Polskie Forum Językowe

Językotwórstwo (conlanging) i światy => Pisma i ortografie => Wątek zaczęty przez: kmitko w Marzec 26, 2012, 21:42:58

Tytuł: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: kmitko w Marzec 26, 2012, 21:42:58
Ot, taki szkic alfabetu, który kiedyś zrobiłem dla wiecznie nieukończonego conworldu: http://freeshell.de/~kmitko/pfj/pismo.pdf (http://freeshell.de/~kmitko/pfj/pismo.pdf). Inspirowane jakimś indonezyjskim pismem, ale już nie pamiętam którym.
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Towarzysz Mauzer w Kwiecień 07, 2012, 19:25:00
Mam nadzieję, że to nie jest temat autorski. Tak czy siak, przedstawiam takie niedopracowane szkice bardziej ludzkiego zapisu języka słowińskiego.

wersja bez akcentów - całkiem przejrzysta, ale to akcent stanowi o wartości tego języka
Wojcze nasz, të jes w ńiebie, swiãcono bãdze imiã twòje, przidze kroléstwo twòje, wòlô sã wstańi jako w ńiebie, tako na zemì. Chleb nasz powszedni dej nóm dzis, a wodpusce nóm nasze wìne, jak më wotpuscime naszemu wìnowatemu, a ńiewëwodze nas w pokuszieńe, ale nas wëbawì wod wsziewô zlewô. Te twá jesta mòc, chwála, pocziesnosc wod wieku aż na wiek. Ámen.

Wë Lebskô jiezora bël wielći láwurm. A ten ròbôk wìele dobëtku ròzderwól, a wìele ledzi król dò dótu. Te ni za ńim páleli lase, a mesleli éż be ten láwurm bël spôlòni. A me nalezime do dzisìeszô dńa na naszim lãce w tòrfie wìele wãglé, co wot tech spôlònech lasó wòstale.

wersja z akcentami
Wë Le̬bskô ji̖ezora bël wie̗lći lá̗wurm. A ten rò̖bôk wì̖ele dobë̗tku rò̖zderwól, a wì̖ele ledzi̬ kró̤l dò dó̖tu. Te ni̬ za̗ ńim pá̬leli la̗se, a̗ mesleli é̗ż be ten lá̗wurm bël spôlò̖ni. A me nalḛ̈zime do dzisì̖eszô dńa na na̗szim lã̗ce w tò̖rfie wìele wãglé̬, co wot tech spôlò̖nech lasó̬ wò̖stale.

Wo̖jcze na̰sz, të̗ jes w ńi̖ebie, swiã̗cono bã̗dze ḭmiã twò̖je, przḭdze krolé̗stwo twò̖je, wò̖lô sã wsta̗ńi ja̗ko w ńi̖ebie, ta̗ko na̗ zemì. Chle̬b nasz powsze̬dni de̗j nóm dzi̬s, a wo̖dpusce nóm nasze wì̗ne, jak më̗ wotpu̬scime na̗szemu wìnowa̗temu, a ńi̖ewëwodze nas w pokuszi̖eńe, a̗le nas wë̗bawì wod wszi̖ewô zlḛwô. Te twá̬ jesta mò̖c, chwá̬la, poczi̖esnosc wo̖d wieku aż na̗ wiek. Ámen.

a̖ - krótki akut
a̤ - krótki cyrkumfleks
a̗ - długi akut
a̬ - długi cyrkumfleks
a̰ - superdługi cyrkumfleks

Idzie więc o niezapisywanie alofonów; poobserwuję jeszcze związek między pojawianiem się dyfongów é, ó, á, a akcentem, może da się to jeszcze uprościć.
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Vilène w Kwiecień 29, 2012, 17:14:43
A ja próbowałem stworzyć mniej ciężkodiakrytykową i bardziej konsekwentną pisownię dla czegokolwiek kaszubskiego, i takie cóś mi wyszło... co o tym sądzicie?

Wszytczi lydze rodzõ sã wolný y równý w swoji czystnoce y swojich prawach. Majõ woni dostóne rozym y symieńé y nálégá jima postãpowac w'obec drydzich w dychu bracynoty.
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Feles w Kwiecień 29, 2012, 17:37:21
Mnie sã widzý.
Mnie się podoba.
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Vilène w Kwiecień 29, 2012, 17:48:27
Cytat: Fēlēs w Kwiecień 29, 2012, 17:37:21
Mnie sã widzý.
Znajesz ty kaszybiznã? :O
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Vilène w Kwiecień 30, 2012, 20:10:40
A skoro już ponarzekałem na wszystkie niepotrzebnie etymologiczne i pokomplikowane cyrylice dla języka polskiego, to może bym dał przykład, jak moim zdaniem taka cyrylica powinna wyglądać...

