Coś dla Janka, czyli liczebniki

Zaczęty przez Hapana Mtu, Wrzesień 05, 2011, 04:25:22

Poprzedni wątek - Następny wątek

Pluur

CytatJak oni wyrażają większe liczby?

Zapewne przez ichniejsze "wiele"
  •  

Τόλας

CytatJak oni wyrażają większe liczby?
Są im na pewno tak samo potrzebne, jak nam łuki i maczety.
  •  

Dynozaur

#122
Tak sobie pomyślałem, że pokażę wam, jak tworzy się liczby powyżej stu w Vanstinie. Tak ni z gruchy, naszła mnie taka myśl.

Jak liczy się do stu już wiecie - wprowadziłem tylko poprawki, bo ogarnąłem, że liczebniki 35/350, 45/450 it.d. byłyby homofonami xDDDD Ze wszystkich rzeczy, tylko homofonji mi w tym cudownym systemie brakowało...
Tak więc zmieniłem liczebniki zakończone na -squertaste, -pintaste it.d. na -squertegeste, -pintegeste it.d. - z długą końcówką przymiotnikową, aby dały się odróżnić od wyższych liczebników, które zademonstruję niżej.

A więc wygląda to tak:
101 idemmesgueme
102 guemesgueme
103 trimesgueme
104 stërmesgueme
105 pintmesgueme
106 cestmesgueme
107 semmesgueme
108 vösmesgueme
109 nevintmesgueme
110 desintmesgueme
111 innastämesgueme
112 guanastämesgueme
(...)
120 desinnastämesgueme
121 idemmedisme mesgueme
(...)
130 plöcopë mesgueme
131 idensquertegeste mesgueme
(...)
148 presgueplötraste
149 predplötraste
150 plötraste
151 idencestegeste mesgueme
(...)
198 presgueguestät
199 predguestät
200 guestät
201 guestät iden

250 plötretieste
300 triste
350 plösquertaste
400 stëreste
450 plöpintaste
500 pinsete
550 plöcestaste
600 cessete
650 plösemmaste
700 semmsete
750 polosmaste
800 vösmsete
850 plönevernaste
900 nevinsete
950 plödesinnaste
1000 desinsete
1100 innastäsete
1200 guanastäsete
(...)
1998 nevinnastäsete presguepinstige
1999 nevinnastäsete predpinstige

2000 guetausintät
3000 tritausintät
4000 stërtausintät
5000 pintausinte
6000 cestausinte
7000 semmtausinte
8000 vösmtausinte
9000 nevintausinte
10000 desintausinte
11000 innastätausinte
(...)
20000 desinnastätausinte
21000 idemmedisme tausinte
(...)
100000 pinstige tausinte

10^6 millione
10^9 milliarde
10^12 billione
10^15 billiarde
10^18 trillione...

Wyjaśnienia:
-Liczebniki pomiędzy 101 a 197 tworzymy przez dodanie członu "mesgueme" (< *medji dъvěma, znane w staroczeskim) po liczebniku bazowym. Liczby do 20 piszą się z tym członem łącznie i tworzą sandhi (a więc deve zmienia się w gue-, znika -t w -nastät it.p.). Powyżej 21 już nie ma sandhi, a oba człony piszemy rozdzielnie - traktuje się to jako dwa wyrazy.
-Żeby jednak nie było za prosto, po drodze pojawia się coś takiego jak plötraste (znane i u nas półtorasta) dla 150. Dla wszystkich kolejnych "połówek" (250, 350 it.d.) będą kolejne, analogiczne formy.
-Liczebniki od 200 wzwyż tworzymy już od słowa "sto" (sete - nie funkcjonującego jako prosty liczebnik). Tu jest już prościej - dziesiątki/jedności od tych liczebników tworzymy po prostu przez dodanie kolejnego liczebnika - zawsze pisanego rozdzielnie, bez żadnych sandhi/zmian. Oczywiście, od wszystkich tych liczebników tworzymy formy substrakcyjne (-2, -1).
-Zgodnie z zasadą nadliczania, 1000 to desinsete ("dziesięćset"). Zapytacie, co dalej w takim razie? Oczywiście, dalsze nadliczanie (takie jak w germańskich liczebnikach określających lata) - czyli "jedenaścieset", "dwanaścieset" it.d. Oczywiście, substrakcje pozostają, ale pojawia się kolejne uproszczenie - nie ma już "połówek" (generalnie, w Vanstinie ostatnim takim "połówkowym" liczebnikiem jest plödesinte - "półjedenastej" już nie ma, istnieje tylko w teorji), a więc n.p. 1150 to po prostu innastäsete plöste.
-Począwszy od 2000 mamy już liczebniki z członem "tysiąc" (wand. tausin - podobnie jak "sto" nie traktowane jak liczebnik. Zapożyczenie niemieckie, na tyle ciekawie zasymilowane, że przedostało się do paradygmatu NT-tematowego jako rodzaj nijaki). Od tych form (ani jakichkolwiek wyższych) nie ma tworzymy już substrakcyj, a więc 1999 to nevinnastäsete predpinstige, a nie **predguetausintät, a niższe przedziały dodaje się po prostu, poprzez dostawienie ich jako kolejny wyraz.
-Liczebniki do 20 tworzą z członem tausin sandhi (takie same jak w przypadku suf. mesgueme), powyżej 21 są to już po prostu dwa wyrazy. I tak już do miljona - trzeba tylko uważać na końcówki (powyżej pięciu jest to już zawsze -tausinte).
-A w przypadku miljona (i wyższych liczb), robi się zupełnie tak jak w każdym normalnym języku - nie ma substrakcyj, nie ma sandhi, niższe przedziały dodajemy normalnie. Wielokrotności tworzymy na zasadzie zwykłego połączenia liczebnik + rzeczownik, a więc "dwa miliony" to regularne deve millionë it.d. Vanstina używa długiej skali wielkich liczb (tak jak cała Środkowa Europa). Połówki miljonów istnieją i w języku potocznym są częste (tak jak u nas "pół miljona", "półtora miljona"), ale już czysto fakultatywne.

