Co mówicie, a mówić nie powinniście, czyli zmutowany polski

[Wedyowisz]

Padnięty nie jest pojedyńczym przypadkiem, jest też wyrośnięty (+odpowiedniki z innymi przedrostkami), śnięty, zgnity...

[Todsmer]

Co do "wyrośnięty", chyba jedyną etymologicznie uzasadnioną formą jest "rosły". "Zgnity" brzmi strasznie. "Śnięty" także, ale to już powszechne słowo.

[Dynozaur]

"Zgnity" jest niestandardowe (zdaje się djalektalizm, nawet fajerfoks podkreśla), a "śnięty" ze śnieniem nic spólnego nie ma, tylko pochodzi od dawnego śniąć (sъn-ęti) = zdjąć (por. śnieść ~ zjeść, śniadanie ~ zjadanie), a to już czasownik w pełni przechodni.

A przynajmniej tak mi się wydaje. Nie znalazłem tego słowa u Brü...

[Wedyowisz]

Inne przykłady, które mi przyszły do głowy: zdyszany, zasapany, zapowietrzony, roztrzęsiony. Wydają się utworzone od czasowników zwrotnych.

"Zgnity" jest niestandardowe

Odczuwam jako wysoce potoczne, może regionalne, ale co z tego? Jako przykład rozpowszechnionej tendencji w języku sprawdza się wybornie.

, a "śnięty" ze śnieniem nic spólnego nie ma, tylko pochodzi od dawnego śniąć (sъn-ęti) = zdjąć (por. śnieść ~ zjeść, śniadanie ~ zjadanie), a to już czasownik w pełni przechodni.

Nie wiem, Boryś wywodzi od snąć (tego samego co w usnąć).

[Todsmer]

"Zapowietrzony" i "roztrzęsiony" z całą pewnością nie należą to wyjątków - wydaje mi się, że pochodzą od czasowniĸów przechodnich.

Moim zdaniem "śnięty" pochodzi od "uśpiony".

[Wedyowisz]

Tego ostatniego jestem najmniej pewien, obecnie nie funkcjonuje ani roztrząsł, ani roztrząsł się (IMD), ale intuicja mi sugeruje to drugie (jak rozśpiewany - btw kolejna sztuka do kolekcji). Roztrzęsiony, bo zaczął się trząść (roztrząsł się). Podobnie zapowietrzony, bo zapowietrzył się (natomiast rzadko spotykam się w tej sytuacji z celowo działającym agensem...).

Moim zdaniem "śnięty" pochodzi od "uśpiony".

Ale jak?

[Feles]

A przynajmniej tak mi się wydaje. Nie znalazłem tego słowa u Brü...

* Fēlēs trafia Dynozaura snajperką.

[Wedyowisz]

Z drugiej strony, sporo imiesłowów biernych ma choćby potencjalnie nieco rozszerzone znaczenie w porównaniu z czasownikami, od których zostały utworzone, tzn. funkcjonują one trochę jak przymiotniki; nie muszą one, użyte przydawkowo, ściśle odpowiadać znaczeniem stronie bierniej. Zmierzam do tego, że można ich użyć w sytuacjach, w których nie ma nawet domyślnego agensa. W sposób naturalny prowadzi to do pewnego semantycznego rozmycia końcówek -ty/ny, ich wkraczania na obszar czasowników zwrotnych i zwykłych nieprzechodnich dla zaznaczenia dokonaności bądź uprzedniości.

[Feles]

Jest jeszcze niewidomy (pierw. "niewidzialny", "ten, którego się nie widzi"), z biernym teraźniejszym -om-.

[edit] a może nawet łakomy (pierw. "ten, którego się łaknie/pragnie", por. "łakomy kąsek")

[Todsmer]

Ostatnio się złapałem, że czasem mówię "do widzeniam" O_o

I zauważyłem ciekawą rzecz w moim idiolekcie - całkiem często w ogóle nie wymawiam "ł", zwłaszcza na końcu wyrazu, a "l" zaczyna mi się zbliżać do "ł" (albo "ɫ"). Ale ja to w ogóle dziwnie mówię.

[Towarzysz Mauzer]

I zauważyłem ciekawą rzecz w moim idiolekcie - całkiem często w ogóle nie wymawiam "ł", zwłaszcza na końcu wyrazu, a "l" zaczyna mi się zbliżać do "ł" (albo "ɫ"). Ale ja to w ogóle dziwnie mówię.

To nie takie znowu dziwne, bo ják przeciwstawienié ɫ:l znikło w polszczyźnie wskutek wáłczeniá, to miéjsce wymawianiá /l/ może sobie zacząć swobodnie wariowáć, a /w/ w pozycjách takich ják w polskim lubi sobie zniknąć.

[spitygniew]

Nie dam głowy, ale jakieś dziecko niedawno chyba powiedziało "alto".

[Todsmer]

Nie dam głowy, ale jakieś dziecko niedawno chyba powiedziało "alto".

W sensie "auto"? Dziwne.

[Feles]

Może w sensie "lato"? To byłaby taka zemsta za prasłowiańską metatezę.

[Noqa]

To byłaby taka zemsta za prasłowiańską metatezę.

+1!
BPNNMSP