a > а
ą [przed: b p] > ом
ą [w pozostałych przypadkach] > он
b > б
c [twarde] > ц
c [miękkie] > т
ć > ть
ch > х
cz > ч
d > д
dz [twarde] > дз
dz [miękkie] > д
dź > дь
dż > дж
e [po: c, dz, cz, dż, sz, ż] > е
e [w pozostałych przypadkach] > э
ę [na końcu wyrazu] > е [po: c, dz, cz, dż, sz, ż], э [w pozostałych przypadkach]
ę [przed: b p] > ем [po: c, dz, cz, dż, sz, ż], эм [w pozostałych przypadkach]
ę [w pozostałych przypadkach] > ен [po: c, dz, cz, dż, sz, ż], эн [w pozostałych przypadkach]
f > ф
g > г
h > х
i > и
ia > я
ią [przed: b p] > ём
ią [w pozostałych przypadkach] > ён
ie > е
ię [na końcu wyrazu] > е
ię [przed: b p] > ем
ię [w pozostałych przypadkach] > ен
io > ё
ió, iu > ю
j > й
ja [po spółgłosce] > ья (po miękkich), ъя (po twardych)
ja [w pozostałych przypadkach] > я
ją [po spółgłosce przed: b p] > ьём (po miękkich), ъём (po twardych)
ją [po spółgłosce w pozostałych przypadkach] > ьён (po miękkich), ъён (po twardych)
ją [w pozostałych przypadkach] > ём [przed: b p], ён [w pozostałych przypadkach]
je [po spółgłosce] > ье (po miękkich), ъе (po twardych)
je [w pozostałych przypadkach] > е
ję [po spółgłosce na końcu wyrazu] > ье (po miękkich), ъе (po twardych)
ję [po spółgłosce przed: b p] > ьем (po miękkich), ъем (po twardych)
ję [po spółgłosce w pozostałych przypadkach] > ьен (po miękkich), ъен (po twardych)
ję [w pozostałych przypadkach] > е [na końcu wyrazu], ем [przed: b p], ен [w pozostałych przypadkach]
ji [po spółgłosce] > ьи (po miękkich), ъи (po twardych)
jo [po spółgłosce] > ьё (po miękkich), ъё (po twardych)
jo [w pozostałych przypadkach] > ё
jó, ju [po spółgłosce] > ью (po miękkich), ъю (po twardych)
jó, ju [w pozostałych przypadkach] > ю
k > к
l > ль
la > ля
lą [przed: b p] > лём
lą [w pozostałych przypadkach] > лён
le > ле
lę [przed: b p] > лем
lę [w pozostałych przypadkach] > лен
li > ли
lo > лё
ló, lu > лю
ł > л
m > м
n [na końcu wyrazu po: o] > нъ
n [w pozostałych przypadkach] > н
ń > нь
o > о
ó > у
p > п
r > р
rz [po: k, p, t, ch] > ш
rz [w pozostałych przypadkach] > ж
s > c
sz > ш
szcz > щ
ś [przed: ć/c(i), l, ń/n(i)] > c
ś [w pozostałych przypadkach] > сь
t > т
u > у
w > в
y > ы
z > з
ź [przed: ć/c(i), l, ń/n(i), dź/dz(i)] > з
ź [w pozostałych przypadkach] > зь
ż > ж

Uwagi:
* w wyrazach zapożyczonych z [j] po spółgłosce, traktuje się je w sposób "przedsanacyjny", np. этымолёгья, nie **этымолёгя.
* zapożyczenia niezasymilowane ortograficznie do języka polskiego zapisuje się fonetycznie, np. уикэнд, визави, etc.

Co prawda ta ortografia nie rozwiązuje problemów niejednoznaczności jak np. w słowie sinus czy poegać, czy niekonsekwencji jak w pny : europa, ale przynajmniej jest prosta i niepowydziwiana. Przykład:

Вшысцы люде родзон се вольни и рувни в своей годности и правах. Сон они обдажени розумэм и суменем и повинни постэмповать вобэц себе в духу братэрства.




"Пуйдьте о дятки, пуйдьте вшыстке разэм
За място, под слур на взгурэк,
Там пшед цудовным кленкнийте образэм,
Побожне змувте патюрэк.

Тато не враца ранки и вечоры
вэ лзах го чекам и трводзе;
Розлялы жеки, пэлнэ звежа боры,
И пэлно збуйцув на дродзе".

Слышонц то дятки вегнон вшыстке разэм
За място под слуп на взгурэк,
Там пшед цудовным кленкаён образэм,
И зачынаён патюрэк.

Цалуён земе, потэм: "В име Ойца,
Сына и Духа сьвентэго,
Бондь похвалёна, пшенайсьвентша Труйца,
Тэраз и часу вшелкего".

