Pytania różne (polszczyzna)

[mijero]

sepn spnu spnowi sepn spnem śpnie < psł. *sъnъ [< *sъpnъ < *supno-] i sepnny (postaci psł. i pie. za Borysiem)
Czy tako by wyglądał rzeczownik sen i przymiotnik senny, gdyby -p- się nie ulotniło? Może wszędzie ze ś-?

[Todsmer]

Ciężko powiedzieć, bo po drodze działało prawo sylab otwartych czyli żadna forma z -pn- nie mogła się zachować w języku, więc ciężko wnioskować, co by się stało

[mijero]

Może to pytanie doczeka się takiej samej otpowiedzi...
mydźśl < psł. *myslь ż [< *myd-slь] i mydźślić mydższlę mydźślisz mydźśli mydźślimy mydźślicie mydższlą (otmiana na podobieństwo czyścić czyszczę czyścisz itd.) – Czy tak by wyglądał rzecz. myśl i czas. myślić, gdyby nie ulotniło się -d-? Działoby się coś takiego z tym -d-, czy pozostałoby mydśl i mydślić mydszlę mydślisz itd.?

[dziablonk]

Czy spotkaliście się z określeniem "pić na hejnał"? Co to znaczy i skąd się wzięło?

[Siemoród]

Czy spotkaliście się z określeniem "pić na hejnał"? Co to znaczy i skąd się wzięło?

Strzelam, że ze skojarzenia z pozycją hejnalisty grającego na wzniesionej wgórę trąbce.

Może to pytanie doczeka się takiej samej otpowiedzi...
mydźśl < psł. *myslь ż [< *myd-slь] i mydźślić mydższlę mydźślisz mydźśli mydźślimy mydźślicie mydższlą (otmiana na podobieństwo czyścić czyszczę czyścisz itd.) – Czy tak by wyglądał rzecz. myśl i czas. myślić, gdyby nie ulotniło się -d-? Działoby się coś takiego z tym -d-, czy pozostałoby mydśl i mydślić mydszlę mydślisz itd.?

Trochę to pytanie nie ma sensu, bo nie wiadomo, jak by się rozwinęły grupy typu -ds-, skoro uległy były one uproszczeniu. Pewnie jakiejś zmianie by uległy, ale ciężko powiedzieć jakiej (może właśnie uproszczeniu do -s- xD) i kiedy.

W każdym razie uproszczenie tego typu grup spółgłoskowych było całkowicie regularne i bezwyjątkowe, więc to słowo musiało tak się uprościć.

[mijero]

Czy powszechny, powszechność powinny mieć postać powszeszny, powszeszność lub co więcej powszeszni? Ma to pochodzić ot wyrażenia po wszech (ludziach, krajach, ziemiach, stronach), a jeśli to jest wyrażenie przysłówkowe, a chyba jest, to zdaje się powinno być -i.

[dziablonk]

Wydaje mi się, że końcówka -ъny jest też dopuszczalna skoro masz wielgachny.
Powszechny to nowotwór złotego wieku. Za autora uważa się Marcina Kromera, który w pierwszych dwóch dialogach swoich "Rozmów Dworzanina z Mnichem" nazywa kościół pospolitym, natomiast w dialogu trzecim pisze, że Kościół "zowiemy świętym, pospolitym albo właśniej powszechnym (co Grekowie zową catholicam) i apostolicam."
Jeszcze dalej tłumaczy, że wyraz ten jest lepszy od pospolitego, gdyż kościół jest "po wszech ziemiach, narodziech, językoch, staniech wszech wiekow zgromadzonych, a dlatego ji zowiemy catholicam, to jest powszechny".

BTW, Czesi zapożyczyli ten wyraz z polskiego w XIX w., ale z czasem zaczął odstawać od polskiego wzorca i dzisiaj povšechný to 'ogólny, pobieżny, powierzchowny'.

[Spodnie]

Od kiedy używa się w języku polskim słów sprawczy, sprawczość?

[dziablonk]

Sprawczość od początku XX w., sprawczy w sensie 'przynależny do sprawcy' co najmniej od końca XVI w.

[dziablonk]

Skąd się wzięło wyrażenie "być nie w sosie"?

[Neymar]

Mam pytanie dot. wierszyka, który ułożyłem na dzień babci i dziadka (w imieniu swojej córeczki)

oto fragment

"Rozumiem już dużo, chociaż jestem malutka,
Pamiętam nasze pierwsze spotkanie, moja pamięć nie jest krótka...
już wtedy zobaczyłam miłość w Waszych oczach,
to przez to, że tak za Wami tęsknię nie mogę spać po nocach."

Zastanawiam się czy ostatni wers może zostać. To słowo "tak" mi trochę nie pasuje. Gdyby tu dopisać "bardzo" lub "mocno" to byłoby na pewno dobrze, ale wtedy zdanie byłoby za długie. Więc może lepiej usunąć i zostawić "to przez to, że za Wami tęsknię nie mogę spać po nocach". Wydaje mi się jednak, że to słowo "tak" niejako wzmacnia wydźwięk tego zdania, podkreśla to jak bardzo córka tęskni za dziadkami. Zależało mi na tym, by cały wierszyk był trochę emocjonalny, w końcu "pisała" go dwuletnia dziewczynka. Chciałbym się tylko poradzić czy według Was ta forma, którą napisałem czyli
"to przez to, że tak za Wami tęsknię nie mogę spać po nocach" jest poprawna językowo.

[dziablonk]

RJP przypomina: po wtrąconym "że tak za Wami tęsknię" - przecinek.