Polskie Forum Językowe

Językoznawstwo => Lingwistyka ogólna => Wątek zaczęty przez: SchwarzVogel w Luty 01, 2018, 23:22:25

Tytuł: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Luty 01, 2018, 23:22:25
Kadencja

oraz

szansa



(http://i67.tinypic.com/50jqbo.jpg)


Oba z łacińskiego cadentia, oczywiście.



https://en.wikipedia.org/wiki/Doublet_(linguistics)
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Ghoster w Luty 01, 2018, 23:32:13
[...........]
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Dynozaur w Luty 01, 2018, 23:56:20
Hawkmanoza postępuje xDDDDDDDD
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Luty 02, 2018, 00:45:59
Farba i barwa.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Kazimierz w Luty 02, 2018, 08:37:38
Mistrz, majster, magister, maestro, mister  :-)
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Widsið w Luty 02, 2018, 10:15:04
Rum. plămân i pulmon "ts."
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Luty 02, 2018, 13:32:43
Cytat: Ghoster w Luty 01, 2018, 23:32:13
Czy te jebitne obrazki są konieczne?

Chciałem  jakoś podkreślić ponowne zbliżenie semantyczne w polskim, po wiekach. :(

Ale fakt, trochę wielgi wyszedł, później zmniejszę.


CytatRum. plămân i pulmon "ts."

Ciekawe, jest jakakolwiek różnica w znaczeniu/użyciach?

Z tego co widzę, rumuński ma tego tu i ówdzie sporo.



Angielskie

'find'


i


path

Jedno odziedziczone bezpośrednio, drugie przez jakiś irański.


No i polskie

pułk

i

folk


O ile ktoś oczywiście uznaje 'pułk/pełk' za starą pożyczkę z germańskich, bo sam czytałem mnóstwo teorii co do tych słów....
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Widsið w Luty 02, 2018, 14:16:59
Cytat: SchwarzVogel w Luty 02, 2018, 13:32:43
CytatRum. plămân i pulmon "ts."

Ciekawe, jest jakakolwiek różnica w znaczeniu/użyciach?

Z tego co widzę, rumuński ma tego tu i ówdzie sporo.
Wszystkie romańskie mają tego sporo. Pulmon jest używany tylko w kontekście ludzkich płuc i przynależy do wysokiego rejestru. Plămân jest bardziej ogólny, nienacechowany i pojawia się we frazeologii.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: spitygniew w Luty 04, 2018, 20:32:02
Kubeł i kibel. Ba, skiba, szyba i szajba!
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Luty 04, 2018, 22:47:20
Joel

i

Jagiełło

zdaje się?

Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Caraig w Luty 05, 2018, 23:56:42
serbo-chorwackie golub "gołąb" i galeb "mewa"
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Obcy w Luty 06, 2018, 07:44:52
angielskie inch (cal) i ounce (uncja)
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Τόλας w Luty 06, 2018, 16:10:52
Pilawa i Piława
ang. canal i channel
(ukr. єврей i жид)
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Siemoród w Luty 06, 2018, 16:39:36
Cytat: Toyatl w Luty 06, 2018, 16:10:52
ukr. єврей i жид
Jak się niby ma Jewrej do Żyda? Pierwsze pochodzi przecież od łac. Hebreus, a drugie od Iudaeus, które to, o ile mi wiadomo, są niespokrewnione.

W ogóle czym różni się ten temat od braci-bliźniaków?
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Τόλας w Luty 06, 2018, 21:06:08
Cytat: Siemoród w Luty 06, 2018, 16:39:36
Cytat: Toyatl w Luty 06, 2018, 16:10:52
ukr. єврей i жид
Jak się niby ma Jewrej do Żyda? Pierwsze pochodzi przecież od łac. Hebreus, a drugie od Iudaeus, które to, o ile mi wiadomo, są niespokrewnione.
Racja. Bierę w nawias.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Luty 11, 2018, 22:56:37
Zapomniałem o dublecie na każdym chyba polskim rynku i ryneczku:

Apteka

i

Butik

We francuskim i angielskim pewnie też jest...

Cytat: Siemoród w Luty 06, 2018, 16:39:36

W ogóle czym różni się ten temat od braci-bliźniaków?

Bracia bliźniacy są jednak o różnych postaciach/odmianach tego samego słowa...

W sumie ten jest istotnie bardzo, bardzo zbliżony do szczerze-drugów, ale chodzi bardziej o 'kopię' dokładnie tej samej formacji, przepuszczonej przez filtr jakiegośinnego języka.