(...)
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Feles w Kwiecień 30, 2012, 20:41:36
Też ładnie. :-)
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Kwiecień 30, 2012, 20:59:04
Nie lubię tego braku rozróżnienia... Gdybym miał pomysł, to moja cyrylica by miała nawet rozróżnienie e/é... ;] :D
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Vilène w Kwiecień 30, 2012, 21:19:17
Cytat: Fēlēs w Kwiecień 30, 2012, 20:41:36
Też ładnie. :-)
Wiesz, starałem się, żeby ortografia wyglądała jak najbardziej neutralnie, żeby jak najwięcej korzystać z konwencji używanych do transkrypcji języka polskiego na cyrylicę w językach słowiańskich jej używających, oraz wrzucać jak najmniej własnych wymysłów, które mogą być nieakceptowane przez większość... no i żeby jak najmniej mnożyć byty, tj. litery.
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: varpho :Ɔ(X)И4M: w Kwiecień 30, 2012, 22:04:17
jak dla mnie to za mocno to pokombinowane i zbytnio chcące być dokładnym zapisem mówionej polszczyzny, ale doceniam, że mimo tej założonej ahistoryczności udało Ci się choć w jednym przypadku użyć twardego znaku w wygłosie, jak w przedrewolucyjnym rosyjskim. :D
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Vilène w Kwiecień 30, 2012, 22:12:07
Cytat: varpho :Ɔ(X)И4M: w Kwiecień 30, 2012, 22:04:17
jak dla mnie to za mocno to pokombinowane
?!

Cytatzbytnio chcące być dokładnym zapisem mówionej polszczyzny
Yyyy... co? Przecież to w 90% oparte na obecnej ortografii polskiej, z jej nadmierną etymologicznością, niekonsekwencjami, i niejednoznacznościami... gdybym chciał, żeby to był dokładny zapis mówionej polszczyzny, to oparłbym ją na VRON-ie.
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: varpho :Ɔ(X)И4M: w Kwiecień 30, 2012, 22:14:26
to pewnie przez te nienosówki...
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Towarzysz Mauzer w Czerwiec 03, 2012, 15:24:31
Prawopis lechicki, staropolski, regionalno-językowy, jak zwał tak zwał. Idzie o wyjście od założenia, że mowy regionalne w Polsce pochodzą od wspólnego rdzenia, a zatem można przyjąć podobne prawidła zapisu - wywiedzione ze staropolszczyzny. Owszem, zaistnieją różnice w wymowie, które trzeba będzie poznać - ale niezależnie od prawopisu, zawsze takie będą - nikt z góry nie wie, co u licha może znaczyć ů czy ō! Jeżeli ktoś uparcie każde ó wymawia z polska, to albo można go bardzo łatwo pouczyć, albo też jego ignorancja jest beznadziejna i żadne popularyzatorskie próby na nic się nie zdadzą. Owszem, zapisy będą po części etymologiczne, ale nie jest to problemem, bo język literacki wszyscy już stety-niestety znają. Cała rzecz w tym, by teksty kaszubskie i śląskie nie były tylko folklorystycznymi czytankami dla małych spłachetków ziemi, idzie o to, by język polski stał się policentryczny, a literacki język polski (który jest językiem narodu polskiego w najgorszym możliwym rozumieniu - narodu szlacheckiego) stracił monopol. Jednocześnie rzecz w tym, by uniknąć bałkanizacji i rozbicia - im większa wspólnota ludzi, którzy chcą się nawzajem rozumieć, i tworzyć wartościowe dzieła, tym lepiej. Obok śląskiego i kaszubskiego powinny się pojawić i wielkopolski, małopolsko-galicyjski, kielecki, mazowiecki czy białostocki.

Prawopis dla śląskiego:
Wychodzi od ślabikárzowego szrajbónku, który jest zdecydowanie lepszy od ortografii Steuera; ō zostaje zastąpione przez ó, ô - ò, ŏ - á; zamiast połączeń śi vs. si, źi vs. zi, itd., wprowadza się ı - i niezmiękczające.

Z Łónów je Antón Rak. Za to
zapiérał se swojej rzeczy Antón Rak.
Miészká w Glywicach, dáchtór rozómnı.
Ludzióm pómágá, zısk má ogrómnı.
Jedno niemiéły: stón tén mu szpeci
Czasém rzecz ślónská, rzecz tak szkaradná.
Lá nié ci nie jest wila paradná. (...)
Jak go w truglicı nadół spuszczajóm,
W pańskej mu rzeczi pieśnié śpiéwajóm.
Ludzie odchodzóm du dóm z kyrchowa;
Sama zostáwá matka Rakowa.
W rzeczi pariasów żál swój ukrywá,
Rzéká cichutko; niech se nie gniéwá
Antón Rak!
(F. Steuer, Antón Rak)

Prawopis dla kaszubskiego:
Wychodzi od pisowni poceynowskiej. Z wahaniem zrezygnowałem z oznaczania uwargowienia. I tak jest wszechobecne i doskonale rozpoznawalne. Poza tym takie wprowadzam równoważności: ô - á, ë - ə, ą - ą́ , ã - ą.

