Na początku proszę wybaczyć noobostwo, mam dość romantyczne podejście do języków i chodzi mi o to, żeby pięknie brzmiały.
Język mafajski jest jednym z wcześniej rozwiniętych języków
Kanuilu. Sam leżący u podstaw języka arrińskiego (gramatycznie i leksykalnie) i ludzkiego (dużo zapożyczeń w obu kierunkach), pochodzi od najstarszego, niezapisanego języka Velarinan, którym posługiwała się rasa maleńkich władców Kanuilu przed ich wymarciem. Nieliczne wpływy włoskie spowodowane portalem, którego jedne wrota znajdują się w Kanuilu, a drugie – w Piemoncie, w okolicy Saluzzo, najprawdopodobniej ludzie kanuilscy właśnie stamtąd pochodzą.
Fonetyka.
-
Samogłoskia /a/ (
alik – rzecz., drzewo)
e /ɛ/ (
kaleb – rzecz., nos)
i /i/ (
firae – rzecz., wino)
o /o/ (
laeto – rzecz., zmierzch)
u /u/ lub /ɯ/ [1] (
kanuil – rzecz., cały widoczny ląd)
oe /ə/ (
ka:lmoe – rzecz., lód)
oa /ɨ/ [2] (
oanofia – rzecz., wyspa w słodkiej wodzie)
[1] w mowie plemion północnych słychać częściej drugi wariant
[2] dźwięk w śladowych ilościach, głównie w słowach archaicznych
Teoretycznie wszystkie samogłoski mogą być długie (średnio dwa razy dłuższe od podstawowego dźwięku), w pisowni łacinką zaznacza się to dwukropkiem, w Ducolii, piśmie Mafajów, zupełnie inną literą.
-
Dyftongiai /aɪ/ [3] (
rai – czas., płonąć)
ae /aɪ/ [4] (
valae – rzecz., czubek)
[3] pisownia stosowana w morfemach słowotwórczych
[4] pisownia stosowana w połączeniach między rdzeniami i w odmianie, choć są wyjątki
-
Spółgłoski (zapis identyczny z IPA, jeśli nie zaznaczono inaczej)
p b t d k g
m n nj /ɲ/ r l i /j/
s f v [5] h /x/
[5] w niektórych dialektach słychać, odpowiednio, /ɸ/ i /β/.
Regularne alternacje widoczne w mafajskim:
Samogłoskowe: a > ai > i:, u > i > ui, o > oe.
Spółgłoskowe: t > s, p > f, k > h
W czteroiwięcejsylabowych wyrazach pojawia się redukcja jakościowo-ilościowa samogłosek nieakcentowanych, ale ten temat muszę dopracować.
-
Sylaba(C)(C)VC(C)
ar, oer, soer, stoer, stoert
Zapis zdania- To, co się nie zmieniło, to fakt, że w mafajskim zdanie oznajmujące można zapisać w jednym wyrazie.
- Jeśli w zdaniu oznajmującym pojawia się bliższe i dalsze dopełnienie, bliższe zapisywane jest łącznie z czasownikiem, a dalsze w osobnym wyrazie.
- Jeśli podmiot albo dopełnienie mają przydawki, rozbija to zdanie na osobne słowa.
- Przydawka zawsze następuje po opisywanej części zdania, z łącznikiem (-).
- Okolicznik zawsze zapisywany jest w osobnym słowie na końcu zdania.
- W celu uniknięcia dwuznaczności podmiot i dopełnienie można oddzielać od orzeczenia, o ile nie są to zaimki osobowe.
(Dosłowne tłumaczenie rozwiniętego zdania wyglądałoby: Woda-zimna płynęła (po) dnie-kamienistym szemrząco.)
Czasownik. Pełna forma czasownika może zawierać do sześciu morfemów. Kategorie gramatyczne czasownika to:
-
Osoba i liczba:1. le
2. o
3. si / se (nie odpowiada stuprocentowo męskiemu i żeńskiemu rodzajowi, bardziej charakterze danej osoby lub przedmiotu, jest to kategoria dość luźna i nieprzywiązana ściśle do płci, wiąże się to z językowym obrazem świata Mafajów, o tym chcę napisać więcej)
1. ra (inkluzywne)
2. ti
3. ta
-
Czas:
a. stały: -i-
b. przeszły: -a-
c. teraźniejszy: morfem zerowy
d. przyszły: -e-
-
Tryb:
a. oznajmujący: morfem zerowy
b. rozkazujący: -noto- (wyklucza czas przeszły)
c. przypuszczający: -d-
d. pytający: -la (postfiks)
-
Kolejność morfemów: osoba, rdzeń czasownika, czas, tryb, dopełnienie, ew. tryb pytający.
Lenaedola? – Czy kochałbym cię (w przyszłości)?
Rzeczownik Jego przypadki wyrażane są głównie prefiksami.
1.
Nominativus – wyrażany pozycją wobec czasownika.
2.
Genetivus - ma-
3.
Dativus - lai-
4.
Accusativus – wyrażany pozycją wobec czasownika, oprócz zaimków osobowych, które mają swoje formy ‘zależne’: le-lu, o-o, si/se-su, ra-ri, ti-tiu, ta-tu.
5.
Locativus - oan-
6.
Inessivus - oanj-
7.
Instrumentalis - kon- (tu mamy piemontczyków)
8.
Vocativus - ai-
9.
Temporalis - an-
10.
Partitivus - lef-
11.
Comitativus - ko- (i tu)
12.
Adessivus - bes-
13.
Causalis - sel-
14.
Essivus - ro-
Przykłady użycia:
Ai-o, sinn kanyat sel-o! (Ej) ty, przez ciebie on jest martwy!
-nn- - czas., być (część orzeczenia imiennego)
kanyat – przym. martwy
Seloe ko-lu an-ni:n. Ona przyjdzie ze mną w południe.
lo - czas., przyjść
ni:n – rzecz., południe (pl. tant.)
Se:njume dos kar dos ti:ra:. Loen lananjurne poern sel krit ro-ti:nos ma-london.
Dosł: Tak piękna, lecz tak zimna. Jak wczesnowiosenny poranek, który jeszcze tchnie mrozem zimy.
Lenaio. – Kocham cię.
Siloari. – Ona przyszła do nas.
Ome:ner ko-ri. – Zjesz z nami.
Seraiediran. – Ona zapali świeczkę.
Ti:nnasea. – Jesteś zmęczony.