Polskie Forum Językowe

Twórczość w użyciu => Nauka conlangów => Wątek zaczęty przez: Canis w Styczeń 31, 2015, 12:34:50

Tytuł: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Canis w Styczeń 31, 2015, 12:34:50
Witam na kursie języka ahtialańskiego na poziomie podstawowym.
Podstawowe informacje o języku
Ahtialański jest językiem apriorycznym z pewną liczbą zapożyczeń z natlangów. Jest językiem sztucznym, ale nie jest językiem planowym, ponieważ nie był tworzony poprzez bawienie się z tabelkami. Ahtialański można nazwać postnooblangiem. Jego korzenie sięgają mojego wczesnego dzieciństwa i niektóre struktury i idee wywodzą się jeszcze z tamtych czasów, zachowane dzięki temu, że praktycznie od początku pisanie było bardzo istotne.
Trudność w skali od 1 do 10: 5
Najłatwiejszy aspekt: Składnia
Najtrudniejszy aspekt: Wymowa
Trudność... fonetyki: 10; morfologii: 3; składni: 1; ortografii: 6; leksyki: 6
Symbole: niebiesko-granatowo-czarna flaga (link) (http://jezykotw.webd.pl/w/images/3/3c/Flaga_ahtialanska.png), pancernik z dwoma białymi paskami na grzbiecie (link) (http://jezykotw.webd.pl/w/images/3/34/Pancernik.png)
Uwaga! Ten podręcznik jest pisany dla osób obeznanych w językoznawstwie. Wymagana znajomość alfabetu fonetycznego i podstawowych terminów z gramatyki.

Sposoby zapisu
Podstawowym sposobem zapisu jest pismo ahtialańskie. Jest to pismo alfabetyczne z własnymi znakami diakrytycznymi, korzystające również z około trzydziestu ideogramów.
Na komputerach obowiązuje silnie zmodyfikowana cyrylica. Do pisania korzystam z programu SC UniPad (http://www.unipad.org/main/) i układu klawiatury, który dołączam jako załącznik.

LEKCJA 1: PIERWSZE ZDANIE
Potwierdzenia i przeczenia
W języku ahtialańskim na pytania, które oczekują prostego potwierdzenia lub zaprzeczenia, odpowiadamy:
Słowo вак często bywa skracane do [wäʔ].
(http://i.imgur.com/9AFgA7M.png)
(http://i.imgur.com/6fnkir4.png)

Zaimki osobowe
Zaimki osobowe mają swoje różne formy w zależności od liczby gramatycznej, osoby gramatycznej, oraz od rodzaju gramatycznego. Wyróżniamy trzy rodzaje w trzeciej osobie: żeński (piękny), męski (silny), nijaki (zerowy).
Do poniższej rozpiski dołączam także czasownik "być". Jest to najstarszy gramatycznie opisany czasownik w języku ahtialańskim (2003) i jako jedyny ma pełną fleksję w zależności od osoby. Jego wymowa odbiega też od zapisu, a to na szczęście rzadkie zjawisko.
Czasownik być to generalnie хакъ, a jego wymowa to [ʜɒːqʼ]. Pierwsza osoba liczby pojedynczej, czyli ja, to вар [wär], które - jak później się dowiemy - bywa redukowane do [vr̩]-, gdy łączy się z tak zwanym przeze mnie aktywatorem. Te dwa słowa dają nam już możliwość utworzenia pierwszego, prymitywnego, abstrakcyjnego, w pełni poprawnego i naturalnego zdania.
'Вар хакъ.' Ja jestem. [wär ʜɒːqʼ]  ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/var-hak)
(http://i.imgur.com/GSDH4T0.png)

Czasownik "być" nabiera formy хакъа [ʜä'qʼä] w drugiej osobie liczby pojedynczej, a także w pierwszej i drugiej osobie liczby mnogiej. Forma хат [hät] występuje w trzeciej osobie l. poj. w trzeciej osobie l. mn.

Słowo "ty" to љу [li˞]. Tu się pojawia pierwszy egzotyczny dźwięk. Ahtialańskie "u" po "l" ("lu"), czyli 'у' po 'љ' ('љу') wymawiamy tak, jak zazwyczaj czytamy literę 'ү' - ten dźwięk jest tworzony poprzez cofnięcie czubka języka za łuk dziąsłowy, i w oparciu o ten łuk tworzy się lekko zaokrąglona szczelina. Samogłoska wypowiadana w takim układzie brzmi jak niemieckie ü [y], ale same usta w ogóle nie są zaokrąglone, mogą być nawet daleko od siebie.
'Љу хакъа.' Ty jesteś. [li˞ ʜä'qʼä]  ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/lu-haka)
(http://i.imgur.com/kfMeaVk.png)
'Кі/кє/ка хат.' Ono/on/ona jest. [ki]/[kɛ]/[kä hät]  ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/kikeka-hat)
(http://i.imgur.com/QGJTiQU.png)
'На хакъа.' My jesteśmy. [nä ʜä'qʼä]  ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/na-hak-a)
(http://i.imgur.com/VtJyBnT.png)
'Sка хакъа.' Wy jesteście. [skä ʜä'qʼä]  ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/ska-hak-a)
(http://i.imgur.com/FJRdZQO.png)
'Љі/љє/ља.' One/oni/one są. [ʎ͡ʑi]/[ʎ͡ʑɛ]/[ʎ͡ʑä hät]  ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/lilela-hat)
(http://i.imgur.com/r1isIdd.png)

Skoro to, co najbrzydsze, mamy za sobą, możemy przejść dalej.

