šurjă lušă (συριη λοσα, ܫ݂ܪܽܝ ܠܫܾ) [ʃurjə luʃə] - język syryjski. Stworzony na postawie koine greckiej, przeszedł ewolucję zbliżającą go do języków semickich.
fonetyka:
a - /a/
i - /i/
u - /u/
ă - /ə/
f - /f/
d - /ð/
t - /t/
k - /k/
g - /ɣ/
x - /x/
m - /m/
j - /j/
l - /l/
s - /s/
n - /n/
r - /r/
z - /z/
b - /b/
w - /w/
q - /q/
š - /ʃ/
ž - /ʒ/
przykładowy tekst:
Igijănun iliširă qă iž aquman qă qanunaž išă uwă antărubă. Išă idă iž šaž luguž qă sunădijuž qă dišušă dărjă mită adilfun bănimă iž awuž tuž.Εγενον ελεσεροι και εισ αξιομαν και κανονασ ισοι ολοι αντρωποι. Εισι εδα εισ σασ λογοσ και συνιδεσ και δεισ́ουσ́ι δρει μετα αδελφον πνευμα εισ αβοσ τοσ.ܓܺܝܺܢܢܽ ܠܻܫܻܪܻ ܩ ܫܻ ܩܰܡܽܢܰ ܩ ܩܢܰܢܽܫܰ ܫܻ ܘܽ ܢܰܬܪܒܽ܁ ܫܻ ܕܺ ܫܺ ܫܼܫܰ ܠܓܽܫܽ ܩ ܣܢܽܕܝܺܫܽ ܩ ܕܫܻܫܾ ܕܪܝ ܫܺ ܡܬܺ ܕܰܠܻܦܢܽ ܒܢܡܺ ܘܰܫܽ ܬܫܽ܁
Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa.
[...........]
Cytat: Ghoster w Czerwiec 03, 2012, 23:40:23
Arabszczyzna pewnie jakaś, albo inne semickie.
Nie, język jest indoeuropejski. Ale ewoluował pod wielkim wpływem semickich.
Cytat: Ghoster w Czerwiec 03, 2012, 23:40:23
Z chęcią dowiedziałbym się czegoś o gramatyce, wygląda w sumie na alternacyjny, mam rację?
Nie, nie jest alternacyjny. Więcej o gramatyce napiszę, gdy zgadniecie, nie chcę podpowiadać przed czasem :-P
Cytat: tqr w Czerwiec 03, 2012, 23:33:05
Igijynun iliširy qy iž aquman qy qanunaž išy uwy antyrupy. Išy idy iž šaž luguž qy sunydijuž qy dišušy dyrjy mity adilfun pynimy iž awuž tuž.
Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa.
Zgadnijcie, z jakiego języka wywodziłem :-)
Ολοι οι άνθρωποι γεννιούνται και ίσοι στην αξιοπρέπεια και στα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης.
Naprowadziło mnie słowo
antyrupy.
Cytat: Hapana Mtu w Czerwiec 04, 2012, 00:29:16
Ολοι οι άνθρωποι γεννιούνται και ίσοι στην αξιοπρέπεια και στα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης.
Naprowadziło mnie słowo antyrupy.
Dokładniej wyprowadzałem z koine IV-wiecznej. W obowiązującej pisowni (mocno etymologicznej) tekst wygląda tak:
Εγενον ελεσεροι και εισ αξιομαν και κανονασ ισοι ολοι αντρωποι. Εισι εδα εισ σασ λογοσ και συνιδεσ και δεισ́ουσ́ι δρει μετα αδελφον πνευμα εισ αβοσ τοσ.Zaraz wrzucę trochę gramatyki.
Zaimki:
ja - igun
ty - šun
on - un
ona - in
my - imiž
wy - umiž
oni - šiž
mój - imin
twój - šin
jego - tun
jej - tin
nasz - imaž
wasz - umaž
ich - šaž
Oprócz tego występują także końcówki posesywne, dodawane do rzeczownika:
mój - -mă
twój - -šă
jego/jej - -tă
nasz - -man
wasz - -šan
ich - -tan
Odmiana czasownika w czasie terażniejszym:
grafun - piszę (w języku syryjskim nie ma bezokolicznika)
igun grafun
šun grafiž
un/im grafă
imiž grafumă
umiž grafită
šiž grafušă
Dalej widać indoeuropejskość, mimo tych przekształceń :-)
Za niedługo powinienem wrzucić deklinację, muszę sobie to tylko uporządkować. Z czasownikami będzie gorzej, muszę się najpierw przebić przez te wszystkie aorysty itp.
unumată:
Imiona:
Krótka lista najpopularniejszych imion.
unumată găniqaž
Imiona żeńskie:
Iqatără - Katarzyna
Šujă - Zoe
Matără - Marta
Šufijă - Zofia
Ixuqă - Eudoksja
Awă - Ewa
Qušanără - Kasandra
Šălină - Selene
Xlubatără - Kleopatra
Irină - Irena
Anărumidă - Andromeda
Lukă - Glauke
Ilină - Helena
Arijană - Ariadne
Qawišă - Kallisto
unumată anăriž
Imiona męskie:
Aliqănir - Aleksander
Niquluž - Mikołaj
Marijuž - Marek
Juniž - Jan
Axiwuž - Achilles
Fălibuž - Filip
Ijuž - Ajas
Luž - Leon
Qunišanuž - Konstantyn
Iraxliž - Herakles
Iqătur - Hektor
Gărgijuž - Jerzy
Udyšuž - Odyseusz
Itălimaxuž - Telemachos
Bărixliž - Perykles
Imiona z mitologii greckiej też są dostosowane? ;p Jaki jest "kontekst" tego języka?
