Język tarakański z Aeru (Βαχασ ταραϙανε ωερε) to przeróbka starego dobrego tarakańskiego. Używany jest w Gangrenii i okolicach. Ze względów polityczno-historycznych (wpływ sąsiadów) będzie zapisywany greką. Specyficzną greką. Z kolei język trypi (Βαχασ τροπε) używany jest przez Trypów, odrębną grupę ludności spokrewnioną blisko z Tarakańczykami. Język trypi wyewoluował z tarakańskich dialektów i uważany jest przez większość Tarakańczyków za "śmieszny tarakański dialekt". Trypi - w odróżnieniu od tarakańskiego - nie ma standardu literackiego. Jeśli już jest zapisywany, to zapisuje się go możliwie podobnie do tarakańskiego.
Βαχασ ταραϙανε ωερε
Αα [a] Εε [ə] Ιι [i ] Υυ [u ] Ωω [æ]
Ϙϙ [k] Γγ [g] Κκ [c] Ηη [ɟ] Ττ [t] Δδ [d] Ππ [p] Ββ [b ]
Ϸϸ [tʃ] Ϫϫ [dʒ] Ϡϡ [ts] Ζζ [dz]
Χχ [x ] Ϣϣ [ʃ] Ϩϩ [ʒ] Σσ [s ]
Νν [n] Μμ [m]
Ρρ [r] Λλ [l] Ϯϯ [j] Ϝϝ [w]
Ξξ [xs] Ψψ [ps] Ϛϛ [st] Φφ [pʃ, ʃ:] Ϭϭ [bʒ, ʒ:]
Βαχασ τροπε
Αα [ɑ] Εε [ɛ] Ιι [i] Οο [ɪ] Υυ [ʊ] Ωω [a]
- istnieją też długie warianty wszystkich samogłosek, notowane w różny sposób: V, VV, Vχ, VχV
Ϙϙ [t] Γγ [d] Ττ [t] Δδ [d] Ππ [p] Ββ [b ]
Ϸϸ [tʃ] Ϫϫ [dʒ] Ϡϡ [ts]
Κκ [ɕ] Ηη [ʑ] Ϣϣ [ʃ] Ϩϩ [ʒ] Σσ [s ] Ζζ [z]
Νν [n] Μμ [m]
Ρρ [l] Λλ [l] Ϯϯ [j] Ϝϝ [w]
Ξξ [s:, s] Ψψ [ps] Ϛϛ [st] Φφ [ʃ:, ʃ] Ϭϭ [ʒ:, ʒ]
Χχ []
Porównanie - poniżej jedno zdanie "nie jestem Tarakańczykiem, jestem Trypą" w czterech wersjach - oryginalnie po trypiemu, w ludowym tarakańskim z okolic stolicy, tarakańskim literackim i tarakańskim oficjalno-naukowym. Dla Tarakańczyków słowo Czatań (Ϸαταν) uchodzi za wyjątkowo obraźliwe, ale ze względów porównawczych zachowuję je.
vϯαχασα Ϸοοταν, νισα Τροπ ['ɲjɑ:sɑ tʃɪ:tɑn ɲisɑ tlɪp]
νιχασα Ϸαταν (Ταραϙαν), νισα Τριπ [nixasa tʃatan (tarakan) nisa trip]
νιχανέϛα ϯαϷαταν (ϯαΤαραϙαν), νινέϛα ϯαΤριπ [nixanəsta jatʃatan (jatarakan) ninəsta jatrip]
νιχαρα ϯαϷαταν (ϯαΤαραϙαν), νιρα ϯαΤριπ [niχara jatʃatan (jatarakan) nira jatrip]
Przykład tekstu literackiego - czyli lekko odświeżony przekład Katiuszy.
ϣα ϝαπριϡυ Αλμαφα ϙαϯ Περρα
ϣα ϝαπρυνυ Ηυηηα μβεΔαριϯ
ϙιαλιζυ λαΒερεγ Ϯϙατριν
λαΒερεγ μαγαϣε ϙαϯ ηαλϝε
ϙιαλιζυ, ανέϯνεϙλυ ϯανΈϯνεχ
πριΤυρυλετ σιζαϝε μβεϚεπ
πριμυνέτ, ϯαϸ ϯυν βεραϸιδυ
πριμυνέτ, μβεϸ ϯαΛϝεϯλα αϩενσυ
γιϯ, νδα, Εϯνεχ, Εϯνεχ μβεϜαϙαβυ
μναπρυναρ λανΆϝρινχετ πετλε
καϯ λαΜϝεριτ νδεϘρενεϣ μεσσε
μβεϮϙατριν μναγλαδαρ ϯαϘαλμερ
αμαλπαρ ϯαν πριϜαϙαβυ μαμελε
ασλεϣαρ ϙ ανέϯνεκλα ϯυν
αϩενσαϝαρ ϯαν ϯαϮερ πατερνε
καϯ αϩενσαϝε ϯαϷιδετ Ϯϙατριν
Słownik:
ηεν : [ɟən] : Tak
ταχ : [tax] : Nie
Ωερ : [æər] : Aer (planeta)
Tεϱαϯ : [təraj] : Toraja (kontynent)
Eϱιδ : [ərid] : Erryda (kontynent)
Ϙρεν ταραϙανε : [krən tarakanə] : Gangrenia (kraj)
Υραϩ : [uraʒ] : Uraż (kraj)
Παϙεϯ : [pakəj] : Pakoja (kraj)
Γανγρεν : [gaŋgrən] : Gangrena (rzeka)