Mam nadzieję, że się podobało. Jakby były jakieś wątpliwości, pytać.
Jaranie się starem forem to pedalstwo, a Kwadrat i Seiphel to ciota i chuj.

P*lsko, cóżeś uczyniła ze swoim chrztem?
  •  

Lukas

 Sandyjski

1 - ich
2 - ni
3- san
4 - chi
5 - go
6 - sex
7 - sich
8 - akt
9 - kiu
10 - iu

11 - iu ich
20 - ni iu
30 - san iu
100 - trent
101 - trent ich
111 - trent iu ich
200 ni trent
300 - san trent
1000 - mil
1001 - mil ich
1234 - mil ni trent san iu chi
  •  

Dynozaur



Sorry za ten szitpost, ale nie mogłem się powstrzymać...

Mode ukarz mnie.
Jaranie się starem forem to pedalstwo, a Kwadrat i Seiphel to ciota i chuj.

P*lsko, cóżeś uczyniła ze swoim chrztem?
  •  

Kazimierz

#125
Kotsowiski
główne/porządkowe/zbiorowe
0 - noča/nočty/noče
1 - jen/pirmy/jeny   
2 - du/duty/dvʹe
3 - zna/zonty/znʹe
4 - nare/narty/narʹe
5 - cem/cemty/cemʹe
6 - veš/vešty/veše
7 - čese/česty/češe
8 - hote/hotty/hoce
9 - đede/đedty/đexe
10 - xes/xesty/xeše
11 - xes jen/xes pirmy/xes jeny
...
20 - duxes/duxesty/duxeše
21 - duxes jen/duxes pirmy/duxes jeny
...
30 - znaxes/znaxesty/znaxeše
...
100 - boš/bošty/boše
101 - boš jen/boš pirmy/boš jeny
...
120 - boš duxes/boš duxesty/boš duxeše
121 - boš duxes jen/boš duxes pirmy/boš duxes jeny
...
200 - duboš
itd.

A teraz potęgi dziesiątki:
100 - jen
101 - xes
102 - boš
103 - turač/turačty/turače
104 - tusboš/tusbošty/tusboše
105 - xes tusbošis/xes tusbošty/xes tusboše
106 - tusturač/tusturačty/tusturače
...
108 - mʹursko/mʹurščity/mʹuršče
1016 - dusko/duščity/dušče
1024 - znasko/znaščity/znašče
1032 - naresko/nareščity/narešče
itd.

Liczebników głównych i porządkowych używa się mniej więcej jak w polskim, natomiast liczebniki zbiorowe używane są do określania liczby zbiorów, najczęściej pluraliów tantum (czy jak to się odmienia), np. dvʹe tlis - dwie miejscowości. Liczebniki główne zakończone na 1 łączą się z mianownikiem liczby pojedynczej, zakończone na 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9 łączą się z mianownikiem liczby mnogiej, natomiast pozostałe oraz wszystkie zbiorowe łączą się z dopełniaczem liczby mnogiej.