Czej dzisészé pokolenié jesz chodzəło na dzecynnəch nóżkach, chtəż tej na Kaszəbach nie znáł Rémusa? – Na sztáłt tego smiecocha, chtərnégo zəma wəneká na uliczczi wsów i miasteczk, kaną́ł on kożdą́ razą́ v przededniu jármarku, odpustu abo i wiáldżégo swiąta midzə lədztwą. W swojim wąpsu foliszowim sztoporcził on tej głową́, okrətą́ mucą́ barankową́, wəsok nad gromadą́, zebróną́ na jármarku w Brusach abo westrzód bogato i bestro obleczonəch białk na odpusce Matczi Bosczi we Wielu: wsach, co berło trzimają́ żəzné, wiesołé i spiéwné Zemi Záborsczi.
(A. Majkowsczi, Życie i przygody Remusa)
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: BartekChom w Lipiec 07, 2012, 22:34:13
Ĺitvo! Ojcizno moja! ty jesteś jac zdrovie;
Ilie tiã trzeba c̄enit́, ten tyĺco siã dovie,
Cto tiã utratil. Diś piãcnośt́ tvaã v c̄alej ozdobie
Viḡã i opisujã, bo tãscniã po tobie.


Przedstaviam pisovniã opartaã na zalorzeniu, zze v ciasach Parcossa przijaãl siã zapis oparty na vloscjej vymovie latiny. Zainspirovalo mnie pytanie Rema, scaãd vziãly siã "cz" i "dz".

Nie robia dodatcovych rozroozznień przi obc̄ich polaãcieniach i innych clopotach:
cym i ancyliozaur
dym i dynozaur
morze i marznaãt́
Dania i dania
magja i vrogjem
poogliaãdat́ i roov

Jac vidat́, vielie rozviaãzań jest vzorovanych na obec̄nym piśmie, chotiazz i/y jest raciej stare.

Chyba nie chichocietie. To nie taca vieĺca dić i nie przegjãtie. Podobno ǵgiovnic̄i naliezzi siã vdiãćnośt́. Disiaj uicend.

POPRAVIONE: przegapione k
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Todsmer w Lipiec 07, 2012, 22:54:26
Moje oczy krwawią.
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Feles w Lipiec 07, 2012, 22:59:08
Cytatcym i ancyliozaur
dym i dynozaur
Ktoś to rozróżnia w mowie?
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Lipiec 07, 2012, 23:02:50
Mnie się podoba!

PS: W ogóle, na tém forze jest jakieś ograniczenie czasu między kolejnemi postami? Pierwszy raz mnie takie cóś wyskakuje...
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: BartekChom w Lipiec 07, 2012, 23:03:53
/kim/ i /ank1lOzawr/
/d1m/ i /dinOzawr/
Chyba viãcssośt́ odroozznia.
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Feles w Lipiec 07, 2012, 23:17:55
A, w ten sposób.
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Towarzysz Mauzer w Lipiec 26, 2012, 21:10:18
Wprawdzie Uzgodniony Prawopis w Zasławii jest wyłącznie łaciński, ale naniosłem w nim pewne zmiany, by móc łatwo przeprowadzić konwersję na cyrylicę 1:1.

česki · чески
Wšihni lidé rodí se swobodní a sobě rowní co do dóstojnosti a práw. Sou nadáni rozumem a swědomím a mají spolu jednat w duchu bratrstwí. Každý má wšehna práwa a wšehny swobody, stanowené touto deklarací, bez jakégokoli rozlišowání, zejména podle rasy, barwy, poglawí, jazyka, náboženstwí, politickégo nebo jinégo smýšlení, národnostnígo nebo socjálnígo pówodu, majetku, rodu nebo jinégo postawení.

Вшихни лиде҃ роди҃ се свободни҃ а собѣ ровни҃, цо до до̀стойности а пра҃в. Соу нада҃ни розумем а свѣдомим а маіи҃ сполу іеднат в духу братрстви҃. Кажды҃ ма҃ вшехна пра҃ва а вшехны свободы, становене҃ тоуто деклараци҃, без іаке҃гоколи розлишова҃ни҃, зеіме҃на подле расы, барві, поглави҃, іазыка, набоженстви҃, политицке҃го небо іине҃го смы҃шлени҃, народностни҃го небо соціа҃лни҃го поводу, маіетку, роду небо іине҃го поставени҃.

poľski · пољски
Wšyscy ľuďe rodzą́ śą woľni i równi pod wzgľądĕm swĕj godnośťi i swyh praw. Są́ oni obdařeni rozumĕm i sumeńem i powinni postąpowať wobĕc innyh w duhu bratĕrstwa. Každy člowek pośada wšystke prawa i woľnośťi zawartĕ w nińejšej dĕkľaracji bĕz wzgľądu na jakekoľwek róžnice rasy, koľoru, plťi, jązyka, wyznańa, pogľą́dów poľityčnyh i innyh, narodowośťi, pohodzeńa spolĕčnĕgo, mają́tku, urodzeńa ľub jakegokoľwek innĕgo stanu.

