Waqin'ka

[Jątrzeniot]

No siema. Przez jakiś czas mnie nie było, bo robię sobie odwyk od forum, żeby mnie nie odciągało od obowiązków. Niestety jednak niewchodzenie na forum nie ograniczyło w zadowalającym stopniu mojej konalngersko-konortograficznej twórczości i np. ostatnio zamiast uczyć się i pisać pracę licencjacką opracowałem kolejną alternatywną polską łacinkę. Więc ją wrzucam. Tak gdyby komuś ten temat się jeszcze nie znudził .

WERSJA I

Alfabet (34 znaki): a b c ĉ d e f g h i ï j k l m n ŋ o ø p q r s ŝ t u ü v w x y z ẑ ƶ (+ à ḍ è ì ò ù ỳ)* + dwuznaki: dz dẑ dƶ eø.

* Nie traktuje się tych znaków jako osobnych liter alfabetu, lecz jako warianty <a>, <d>, <e>, <i>, <o>, <u>, <y>.

1. <ó> zastępuje się przez <u>.
2. <w> zastępuje się przez <v>.
3. <ch> zastępuje się przez <h>.
4. /š/ zapisuje się jako <ŝ>.
5. /č/ zapisuje się jako <ĉ>.
6. /ž/ zapisuje się jako <ẑ>.
7. /ś/ zapisuje się jako <x>.
8. /ć/ zapisuje się jako <q>.
9. /ź/ zapisuje się jako <ƶ>.
10. /ń/ zapisuje się jako <ŋ>.
11. /ʒ/, /dz~ʒz/  zapisuje się jako <dz>, <ḍz> (dzvonek, ale oḍzyskaq).
12. /ǯ/, /dž~ǯž/ zapisuje się jako <dẑ>, <ḍẑ> (dẑem, ale ḍẑemaq).
13. /ʒ́/, /dź~ʒ́ź/  zapisuje się jako <dƶ>, <ḍƶ> (dƶiki, ale poḍƶemny).
14. /ždž~zǯž~žǯž/  zapisuje się jako <zḍẑ> (nozḍẑa, bezḍẑevny).
15. /ŋk/, /nk/ zapisuje się jako <nk>, <n'k> (banku, ale pŝystan'ku).
16. <n> przed <x>, <ƶ>, <q>, <dƶ>, <ŋ> zastępuje się przez <ŋ> (ŝaŋxe, Haŋƶe, elemeŋqe, roŋdƶe, poviŋŋi).
17. <ę> w wygłosie zastępuje się przez <e> (vidze, zvieẑe, matke).
18. <ą> w wygłosie zastępuje się przez <ø> (sø, nogø, robiø).
19. <ę>, <ą> przed /ṷ/, /l/ zastępuje się przez <e>, <o> (vƶewa, zajow, zamkneli).
20. <ę>, <ą> przed /p/, /b/, /v/ zastępuje się przez <em>, <om> (domb, pŝetxemvƶeŋqe).
21. <ę>, <ą> przed <x>, <ƶ>, <q>, <dƶ> zastępuje się przez <eŋ>, <oŋ> (soŋxad, beŋdƶe).
22. <ę>, <ą> w pozostałych pozycjach zastępuje się przez <en>, <on> (gensty, wonka, vonhaq).
23. Bardzo okazjonalnie wykorzystuje się grafem <eø> wymawiany jako [ɛ̃w̃]. Używa się go do zapisu onomatopei geø-geø-geø oraz partykuły pytajnej heø. Jedyny inny przykład, jaki mi przychodzi do głowy to jesteø konlangereø .
24. Zezwala się na zapisy typu vywanĉaq, zdanẑaq, zakanŝaq, ottrancaq.
25. Uwzględnia się zleksykalizowaną niestandardową denazalizację w pisowni wyrazów pietnaxqe, pietnasty, dƶevietnaxqe, dƶevietnasty.
26. Zapisuje się wszystkie udźwięcznienia i ubezdźwięcznienia wewnątrz wyrazu (wyŝka, potkuatka, tagẑe, jagby, besstronny, krfi, jecqe, sprafqmy). Nie uwzględnia się przy tym redukcji [w], więc pisze się jabwko, biegwŝy ('miast *japko, *biekŝy).
27. /i̭/, /ṷ/ między spółgłoską a samogłoską zapisuje się zawsze jako <i>, <u> (depreciacia, ziexq, obieẑdẑaq, vuasny, oduoẑyq, puenta, sanduiĉ). W innych pozycjach zawsze jako <j>, <w> (mozajka, sensej, wafka, kradw, awto, wikend, ŝow). /ńi̭/ zapisuje się jako <ŋi> (daŋa, ale Daŋia).