W większości dwukrotne, trzykrotne (itd., kto da więcej) pożyczki tego samego słowa.



Swoją drogą, to czy jakieś słowo jest w stanie przebić 'magistra'?

W polskim poza tymi od Kazimierza, jest/był jeszcze 'metr' - 'nauczyciel, zwłaszcza francuskiego'.

No i nie raz się spotkałem z 'mastah'. XD

A we wszystkich językach Europy ma ilość klonów pewnie rekordową?
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Luty 15, 2018, 12:12:39
Tryplet (trójca) w każdym naszym polu widzenia i sposobie przedstawienia:
odłacińskie imago, odfrancuskie image /i.maʒ/ i odangielskie image /'ɪmɪdʒ/
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Ghoster w Luty 15, 2018, 12:20:54
[...........]
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Obcy w Marzec 05, 2018, 21:00:42
Norweski!
(dostawać) i fange (łapać)
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Marzec 07, 2018, 12:26:10
Dwójca na głowach wojowników:
odgockie szłom i odniemieckie hełm
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Obcy w Marzec 13, 2018, 21:34:01
Niemiecki dublet: Schote (strąk) i Schoß (łono).
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Kazimierz w Marzec 15, 2018, 18:41:11
Niemieckie Waffen "broń" i Wappen "herb"
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Marzec 15, 2018, 19:03:08
Cytat: Kazimierz w Marzec 15, 2018, 18:41:11
Niemieckie Waffen "broń" i Wappen "herb"

To mi przypomniało, że miałem napisać o :

drucken - drukować

i

drücken - naciskać, przycikać, napierać, tłoczyć

Tłumaczone jako różnica dialektalna w Wysoko Niemiecim....

Ktoś wie czy (na ile) to rozróżnienie się przyjęło 'naturalnie', czy  sztucznie, odrórnie?
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Marzec 15, 2018, 19:17:04
A to nie będzie po prostu wtórny czasownik od Druck?
Ew. analogia do niego?
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Obcy w Marzec 15, 2018, 19:23:57
Jestem za tzw. back-formation, tak jak sugerował HP.

Jeszcze ładna para niderlandzka: besluiten i beslissen.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Marzec 15, 2018, 19:35:35
Czyli powstało mniej więcek jak


wóda
zamiast wody od wódki?


Że też zapomniałem o tym podstawowym dla polskości dublecie.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Marzec 15, 2018, 20:09:19
No nie, wóda to zgrubienie od wódki, a nie zamiennik wody. Jeżeli dla Ciebie jest - no cóż, pogratulować.

A tak, to po prostu to samo co w poprzednim przypadku - redefinicja rdzenia wódki jako wód-, i zwykły sufiks -a. W ogóle, o tym, jak dawne zjawiska morfologiczne i fonetyczne rozchodzą się z czasem w językach potomnych to chyba najciekawsza część językoznawstwa historycznego :)
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Τόλας w Marzec 15, 2018, 22:06:54
szyfr - filtr francuski
cyfra - filtr (chyba) niemiecki
zero - filtr łaciński
z arabskiego sifr - cyfra
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Obcy w Marzec 20, 2018, 17:56:08
niem. Deich (wał, grobla) i Teich (staw).
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Caraig w Czerwiec 17, 2018, 13:05:08
ros. лох i лосось
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Sierpień 03, 2018, 08:50:41
kontuar

kantor

komputer.

Znowu trójca, zamiast dwójki, ale....
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Caraig w Listopad 18, 2018, 23:23:00
ciek
i
tok
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: barthlome w Listopad 19, 2018, 20:04:42
W śląskim:


Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Grudzień 01, 2018, 13:03:43
Ganek

i

Gang
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: barthlome w Styczeń 02, 2019, 13:50:13
(Baba) Jaga i jędza
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Icefał w Luty 17, 2019, 13:08:29
Angielskie paralysis i palsy
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Kwiecień 26, 2019, 22:58:44
Deseń i design (dizajn?).
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: barthlome w Czerwiec 13, 2019, 15:01:14
fiord i port
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: barthlome w Czerwiec 25, 2019, 12:49:58
Doppelpost:

granulat i ziarno
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Czerwiec 25, 2019, 13:15:28
Cytat: barthlome w Czerwiec 25, 2019, 12:49:58
Doppelpost:

granulat i ziarno

Po prawdzie to chyba nie jest dublet, bo pochodzi z

- z jakiegoś imiesłowu czy przymiotnika
- i od granulum (zdrobniałe) a nie od granum


Więc inne słowo.