Aktywator
Czasowniki dzielimy na regularne i nieregularne. Słowo хакъ jest nieregularne: ma odmianę i zachowuje się izolująco. Czasowniki regularne zachowują się aglutynacyjnie i mają charakterystyczną końcówkę -вsт [ŭst], [ʍst].
O ile zdania typu Пурsуі хат тєкєр. ['pursuˌi hät tɛ'kɛr] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/pursui-hat-teker) "Mistrz jest tutaj." nie wymagają niczego specjalnego, wystarczy dać podmiot z orzeczeniem obok, o tyle przy czasownikach regularnych tak się nie da. Podmiot należy aktywować cząstką на, w przypadku zaimków do niego doklejaną, a stawianą (ortograficznie) obok słowa, między podmiotem a orzeczeniem.
'Пурsуі на фаравsт кє!' Mistrz go morduje! ['pursui‿ˌnä ʍä'räŭst kɛ]  ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/pursui-na-faravst-ke)
(http://i.imgur.com/3G6sGc2.png)
Jak mówiłem wcześniej, zaimek "ja" вар często bywa redukowany do [vr̩], gdy łączy się z aktywatorem. Ponieważ jest zaimkiem, w ortografii sklejamy oba słowa.
'Варна ік sугукувsт.' Mogę pomóc. [vr̩‿nä‿'ik 'suguˌkuʍst] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/varna-ik-sugukuvst)
(http://i.imgur.com/Uh2NAkL.png)

Zasadniczo te informacje to wszystko, co jest potrzebne do tworzenia zdań oznajmujących w języku ahtialańskim w czasie teraźniejszym.
http://jezykotw.webd.pl/wiki/S%C5%82ownik:Ahtiala%C5%84ski <-- Tutaj znajduje się słownik. Niestety, jestem cały czas w trakcie przekładania słów z łacinki (późno wprowadzonej i nieudanej) na współczesną cyrylicę.

Zadania:
Przetłumacz na język ahtialański:
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Luty 01, 2015, 10:34:49
Варна тєравsт
Љуна ѐнобувsт
Кана кантравsт

Czy dobrze? Ten aktywator jeżeli rozumiem, zawsze stoi po podmiocie, tak? I po obu podmiotach, tych z przechodnich i nieprzechodnich? I z zaimkami zawsze pisany łącznie?
No i nie podjąłem się tłumaczenia tych latynicowych, bo primo, drzaźni mię wymieszanie dwuch sposobów zapisi.

No i czekam na więcej. Też by się zdały jakieś podstawowe zwroty dzieńdoberkowo-dowidzeniowe.
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Canis w Luty 01, 2015, 10:38:03
To co napisałeś jest dobrze. Następnym razem obiecuję zadania dawać tylko z tej części słownika, która jest już w cyrylicy.

Aktywator jest pisany łącznie z zaimkami, z innymi słowami rozdzielnie. Serpent zwrócił też uwagę na to, że kazałem przetłumaczyć "kobiety", a nie było nic o liczbie mnogiej (po prostu -ы do słowa), podstawowe zwroty grzecznościowe również pojawią się w drugiej lekcji. Dam też nagrania ze zdań z zadania domowego.
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Luty 01, 2015, 10:39:35
A mógłbyś na szybko przewrócić słówka z pracy domowej z latynicę w cyrylicę?
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Canis w Luty 01, 2015, 14:18:53
Cytat: Henryk Pruthenia w Luty 01, 2015, 10:39:35
A mógłbyś na szybko przewrócić słówka z pracy domowej z latynicę w cyrylicę?
Zrobione.
http://jezykotw.webd.pl/wiki/S%C5%82ownik:Ahtiala%C5%84ski
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Luty 06, 2015, 06:49:34
Dalej:
Нана каљінавsт
Sкана камєєры
Кіаѯєы на хєрєнєвsт

Dobrze?
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Ghoster w Luty 06, 2015, 11:28:49
[...........]
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Canis w Luty 06, 2015, 13:45:49
Cytat: Ghoster w Luty 06, 2015, 11:28:49
Chciałbym zwrócić uwagę, iż w nagraniach wymawiasz ewidentnie [ħ], a nie [ʜ].
Ostatnio faktycznie tak jest, ale nie ruszam transkrypcji póki co. Z tym, że to też zależy od słów, bo uważam, że już [bɔäustäri'ĭʜɘ] (co znaczy "zdychaj!") wymawiam nagłośniowo. Ale zobaczymy, co powiesz na dalsze nagrania.

