zum Bäcker?

Takie formy stosuje się również, jeżeli w zdaniu podrzędnym obowiązuje szyk przestawny:

Milch hast du nicht. - Milch haste nicht.

Istnieją również odpowiednie formy dla trzeciej osoby liczby mnogiej (zarówno dla czasu teraźniejszego, jak i przeszłego!)

Warum haste kein Brot gekauft? - Hamse nicht.

6. Odpowiadanie czasownikiem

A więc, ktoś się ciebie pyta Tuste du das?. Jak należy odpowiedzieć, żeby nie zabrzmieć jak nadęty użytkownik hochdeutscha?

Tu ich./Tu ich nicht.

Skąd jednak ten szyk przestawny? Wyobraźmy sobie nieistniejące "das" stojące na samym początku odpowiedzi (czyli Das tu ich./Das tu ich nicht.)

7. Zamienianie zaimków osobowych na rodzajniki określone

Czasami zamiast er mówi się der, a zamiast sie - die. Jednak nie należy tego nadużywać, ponieważ taka zamiana najczęściej wskazuje na nasz nieprzychylny stosunek do osoby, o której mówimy per der lub per die. Oczywiście takie rodzajniki w miejscach zaimków odmieniają się normalnie (czyli der, den, dem...).

Cytat: elslovako w Czerwiec 16, 2015, 11:58:04
Hast du es schon gemacht? - Haste es schon gemacht? (możemy pójść nawet dalej, Haste's schon gemacht?)
Gehst du mal zum Bäcker? - Gehste ma(l) zum Bäcker?

Fajne to. To samo dzieje się we flamandzkim. Np. Heb je...? > Hebde? Mimo, że używają zaimka "gij", a nie dawnego "du", to przy inwersji powstaje ściągnięta wersja właśnie z tym "-de".

Co tam, w berlińskim mamy jeszcze gorsze złożenia (https://de.wikipedia.org/wiki/Berlinische_Grammatik#Wortbildung), np. wollte er ihr → wolltaa. Słodkie, prawda?

Berliński zgwałcił niemiecki tak samo, jak francuski łacinę. Dobrze, że przynajmniej nie chciało im się wymawiać g jak w kolońskim.

Cytat: Vilène w Czerwiec 16, 2015, 17:05:38
Co tam, w berlińskim mamy jeszcze gorsze złożenia (https://de.wikipedia.org/wiki/Berlinische_Grammatik#Wortbildung), np. wollte er ihr → wolltaa. Słodkie, prawda?

Sporo z tych zmian spotyka się też w saksońskim, np. "jetze", "sechse", "alleene", "ölf". To skracanie końcówek (haste, hama, hamse itp.) też wydaje mi się dosyć ogólno(północno-środkowo)niemieckie.

Cytat: elslovako w Czerwiec 16, 2015, 11:58:04
Warum haste kein Brot gekauft?

U mnie: /vi:zɵ: hasd̥ə ɡ̊e:n b̥ʁɵ:d̥ ɡ̊əɡ̊æʏfd̥/ ;)

Polecam stronkę z darmowymi lekcjami niemieckiego: http://www.free-german-lessons-online.com/
Poszczególne lekcje są uszeregowane wg kategorii (słownictwo, gramatyka) oraz poziomu trudności, są krótkie w sam raz na wolną chwilkę i zawierają interaktywne testy. Oprócz tego bardzo cenione wolno prezentowane wiadomości po niemiecku z bazą słów. ;)

Mamy nowego przybysza... Ja polecam wśród słowników PONS i oczywiście Duden. Można zaoszczędzić wiele pieniędzy, sprawdzając w internecie.

Ja słyszałem (w szkole), że potocznie przed imionami daje się rodzajniki określone, czyli np. der Hans. Spotkaliście się z tym?

Słyszałem, a nawet obowiązkowo rodzajnik, jeśli jest jakaś przydawka...

CytatJa słyszałem (w szkole), że potocznie przed imionami daje się rodzajniki określone, czyli np. der Hans. Spotkaliście się z tym?

Przy czym z moich obserwacji wynika, że raczej nie powiesz tak - nawet będąc w rejestrze potocznym - jeżeli Hans jest obecny w grupie słuchaczy rozmowy. Frekwencja rodzajnika jest chyba jeszcze wyższa w przypadkach zależnych, bo łatwiej wtedy zaznaczyć stosunki składniowe, np. Ich hab dem Hans des Buch gegeben.

Swoją drogą, zastanawiałem się, czy istnieją jakiekolwiek nazwy miejscowości w niemieckim, które nie są rodzaju nijakiego. Z trudem znalazłem berlińskie der Wedding.

Pff, w polskim też się często wsadza ten/ta przed imię i działa to na de facto tych samych zasadach - też nie używa się tego, jeśli ów człowiek jest obok nas.

Nie, nie działa to na takich samych zasadach, bo zaimki wskazujące pełnią inną funkcję niż rodzajnik - choć jest ona szersza niż czysto deiktyczna, nie ma w polszczyźnie gramatycznej określoności.

E, gaspada, u mienia wapros
Trzeba mi test, który sprawdzi mój poziom niemieckiego (wg tych a1,a2,b1 etc.), bo nie wiem od jakiego poziomu się uczyć dalej Dx