?


Cretin i Christian

Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Lipiec 19, 2019, 10:57:50
Naive i native

Naiwny i natywny

itd.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Listopad 06, 2019, 08:03:11
Dwójca w kuchni:
łazanki i lazania, obie od włoskiego lasagna
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: mijero w Listopad 27, 2019, 10:26:40
Rodzimy wóz, odniemiecki wagon i odłaciński wehikuł << *weǵʰ-
Na dodatek ciekawe, że odniemiecka waga ma pochodzić z tego źródła, a od wozu mieliśmy dawniej czasownik wielokrotny ważać.

Cytat: SchwarzVogel w Lipiec 19, 2019, 10:57:50
Naive i native

Naiwny i natywny

itd.

Tutaj jeszcze naturalny. Ponoć ,,naturalność" stała się ,,naiwnością" w czasach podboju Galii przez Rzymian. I w zasadzie da się to usłyszeć w polszczyźnie, nie sądzicie? Często zwrot ,,nie bądź naiwny/naiwna" oznacza ,,nie bądź aż tak żywy/żywa" i sprowadza się do osłabiania takiej przyrodzonej pewności siebie, która wynika z żywości, otwartości, życzliwości.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Listopad 27, 2019, 10:38:46
Nie rozumiem, sensem tego tematu jest wykazanie słów bliskoznacznych, które są przy okazji słowami spokrewnionymi. Tu mamy tylko słowo spokrewnione, a pola semantyczne są odległe.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: mijero w Listopad 27, 2019, 10:53:44
Ja nie rozumiem czego nie rozumiesz. Za wyjaśnieniem z angielskiej Wikipedii: ,,different phonological forms but the same etymological root". Tutaj mamy odangielski natywny, odfrancuski naiwny i odniemiecki? naturalny – wszystkie pochodzą z *ǵenh₁-.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Listopad 27, 2019, 11:05:40
Ale to jest temat o dubletach, słowach, które nie oprócz tego, że są kognatami, mają podobne znaczenie. Naiwny i naturalny nie mają podobnego znaczenia, dlatego nie pasują, a majster i maestro już mają.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: mijero w Listopad 27, 2019, 11:16:46
No nie jestem pewien czy o to chodzi. Dam się wypowiedzieć tym, którzy wrzucili ,,naiwny i natywny", ,,fiord i port", ,,kadencja i szansa", ,,kontuar, kantor i komputer".
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Listopad 27, 2019, 17:44:29
Z tego co rozumiem, to nie chodzi o żadne podobieństwo semantyczne... W angielskiej Wiki jako trojaki podane są:

cattle, capital i chattel

Wszystkie pochodzą z łacińskiego capitāle.

Nie chodzi o kognacenie tylko o identyczność etymologiczną (tak jak powyżej, wszystkie pochodzą od tego samego urzeczownikowionego łacińskiego przymiotnika).

W zasadzie to im bardziej znaczenie dubletów jest inne,  tym ciekawiej.  :)
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Grudzień 08, 2019, 12:19:56
Błogi i błahy.

Znacie jakieś szersze (próby) wyjaśnienia, skąd to się wzięło? Poza stwierdzeniem że "tabuistyczne"?


Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Siemoród w Grudzień 08, 2019, 15:11:31
Cytat: SchwarzVogel w Grudzień 08, 2019, 12:19:56
Błogi i błahy.

Znacie jakieś szersze (próby) wyjaśnienia, skąd to się wzięło? Poza stwierdzeniem że "tabuistyczne"?
благі to bo białorusku zły, co potem litewski zapożyczył jako blogas - zły (litewskie -o- z reguły odpowiada słowiańskiemu -a-). Ale zkąd błahi w białoruskim to nie wiem.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: mijero w Grudzień 08, 2019, 16:55:33
Bańkowski twierdzi, że słowo przeszło z ruskiego do litewskiego, w obrębie litewskiego zmieniło znaczenie (,,pośrednictwo pogańsko-litewskie"), po czym wróciło do ruskiego. Takie dziwy. Ale chyba brzmi lepiej, niż Borysiowe ,,pejoratywne znaczenie powstało w rezultacie tabuistycznej zmiany pierwotnego 'dobry' przez przeciwstawne 'zły'".
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Grudzień 08, 2019, 17:26:06
Mam Bańkowskiego i to brzmi chyba najrozsądniej, ale mimo wszystko to zgadywanie.