Cytat: GhosterJako że Pruthenia nawet nie wsadził odpowiedzi w spoiler, to i moje byłyby lekkim oszustwem; chciałem zatem potworzyć jakieś własne zdania opierając się na słowniku i artykule na wiki, ale słownik jest w cyrylicy, a artykuły o języku w łacince - nie ma jakiegoś gotowego artykułu o ahtialańskiej cyrylicy?
Zdaję sobie sprawę z chaosu, jaki powstał. Kilka ogłoszeń wobec tego:
1. Słownik na wiki jest aktualny, ale jestem w trakcie przepisywania z łacinki na cyrylicę. Łacinka była nieudanym pomysłem. Słownik, niestety, jest potężny, i niełatwo mi będzie to wszystko szybko przestawić, uwzględniając zmiany fonetyczne.
2. Żaden artykuł na Wiki na temat gramatyki ahtialańskiej nie jest aktualny. Nie należy się nimi sugerować. Zostały tam w celach archiwalnych.

Planuję lekcję drugą na ten weekend. W sobotę rano muszę przygotować się na zajęcia z angielskiego, jakie prowadzę dla przyjaciół, i pewnie to weźmie priorytet, ale może wstanę po prostu wcześniej i się wtedy uda. W niedzielę jadę do rodziny, ale jeżeli w sobotę się nie uda, postaram się przesłać co należy w niedzielę.
Na lekcji drugiej poznamy:
Mam zamiar również usunąć archaizmy z tekstu w mojej sygnaturze i przeczytać go. Będzie dzięki temu próbka dłuższego tekstu w tym języku.

Przy najbliższej okazji postaram się przygotować zestaw liter cyrylicy z ich odpowiednikami w anulowanej ortografii łacińskiej oraz wymową (chyba, że naprawdę będę to robił na szybko) - na Wiki. Nie wiem jednak jak to będzie z czasem, ostatnio prowadzę dosyć aktywne życie (towarzyskie, rodzinne, zawodowe) i nieżycie (gry, autyzm językowy i zw. z astronomią).
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Canis w Luty 07, 2015, 12:08:12
LEKCJA 2: CZOŁEM, FERAJNA!
Dziś zapoznamy się z formami grzecznościowymi, podstawowymi informacjami z zakresu składni oraz wprowadzę czasy i aspekty. Zanim jednak do tego przejdziemy, poprzednią lekcję uzupełnię o liczbę mnogą: do rdzenia doklejamy ы. Zawsze. Nieważne, na co rdzeń się kończy. Słowo "miasta" to цєуєы [ˈt͡sɛʊ̯ŭɛˌɨ] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/ceuey). Długie łańcuchy samogłosek od absolutnie najstarszych lat tego języka charakteryzowały go,
Rzadką i nieproduktywną końcówką liczby mnogiej kiedyś było jeszcze ає (np. ымєнлає ['ɨmɛnˌɫäɛ] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/ymenlae) "przypadek").

Formy grzecznościowe
W zasadzie wiele więcej poza tymi podstawowymi się nie znajdzie na razie, do dziś się nie wytworzyło więcej takich form, bo nie było do tego warunków.

Składnia ahtialańska
Ahtialański jest językiem ogólnie analitycznym, z pewnymi tendencjami aglutynacyjnymi, nominatywno-akuzatywnym, bez przypadków i ze szczątkową odmianą czasownika. Szyk zdania to SVO i jest sztywny. Nigdy nie ulega zmianie. Przypadki, w których doszłoby do zamiany szyku zdania (dla emfazy), można w całej historii policzyć na palcach jednej ręki. Nie dotyczy to jednak wtrąceń i kolejności zdań podrzędnych, tymi można żonglować w pewnym zakresie.
Słusznym pytaniem będzie wtedy: skoro język nie ma przypadków i ma sztywny szyk zdania, jak oznaczamy podmiot z orzeczeniem oraz jak zadajemy pytania i tworzymy przeczenia? Podmiot idzie najpierw, orzeczenie potem:
'Кана sөныљєвsт sєтєр.' Ona ukrywa jajko. [känä 'sɘnɨˌʎ͡ʑɛŭst sɛ'tɛr] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/kana-soenylevst-seter)

Pytania, przeczenia, wątpliwości, chęci, groźby, rozkazy - to wszystko sygnalizuje się partykułami, które tutaj nazywamy superpartykułami. W pisowni zapisuje je się hieroglifami, nie alfabetem; w cyrylickiej wersji zapisu stawiamy po nich symbol ·.
Pytania zadajemy przez słowo шах·, wymawiane nieco inaczej: [ʃaːʢ] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/sah).
'Шах· ірљу дєч?' Jak masz na imię? [ʃaːʢ irli˞dɛt͡ʃ] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/sah-irlu-dec)

Przeczenia tworzymy stawiając нє· przed zdaniem podrzędnym.
'Пү·, нє· кє ір кєунѵа.' Wygląda na to, że (on) nie ma walizki. [pi . nɛ kɛ‿'ir 'kɛnwä] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/py-ne-ke-ir-kenwa)

Czasy i aspekty
Czasownik odmienia się aglutynacyjnie przez czasy. Spośród tych, które pojawiają się najczęściej, wyróżniamy te:

Czasowniki nieregularne stosują te same aglutynacyjne końcówki, ale na piśmie piszemy je oddzielnie od rdzenia.
'Ірна шавоз єча ωд.' Nasza kuchnia zawsze się błyszczy. ['irnä ʃäwɔz 'ɛt͡ʃä ʔɔĭd] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/irna-shavoz-echa-oyd)
Wyjątek: хакъ, хат.

Tekst
Bajka jest niekompletna, zdołałem ją tylko zacząć, ale nadaje się jak znalazł.