Вшысцы љуђе родзя҃ ɕя вољни и ро҃вни под взгљядэм свэі годноɕћи и свых прав. Ся҃ они обдар̊ени розумэм и сумењем и повинни постяповаћ вобэц инных в духу братэрства. Кажды чловек поɕада вшыстке права и вољноɕћи завартэ в нињеішеі дэкљараціи бэз взгљяду на іакекољвек ро҃жнице расы, кољору, плћи, іязыка, вызнања, погљя҃до҃в пољитычных и инных, народовоɕћи, походзења сполэчнэго, маія҃тку, уродзења љуб іакегокољвек иннэго стану.

śľą́sko-poľski · ɕљя҃ско-пољски
Wšyjske ľuďe rodzóm śe swobodnĕ a równĕ wĕ swojim wĕrće a prawah. Sóm óne òbdařónĕ usóndkem a sómńéńém a majóm powinność wzgľéndém inšyh jak brat s bratém postémpować.

Вшыіске љуђе родзо҃м ɕе свободнэ а ро҃внэ вэ своіим вэрће а правах. Со҃м о҃не о̀бдар̊о҃нэ усо҃ндкем а со҃мње҃ње҃м а маіо҃м повинноɕћ взгље҃ндэ҃м иншых іак брат с братэ҃м постэ҃мповаћ.

slowacki · словацки
Wšetci ľudja sa rodja slobodní a sebe rowní , čo sa týka ih dostojnosti a práw. Sú obdarení rozumom a majú nawzájom jednať w bratskom duchu. Každý má wšetky práwa a wšetky slobody, wyglášené w tejto deklarácji, bez gocjakégo rozlišowanja najma podľa rasy, farby, poglawja, jazyka, náboženstwa, politickégo alebo inégo smýšľanja, národnostnégo alebo socjálnégo powodu, majetku, rodu alebo inégo postawenja.

Вшестци људіа са родіа слободни҃ а себе ровни҃, чо са ты҃ка их достоіности а пра҃в. Су҃ обдарени҃ розумом а маіу҃ навза҃іом іеднаћ в братском духу. Кажды҃ ма҃ вшеткы пра҃ва а вшеткы слободы выгла҃шене҃ в теіто деклара҃ціи, без гоціаке҃го розлишованіа наіма подља расы, фарбы, поглавіа, іазыка, на҃боженства, политицке҃го алебо ине҃го смы҃шљаніа, на҃родностне҃го алебо соціа҃лне҃го поводу, маіетку, поду алебо ине҃го поставеніа.
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: MrVassil w Sierpień 17, 2012, 18:24:40
Ja zaprezentuję moje dwie bezdjakrytówki.

Pierwsza - etymologiczna
ą, ę - an, en
ó - oo
ów - ow
Dwuznaki rozdziela się apostrofem piose'nka
ż - zs
ł - l
l - lj
l przed samogłoską - li
l przed i - l
ć, dź - tj, dj
przed samogłoską - ti, di
przed i - t, d
ś, ź, ń - sj, zj, nj
rz - rj
Wszyscy liudie rodzan sien woljni i rowni pod wzgliendem swej godnosjti i swych praw. San oni obdarieni rozumem i sumieniem i powinni postenpowatj wobec innych w duchu braterstwa.
Druga - anty-etymologiczna
Ortografia uwzględnia ubezdźwięcznienia np. tfuj
ą - on
przed b, p i w wygłosie - om
ę - en
przed p, b - em
w wygłosie - e
ó - u
ż - zs
ł - w
w - v
c - ts
ć, dź - tsj, dzj zawsze
ś, ź, ń - sj, zj, nj zawsze
rz - zs (lub sz)
ch - h
Vszystsy ludzje rodzom sje volni i ruvni pot vzglendem sfej godnosjtsji i sfyh praf. Som oni obdazseni rozumem i sumieniem i povinjnji postempovatsj vobets innyh v duhu braterstfa.