W nazwach liczebników 20-99 i 200-999 rzadko spotyka się również formy typu du xesy, du boši.

Potęgi dziesiątki do 103 mają własne nazwy, te zawierające cząstkę tus- są pozostałością starego systemu, w którym ten przedrostek oznaczał kwadrat danej liczby. Nazwa dla 108 pochodzi od słowa mʹur, czyli mrówka. Początkowo oznaczała po prostu jakąś nieokreśloną wielką liczbę (por. pol. mrowie), później zaczęła skakać po różnych wartościach (za równo w conworldzie, jak i w rzeczywistości), aż wreszcie zatrzymała się na obecnym znaczeniu. Nazwy większych liczb tworzone są według wzoru nsko=108×n, czyli taka długa skala z 8 zamiast 6. Końcówka -sko pochodzi od słowa mʹursko.
  •  

Τόλας

#126
Język talski:

1 şî /ʃi/
2 tem /tεm/
3 lef /lεφ/
4 /ʀo/
5 ŋel /ŋεl/
6 láfis /'laφiθ/
7 şáłis /'ʃat͡ɬiθ/
8 qáuis /'qawiθ/
9 léłef /'lεt͡ɬεφ/
10 tápuis /'tapwiθ/

Pierwsze cztery liczby nie mają etymologii.
ŋel pochodzi od keŋél - kciuk ( który ma swoją etymologię jako "swobodny palec")
láfis to lef z sufiksem dualnym -is (ozn. 2 rzeczy)
şáłis to 1+6
qáuis od 4+-is
léłef to efekt reduplikacji 3
tápuis to 2+(4+-is)

*jeden dzień - şay te-téfet (şît-téfet)
*jedna kobieta - şoy po-pôm (şîp-pôm)
*jeden nóż - şiy ye-yélet (şîy-yélet)
wersje w nawiasie oznaczają też konstrukcję nieoznaczoną
*dwa dni - tam te-téfet
*drugi dzień - tam téftah
*jeden z dwóch dni - şay támey te-téftey (şay támi-ttéftey)
*pierwsze dwa dni - şay tamah te-téftah (şay táma-ttéftah) - obie wersje w nawiasie w języku nieoficjalnym acz nie niskim
*pierwszy z dwóch dni - şay téftah támey te-téftey (zamiast téftah lub te-téftey można użyć zaimka w odpowiedniej klasie i przypadku)

te-téfet - reduplikacja 1. sylaby oznacza partytyw
téfta-h - Acc-Gen
téfte-y - Abl
Partytyw też się odmienia przez przypadki.

Henryk Pruthenia

Fajnie się zawsze czyta takie etymologizująve posty ;)

QRSGN

#128
Lešegatrriake

1 on
2 du
3 tri
4 fru
5 pin
6 ses
7 sem
8 som   daw. osm
9 nit

Cyfry chyba najdotkliwiej obnażają nóblangówność tego "języka" xd


11 onti
1_ = _ti


10 onum
_0 = _um


100 ones
_00 = _es


1.000 onep
_.000 = _ep


1.000.000 onem
_.000.000 = _em


Liczby /jak wszystko inne/ pisane jest w LšG  od prawa do lewa, i tak też czytane, dlatego liczbę 34 Gatrrialezoheč (użytkownik języka LšG) zapisze jako 3 4, ale przeczyta jako 4 3(dzieści), tj.: frutrium - i dalej: 10.123 przeczyta jako: 3 2(dzieścia) 1(sto) 10(dziesięć tyś.), a więc: triduumonesonumep. Nieczytelne, prawda? - dlatego najczęściej liczby zapisuje się następująco 32um1es1umep (na potrzeby przykładu cyfry są "od tyłu" - pisząc od prawej do lewej wszystko by się zgadzało)

Jak liczebników używać? Toż to el banal - już rozjaśniam


\Ala\tejhef du'š'o'fiarx = Ala ma dwa domy
liczebnik + šez + o + rzeczownik
(o tworzy liczbę mnogą)


\Ala\tejhef du'š'fiarx = Ala ma drugi dom
liczebnik + šez + rzeczownik



Ciekawostka:

Jak zawołałby kapłan do wiernych w LšG?
Przyjmijcie prawdę do swoich serc! | Wadastejy še'ze fo o'kohq še'das!
...czy może:
Przyjmijcie prawdę do swojego serca! | Wadastejy še'ze fo kohq'e še'das!
Czym jest 'e?

