Lepsza cyrylica dla krymskotatarskiego

[Dynozaur]

Tak mnie coś naszło na stworzenie lepszej ortografji cyrylickiej dla krymskotatarskiego, jako że ta obecna (sowiecka) jest cholernie niedostosowana do tego języka i po prostu ssie pałę. Dlatego też Tatarzy Krymscy stworzyli sobie w latach 90. łacinkę, ściśle opartą na tureckim, która dość dobrze przyjęła się w kręgach inteligenckich.

No ale jak wiadomo, Krym stał się niedawno częścią Rosji, co oznacza faworyzację cyrylicy dla tego języka. A że jak już wzpominałem, ortografja ta strasznie posysa pałkę, to przydałoby się rozważyć nową, lepiej odzwierciedlającą fonologję tego języka.

I oto takową stworzyłem - we dwu warjantach - tradycyjnym (używającym znaków typowych dla cyrylicy przedbolszewickiej) oraz "spółczesnym" (używającym sowietoznaków). Warjanta różnią się jedynie wyglądem niektórych liter, w każdym innym aspekcie są sobie dokładnie tożsame. Obie te cyrylice odpowiadają 1:1 dzisiejszej krymskotatarskiej łacince (z którą są zestawione poniżej) i można je z powodzeniem transkrybować automatycznie. Jeśli zaś chodzi o spółczesną cyrylicę, tutaj takiego odpowiednictwa nie ma - aby przetranskrybować tekst z obowiązującej cyrylicy krymskotatarskiej na moją, trzeba po prostu wiedzieć, jak dane słowo się wymawia.

Aa = Аа
Ââ = Яя
Bb = Бб
Cc = Џџ (trad.) / Җҗ (spółcz.)
Çç = Чч
Dd = Дд
Ee = Ее
Ff = Фф
Gg = Гг
Ğğ = Ҕҕ (trad.) / Ғғ (spółcz.)
Hh = Хх
Iı = Ыы
İi = Ии
Jj = Жж
Kk = Кк
Ll = Лл
Mm = Мм
Nn = Нн
Ññ = Ӈӈ (trad.) / Ңң (spółcz.)
Oo = Оо
Öö = Ѡѡ (trad.) / Өө (spółcz.)
Pp = Пп
Qq = Ӄӄ (trad.) / Ққ (spółcz.)
Rr = Рр
Ss = Сс
Şş = Шш
Tt = Тт
Uu = Уу
Üü = Ѵѵ (trad.) / Үү (spółcz.)
Vv = Вв
Yy = Іі (trad.) / Јј (spółcz.), szkalujcie
Zz = Зз

Kolejność liter

Warjant "tradycyjny":
АБВГҔДЕЖЗИІКӃЛМНӇОПРСТУФХѠЧЏШЫЯѴ

Warjant "spółczesny":
АБВГҒДЕЖҖЗИЈКҚЛМНҢОӨПРСТУҮФХЧШЫЯ

W ortografjach tych WSZYSTKO jest zgodne z wymową. Żadnych miękkich ani twardych znaków (które w sowieckiej cyrylicy są używane, ale ich reguły użycia za cholerę nie rozgryzłem), żadnych jotowańcow (poza tym Я, używanym tylko po spółgłoskach, jak łacińskie Â), Ц transliteruje się jako тс, щ jako шч it.p. Słowa pochodzenia rosyjskiego nie są w żaden sposób traktowane wyjątkowo.

Myślcie sobie co chcecie, ale musicie przyznać jedno - objektywnie lepsze od sowieckiej cyrylicy krymskotatarskiej (która n.p. nie rozróżnia o/ö, u/ü, użycie jotowańców to jakaś zupełna czarna magja, podobnie jak miękkich i twardych znaków it.p.), która jest do dupy nie podobna.