naumåzu iknaur/język naumowski (języki gamajskie)

[Emil]

naumåzu iknaur /näʊ̯mɔ̞zu iknäʊ̯r/ – język gamajski należący do grupy centralnej, czyli z historyczną zmianą [ɣ] na [ŋ].

Zmiany od protogamajskiego (gwiazdka oznacza dźwięk protogamajski, pochylenie dźwięk archaiczny)
*ɣ > ŋ

*ir *ur > īr ūr (nie w gemianatach)

Rotacyzm naumoski
*ħ > r
*z > r

*q > ck (długie k)

*aarC > raaC gdzie C to dowolna spółgłoska
Vrrr > rVrr

Zanik iloczasu
*a > å /ɔ̞/
*ā > a /æ̞/
*i > e /e̞/
*ī > i /i/
*u > o /o̞/
*ū > u /u/

Staronaumoska przesuwka spółgłosek
*t > ts
*d > dz
*θ > t
*ð > d

Zanikło n tylnojęzykowe w wielu pozycjach
ŋ > nn (w nagłosie i po spółgłosce)
ŋ > kn (w śródgłosie)
ŋ > ŋk (w wygłosie i przed spółgłoską)
nŋ > ŋŋ

dz > z

Zanik spółgłosek dźwięcznych
b > pp
d > tt
g > ck
z > ss

Lenicja międzysamogłoskowa
VppV > VpV > VbV gdzie V to dowolna samogłoska
VttV > VtV > VdV
VckV > VkV > VgV
VssV > VsV > VzV
VfV > VvV

*w > v (nie w dyftongach)
*ww > *w > gh /ɣ/

Lenicja wygłosowa w słowach powyżej dwóch sylab
-p > -f
-t > -s
-c > -s
-k> -ch
-s, -f > ø

Przesunięcie akcentu o jedną sylabę do przodu w większości przypadków

Pierwszy zanik geminat
*l > ł /ɫ/
*ll > l /l/
*jj > y /dz/

Drugi zanik geminat
Vmm > Vːm
Vnn > Vːn
Vŋŋ > Vːŋ
Vrr > Vːr
Vpp > Vːp
Vtt > Vːt
Vck > Vːk
Vss > Vːs
(T)mm- > (T)hm
(T)nn- > (T)hn
(T)ŋŋ- > (T)hŋ
(T)rr- > (T)hr
(T)pp- > (T)hp
(T)tt- > (T)ht
(T)ck- > (T)hk
(T)ss- > (T)hs

Zanik zbitek spółgłoskowych z /h/
hl > l̥ > l
hr > r̥ (nadal zapisane jako hr)
hn > n̥ > n
hn > ŋ̊ > ŋ
hm > m̥ > m
hp > f
ht > s
hk > ch /x/
hs > ş /ʂ/

*rs > ş

Przeniesienie akcentu na ostatnią sylabe z h

Powstanie nowego iloczasu
*VhC > Vː
*V¹hV²/*V¹vV²/*V¹jV² > V²ː

Kilka zmian w głoskach
*vai > vau
vau- > vo-
or > ar
ōr > ār
Dr̥ > Dr

å- > ba-
å̄- > bå-

u > ü /y/
ū > ǖ
-i > -e

Opuszczenie krótkich niekacentowanych i, ü w sylabach zamkniętych.
W sylabach otwartych nieakcentowane i, ü > ĕ (szwa).

Zanik nowego iloczasu
ā > ai
å̄ > au
ē > i²
ō > u
ī > i¹
ǖ > ü
aī > ei
aū > ou

şi¹ > şu

I palatalizacja welarnych
ki¹, gi¹, chi¹, ghi¹, kü, gü, chü, ghü > ši, ži, çi, ji, šü, žü, çü, jü
š – /ʃ/
ž – /ʒ/
ç – /ç/
Palatalizacja sonantów
l´, ł´, n´, r´ > ĺ, ĺ, ń, ŕ

ü traci możliwość zmiękczania

Palatalizacja reszty spółgłosek przed i¹
t´, d´, t͡s´, d͡z´, s´, z´ > ť ď ć ý ś ź /c/ /ɟ/ /tɕ/ /dʑ/ /ɕ/ /ʑ/
p´, b´, f´, v´, m´ > pś, bź, ś, ź, mń
ŋ´ > ń

ç > ś

i¹ oraz i² się zlewają

h- > ɦ- > gh-
-h- > -gh-
-Ch- > -C-
-Cf > -C

Druga palatalizacja welarnych
ki, kü, ke, kei, gi, gü, ge, gei, chi, chü, che, chei, ghi, ghü, ghe, ghei, ŋi, ŋü, ŋe, ŋei > či, čü, če, čei, y̌i, y̌ü, y̌e, y̌ei, ši, šü, še, šei, ži, žü, že, žei, ńi, ńü, ńe, ńei
č – /tʃ/
y̌ – /dʒ/