Dawno temu, w lesie żył wilk o czerwonym futrze. Podróżował po wzgórzach, walcząc z bandytami. Dobrzy ludzie mieli więc szacunek do cudownego wilka. Nie znał on strachu. Nigdy nie poddał walki przeciwko złu i ludzie zaczęli uważać go za istotę dobra. Niestety, nie wszystkie istoty były tak dobre jak ci ludzie. Za oceanami tysiąca burz, w jarze, znajdował się mały dom, a w nim mieszkały ruchliwe żyjątka.

Фөаан, сін ѵаны, sєртівsтаран һаіs ю кадраі даш. Кі шаувsтарт сін һоттуы, зааравsтӧд форі уканікајы. Sє ня тіркы хатарт гранті гємо sар sімӓ һаіs. Нє· аѱыдаран кє тніан. Јака љакмівsтаран іркі заар форі чуныка, sє тіркы дљавsтаран аанвівsт кі хал ю ня. Ші-аму·, нє· вєрха халы арт ня ю фү дур тіркы аран. Фєн оонөны ю кіратє харраsы sєн аsаана лурі арт вєр каљsыміант каіда єєт ўамє халы sєртівsтӧд сін таар.

Nagrania: Próba #1 ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/o-kurwa)  Próba #2 ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/o-kurwa-bis)
Są zacięcia w paru miejscach, wybaczcie mi je.

Transkrypcja:
[ʍɘ'a̤ːn . h̪͆in wä'nɨ . sɛr'tiŭstaɾan hnã'is ju ˌkädrä'i däʃ . ki 'ʃäustärt h̪͆in 'hnɔ̃tʼuˌɨ . za̤ːräŭstɔĭd ʍɔ'ɾi ukäni'käʝɨ . sə ɲä 'tirkɨ hätärt 'gränti gɛ'mɔ sär 'simäĭ hnã'is. nɛ 'äpsɨdäˌɾän kɛ tnĩãn . 'ʝäkä 'ʎ͡ʑäkmiŭstäɾän 'irki za̤ːr ʍɔ'ɾi t͡ʃu'nɨkä . sə 'tirkɨ dʎ͡ʑäŭstäɾän ɦa̤ːn'wĭst ki xäɫ ju ɲä . ˌʃiʔä'mu . nɛ vɛrxä xä'ɫɨ 'art ɲä ju fi˞dur 'tirkɨ ärän . ʍɛn 'ɦo̤ːnɘnɨ ju ki'rätɛ xä'rːäsɨ sən äsa̤ːnä li˞'ɾi ärt wɛr 'käʎ͡ʑsɨˌmiãɰ̃ 'käĭdä ɦɛ̤t wä'me xä'ɫɨ 'sɛrtiŭstˌɔĭd h̪͆in ta̤ːr]

Zapis tego wszystkiego pismem ahtialańskim dorzucę w tygodniu, mam nadzieję, że będę miał na to czas i siły.

Zadanie domowe
Przetłumacz z polskiego na ahtialański:
W tygodniu dorzucę kolejne zadania.

Zadanie dodatkowe
r8 this thread
[Zamknij]
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Luty 07, 2015, 13:46:07
Czy w przykładzie czwartego czasu nie ma przypadkiem błędu?
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Canis w Luty 07, 2015, 15:28:30
Cytat: Henryk Pruthenia w Luty 07, 2015, 13:46:07
Czy w przykładzie czwartego czasu nie ma przypadkiem błędu?
Tak patrzac z komorki nie znalazlem, co podejrzewasz?
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Luty 07, 2015, 17:40:27
Кє чєдуквsтарт ташамху. "On korzyst z zegarka." [ke t͡ʃɛ'dukstärt 'täʃämˌxu] Czas teraźniejszy ogólny.
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Canis w Luty 07, 2015, 18:55:48
Cytat: Henryk Pruthenia w Luty 07, 2015, 17:40:27
Кє чєдуквsтарт ташамху. "On korzyst z zegarka." [ke t͡ʃɛ'dukstärt 'täʃämˌxu] Czas teraźniejszy ogólny.
Faktycznie, to jest czas przeszly. Poprawie jak wroce do siebie. Dzieki za uwaznosc :-)
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Spiritus w Luty 07, 2015, 21:08:57
Ahtialański brzmi bardzo estetycznie. No i to [h̪͆] jest zajebiste, muszę je sobie zapożyczyć do konlangu  :-)!
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Canis w Luty 09, 2015, 08:35:49
Czy ktoś jeszcze mógłby zamieścić swój komentarz? W ostatniej lekcji zamieściłem dwa nagrania tekstu i jestem bardzo ciekawy, co użytkownicy stwierdzą po wysłuchaniu.
Ja stwierdzam jedno, chyba pospieszyłem się z uznaniem /f/ za tak martwe jak /v/, bo po wzięciu kartki do łap część czytałem jak [ʍ], a część jak [f].
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Pluur w Luty 09, 2015, 19:02:48
To może ja; wchodziłem tutaj, aby właśnie posłuchać jak ów mityczny język brzmi. Pojedyncze słowa podobały mi się, i to nawet bardzo, acz w połączeniach paru zdań, jak w tamtym powyższym tekście po prostu traci to cały swój urok, gdybym to usłyszał w jakiejś piosence powiedziałbym, że to jakiś postsovietuslang z Azji Środkowej, czy jakiejkolwiek innej, jedno co mi się nasuwa to: tadżydzki/UzBecki/kazachski etc, bardzo podobne k nim.
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Canis w Luty 12, 2015, 13:43:01
Panie i panowie,
Ogłaszam, że udało mi się przetransliterować cały słownik ahtialański tak, żeby był gotowy na następną lekcję w weekend. Dam wtedy jakieś ambitniejsze zadanie domowe.
Naprawdę nie chce mi się rysować tabletem tych literek w tym tygodniu...
http://jezykotw.webd.pl/wiki/S%C5%82ownik:Ahtiala%C5%84ski

