Staronordyjski

[Silmethúlë]

Pooglądaj Jacksona Crawforda. On te rzeczy naprawdę nieźle tłumaczy. Zarówno zapis, jak i procesy fonetyczne w odmianie. ;-)

[Henryk Pruthenia]

Czyli to po prostu zapis etymologiczny?

[Widsið]

Jeśli chodzi o e i æ, to tu różnica jest w barwie, æ oznacza dźwięk bardziej otwarty, a e - przymknięty. Obecnie konsekwentnie trzyma się tego tylko islandzki, w norweskim doszło do pozycyjnych ograniczeń, a w szwedzkim w zasadzie do obniżenia e w zamkniętych sylabach (stąd częste ä).

Warianty o oznaczają różne stadia rozwoju tego samego dźwięku: ǫ /ɔ/ > œ /œ/ > /ø/. To bywa istotne, bo różne języki zatrzymały się z tym rozwojem na różnym etapie, przez co trochę inaczej się normalizuje teksty z różnych regionów. Por. skjǫldr > no. skjold, fa. skjøldur /-œ-/, sz. sköld /ø/.

[Henryk Pruthenia]

O, dzięki, to wiele tłumaczy!
Mam jeszcze jedno pytanie, jak rozwinął się współczesny iloczas w norweskim?
Na ile jest to wspólne z dawnym iloczasem a staronordyckim, a na ile z budową sylaby?

[Widsið]

Współczesny iloczas w skandynawskim ze staronordyckim nie ma nic wspólnego, jego pozostałością są jamvekt i jamning, zjawiska dialektalne podchodzące pod harmonię samogłosek, związane w pewnym stopniu z historycznym ciężarem sylaby. Obecna długość samogłosek również jest zależna od sylaby - jej budowy, jednak w sensie już bardziej synchronicznym. Długie pojawiły się w wygłosie sylaby oraz gdy po nich był już zbudowany z pojedynczej spółgłoski wygłos wyrazu. Fonemiczność iloczasu wzięła się z redukcji geminat.

[Henryk Pruthenia]

Dzięki, dzięki, i jeszcze raz takk!

[Silmethúlë]

Znów poreklamuję Crawforda – wrzucił niemal godzinny filmik, z porównaniem współczesnych skandynawskich z Old West Norsem i Old East Norsem z ok. XII wieku. Mówi jak się uprościły odmiany w każdym ustandaryzowanym języku, jak przebiegły palatalizacje, itd. Wspomina o kilku ciekawostkach z dialektów (m.in. formy l. mnogiej cz. teraźniejszego w elfdalskim, bardziej egzotyczna wymowa na rubieżach Norwegii…). W sumie nic zaawansowanego, ale ładnie pokazane w jednym miejscu podstawowe różnice wraz z wymową (czy jego imitacją tejże, która, szczególnie w przypadku duńskiego, szwedzkiego i farerskiego może być daleka od natywnej, ale obrazuje zmiany w omawianych językach).

Old Norse and the Modern Scandinavian Languages