Byłem ciekawy, czy ktoś to studiował dokładniej.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Vilène w Grudzień 09, 2019, 14:58:15
szyling i szeląg
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: spitygniew w Grudzień 10, 2019, 16:24:45
Z tej samej beczki funt i pud, tym bardziej że i szeląg i pud występują dzisiaj już tylko w powiedzeniach.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Dynozaur w Grudzień 13, 2019, 19:38:37
Cytat: Vilène w Grudzień 09, 2019, 14:58:15
szyling i szeląg

I czylęź xDDDDD
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Toivo w Grudzień 13, 2019, 21:49:29
głos i hałas
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Grudzień 14, 2019, 10:20:26
Deport i sport
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: spitygniew w Grudzień 14, 2019, 18:30:26
Cytat: Toivo w Grudzień 13, 2019, 21:49:29
głos i hałas
Czyli to nie od Ałłaha?
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Toivo w Grudzień 14, 2019, 19:29:05
Możesz rozwinąć temat? Że niby od "hałłakowania"?

Zdawało mi się, że "hałas" to zwyczajnie ukraiński/ruski (w sensie Rusi) kognat "głosu", ale te "a" tam rzeczywiscie dziwne, nie znam się na ukraińskim...
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Henryk Pruthenia w Grudzień 14, 2019, 20:47:26
Ani ukraiński, ani jużnoruski nie mogą mieć dwóch a w tym słowie
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Kazimierz w Grudzień 14, 2019, 21:06:17
Może od liczby mnogiej?
Np. po białorusku "głosy" to dokładnie hałasy.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Toivo w Grudzień 14, 2019, 22:23:47
Ale z akcentem na ostatnią sylabę, nie? Czy są jakieś znane przypadki w białoruskim, gdzie akanie prowadzi do wyrównań analogicznych?

Ciekawe, czyli że jednak "hałas" miałby być etymologicznie niezwiązany z "głosem"? Chętnie dam się pouczyć ;)
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Kazimierz w Grudzień 14, 2019, 22:56:09
No na ostatnią, ale równie dobrze w liczbie poj. mogłoby być hałas i ktoś mógł wtórnie taką formę urobić.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Grudzień 21, 2019, 09:24:48
Cytat: Toivo w Grudzień 14, 2019, 22:23:47
Ale z akcentem na ostatnią sylabę, nie? Czy są jakieś znane przypadki w białoruskim, gdzie akanie prowadzi do wyrównań analogicznych?

Ciekawe, czyli że jednak "hałas" miałby być etymologicznie niezwiązany z "głosem"? Chętnie dam się pouczyć ;)

Boryś:

Zapożyczenie z ukr. hálas, porównaj z br. hálas, pokrewnego (chociaż przyr. -as nie całkiem jasny) z ukr. hálaj 'krzykacz', halákaty, 'krzyczeć, wrzeszczeć, łajać', br. dial. halákac/haljákac, 'ts', rosyjskie dialektalne galit', 'śmiać się, naśmiewać, dokazywać; obijać się, krzyczeć w gniewie', galuch, 'śmiech, chichot, głośna, wesoła zabawa'.

Polskie daw. i dial. gałuch 'hałas, gwar', gałuszyć 'hałasować, czynić wrzawę', kasz. gałovac, 'wołać, krzyczeć', słc. halakat' 'krzyczeć, wrzesczeć, głośno śpiewać'

Podstawą tych wyrazów psł. galiti czy galati, pokrewne z goc. goljan 'witać się, pozdrawiać', stwniem. galan 'śpiewać', od pie. *gal / gʰel 'krzyczeć, wołać', zobacz głos.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Grudzień 25, 2019, 05:19:41
Trójca w muzyce:
cytra, gitara i kitara, troje od starogreckiego κιθάρα
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Grudzień 25, 2019, 10:44:49
Polskie :

szach i czek
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Vilène w Grudzień 27, 2019, 14:44:05
kompot i kompost