Jak zawsze, kłaniam się nisko i proszę o komentarze, również do nagrania tekstu z poprzedniej lekcji,
t. Canis
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: CookieMonster93 w Luty 13, 2015, 11:43:19
Ta dykcja! Dopiero przesłuchałem nagrania. Wszystkie lecą do fæpfolderu.
Przypominasz mi jakiegoś lektora, ale nie jestem w stanie powiedzieć jakiego.
Tytuł: Odp: Język ahtialański | ayy lmao
Wiadomość wysłana przez: Canis w Luty 14, 2015, 12:26:04
LEKCJA 3: ŻE CO...? JESTEM PRZYGŁUCHY
Dziś, z fonetyki, wprowadzę do samogłosek krótkich i kumulatywnych oraz do mlasków. Głębiej poznamy superpartykuły i dowiemy się, jak ahtialańska składnia traktuje niektóre konstrukcje. Spróbujemy policzyć do dziesięciu i do szesnastu.
Najmocniej przepraszam, ale omyłkowo w pierwszej lekcji wrzuciłem mocno przestarzały układ klawiatury do SC UniPad. Załączam nową wersję.

1. O Conworldzie
Ahtialia mieści się na planecie nazywanej Haivööri, krążącej wokół gwiazdy nazywanej Xar [xsar]. Haivööri ma kilka kontynentów, które są od siebie izolowane politycznie i kulturowo od setek lat, i obecnie widoczna jest też różnica rasowa między mieszkańcami. Ahtialia leży na sporym kontynencie półkuli południowej, zwanym Mikui. Państwo zwane Związkiem Ahtialańskim stanowi federację pięciu republik, posługujących się z grubsza tym samym językiem (ahtialański ayllawai, ahtialański ahtianti, ahtialański palan). Oprócz niej, na kontynencie leży stosunkowo niewielka Amultia, a także Królestwo Makratii.

Makratia odpowiada idei tego języka, który wymyślałem jako szczeniak na krótko przed ahtialańskim. Makracki był dla mnie na początku najważniejszy. To się zmieniło po kilku latach. Moje źródło pisane z 2003 roku mówi, że było to w 2000. W historii conworlu wytłumaczyłem tą zmianę wielką wojną 1998 - 2001, zwaną Wojną Dystansową od masowego użycia broni artyleryjskiej. Sporo informacji o historii Ahtialii można nadal znaleźć na wiki: link (http://jezykotw.webd.pl/wiki/Zwi%C4%85zek_Ahtiala%C5%84ski#Ahtialia_powojenna_.282001_-_dzisiaj.29).
Suchar w temacie
(http://i.imgur.com/Mmyxvz0.png)
[Zamknij]

2. Fonetyka
Jeżeli chodzi o fonetykę - dopiero dziś zrobi się naprawdę dziwnie. Samogłoski długie i mlaski.
♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/ayy)
Sар хнотту sынs љөр,
аљін-ік моу ҙєн sє па љан.
Sар Харня, Каміва, Тураака,
Паљан sє үљка Ан.

Нӓна єшёдоҁуҙіӧвsт
тъєрдук хаттамур,
Фрєо ір ван sір бааs,
sатін зааравsтӧд.
Napisałem kiedyś to w formie piosenki (czytam bez śpiewania) i tak mi się utrwaliło. Muszę pogrzebać w papierach co te wszystkie słowa dokładnie znaczyły. O ile pierwszą zwrotkę rozumiem (Z gór spływa deszcz, który przynosi życie na ziemię, od Harnii, Kamivy, Turaaki, Palan, aż do An), o tyle pierwsze dwie wersy drugiej zwrotki są dla mnie niepojęte, dwie ostatnie znaczą Nareszcie mam siły, aby stanąć do boju.
Spoiler
(http://i.imgur.com/rjBj63W.png)
[Zamknij]

