Polskie Forum Językowe

Językoznawstwo => Języki naturalne => Wątek zaczęty przez: Widsið w Listopad 03, 2012, 05:15:19

Tytuł: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Widsið w Listopad 03, 2012, 05:15:19
Wizyta na grobach okazała się świetną okazją, żeby sobie pogadać z babcią i popróbować wyłapać różnice między tym, jak ona mówi, a tym, co uznaje się za kaszubski standard. Oto moje obserwacje:

- ô - raczej [u~ʊ], niż [ɞ~ɔ]
- ë i wygłosowe e zbliżają się do [ɨ] (Chònice - [ˈxu̯oniʦɨ])
- ò jako [wɛ] wyłącznie w pozycji inicjalnej i w , gdzie w ulega asymilacji (wòda - [ˈwɛda])
- é [ji], nigdy pojedynczy dźwięk, a już supernigdy [e]
- ń zawsze odpalatalizowane w wygłosie
- ã > [ɔ̃], ą > [ũ]
- [d] > [ʣ] przed nosową (przijdã [ˈpʃijʣɔ̃])
- tendencja do przesuwania akcentu na pierwszą sylabę
- kaszubienie, ale przy tym dziwna zmiana [sf] > [ɕ] (swiniôcz "wieprzowina" > [ˈɕiɲʊʧ])
- wyraźnie bardziej miękka wymowa ż, rz, dż, cz, sz
- zostawienie w spokoju nagłosowego ni- (Niemce, żadne Miemce)

Będę tam znowu na Boże Narodzenie, może zorganizuję jakieś nagranie.
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Dynozaur w Listopad 03, 2012, 09:59:50
Cytat: Widsið w Listopad 03, 2012, 05:15:19- [d] > [ʣ] przed nosową (przijdã [ˈpʃijʣɔ̃])

Raczej zmiana morfologiczna: przyjdę > przyjdzę (analogja do przyjdzesz, przyjdze it.d.).

Cytat: Widsið w Listopad 03, 2012, 05:15:19- kaszubienie, ale przy tym dziwna zmiana [sf] > [ɕ] (swiniôcz "wieprzowina" > [ˈɕiɲʊʧ])

To mi się podoba!

Szkoda, że same obserwacje fonetyczne - chciałbym się dowiedzieć więcej o tych dziwnych imiesłowach, czy o czym tam kiedyś mówiłeś. Ale jest nieźle.
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Wedyowisz w Listopad 03, 2012, 14:06:34
Co z /u/, występuje jakieś przesunięcie w stronę [}]/[y]/[i]?
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Widsið w Listopad 03, 2012, 14:18:30
Nie, zwykłe [u ].

A, ò oczywiście w pozostałych pozycjach też jest labializowane, ale jako [wɔ].
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Wedyowisz w Listopad 03, 2012, 17:38:50
A przyuważyłeś, jak się zachowują ,,ù" i ,,ǒ" — czy u i ó ulegają labializacji?
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Widsið w Listopad 03, 2012, 18:23:50
ù tak, chociaż wyraźnie silniej w nagłosie niż wewnątrz wyrazu. Nie wiem, co oznaczasz za pomocą ǒ. Ó zachowuje się jak standardowe ([ɔ~o]), o ò i ô pisałem wyżej
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Wedyowisz w Listopad 03, 2012, 19:51:00
Cytat: Widsið w Listopad 03, 2012, 18:23:50
ù tak, chociaż wyraźnie silniej w nagłosie niż wewnątrz wyrazu.

Ale bez odokrąglenia, jak w wòda?

Cytat
Nie wiem, co oznaczasz za pomocą ǒ.

Zdyftongizowane / labializowane ó, którego standartowa ortografia kaszubska nie wyodrębnia (bo musiałoby mieć háček i stwierdzili, że to przesada), ale którego istnienie ,,to, co się uznaje za kaszubski standard" zakłada.
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Widsið w Listopad 03, 2012, 20:39:01
Cytat: Gubiert w Listopad 03, 2012, 19:51:00
Ale bez odokrąglenia, jak w wòda?
Cytat
Nie wsłuchałem się, ale chyba bez. ò też jest ododokrąglone tylko w nagłosie i w na początku. Zlabializowanego ó nie wychwyciłem, posłucham następnym razem.
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Pluur w Sierpień 18, 2013, 13:27:22
CytatBędę tam znowu na Boże Narodzenie, może zorganizuję jakieś nagranie.

I co macie te nagrania?
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Widsið w Sierpień 24, 2013, 03:45:37
Nie, szczerze mówiąc, zupełnie o tym zapomniałem ;p Ale cóż, następne święta przed nami ;p
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Pluur w Sierpień 24, 2013, 11:46:24
Cytat: Widsið w Sierpień 24, 2013, 03:45:37
Nie, szczerze mówiąc, zupełnie o tym zapomniałem ;p Ale cóż, następne święta przed nami ;p

To chopie ńy zapomńij tyroz! XD
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Wedyowisz w Grudzień 29, 2013, 18:43:35
Ktoś wie, czy w wymowie kaszubskiej normalne jest rozróżnienie (w)ò i ło, czy też wrzucane są do jednego wora? Natknąłem się bowiem na ,,transkrypcję fonetyczną" kòło jako ,,kłełe". Funkcjonuje w jaki'ś gwarach rozróżnienie? Opisy kaszubskiej wymowy przemilczają tą kwestię.
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Drukarz w Grudzień 29, 2013, 20:07:07
Ja wiem, że w Kaszëbsczich nutach słowo kòło występuje i jest wymawiane jako coś między kłeło a kłełu. Ale niech Widsið się wypowie, on wie o kaszubskim dosyć dużo.
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Dynozaur w Grudzień 29, 2013, 22:38:51
W ogóle, czy gdziekolwiek mówią "głewa" zamiast "głowa"?
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Widsið w Styczeń 03, 2014, 23:52:56
Cytat: Gubiert w Grudzień 29, 2013, 18:43:35
Ktoś wie, czy w wymowie kaszubskiej normalne jest rozróżnienie (w)ò i ło, czy też wrzucane są do jednego wora?
i ò wymawia się jako łe w większości dialektów. Tylko na południu ò/ = ło.
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Pluur w Styczeń 04, 2014, 00:09:46
Mosz jakieś nagranija?
Tytuł: Odp: Kaszubski
Wiadomość wysłana przez: Widsið w Styczeń 04, 2014, 10:37:56
Oczywiście, że nie, nie przypomniano mi znowu, a że ze mnie pipka bez pamięci, to nawet mi to nie przyszło do głowy. o.O W każdym razie, u babci ò/wò = ło, ale Chojnice to już najpołudniowsza z południowych rubieży, więc to nie dziwi. W rejonach, gdzie kaszubski ma się trochę lepiej, takie wyrównanie nie zaszło.