EDIT: A także kompozyt i kapusta
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: mijero w Grudzień 30, 2019, 14:34:15
komornik i kamerzysta
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Styczeń 28, 2020, 20:05:50
Pattern i patron
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Marzec 14, 2020, 07:55:31
alchemia i chemia
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Maj 12, 2020, 23:36:45
oaf i elf
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Czerwiec 16, 2020, 07:04:14
Cezar, cesarz, kajzer, car, czworga od łac. caesar
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: barthlome w Czerwiec 16, 2020, 15:14:01
Cytat: Ainigmos w Czerwiec 16, 2020, 07:04:14
Cezar, cesarz, kajzer, car, czworga od łac. caesar
A Cezary też tutaj pasuje?
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: spitygniew w Czerwiec 16, 2020, 17:58:17
Cezary to od Caesarius.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Torkan w Czerwiec 16, 2020, 20:36:31
Krąg, rynek i ring
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Czerwiec 24, 2020, 23:38:47
Kalumnia i czelendż

Starofrancuski tam nieźle nawywijał, nie domyśliłbym się.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: barthlome w Lipiec 02, 2020, 17:59:41
Oczywiste, a wcześniej nie myślałem:

dziekan i dekan
dziekanat i dekanat
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: mijero w Lipiec 21, 2020, 18:28:48
Chyba stelaż i sztaluga.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: mijero w Lipiec 22, 2020, 16:32:29
Cytat: JasiekChrusty w Grudzień 30, 2019, 14:34:15
komornik i kamerzysta
...oraz kamerdyner (z niem. kammerdiener)
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Lipiec 22, 2020, 17:17:05
Szpada, szpadel i szpatułka.

Chociaż tak stricte to nie, bo szpadel i szpatułka jednak ze zdrobnienia.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: mijero w Grudzień 15, 2020, 10:40:24
Usuwam. Chyba nie tu gdzie trzeba wrzuciłem.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Úlfurinn w Styczeń 08, 2021, 23:27:51
alb. cep kąt, klin, róg i thep punkt, szczyt
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Torkan w Styczeń 28, 2021, 23:49:33
król oraz karzeł
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Torkan w Luty 23, 2021, 19:14:07
klucz, klawisz, klauzula i klasztor
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Łudomian w Luty 24, 2021, 14:37:10
Cytat: SchwarzVogel w Kwiecień 26, 2019, 22:58:44
Deseń i design (dizajn?).
Pozwolę sobie zaktualizować:
deseń, dizajn, desygnować
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Łudomian w Marzec 03, 2021, 18:07:15
ang. fulfill
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Kwiecień 22, 2021, 21:47:54
To work and to irk.


Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Úlfurinn w Czerwiec 02, 2021, 10:30:35
ang. whey i kheer
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Wrzesień 11, 2021, 20:07:24
morski i marsz "gleba powstała przez osuszenie i odsolenie nadmorskich terenów błotnistych, osuchów lub dna morskiego na polderach"
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Lipiec 10, 2022, 19:07:55
Apofoniczne (przegłosowe) postaci: Jozue, Jezus i Ozeasz, trojga od hebr. imienia Jehoszua יְהוֹשׁוּעַ "Jahwe wybawieniem"
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Siemoród w Styczeń 13, 2023, 16:59:32
Perskie آقا âqâ 'Pan (zwrot grzecznościowy)' i آغا âγâ 'Pani (zwrot grzecznościowy)'. Oba pochodzą z (chyba różnych) djalektów tureckich, por. tur. ağa 'pan', pratur. *āka.

Co jeszcze ciekawsze, w dominującej w Iranie wymowie potocznej, czyli w gwarze Teheranu, te słowa wymawiane są jednakowo, pewnie dlatego też częściej stosowanym zwrotem jest خانم xânom 'Pani'.

Homofonja najpewniej przyczyniła się też do tego, że آغا âγâ znaczy także 'eunuch'.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Łudomian w Styczeń 31, 2023, 22:01:01
Nie wię do końca czy tu pasuje, ale i tak tu dam:

Największa znana mi liczba derywatów pochodników przymiotnikowych od jednej podstawy:
osobny
osobowy
osobliwy
osobisty
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Łudomian w Marzec 22, 2023, 14:21:56
Doppelpost:

gardło, krtań, gardziel, grdyka

Dwa ostatnie wyłącznie polskie, a ostatni o zupełnie niezrozumiałej budowie. Wszystkie zapewne ostatecznie od tego samego (pra)słowiańskiego pierwiastka.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Siemoród w Marzec 22, 2023, 16:22:22
Ta krtań to faktycznie dziwne słowo pod względem rozwoju, to ubezdźwięcznienie obok znanego przypadku chrzbiet, chrzebtu > grzbiet, grzbietu trochę mi przypomina sch. grč i podobne leksemy w innych słowiańskich wobec pol. (s)kurcz.

