Taką dziwnostkę ostatnio zauważyłem w angielskim… Może coś dla wszystkich oczywistego, ale jak ostatnio pozwoliłem sobie chwilę o tym pomyśleć, zdało mi się cokolwiek ciekawe.
Najpierw krótki wywód:
Ten język dość wyraźnie gramatycznie rozróżnia liczby pojedynczą i mnogą:
– od liczby podmiotu zależy forma orzeczenia (one man eats vs many men eat),
– nieokreślone rzeczowniki różnią się nie tylko formą w obu liczbach, ale też (nie)obecnością rodzajnika (a man vs men), co działa również, gdy forma mnoga jest tożsama z pojedynczą (a fish vs fish).
Gdy konkretnie określa się liczbę (większą niż jeden) elementów stanowiących podmiot zdania, używa się liczebnika + liczby mnogiej rzeczywnika (three men swim, five cats are playing…). Ponieważ jest to podmiot w liczbie mnogiej, gdy pozostaje nieokreślony, nie ma żadnego rodzajnika.
Istnieją też słowa, rzeczowniki, określające jakąś (bardziej lub mniej) konkretną liczbę, które (całkiem analogicznie jak w polskim i wielu innych językach IE) biorą dopełniaczoposesyw liczby mnogiej, choć same są w liczbie pojedynczej i tak się zachowują: a pair of shoes lay on the floor, a couple of people play…
Istnieją określniki, określające liczbę/ilość, stojące przed rzeczownikiem – razem z nim stanowią podmiot w liczbie mnogiej (few people are in the house, some cats play with the ball…).
I teraz ta dziwna część:
Istnieje rzeczownik dozen, który nie bierze dopełniaczoposesywa, wykonuje czynność jak liczba mnoga, ale może być nieokreślony jak liczba pojedyncza, np. a dozen girls are.
W sumie bardzo podobnie współcześnie może też działać couple: a couple nerds play the game…
Zastanawia mnie, jak to działa w świadomości językowej anglofonów, jak im się to nie gryzie z tym, że nie można powiedzieć *a some men are. I jak to się ma do określnika a few, który sam w sobie już zawiera to pojedyncze a, mimo że po nim występuje rzeczownik i akcja w liczbie mnogiej…
EDIT: Żeby było jeszcze ciekawiej dozen w liczbie mnogiej zachowuje się już całkiem normalnie: dozens of men died that day. Nie ma liczby mnogiej od (a) few czy some, bo to nie rzeczowniki.