Cytat: Widsið w Czerwiec 05, 2012, 19:52:14
Imiona z mitologii greckiej też są dostosowane? ;p
Tak, przeszły te same procesy co reszta języka.
Cytat: Widsið w Czerwiec 05, 2012, 19:52:14
Jaki jest "kontekst" tego języka?
Najpierw planowałem go jako konlang do althistu (http://jezykotw.webd.pl/f/index.php?topic=395.0), potem pomyślałem, że lepiej byłoby użyć go jako języka zhellenizowanych Syryjczyków.
Krótko:
Arabowie w VII wieku nie podbili Syrii, która została oddzielona od Cesarstwa Rzymskiego dopiero po najeździe Turków - wtedy na krótko powstało Cesarstwo Syryskie. Podczas krucjat wróciło do Cesarstwa Rzymskiego, w XIII wieku ponownie utracone. Po I wojnie światowej terytorium francuskie, niepodległość uzyskało po II wojnie światowej. Dwie główne religie to prawosławie i islam.
Rodzajniki:a) określone:m
| sg. | pl. |
Nom. | un | ujă |
Acc. | tun | tuž |
fb) nieokreślone:Rodzajniki nieokreślone mogą być doczepiane do rzeczownika jako prefiks, albo mogą występować
po rzeczowniku jako osobny wyraz. W nawiasach dźwięk, na jaki zamienia się
ă przy doczepianiu. Rodzajnik nieokreślony musi być wykorzystany tylko w przypadku, gdy użycie go określa liczbę lub przypadek rzeczownika. Gdzie indziej jego użycie jest dobrowolne, zatem zazwyczaj się go opuszcza.
| m | f | pl |
Nom. | išă(i) | mijă(a) | puwă(i) |
Acc. | ină(a) | mijan | puwuž |
Coś o przymiotniku i przysłówku:Przymiotniki:Ogólny schemat odmiany przymiotnika jest jeden, w (przynajmniej) dwóch wzorcach.
I -
ilăširuž - wolny
m
| sg. | pl. |
Nom. | ilăširuž | ilăširun |
Acc. | ilăširă | ilăširuž |
f
| sg. | pl. |
Nom. | ilăširă | ilăširă |
Acc. | ilăširan | ilăširaž |
II -
qaluž - piękny, dobry, użyteczny
m
| sg. | pl. |
Nom. | qaluž | qalun |
Acc. | qawă* | qaluž |
f
| sg. | pl. |
Nom. | qawă* | qawă* |
Acc. | qală | qalaž |
Przysłówki:Przysłówki tworzy się dodając do przymiotnika (r.m., l.poj.) końcówkę
-(u)muž.
Np.
ilăširuž (wolny) ->
ilăširumuž (wolno**)
*
i - w to oboczność, nie reguła (bo
ll >
w). Niestety nie mam jeszcze innego przykładu dla tego wzorca.
**
wolno jak w "Może odejść wolno", a nie "powoli".
Deklinacja:I -
ipišulă f - list
| sg. | pl. |
Nom. | ipišulă | ipišulijă |
Acc. | ipišulă | ipišulaž |
II -
antărupuž m - człowiek
| sg. | pl. |
Nom. | antărupuž | antărupă |
Acc. | antărupun | antărupuž |
III -
qanun m - prawo (do czegoś), podatek
| sg. | pl. |
Nom. | qanun | qanuniž |
Acc. | qanună | qanunaž |
IV -
aqumă f - godność
| sg. | pl. |
Nom. | aqumă | aqumă |
Acc. | aquman | aqum |
V -
bănimă f - duch
| sg. | pl. |
Nom. | bănimă | bănimată |
Acc. | bănimă | bănimată |
VI -
itiruž m - zima
| sg. | pl. |
Nom. | itiruž | itiră |
Acc. | itiruž | itiră |
VII -
bulătijă f - państwo, republika
| sg. | pl. |
Nom. | bulătijă | bulătijă |
Acc. | bulătijan | bulătijaž |
I teraz mam kłopot. 7 wzorców deklinacji, a tylko 3 róźne końcówki mianownika. Z pewnością deklinacje I, IV, V, VII powinny dążyć do jednej spośród nich. Tak samo deklinacje II i VI. No i pytanie. Do której?