Ahtialański pierwotnie miał tyle samogłosek, co i polski. Koło 2006, może 2007 roku (a może wcześniej?) wprowadziłem długie samogłoski, zainspirowany fajnie wyglądającym na piśmie niderlandzkim. To jednak, jak się to wymawiało oraz dziś wymawia, to zupełnie inna bajka.
а аа
є єє
о оо
у уу
і и
ы ыы
ө өө
ү
Spoiler
(http://i.imgur.com/4gZEdBB.png)
[Zamknij]
Pierwotnie podwojone literki oznaczały po prostu długi dźwięk, i mieliśmy tylko а, є, і, о, у, ы oraz ich dłuższe odpowiedniki. Kiedy ten język zacząłem wymawiać głównie w szepcie, zamiast długości raczej zrobił się podział na lenis (słabe) i fortis (silne), tym drugim towarzyszył wyraźniejszy wydech, tak jakby krótkie były mówione szeptem, a długie - głośno, ale bezdźwięcznie. Była też zmiana tonu na rosnący albo opadający. Gdy taki układ przeszedł do głośnej wymowy, pojawiło się to, co mamy teraz.
а [ä], [ɑ] аа [ã̤ː] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/maara)
є [ɛ̝] єє [ɛ̤̃ː] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/nee)
о [ɔ̝] оо [õ̤ː] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/doon)
у [ u ] уу [ṳ̃ː] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/tomynuu)
і [ i ] и [iː] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/kini)
ы [ɨ] ыы [ɨ̤] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/kyh)
ө [ɘ] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/sanvoi) өө [ɞ̤̆ɘ̤] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/voort)
ү [i˞] ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/y-sy-ylka)
Słowa z tymi dźwiękami:
мара ['märä] "witraż", трівна ['triŭnɑ], маара ['ma̤ːrä] "świat" ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/maara)
нє [nɛ] "nie", нєє [nɛ̤ː] "pan" ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/nee)
дон [dɔn] "trzynaście", доон "świeca" ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/doon)
аакаару [a̤ːka̤ː'ru] "mur obronny", томынуу ['tɔmɨnṳː] "wracać" ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/tomynuu)
кіни [ki'niː] "sława", кини [kiː'niː] "narzędzia" ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/kini) <-- W tym słowie słychać też inny proces fonetyczny, n-fortis.
sакырє [sä'kɨɾɛ] "poziomy", кыых [kɨ̤ːx] "samotność" ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/kyh)
sанвөі ['sänwɘˌi] "zamek" ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/sanvoi), вөөрт [vɞ̤̆ɘ̤rt]  ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/voort)
sү [si̴] "dalej!", үљка ['i̴ʎ͡ʑkä] "tydzień" ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/y-sy-ylka)

Kliknięcia
Termin fonetyczny "mlask" tu do końca nie pasuje, bo ahtialański traktuje ejektyw języczkowy jako mlask, wobec tego mówmy raczej o "kliknięciach". Są to dość rzadko występujące dźwięki, i wyróżniamy następujące:
нъ [ŋǀ] чомєнъаі ['t͡ʃɔmən|äˌi] "dzwon" ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/chomencai)
тъ [ŋǃ˞] тъєsєвsт ['ŋǃ̴ɛsɛŭst] "związać" ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/tesevst)
тъу [ŋǃ˞ʷ] тъуаравас [ŋǃ̴ʷäräŭäh̪͆] "idę przez" ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/twaravas)
къ [qʼ] вар хакъ [wär ʜɒːqʼ] "ja jestem" ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/var-hak)
Spoiler
(http://i.imgur.com/003gUws.png)
[Zamknij]

3. Superpartykuły
To są te partykuły, które stawiamy na początku zdania, aby nadać mu określoną funkcję.

Po ahtialańsku nie pytamy "ile masz lat". Zamiast tego sygnalizujemy pytanie i dodajemy "twoje lata".
Шах· ірљу кады? [ʃaːʢ irli̴ kä'dɨ] "Ile masz lat?" ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/sah-irlu-kady)

W ten sposób można mieć na myśli praktycznie wszystko. Aby spytać o to, czy pada, zadajemy po prostu pytanie o pogodę.
Шах· sөө? [ʃaːʢ sɞ̤̆ɘ̤] "Jaka jest pogoda?"  ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/sah-soe)
Spoiler
(http://i.imgur.com/W53bvB8.png)
[Zamknij]
Na tej samej zasadzie można zrobić właściwie wszystko potrzebne do komunikacji.

Пү·нє· ка хат уҳєр, ачєма· ка хат кіар. ['pi̴nɛ kä xät u'ʜɛr . ä't͡ʃɛmä kä xät kĭar] "Nie wygląda na chorą, mam nadzieję, że jest zdrowa."  ♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/pynekahatucher-achemakahatkiar)
Spoiler
(http://i.imgur.com/PYLAB10.png)
[Zamknij]

Listę tych funkcyjnych słówek znajdziecie na nowej stronie słownika, w pełni przetransliterowanego na współczesną cyrylicę. http://jezykotw.webd.pl/wiki/S%C5%82ownik:Ahtiala%C5%84ski

