Ogólne szczegóły i okolice

Zaczęty przez Wedyowisz, Lipiec 14, 2015, 13:21:02

Poprzedni wątek - Następny wątek

Wedyowisz

1) Czy u kogoś (w czyimś otoczeniu) w formach wyrazów szczegół, ogół*, okolica występuje ów mityczny akcent proparoksytoniczny? Czy jest on związany z jakimiś rejonami (warto to wiedzieć przy próbach objaśniania pochodzenia)?

2) Ma ktoś jakiś przekonujący pomysł, skąd w ogóle taki niezwykły akcent mógł się wziąść tych w wyrazach? O ile okolicę można wyjaśniać wpływami ruskimi (ukr. око́лиця, ros. око́лица; w gwarach wschodnich rubieży polskich z akcentem niekiedy dzieją się cuda właśnie przez kontakt z narzeczami wschodniosłowiańskimi), o tyle ogół ma odpowiedniki огу́л, огу́лом, вогу́л, агу́л, агу́лам. Co do szczegółu, bywa łączony z ros. щёголь (,,elegant" i ,,brodziec (ptak)"). Przynajmniej tutaj akcent się zgadza, ale coś brakuje odpowiedników brus. i ukr. (poza tym znaczenie jest inne).

3) W których konkretnie słownikach jest napisane o tym akcencie na 3-ej od końca?

*zwłaszcza wyjąwszy zrost w ogóle; w nim proparoksytonezę ,,słychiwam" często
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

ShookTea

szczegół, szczególnie
ogół, w ogóle, ale ogólnie

Północno-zachodnia Małopolska.
  •  

Wedyowisz

#2
Co do szczegółu, ogółu, to raczej mi chodziło o wszystkie formy inne niż Mpoj., bo tam wiadomo. Ale jak ktoś akcentuje szcze"gół, o"gół, niech się oczywiście pochwali.

Sam mam wszędzie paroksytoniczny: szcze"gółu, o"gółu, oko"lica, w o"góle. Miejsce: miasto, które się ostatnio lansuje jako Oszpicin/zach. Małopolska.
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

ArturJD

Dokonałem obserwacji i u mnie jest tak:
- "w  ogóle" ma akcent paroksytoniczny w mowie neutralnej: "Kiedy byłem mały, w ogóle tym nie przejmowałem".
- "w ogóle" ma akcent proparoksytoniczny w mowie pełnej emocji: "Kiedy byłem mały, wogóle się tym nie przejmowałem! Wogóle! W cale!"

- "w szczególe" zawsze paroksytoniczny
  •  

CookieMonster93

Cytat: ShookTea w Lipiec 14, 2015, 19:58:01
szczegół, szczególnie
ogół, w ogóle, ale ogólnie

Północno-zachodnia Małopolska.
To samo.
Dialekt przejściowy Mazury/Kujawy :) Ziemia Chełmińska to be exact.
English C1/2 Nederlands B2/C1 中文 B1 Čeština A2/B1
  •  

spitygniew

Cytat: ArturJD w Lipiec 14, 2015, 20:33:55
Dokonałem obserwacji i u mnie jest tak:
- "w  ogóle" ma akcent paroksytoniczny w mowie neutralnej: "Kiedy byłem mały, w ogóle tym nie przejmowałem".
- "w ogóle" ma akcent proparoksytoniczny w mowie pełnej emocji: "Kiedy byłem mały, wogóle się tym nie przejmowałem! Wogóle! W cale!"
I to potwierdza moja hipotezę, którą chciałem sie pochwalić, że akcent proparoksytoniczny w "w ogóle" ma genezę pozafonetyczną, a wiażę się z naciskiem zdaniowym, który w jakiś sposób chyba zaakcentowanie pierwszej sylaby uwidacznia.
P.S. To prawda.
  •