Zmiany fonetyczne:
Tak, są dosyć nieskładnie napisane.
euthe- > iši-
eutho- > ixu-
eudo- > ixu-
mm, mn, nm, nn > ny
ll > w
bb > b
kk > q
s- > š
-s > ž
sy > šy
st- > ist- > iš-
sp- > isp- > ip-
sk- > isk- > iq-
sp- > izb- > iž-
xt- > ixt- > ikt- > iqyt-
xth- -> ixth- > iš-
sm > stm > šm
sf > š
gl > l
ss > š
e > i
o > u
y (greckie, nie schwa) > i (czasem u)
au > yju
ya > y
yi > y
yu > y
oe > ojy
ao > o > u
eo > o > u
ea > a
-eia > ijy
ksio > qu
kso > qu
lx > x
ps > s
dn > n
ti > ty
nt > ny
nd > ny
id- > d-
th > t
tr > tyr
dr > dyr
wi > wy
met > myt
metr > mtyr > mmyr > nyr
br > byr
-ya > -ijy
di > dy
ksa > qy
kt > qyt
-ks > qy
gor > gyr
-diž > -duž
-iny > y
kl > xl
eus > už
xr > xar
kr > kar
šia > ša
-yež > -iž
lp > p
fu > xu
-in > -y
Tu zapisywanie "-n" pozostało konwencją ortograficzną:
-an > -a
-en > -i
-in > -i
-un > -u
-on > -u
I na końcu ciekawe prawo (nie wiem, jak je nazwać). W przypadku konfliktu ważniejsze są te pierwsze. C oznacza dowolną spółgłoskę albo zbitkę spółgłosek.
i- > i-
-y > -y
-iCi- > -yCi-
-yCy- > -yCi-
Trochę więcej o koniugacji (w związku ze sztafetą konlangową):czas teraźniejszy, tryb oznajmujący:
os. | sg. | pl. |
I | grafun | grafumă |
II | grafiž | grafită |
III | grafă | grafušă |
czas teraźniejszy, tryb życzący:
os. | sg. | pl. |
I | grafămă | grafămă |
II | grafăž | grafătă |
III | grafă | grafijă |
czas teraźniejszy, tryb rozkazujący:
os. | sg. | pl. |
I | | grafutun |
II | grafă | grafutun |
III | grafă | grafutun |
imperfekt:
os. | sg. | pl. |
I | igrafun | igrafumă |
II | igrafiž | igrafită |
III | igrafă | igrafušă |
perfekt:
os. | sg. | pl. |
I | ixun grafăjin | ixumă grafăjin |
II | ixiž grafăjin | ixită grafăjin |
III | ixă grafăjin | ixušă grafăjin |
przeszły perfekt:
os. | sg. | pl. |
I | ijxun grafăjin | ijxumă grafăjin |
II | ijxiž grafăjin | ijxită grafăjin |
III | ijxă grafăjin | ijxušă grafăjin |
perfekt życzący:
os. | sg. | pl. |
I | ixămă grafăjin | ixămă grafăjin |
II | ixăž grafăjin | ixătă grafăjin |
III | ixă grafăjin | ixijă grafăjin |
przyszły niedokonany:
os. | sg. | pl. |
I | itigrafun | itigrafumă |
II | itigrafiž | itigrafită |
III | itigrafă | itigrafušă |
czas przyszły dokonany:
os. | sg. | pl. |
I | itălixun grafăjin | itălixumă grafăjin |
II | itălixiž grafăjin | itălixită grafăjin |
III | itălixă grafăjin | itălixušă grafăjin |
aoryst:
os. | sg. | pl. |
I | grafišă | grafisamă |
II | grafisaž | grafisată |
III | grafišă | grafisan |
No i teraz co nieco o wykorzystaniu poszczególnych czasów, bo znaczenie niektórych zmieniło się znacząco.
Tryb życzący czasu teraźniejszego - wyłącznie do próśb.
Imperfekt - czas przeszły niedokonany
Aoryst - czas przeszły dokonany
Czas perfekt (teraźniejszy i przeszły) używany jest jako tryb przypuszczający (nie pytajcie się mnie dlaczego)
Optatyw perfektu używany jest do wyrażania chęci, życzeń, itp.
(Chciałem walnąć też tryb łączący, ale niestety po zaaplikowaniu zmian fonetycznych uzyskałem tę samą formę, co przy zwykłym oznajmującym)
Cytat: tqr w Lipiec 06, 2012, 01:39:05
os. | sg. | pl. |
I | grafun | grafumy |
II | grafiž | grafity |
III | grafy | grafušy |
Grafity, grafy, ... tylko gryfów i agrafek mnie tutaj brakuje... ;<
Nic dziwnego, bo gryf i agrafka nie mają chyba* wspólnej etymologii z grafun - piszę (w przeciwieństwie do grafitu i grafów) :P
*chyba - bo nie mam pod ręką słownika etymologicznego.
Lusy czasem nie znaczy język?to jest zaczerpnięte z semickich
Tak, "lušy" znaczy język. Ale nie z semickich, z greckiego "glossa".