Jako że najczerwieńsze pole to powiat sokólski to pewnikiem tatarskie.
Czauż to wariant nazwiska Czausz (Czaus / Czauz / Czauź / Ciaus) od czausz 'sługa na dworze sułtana, posłaniec turecki'

Czauż.

Jaje.

Jakie znacie warianty frazeologizmu robić z gęby cholewę, w znaczeniu rzucać słowa na wiatr, obiecywać bez pokrycia? Mi się wydaje, że gdzieś raz zasłyszałem robić z jadaczki sempiternę, ale było to dawno temu i chyba jednak szło to inaczej.

Znalazłem jeszcze wyziorny 'wyględny' w gwarze góralskiej Spisza, u Leśmiana (wiersz "Ćmy") i u Marka Utkina ("Technomagia i smoki" - Gwul Wyziorny).

Cytatale już chyba jest w wycior ot zdaje się wycierać.

Z wyciorem to trochę śmiesznie wyszło, bo pierwotnie był to wiszer (niem. Wischer), potem wiszor, w końcu - chyba przez skojarzenie - wycior (jak wytrych z Dietricha).

CytatNie wiem co s upiór, wiór i zadzior?

Wiór raczej ma tu normalny polski przegłos (z utratą nagłosowego i- z PS. jьverъ), choć po gwarach jest wier, jewir, iwer.
BTW, z pierwotnym e jest z tej rodziny stpol. wierzysko - 1. miejsce, gdzie drwa rąbią i pełno wiórów 2. kupa wiórów; oraz naprawdę reliktowa nazwa wsi Iwierzyce, że nawet Długosz jej nie rozumiał i przemianował na Zwyerzicze.

Cytat: mijero w Wrzesień 05, 2024, 15:03:47

Cytat: Raceg w Wrzesień 04, 2024, 21:54:20ołówek — ryby, które ktoś z trudem złowił (ołowił się ryb), metaforycznie: ciężko zapracowana własność, zdobycz, zdobyty majątek

Czasownik mamy obłowić, bo głoska b w przyrostku ob- nie zanikała przed samogłoskami oraz spółgłoskami l, ł, r, rz, n, j, w.

Gdzieś w mowie potocznej słyszałem słowo ,,orobić się" (pierwszy raz je widzę na piśmie), oraz neologizmy w podobnym schemacie (intensyw w czasownikach), więc tak napisałem. Nawet nie wiedziałem, że jest to regionalizm, który przeczy dawnym prawidłom ewolucyjnym języka. Bardzo ciekawe.

Znalazłem w internecie takie pismo w tym temacie.

Cytat: dziablonk w Sierpień 27, 2024, 20:10:10w Słowniku polszczyzny Jana Kochanowskiego (1994) jest właśnie podana wersja przez ź:
Ieſli chceſz rzek przeźornych pławem nápáść ocży,
Tu Sopot y Tenwicá ſwoię roſę tocży

To samego Kochanowskiego można by pociąc do otpowiedzialności za ten błędny przegłos?

Bo tu zdaje się nie powinno być o. Tako samo nie powinno być w odbiorca, odbiornik, rozbiory, ubiór, zbiornik, zbiórka. Te słowa pochodzą ot iteratywów -bierać, -zierać, a te miały dawniej postać -birać, -zirać. Nie ma tego przegłosu w przecier, zacierka ot -cierać < -cirać, ale już chyba jest w wycior ot zdaje się wycierać. Nie wiem co s upiór, wiór i zadzior?

Cytat: Raceg w Wrzesień 04, 2024, 21:54:20ołówek — ryby, które ktoś z trudem złowił (ołowił się ryb), metaforycznie: ciężko zapracowana własność, zdobycz, zdobyty majątek

Czasownik mamy obłowić, bo głoska b w przyrostku ob- nie zanikała przed samogłoskami oraz spółgłoskami l, ł, r, rz, n, j, w.

Cytat: dziablonk w Wrzesień 04, 2024, 08:58:09

Cytat: SchwarzVogel w Sierpień 28, 2024, 18:22:05Skąd takie "pasożytnicze" "d" tam nie wiem, ale tak samo jest w białoruskim, może jakiś wpływ.

Ponoć tendencja centralna, aby uniknąć uproszczeń typu dzban > zban, co występuje na peryferiach.

Jakby nie patrzeć mamy takie słowa jak "dzbuk" zamiast "zbuk" a "dźwięk" został awansowany do języka literackiego i słowników, więc chyba najlepiej iść tym tropem.

ołówek — ryby, które ktoś z trudem złowił (ołowił się ryb), metaforycznie: ciężko zapracowana własność, zdobycz, zdobyty majątek

Rzeka Olza w czeskich atlasach figuruje jako Olše (bo rosną nad nią olchy).