Dodatkowo wpadłem na taki pomysł:
Skoro w łacinie <c> oznaczało [k], a w polskim oznacza [ʦ] to <q> może oznaczać [ʣ].
q [ʣ]
qz [ʤ]
́q́ [ʥ]
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Ghoster w Sierpień 17, 2012, 18:27:18
[...........]
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: MrVassil w Sierpień 17, 2012, 18:30:33
Może trochę razić ale lepszego pomysłu nie mam.
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Sierpień 17, 2012, 18:31:11
Zavwe moogl vymyslits' tsos' brhidwego...
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Hapana Mtu w Styczeń 03, 2013, 10:37:04
Węgierski po Dżihadzie
(Inspirowane postem Ghostera (http://jezykotw.webd.pl/f/index.php?topic=19.msg7915#msg7915))

I zwrotka hymnu węgierskiego zapisanego w arabskim abdżadzie:
إشتن آلد مگ أ مضرت
يو كدذّل بوشگّل
نيتش فليي ذيدوكرت
ه كزد ألنشيگّل


I piosenka نض أتزاش czyli nagy utazás:
فاردتنك تونس، منته نم أ ريگ ذلنال
هل ذن أ توز، هل ذن أز أ مندگ شوذار ريگ لاز
أز أ ريگ إيگ لاز، أمذل بليپتيل، ش مگسرتّلك؟

نض أتزاش، أزت مندتد، هض أز أز إيلت، ش نم هلنلك مگ
أز إمبر شه أل نم تيذد، إيگ لاز، أ بزنيش إيگ لاز
تولد كپتم، ميد مگهلتم، ميد أليگتم إين

مذي لضك مشت نيلكلد؟
هذا مضك إيض نيلكلد؟
ت مگ چك ألس، فاردتنك تونس
تذتونت سيپ إگيلرتك، نيكلك إين هذا لضك

نض أتزاش، أ ذنتنك أوير إندل
نض أتزاش، مشت أ ذاضنك مار مگنت أوي أوتر ذس
إندلينك أل هات مگنت
ضر ذلم مشت أز إيگيرت سرنت

نض لس أز أوت، د م أض ميگش ذارنك؟
أ ذنتنك نكلودل، أوير ساگلد، ريگ لاز، هيتي أز أ  ريگ لاز
تولد كپتم، ميد مگهلتم، ميد أليگتم إين

ألإندلنك، ألإندلنك، أز إييب مض أ ذنتنك
ش أز إييسك، أز إييسك، أ په تشتو إييسك
ذنتنك كتّگو زي

منت ريگ  يو براتكت، ميد أوض فگد، ميد أوض فگد
أض أتزاش أز إيلتنك، أزت مندتد هات، مگنت مضنك
نض أتزاش أز إيلتنك


Z bardziej pokrętnych zapisów:
ط - ty
ض - gy
ذ - v
لي - ly
ني - ny


Wewnątrz wyrazu po spółgłosce zaznacza się tylko samogłoski długie:
و - ó, ő, ú, ű
ي - é, í, j
ا - á


Na początku wyrazu* i po innych samogłoskach zapis wygląda tak:
أ - a, e; o, ö, u, ü
إ - i
آ - á
أو - ó, ő, ú, ű
أي - é
إي - í

*także po przedrostkach czasownika (igekötő) i w niepierwszych członach złożeń

Ponadto zapisywanie szaddy (znaku geminacji) jest obowiązkowe.

Nagy utazás łacinką

1. Fáradtnak tűnsz, mintha nem a régi volnál,
Hol van a tűz, hol van az a mindig sóvár régi láz,
Az a régi égi láz, amivel beléptél, s megszerettelek?

2. Nagy utazás, azt mondtad, hogy ez az élet, s nem halunk meg,
Az ember soha el nem téved, égi láz, a bizonyos égi láz,
Tőled kaptam, majd meghaltam, majd elégtem én.

3. Mivé legyek most nélküled?
Hová megyek így nélküled?
Te meg csak ülsz, fáradtnak tűnsz,
Tovatűnt szép ígéretek, nélkülük én hová legyek?

4. Nagy utazás, a vonatunk újra indul,
Nagy utazás, most a vágyunk már megint új útra visz,
induljunk el hát megint,
Gyere velem most az ígéret szerint!

5. Nagy lesz az út, de mi ugye mégse várunk?
A vonatunk nekilódul, újra száguld, régi láz, hajtja az a régi láz,
Tőled kaptam, majd meghaltam, majd elégtem én.

6. Elindulunk, elindulunk, az éjbe megy a vonatunk,
S az éjszaka, az éjszaka, a puha testű éjszaka,
Vonatunk kattogó zaja.

7. Mint régi jó barátokat, majd úgy fogad, majd úgy fogad.
Egy utazás az életünk, azt mondtad hát, megint megyünk,
Nagy utazás az életünk...
[Zamknij]

Нађ утазяш cyrylicą

1. Фярадтнак тұнс, мінтха нем а рєгі волнял,
Хол ван а тұз, хол ван аз а міндіг шөвяр рєгі ляз,
Аз а рєгі єгі ляз, амівел белєптєл, ш мегсереттелек?