Wygłosowe nieakcentowane o > u
Nieakcentowane e po akcencie > ë
Nieakcentowane je przed akcentem > ja
Nieakcentowane o po akcencie > ë
Nieakcentowane a po akcencie > ă
Nieakcentowane å po akcencie > ă
Wygłosowe -e > -ë (i cofnięcie akcentu, jeżeli akcentowane)

cł > ss
sł > ss
zł > zz
ł > w (wałczenie)

ai_ai > i_ai (gdzie _ to dowolny ciąg spółgłosek)
au_au > u_au
ei_ei > i_ei
ou_ou > u_ou

vo!P, łoC > vå!P, łåC (!P – spółgłoska twarda)
voP > vöP (allofon) (P – spółgłoska miękka)

Najważniejsze zmiany w gramatyce.
Harmonia zanikła.
Mocna redukcja liczby przypadków: zostają jedynie mianownik, dopełniacz i biernik.
Odrzucenie l. zerowej.
Szczątkowe zachowanie l. podwójnej w postaci -ayă/-ayă < *-_yya, zastępuje l. mnogą w niektórych naturalnych parach.
Powstanie czasownika chcieć z skrócenia izuks < iisock < *iisug < *iisuug
Powstanie końcówki bezokolicznika -s pod wpływem czasowników rauşas < *ħauhtas i kanşas < *kandas
Skrócenie afiksu l. mnogiej do -rĕ.
Przedimek określony *raħ został zachowany jako rår, powstaje przedimek nieokreślony l. pojedynczej hauro (oznacza również jeden). Używa się ich jednak nieco inaczej niż w protogamajskim.

Fonologia
Samogłoski:
i y (ü)            u
e̞                   o̞
æ (a)        ɔ̞ (å)

Zredukowane: ĕ, ă
Samogłoska /o̞/ posiada ważnego alofona [ø̞] w nagłosowej grupie voP-.
Ponadto /ɔ̞/ oraz /o̞/ po spółgłoskach welarnych /k/, /g/, /x/ oraz /ŋ/ są wymówione bez labializacji, przy czym /ɔ̞/ dodatkowo się obniża. Zatem /ɔ̞/ oraz /o̞/ wymawiamy wtedy jako [ɑ] oraz [ɤ̞].
Natomiast /æ/ ma alofona [ä]. Pojawia się on na początku wyrazu, po /w/ oraz po spółgłoskach welarnych (co zapobiegło ich zmiękczeniu podczas drugiej palatalizacji).
Istnieją także cztery dyftongi: ai au ei ou.
Spółgłoski
Nosowe: m n ɲ (ń)  ŋ (ŋ, n)*
Zwarte: p b   t d   ť (c) ď (ɟ)   k g
Afrykaty: ts (c) dz (y)   tʃ (č) dʒ (y̌)   tɕ (ć) dʑ (ý)
Szczelinowe: f v   s z   ʃ (š) ʒ (ž)  ʂ (ş)  ɕ (ś) ʑ (ź)  x (ch) γ (gh)
Drżące: r̥ (hr) r  rʲ (ŕ)
Boczne: l  ʎ (ĺ)
Półsamogłoski: j  w (ł)
*ŋ zapisujemy jako n przed k, g oraz jako ŋ w innych pozycjach.

Rozwój słów:
*ghau > nau (ja)
*lii > ĺi (ty)
*pay > pai (on)
*zifa > rau (my)
*uur > ür (wy)
*qa > chå (oni)

hazru > hauro (jeden, przedimek nieokreślony)
pharu > tåro (dwa)
dhinnu > şuno (trzy)
aasau > azau (cztery)
kargha > kårnå (pięć)
niirra > ńirå (sześć)
saugh > saunk (siedem)
wayr > vår (osiem)
baalla > falå (dziewięć)
abaagh > bapank (dziesięć)
phaafyar > taśår (sto)

*hitlaa > hessa (kapłan)

[Henryk Pruthenia]

Gamopołabski?

[Emil]

Tak trochę. Docelowo miały być zmieszane cechy słowiańskie i germańskie, dużo wziąłem właśnie z drzewiańskiego i tak ostatecznie wyszło. Jutro wleci parę słów, bo mi się dziś już nie chce XD

[Emil]

Jest już fonetyka i podstawowe różnice w gramatyce. Można zobaczyć.