3. Liczby
Ahtialański wyznaje dwa systemy liczenia. Do normalnego conlangerskiego użycia stosujemy system dziesiętny. Conworld wykorzystuje raczej system szesnastkowy, choć dziesiętny jest mu znany.
Cyfry mają swoje przedrostki, które doklejane do rdzeni o znaczeniu dziesiątek, setek lub tysięcy, dają większe liczby. Na przykład, cyfra trzy to ізна, a jej przedrostek to i-. Po dostawieniu do rdzenia setek, тра, postaje nam ітра, co znaczy "trzydzieści".
кшєг (кі-) [kʃɛg] - 0 zero
оноз (о-) [ɔ'nɔz] - 1 jeden
дуі (ді-) [dwi] - 2 dwa
ізна (і-) ['iznä] - 3 trzy
пає (пі-) ['päɛ] - 4 cztery
јауа (ω-) ['jaua] - 5 pięć
црє (бі-) [t͡ʃrɛ] - 6 sześć
варє (ві-) [wä'rɛ] - 7 siedem
лаѯу (љі-) ['ɫäxsu] - 8 osiem
наі (ні-) ['näi] - 9 dziewięć
мєа (мі-) ['mɛä] - A (10) dziesięć
sів (sі-) [siw] - B (11) jedenaście
ӓгє (аі-) ['äjgɛ] - C (12) dwanaście
дон (до-) [dɔn] - D (13) trzynaście
шаг (ші-) [ʃag] - E (14) czternaście
ыљ (ы-) [ɨʎ͡ʑ]- F (15) piętñaście
хаӳѯ [xä'jɨxs], кіраја [ki'räjä] - 10 (16) szesnaście
♫♬♬ (https://soundcloud.com/dgzhhfrzghfc-efhhhvvfhkk/bniky)


4. Zadania
Powiedz/zapytaj po ahtialańsku...
1. Ile masz domów?
2. Nie wolno ci używać zegarków.
3. Wierzę, że ta biblioteka należy do narodu.
4. Mam nadzieję, że poczekasz na mnie.
5. Wygląda na to, że jej pies jest na balkonie.

Co to znaczy?
1. Вар кікіановsтарт бољтє.
2. Тљамі хазаі аак заар ю ірљі кірваі.
3. Нє· хаљавsт sар вар.
4. Љуті заітъан, сін таар sу sокон, нєє ӓшавsтӧд.

Oceń temat i pozostaw komentarz!  :-)
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Mônsterior w Marzec 11, 2015, 23:26:07
Ahtaliański zapada w pamięć, to jeden z języków, bez których to forum nie miałoby ważnej części swej tożsamości. W dodatku język wciąż żyje i się rozwija, a to po kilkunastu latach powód do dumy :) przesłuchałem nagrania, język nie brzmi aż tak nieprzystępnie, jak wynikało z opisu. No, ale Ty masz bardzo ładny głos, być może gdyby nagranie pochodziło od poseł Senyszyn, byłoby kiepsko :) choć ahtaliański to zupełnie nie moja estetyka, bardzo mi imponuje i trzymam kciuki za jego dalszy rozwój!! PS błędnie zapisałem nazwę języka, bo w tej postaci od lat funkcjonuje w mej pamięci :P nie skoryguję, niech zostanie dla potomnych.
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Canis w Marzec 13, 2015, 09:59:46
Dzięki! Może być i "ahtaliański", czemu nie?
Jak się znajdzie jeszcze jeden czy dwa komentarze, to wrzucę kolejną lekcję.
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Marzec 14, 2015, 10:39:31
Ja ostatnio sobie ściągnąłem wszystko o ahtialańskim w pedeefik i jak mam nudne zajęcia to próbuję sobie przyswoić.

I oczywiście czekam na następną lekcję!
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Canis w Marzec 14, 2015, 11:19:30
Cytat: Henryk Pruthenia w Marzec 14, 2015, 10:39:31
Ja ostatnio sobie ściągnąłem wszystko o ahtialańskim w pedeefik i jak mam nudne zajęcia to próbuję sobie przyswoić.

I oczywiście czekam na następną lekcję!
WTF, serio?
Przecież to tylko stary nooblang z poronioną wymową.

W ten weekend na bank nie dam rady zrobić następnej lekcji (no dobra, może jutro znajdzie się chwilka żeby chociaż bez nagrań wrzucić), ale w tygodniu postaram się wrzucić coś dalej. Podstawy gramatyki mamy praktycznie obcykane, pozostają ćwiczenia, tłumaczenia, utarte wyrażenia i tak dalej.
Poza tym, w słowniku pewnie przydałoby się zaznaczyć akcenty, chociaż orientacyjnie... może się w tygodniu do tego przyłożę.
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Marzec 14, 2015, 21:43:23
Wiesz, nie myśl sobie za dużo, ale ahtialański jest dość prostym językiem, i chyba nigdy nie zamierzam wyjść poza gramatykę, fonetykę i parę podstawowych wyrażeń i słów. No cóż, gdyby był większy korpus tekstów, alibo piosenki, to kto wie :)
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Canis w Marzec 17, 2015, 14:15:04
Spoiler
>włącz słownik ahtialańskiego
>ctrl+f "uśmiech"
>404
>ctrl+f "śmiać"
>404
>ctrl+f "radość"
>404
>ctrl+f "śmieszny
>404
Co to za smutny język?
[Zamknij]
Cytat: Henryk Pruthenia w Marzec 14, 2015, 21:43:23
Wiesz, nie myśl sobie za dużo, ale ahtialański jest dość prostym językiem, i chyba nigdy nie zamierzam wyjść poza gramatykę, fonetykę i parę podstawowych wyrażeń i słów. No cóż, gdyby był większy korpus tekstów, alibo piosenki, to kto wie :)
No właśnie! Bo zabrzmiało to prawie jak marzenie każdego conlangera.


