Monoftongizacje

[CookieMonster93]

Zastanawiam się ogólnie, jak przebiegały monoftongizacje w językach naturalnych. Wiem, że jest kilka "uniwersalnych" np. [ai]>[e], [au]>[o]. Zastanawia mnie jednak, jak mogłyby "monoftongizować się" [ia], [ie], [io] itp. oraz [ua], [ue], [uo] itp., gdzie pierwszą częścią dyftongu jest półsamogłoska. :-) Jeśli macie jakieś informacje, czy to z głowy, czy z internetu, byłbym wdzięczny za pomoc. :-) Wszystkie inne monoftongizacje też chętnie zobaczę, czy dowiem się czegoś na ich temat. :-)

[Widsið]

Półsamogłoskowe monoftongizacje zwykle polegają na tym, że półsamogłoskowy element wypada. Może zostawić po sobie jakiś ślad, np. w rumuńskim /ue/ > /e/ (que /que/ > ce /ʧe/, tu śladem jest zmiękczenie), ale nie musi, np. strang. lufian > śrdang. luven

[Dynozaur]

Dyftongi typu ia, ie it.p. pewnie zmieniłyby się w zmiękczenie/jotację poprzedzającej spółgłoski.

W mojej Vanstinie (przymykajcie jednak na to oko, bo rozwój fonetyczny Vanstiny jest mało realistyczny) dejotacja przebiegała tak:
ja > e
je > i
ju > ü
ją > ę > in

[CookieMonster93]

Dzięki, przyda się. :-) Jakby jednak ktoś chciał coś dodać, to słucham. ^^

[BartekChom]

A to że w czeskim i niemieckim uo dało długie u, czyli wypadł element samogłoskowy, to wyjątek?

[Widsið]

Nie sądzę, żeby dało się znaleźć jakieś wspólne dla wszystkich języków zasady monoftongizowania.

[CookieMonster93]

Ja szukam raczej przykładów, a nie zasad. :-P
I propozycji dla "zmonoftongizowania":
ia >
ie >
io >
ua >
ue >
uo >

[Dynozaur]

ia > ʲa
ie > ʲe
io > ʲo
ua > ʷa
ue > ʷe
uo > ʷo lub o

Są monoftongi? Są.

[CookieMonster93]

Ok, już mam w sumie do mojego nowego conlangu (przedstawię go, jak go opracuję, ale najpierw ogarnę in) :-P:

iä > ʲä iɛ > ʲɛ iɔ > ʲɔ iu > ʲʊ iɔu > ʲoː > ʲu iɛu > ɪːw > ɪw uäi > wɛː > wɛ uɛ > wɪ

zapis: ia, ya zapis: ie, ye zapis: io, yo zapis: iu, yu zapis: iô, yô zapis: êu zapis: ue, we zapis: uê, wê

äi > ɛː > ɛ      äu > ɔː > ɔ      ɛi > iː > i*      ɛu > œː > ø      ɔi > ɛː > ɛ      ɔu > oː > u      ui > yː > y*      uei > wi: > wi

zapis: e zapis: o zapis: i zapis: ø zapis: e zapis: ô zapis: iû, yû zapis: ui, wi

* zmiękcza poprzedzającą spółgłoskę tak samo jak [^j] ^^
Przydałyby mi się opinie, czy takie monoftongizacje rzeczywiście mogły zajść. :-P

Pozostałe przegłosy w tym języku, tylko pojedyncze samogłoski! :
ɛ > ɜ         zapis: ê ɛ > ɪ zapis: ê (nie zmiękcza)
u > ʊ        zapis: u
ɔ > o > u  zapis: ô
ä > ɐ        zapis: â ä > ä zapis: a
i > ɪ          zapis: ê (nie zmiękcza)

[^j] wymawia się jako [j] - na początku sylaby, gdy nie ma spółgłoski poprzedzającej oraz po [b], [p], [f], [v], [l], [m], [ɾ]
yû wymawiane może być [jy]~[y] - po samogł. lub [y] po spółgłosce. :-)
i wymawiane może być [ji]~[i] - po samogł. lub [i] po spółgłosce. :-)

[Ghoster]

[...........]

[CookieMonster93]

[ä] to dźwięk pośredni między [a] oraz [ɑ] (polskie "a"). :-) Patrz -> IPA :-)

[Widsið]

[ä] to dźwięk pośredni między [a] oraz [ɑ] (polskie "a"). :-) Patrz -> IPA :-)

Jeśli twój język nie odróżnia [a] i [ä], nie trzeba tego tak oznaczać, zwłaszcza, że przez lata [a] znaczyło właśnie polskie "a", a różnica między przednią i środkową samogłoską na tej wysokości nie jest wielka

[CookieMonster93]

Lubię dokładne zapisy. :-)

aha i jest jeszcze:

[ɖ͡ʐʲ] > [ʤ]
[ɖ͡ʐ] > [ʐ] > [z̪]
[ʂʲ] > [ʃ]
[ʂ] > [s̪]

[kʲ] > [ʨ]
[gʲ] > [ʥ]
[dʲ] > [ʣ̪]
[tʲ] > [ʦ̪]
[xʲ] > [ɕ]
[nʲ] > [ɲ] (przed [i]) oraz [ɲj]

Darowałem sobie [ɐ] i [ɜ] (to drugie zastąpione przez [ɪ])

Fonemy spółgłoskowe: /b/, /p/, /t/, /d/, /x/, /v/, /f/, /s/, /z/, /k/, /g/, /l/, /m/, /n/, /ɾ/

[Ghoster]

[...........]

[CookieMonster93]

Brytyjskie [a] jest wyraźnie inne od polskiego [ä]. Ja tę różnicę słyszę np. piosenka Cher Lloyd - Want U Back :-) [bak], chociaż w niektórych momentach słychać, że próbuje ona naśladować amerykański akcent. :-P