W przypadku krtani natomiast warto zauważyć dwoistość samego rdzenia w prasłowiańskim: *gъr-d- wobec *grъ-t-.

Dorzucam sch. grlo 'gardło' i grkljan 'krtań'.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Łudomian w Kwiecień 04, 2023, 21:15:50
Potężna Piątka prasłowiańskich przymiotników:
rъdrъ, rudъ (>pol. rudy), rusъ (> rusy), ruměnъ (> rumiany), ryďь (> rydz oraz zrutenizowany ryży)
rъdrъ jest zdecydowanie najstarszą formacją, utworzoną jeszcze wg praindoeuropejskiej morfologji, rusъ i ruměnъ są nabudowane bezpośrednio na rudъ, a ryďь to nawet nie mam pojęcia (zkąd tam to wzdłużenie? xd).
Wszystkie ostatecznie wywodzą się z plackowego rdzenia *h₁rewdʰ-. Prasłowianie mieli jaki fetysz czerwieni li co?  ???
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Τόλας w Kwiecień 05, 2023, 20:04:47
Cytat: Grzybacz w Kwiecień 04, 2023, 21:15:50Potężna Piątka prasłowiańskich przymiotników:
rъdrъ, rudъ (>pol. rudy), rusъ (> rusy), ruměnъ (> rumiany), ryďь (> rydz oraz zrutenizowany ryży)
rъdrъ jest zdecydowanie najstarszą formacją, utworzoną jeszcze wg praindoeuropejskiej morfologji, rusъ i ruměnъ są nabudowane bezpośrednio na rudъ, a ryďь to nawet nie mam pojęcia (zkąd tam to wzdłużenie? xd).
Wszystkie ostatecznie wywodzą się z plackowego rdzenia *h₁rewdʰ-. Prasłowianie mieli jaki fetysz czerwieni li co?  ???

Jest jeszcze rъďa (polska rdza).
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Łudomian w Kwiecień 06, 2023, 00:49:25
Cytat: :🕷: w Kwiecień 05, 2023, 20:04:47
Cytat: Grzybacz w Kwiecień 04, 2023, 21:15:50Potężna Piątka prasłowiańskich przymiotników:
rъdrъ, rudъ (>pol. rudy), rusъ (> rusy), ruměnъ (> rumiany), ryďь (> rydz oraz zrutenizowany ryży)
rъdrъ jest zdecydowanie najstarszą formacją, utworzoną jeszcze wg praindoeuropejskiej morfologji, rusъ i ruměnъ są nabudowane bezpośrednio na rudъ, a ryďь to nawet nie mam pojęcia (zkąd tam to wzdłużenie? xd).
Wszystkie ostatecznie wywodzą się z plackowego rdzenia *h₁rewdʰ-. Prasłowianie mieli jaki fetysz czerwieni li co?  ???

Jest jeszcze rъďa (polska rdza).


Wiem o tym, ale posiadanie wielu derywatów od jednego plackowego pierwiastka nie jest niczym niespotykanym samo w sobie – dość osobliwe jest dla mnie pięć przymiotników od jednego pierwiastka.
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Todsmer w Kwiecień 06, 2023, 15:14:53
Jak koniecznie chcesz przymiotnik, to rdzawy ;)
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Ainigmos w Kwiecień 06, 2023, 16:12:54
Cytat: Grzybacz w Kwiecień 04, 2023, 21:15:50rusъ (> rusy)
Więc nazwa dawnej krainy Ruś Czerwona okazuje się pleonazmem?
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Todsmer w Kwiecień 06, 2023, 17:39:38
Akurat nie, bo Ruś oryginalnie jest pożyczką :P ze skandynawskich
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: Łudomian w Czerwiec 05, 2023, 12:23:43
Dwa kontynuanta praaryjskiego *nébʰos:
- litewskie debesìs, podobne przejście n > d w całej gałęzi bałtyjskiej,
- luwiańskie tappassa, w kontraście z hetyckim nēpis kontynuującym plackową formę bez rozpodobnienia.
Przypadek?
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: dziablonk w Czerwiec 09, 2023, 07:13:21
Sugerujesz pochodzenie bałtyjskich z hetyckiego? ;)
Tytuł: Odp: Dublety (dwójce, cetna?)
Wiadomość wysłana przez: SchwarzVogel w Sierpień 23, 2023, 09:20:57
Sala i sioło

Przynajmniej według jednej z teorii.