Ciekawostka!
Można samemu tworzyć słowa, których nie ma w słowniku. http://jezykotw.webd.pl/wiki/S%C5%82ownik:Ahtiala%C5%84ski
Zastrzegam sobie prawo do edycji/dostosowania fonetycznego słowa, ale to raczej w szczególnych przypadkach. Każdy może na swoje potrzeby utworzyć słowo, którego mu brakuje, i dopisać do słownika. Nie jestem w stanie powiedzieć które, ale jest jedno czy dwa słowa, które utworzył kiedyś Feles. Można spokojnie dopisać informację o autorze słowa, można to pominąć - do woli.

Teksty i ćwiczenia


Ємтљє маѯ інтравsтарт sєн ціsтірє. Кє кєтъавsтарт еткі кєунѵа.
- Чату! - юртавsтартє.
- Чату, шах· табӓта? - адро аран ціsтірак sє отураакавsтаран форіант sар шауак.
- Sєн вєрха чату ава ӧд оҙє љурі ціsтірє. Кір віру варна нєsіавsтарт къа інтравsт sє хаунаакавsт. Шах· хат тєкєр?
Ціsтірак вєр кіміавsтарт sє хө јантъан аран іркє аsаы. Єљхаунаакавsтаран уунір.
- Sу ӓтєны ватъ хату вітмр. Sар аму канєаы, љурі вах тініаы, sар тєікыы - ҁыраіы, sар хату хат ату аарктоsы!
Маіѯ тнонєвsтарт ю іркі хѵарӓкаан.
- Фнуба· - єєрӓвsтартє єєт тханіунт пкатн - sу ӓтєнант ҁыраі - фрєо sафханавsтаран кі - sє дуі аарктоsы.
- Шах· ірљу вітмры?
- Нє·. Љурі вах sар вар. Кір јака нєsіан, ачєма· sар ір атыіу...
Ціsтірак ғанирёвsтаран sє љаѯа арт ю уунір. Буду монєѯі нынавsтарт форі такү, кє тъаҳонєн арт sар шауак, sє юртавsтарт 'ацрєу' ю ыѯє. Маѯє sтахановsтарт sір ціsтірє кір віру јарі sцєs абадівsтарт аарктоs sєн шєчнад. Барівsтарт фонкамєрі, юртавsтаран шу үнүмі, sє агіявsтаран ӓтєн. Фрєо, ціsтірак љаѯа арт sар каsтхандаі sє ховокавsтарт ю кнахара.
Starszy mężczyzna wszedł do sklepu, nosząc czarną walizkę.
- Dzień dobry! - rzekł.
- Witam serdecznie, czym mogę służyć? - odpowiedział mu kasjer, mierząc przybysza wzrokiem.
- Codziennie przechodzę koło tego sklepu. Tym razem postanowiłem zajrzeć. Co państwo tu sprzedajcie?
Kasjer uśmiechnął się szeroko i rozłożył ręce, pokazując towar.
- Zabawki dla każdego dziecka. Dla dziewczynek mamy lalki, dla chłopców czołgi, dla wszystkich pluszowe misie!
Mężczyzna podrapał się po brodzie.
- Wie pan - dodał ochrypłym głosem - Wezmę ten zabawkowy czołg - tu wskazał palcem - i dwa misie.
- Ma pan dzieci?
- Nie. To dla mnie. Ale kto wie, mam nadzieję, że będę mógł komuś dać...
Kasjer zamilkł i sięgnął po towar. Gdy pieniądze stukały o tackę na monety, mierzył przybysza podejrzanym wzrokiem, i podziękował za sprzedaż. Mężczyzna opuścił sklep, ale zaraz za drzwiami położył misia na podłodze. Wyjąwszy zapalniczkę, odmówił jakieś niezrozumiałe modły i podpalił zabawkę. W tym momencie kasjer chwycił za telefon i zadzwonił na policję.

Przetłumacz i uzupełnij jak chcesz!
- Шах· ірљу цєує?
- ______________
- Нє варна тољмонү sу цєує. Шах· тєоѯант піљікы хат љуті?
- ______________
- Ірљу шарі хат ҳөр ѱара, љу уҳєр!
- ______________

Napisz tekst składający się z pięciu zdań o swoim mieście.
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Canis w Marzec 19, 2015, 15:16:50
Szanowni państwo, zamieściłem aktualne informacje o wymowie oraz o wymowie cyrylicy ahtialańskiej na naszej encyklopedii.
http://jezykotw.webd.pl/wiki/J%C4%99zyk_ahtiala%C5%84ski
Tym samym posługiwanie się cyrylicą przestaje być błądzeniem po omacku, mam nadzieję!
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Czerwiec 08, 2017, 20:13:37
Są szanse na kontynuację kursu? :)
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Lipiec 23, 2017, 17:17:03
Przypominam jeszcze raz! :(
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Grudzień 17, 2017, 23:25:55
Wiem, wiem, no ale...
Canisie! Zaklinam Cię, poprowadź ten kurs dalej! :(
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: 커래얟쓰 w Styczeń 03, 2019, 01:04:55
To jak, kiedy kontynuacja ?  :)
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Styczeń 03, 2019, 09:35:40
Canis lubi małe pancerniki.

Demos chce abtialańszczyzny!
Tytuł: Odp: Język ahtialański
Wiadomość wysłana przez: Kazimierz w Kwiecień 17, 2021, 17:58:58
Kiedy kontynuacja? ;]