2. Нађ утазяш, азт мондтад, хођ ез аз єлет, ш нем халунк мег,
Аз ембер шоха ел нем тєвед, єгі ляз, а бізоњош єгі ляз,
Тылед каптам, мајд мегхалтам, мајд елєгтем єн.

3. Мівє леђек мошт нєлкѵлед?
Ховя међек иђ нєлкѵлед?
Те мег чак ѵлс, фярадтнак тұнс,
Товатұнт сєп игєретек, нєлкѵлѵк єн ховя леђек?

4. Нађ утазяш, а вонатунк юјра індул,
Нађ утазяш, мошт а вяђунк мяр мегінт юј ютра віс,
Індулјунк ел хят мегінт,
Ђере велем мошт аз игєрет серінт!

5. Нађ лес аз ют, де мі уђе мєгше вярунк?
А вонатунк некілөдул, юјра сягулд, рєгі ляз, хајтја аз а рєгі ляз,
Тылед каптам, мајд мегхалтам, мајд елєгтем єн.

6. Еліндулунк, еліндулунк, аз єјбе међ а вонатунк,
Ш аз єјсака, аз єјсака, а пуха тештұ єјсака,
Вонатунк каттогө заја.

7. Мінт рєгі јө барятокат, мајд юђ фогад, мајд юђ фогад.
Еђ утазяш аз єлетѵнк, азт мондтад хят, мегінт међѵнк,
Нађ утазяш аз єлетѵнк...
[Zamknij]
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Canis w Styczeń 06, 2013, 14:55:18
Sorki za może trochę zbyt wybiórczy komentarz, ale jak pismo ledwo zapisujące samogłoski radzi sobie z takimi językami jak węgierski, gdzie samogłoski są istotne? Wszystko sprowadza się do domyślania się?
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Feles w Styczeń 06, 2013, 15:11:55
Aż tak istotne? Częstość "e" oraz harmonia samogłoskowa sugerowałyby wręcz przeciwnie.

Poza tym, podoba mi się.
<3 ذنتنك
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Hapana Mtu w Styczeń 06, 2013, 15:32:59
Cytat: 카니스 w Styczeń 06, 2013, 14:55:18
Sorki za może trochę zbyt wybiórczy komentarz, ale jak pismo ledwo zapisujące samogłoski radzi sobie z takimi językami jak węgierski, gdzie samogłoski są istotne? Wszystko sprowadza się do domyślania się?
Właśnie w tym sęk, że sobie nie radzi. Zaprezentowane przeze mnie ortografia nie odchodzi zbytnio od zasad używanych przy zapisie arabszczyzny, przez co bardzo źle oddaje strukturę języka węgierskiego, utrudnia odróżnienie wyrazów z przednimi samogłoskami od tych z tylnymi, gubi mnóstwo informacji (np. niektóre sufiksy dzierżawcze, końcówki czasownika). I w tej wersji trzeba się niestety wielu rzeczy domyślać.
Istnieje kilka strategii na dostosowanie tego abdżadu do wymagań języków o innej strukturze, niż arabski: zapisywanie krótkich samogłosek jak długie (Arabowie tak piszą obce słowa, np. kuukaakuulaa, tiliifuun, buukiimuun, biibsii; w węgierskim spowodowałoby to zlanie się długich z krótkimi), dodatkowe znaki (bośniacki, kazachski), od biedy można by też użyć wokalizacji.
Cytat: Feles muribus w Styczeń 06, 2013, 15:11:55
Aż tak istotne? Częstość "e" oraz harmonia samogłoskowa sugerowałyby wręcz przeciwnie.
Paradoksalnie przy odpowiednich przeróbkach pismo arabskie byłoby całkiem niezłe do zapisu języków z harmonią. Zwłaszcza z tak regularnym systemem jak w tureckim. Informację o tylnym / przednim wokalizmie oraz o labialności / nielabialności można by wyrazić jeden raz na początku, a potem już tylko spółgłoski i ew. jakiś sygnalizator wysokości samogłoski.
CytatPoza tym, podoba mi się.
<3 ذنتنك
Fakt, rzeczywiście wygląda jak pociąg.
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Towarzysz Mauzer w Styczeń 06, 2013, 15:58:36
CytatParadoksalnie przy odpowiednich przeróbkach pismo arabskie byłoby całkiem niezłe do zapisu języków z harmonią. Zwłaszcza z tak regularnym systemem jak w tureckim. Informację o tylnym / przednim wokalizmie oraz o labialności / nielabialności można by wyrazić jeden raz na początku, a potem już tylko spółgłoski i ew. jakiś sygnalizator wysokości samogłoski.
Świetny pomysł! Podejmujesz się? ;)
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Hapana Mtu w Styczeń 07, 2013, 06:57:06
Abdżad arabski zgwałcony tak, żeby oddawał strukturę j. tureckiego.