Tak wiele pytań - tak mało odpowiedzi

...a więc: 'e oznacza quasiliczbęmnogą~dystrybutywną liczbę mnogą; dla przykładu Wadastejy še'ze fo kohq'e še'das! znaczy dosłownie Przyjmijcie prawdę do serca waszego - macie po jednym sercu, więc wołam, byście przyjęli prawdę,  każdy do swojego jed/y/nego serca. Dla kontrastu: mówiąc Wadastejy še'ze fo o'kohq še'das! wołam, byście prawdę przyjęli do serc, niczym do pojemników, których macie dużo (>1).

inny przykład:

O'pediatečtejqep š'o'ela rof diatte. | Dzieci (grupą) zapytały (grupę) rodziców o dorosłość.

O'pediatečtejqep še'ela'e rof diatte. | (Każde z) dzieci zapytały (swoich/swojego)  rodziców/rodzica o dorosłość.

...wścibscy by napisali: "A czemu O'pediateč(...) a nie pediateč'e(...)!?"
otóż: bo tak. Zdanie Pediateč'etejqep še'ela'e rof diatte. sensu nie ma.
Najlepszego Dnia - wszyscy ludzie Idei

Kazimierz

Jakie masz właściwie wytłumaczenie dla aryjskości liczebników?
  •  

Grímkel

Cytat: QRSSGN w Grudzień 29, 2019, 06:11:28
a więc: 'e oznacza quasiliczbęmnogą
To się nazywa ,,dystrbutywna liczba mnoga". Np. nawaho takie coś ma.
  •  
    Pochwalone przez: QRSGN

QRSGN

Cytat: Kazimierz w Grudzień 29, 2019, 12:50:41
Jakie masz właściwie wytłumaczenie dla aryjskości liczebników?
Prorocy Gatrriadji (Idei), którzy otrzymali Lešegatrriake (Język Kraju Idei) otrzymali język boski, idealny, dla idealnych ludzi - był on więc pozbawiony tego, co psuje - (m. in.) takich słów jak hefhat (posiadanie) oraz właśnie liczebników. Przecie trafiając do Kešegatrria (Raju) pojęcie wielości - tego, co się ma, tego co nas trapi, tego co nas cieszy - jest niepotrzebne; ma się wszystko, brak jest utrapień, to, co cieszy jest niewyczerpywalne - nie ma czego liczyć.
Dopiero Ojcowie Języka utworzyli te słowa. Skonstruowali je tak, by nie sprawiały problemów w nauce - w Kešegatrria i tak będą niepotrzebne, więc nie powinny przeszkadzać (np.: swoim skomplikowaniem lub tym, że do niczego nie są podobne) w Kulturkampfie Gatrriadji (Dratanšegatrriadji)
Cytat: Grímkel w Grudzień 29, 2019, 14:24:34
To się nazywa ,,dystrbutywna liczba mnoga". Np. nawaho takie coś ma.
Dzięki za podpowiedź!
No i -uwu- RiGCzowy cudzysłów - ja się już poddałem i piszę te paskudztwa.


Ciekawostka (ciąg dalszy)
* czuję potrzebę dopisania tego, by się "upewnić", że czaję koncept *
Mam dwie (w domyśle: butelki) wody.
Tejhef du'še'wusa'e

Mam dwie butelki wody.
Tejhef du'š'o'drifga še'wusa
Najlepszego Dnia - wszyscy ludzie Idei
  •  

Kazimierz

Do tej dystrybutywnej liczby mnogiej wlicza się sytuację typu "zjedli po bułce"? W polskim to działa chyba tylko dla dopełnienia dalszego, ale szkoda że z tymi sercami nie da się tego "po" użyć, np. *Przyjmijcie prawdę do swojego? po sercu!
  •  

QRSGN

Zjedli po bułce
Hospepotejdre š'miwalakdre'e
- ale: Hospepotejdre du'š'o'miwalakdre'e = Zjedli po dwie bułki
- w kontraście do Hospepotejdre du'š'o'miwalakdre = Zjedli dwie bułki
...a co gdy zjedli po drugiej bułce? Powiedzielibyśmy wtedy: Hospepotejdre du'š'miwalakdre'e
Zaraz, zaraz - skoro zjedli po dwie bułki, to zjedli "po bułkach"/po kilka (>1) bułek, co w LšG by brzmiało: š'o'miwalakdre'e
Najlepszego Dnia - wszyscy ludzie Idei
  •  

Lukas

leski:
1 - un
2 - du
3 - tres
4 - for
5 - sing
6 - ses
7 - sep
8 - oc
9 - non
10 - dec
  •