[Emil]

Minęło sporo czasu, udało mi się ruszyć troche gramatyke naumowską. I tylko deklinację XD

Postanowiłem mocno ograniczyć liczbę przypadków, żeby naumowszczyzna była nieco wyjątkowa pośród gammajskich. Mamy tylko mianownik, dopełniacz i biernik. Reszta jest oddawana wyrażeniami przyimkowymi, ale nadal te w budowie

Ponieważ harmonja nie występuje, deklinacja de facto jest dosyć prosta.

Wzore deklynacji
Deklinacja I
Ta deklinacja jest używana dla większości słów kończących się spółgłoską
mianownik - -ø
dopełniacz - -a
biernik - -es (+ k g ch gh ŋ się zmiekczają do odpowiednio č ǧ š ž ń)


Deklinacja II
Ta deklinacja jest używana dla słów kończących się samogłoską i spółgłoskami v, j
mianownik - -ø
dopełniacz - usunięcie ostatniej samogłoski + -ai
biernik - usunięcie ostatniej samogłoski + -is (+ k g ch gh ŋ się zmiekczają do odpowiednio č ǧ š ž ń - to i pochodzi od *i², więc się zmiękcza według II palatalizacji)
Jeżeli występują końcowe v, j te też zanikają.


Deklinacja III
Jest to deklinacja l. mnogiej
mianownik - -re
dopełniacz - -rai
biernik - -ris

Deklinacja IV (rzadka)
Kontynuuje l. podwójną w niektórych słowach (oznaczających naturalne pary - oczy, ręce itd.)
mianownik - -aya
dopełniacz - -ayai
biernik - -ayis

Następna część gramatyki wkrótce (czyli kolejne kilka miesięcy)

[Emil]

Czas na krewnego naumowskiego (ale nie potomka). Oto język gowojski/howojski

Historia
Język ten oddzielił się od naumowskiego w okresie staronaumowskim

Zmiany od pragamajskiego (gwiazdka oznacza dźwięk pragamajski)
*ɣ > ŋ

*ir *ur > īr ūr (nie w gemianatach)

Rotacyzm naumowski
*ħ > r
*z > r

*q > ck (długie k)

*aarC > raaC gdzie C to dowolna spółgłoska
Vrrr > rVrr

Zanik iloczasu
*a > å /ɔ̞/
*ā > a /æ̞/
*i > e /e̞/
*ī > i /i/
*u > o /o̞/
*ū > u /u/

Staronaumoska przesuwka spółgłosek
*t > ts
*d > dz > z
*θ > t
*ð > d

Zanikło n tylnojęzykowe w wielu pozycjach
ŋ > nn (w nagłosie i po spółgłosce)
ŋ > kn (w śródgłosie)
ŋ > ŋk (w wygłosie i przed spółgłoską)
nŋ > ŋŋ

Przesuwka akcentu na drugą sylabę w większości słów

gn > ŋn

ll > gl
-ll > -ll
w > v
ww > gh [ɣ]
jj > y [dz]

ck- > ch-

u > ü
or > ar
o > ʷe
å > o

Akcentowane samogłoski w sylabie otwartej nie przed gieminatą wydłużają się
ō > ʷo

-Vl > -V

Lenicja wygłosowa
-p > -f
-b > -v
-t > -s
-d > -z
-k > -ch
-g > -gh
-f, -s, -h > ø
-z > -l

au > u
aū > ū
ā > ō

Palatalizacja przed e, ē, i, ī, ü, ǖ
k > č
g > y̌
ch > š
gh > ž
h > j
kʷ > t
gʷ > d
chʷ > þ
ghʷ > ð
hʷ > f

eW, ēW > aW, āW (gdzie W to dowolna wargowa)

rʷ > ŗ [ɹ]
lʷ > ł
nʷ > m
mʷ > w
kʷ > p
gʷ > b
chʷ > f
ghʷ > v
sʷ, fʷ, hʷ > ƕ
zʷ, vʷ, jʷ > w
tʷ > þ
dʷ > ð
cʷ, yʷ, pʷ, bʷ, > sf, zv, pf, bv

ŋk, ŋg > ːŋ
r > ːŗ
tR > þR (gdzie R to spółgłoska płynna/drżąca)
dR > ðR

Nagłosowe gieminaty > h
Inne gieminaty się skracają

h > gh

Fonetyka
Samogłoski:
i iː y yː   u uː
e eː       o oː
            a aː

Dyftongi:
ai aiː

Spółgłoski:
m     n      
p b   t d      k g
       c dz    tʃ dʒ   
       s z      ʃ ʒ   
f v   þ ð      x γ
       ɹ      
ʍ w  l ɫ      j