Litery:
b ب
p پ
d د
t ت
g, ğ گ
k ك
v و
f ف
z ز
s س
ş ش
c, j ج
ç چ
h ه
n ن
m م
r ر
l ل
y ي
samogłoska ا

Każdy znak ma domyślnie przypisaną samogłoskę tylną, nielabialną, wysoką, czyli ı, np. دش to dışı 'jego wnętrze'.

Znaki modyfikacji:
ـِ
kasra; orygnialnie służąca do zapisywania jedynej przedniej samogłoski w języku arabskim: i; tutaj informuje o przednim wokalizmie wyrazu. Zapisuje się ją raz, na początku słowa, a jej działanie obejmuje cały leksem, np. دِش to dişi 'jego ząb'.
ـُ
damma, w arabskim zapisywała jedyną samogłoskę labialną: u; tutaj wprowadza labialność. Zapisuje się ją podobnie jak kasrę - tylko raz, np. دُش duşu 'jego prysznic'.
ـُِ
damma i kasra mogą się na siebie bez przeszkód nałożyć, np. دُِش düşü 'jego sen'.
ـَ
fatha, w arabskim zapisywała jedyną samogłoskę niską: a; tutaj również sygnalizuje samogłoskę niską. Inaczej niż kasra i damma fatha zapisywana jest każdorazowo, np. بَبَ baba 'ojciec', گَُِرش görüşü 'jego pogląd', دشَر dışarı 'na zewnątrz'.
ـْ
sukun, w arabskim oznaczał brak samogłoski i w tej samej funkcji zjawia się tu. Zapisywany tak jak fatha - każdorazowo, np. دشْ to dış 'wnętrze', دُِشْ düş 'sen'.

Warto zwrócić uwagę, że niska samogłoska poza pierwszą sylabą zawsze jest nielabialna i wygasza labialność w sylabach następujących po niej, np.
گَُِرْدگمز gördüğümüzü (gör dIk ImIz I) 'nasze widzenie (acc.)'
گَُِرْمَدگمز görmediğimizi (gör mA dIk ImIz I) 'nasze niewidzenie (acc.)'

W przypadku, gdy stojące jednocześnie nad literą damma i fatha stają się nieczytelne (czcionki arabskie raczej nie są przystosowane do wokalizowania jednej litery dwoma lub trzema znakami na raz) można zastąpić je zdwojoną dammą ـٌ.

Wreszcie pozostaje kwestia pisowni wyrazów złożonych i tych ze złamaną harmonią. W takich przypadkach niestety trzeba oznaczać labialność/nielabialność i przedniość/tylność nad każdym członem złożenia i nad każdą samogłoską wyłamującą się z reguł. Oznacza to też, że potrzebny jest znak wyłączający działanie dammy lub/i kasry. To niemiłe zadanie spadło na szaddę ـّ, bo wszystkie inne znaki mają już przypisaną rolę, np. سَاَتِمْ saatim 'mój zegarek', دُِشَيَّزْدمْ düşeyazdım 'mało co się nie wywróciłem'. Osobiście darowałbym sobie jednak sygnalizowanie złamania harmonii przez kilka częstych i łatwych do rozpoznania sufiksów, jak np. jednopostaciowy wykładnik czasu teraźniejszego -yor, a więc gidiyorum 'idę' mogłoby mieć zapis گِديَرمْ (gidiyerim) zamiast گِديَُّرمْ (gidiyorum).
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Noqa w Styczeń 30, 2013, 17:08:19
Co o tym sądzicie? (http://en.wikipedia.org/wiki/African_reference_alphabet)
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: Vilène w Styczeń 30, 2013, 17:26:26
Cytat: Noqa w Styczeń 30, 2013, 17:08:19
Co o tym sądzicie? (http://en.wikipedia.org/wiki/African_reference_alphabet)
Że to fajny sposób adaptacji IPA do potrzeb zapisu rzeczywistych języków.
Tytuł: Odp: Różności piśmiennicze
Wiadomość wysłana przez: varpho :Ɔ(X)И4M: w Styczeń 31, 2013, 03:24:46
&uarr;&uarr; ciekawe urelewantnienie podkreślenia... w sumie w pracy też się do tego uciekłem parę razy, jak nie znalazłem w unikodzie odpowiedniego znaczka.

we wczesnym ukraińskim /g/ zapisywano (http://en.wikipedia.org/wiki/Ghe_with_upturn#History) <кг>.

a w ipowskiej notacji tonów (http://en.wikipedia.org/wiki/Tone_letter) ton najwyższy jest oznaczany ˥, co przypomina cyfrę 1, i w niektórych językach jest oznaczany właśnie poprzez jedynkę. ot, taki szujodruh typograficzny. [?]