28. /i̭i/, /ṷu/ zapisuje się jako <ï>, <ü> (ïdyŝ, armï, Grecï, maŋï, güvny, üdƶ, poüẑ). Zgłoskotwórcze <i>, <u> po samogłosce zawsze zastępuje się przez <ï>, <ü> (zaïste, ideï, Mateüŝ, poüĉaq).
29. Zapisuje się [w] rozbijające hiatusy (manuwalny, repertuwar, marihuwana, statuwy). Zezwala się na odmianę statuwa – na statule a także: tokŝow – v tokŝole, Turnau – po Turnale, Quechua – o Quechle.
30. Zezwala się na pisownię z <ƶ> zamiast <z> wymawianego jako [ʑ] w wyrazach na –zm (postmoderŋizmie, lingvizmie albo: postmoderŋiƶmie, lingviƶmie).
31. W wyrazach z /ńč~nč/ zezwala się na pisownię z <ŋ> lub <n> (pojedyŋĉy, koŋĉyq albo: pojedynĉy, konĉyq).
32. Przedrostki z–, roz–, bez– przed <dƶ> można zapisywać z uwzględnieniem asymilacji /z/ do /ź/ lub bez (zdƶiviq xe, rozdƶaw, bezdƶetny albo: ƶdƶiviq xe, roƶdƶaw, beƶdƶetny).
33. Przedrostki s–, ros–, bes– przed <q> można zapisywać z uwzględnieniem asymilacji /s/ do /ś/ lub bez (sqiŝyq, rosqongnoŋq, besqelesny albo: xqiŝyq, roxqongnoŋq, bexqelesny).
34. Przedrostki s–, ros–, bes– przed <ĉ> można zapisywać z uwzględnieniem asymilacji /s/ do /š/ lub bez (sĉeznoŋq, rosĉarovaq, besĉelny albo: ŝĉeznoŋq, roŝĉarovaq, beŝĉelny).
35. Akcent inny niż paroksytoniczny (zwłaszcza oksytoniczny) można opcjonalnie oznaczać stawiając grawis nad akcentowaną samogłoską (meŋì, krỳtyka).
36. W przypadku zapożyczeń i nazw geograficznych (ale już niekoniecznie imion/nazwisk i innych nazw własnych) preferuje się zapis spolszczony (apropo, deẑavì, Ŝikago, Hòliüd, Losàndẑeles).
37. Przy odmianie imion/nazwisk i nazw własnych obcego pochodzenia zakończonych niemym –e, apostrof zastępuje się łącznikiem (Wallace – Wallace-a, Google – Google-ovi).
38. Przy odmianie imion/nazwisk i nazw własnych obcego pochodzenia zakończonych na –y, nie stosuje się pisowni z apostrofem (Harry – Harrego, Murphy – Murphyemu).
39. Przedrostek ŋe– zapisuje się łącznie także z czasownikami i przysłówkami (ŋelubie, ŋema, ŋebeŋdƶemy).
40. W czasownikach w trybie przypuszczającym cząstkę –by– zapisuje się po łączniku (ŝedw-by, viedƶaw-bym, mieli-byxqe).
41. W czasownikach w trybie rozkazującym końcówkę –ẑe zapisuje się po łączniku (jedz-ẑe, graj-ẑe, pŝyŋex-ẑe, pomyxl-ẑe).   
42. Wiele złożeń do tej pory pisanych osobno zapisuje się łącznie (napevno, tymŋemŋej, naraƶe, poprostu, pŝyĉym).
43. Zezwala się na dodawanie końcówki gramatycznej do cyfry (2ø, XIXego).
44. Do zapisu polskich regiolektów używać można następujących znaków: ł ħ r̂ á ó é ã ẽ õ ũ ə œ ʉ. Odpowiadają im dźwięki [ɫ], [ɦ~ɣ], [r͡ʒ], [ɑ~ɒ],

• , [e], [ã], [ɛ̃~ẽ], [ɔ̃~õ], [ũ], [ə], [ɞ], [y~ʉ]. Półmiękkość /s'/, /z'/, /c'/, /ʒ'/, /l'/ a także /š'/, /ž'/, /č'/, /ǯ'/ oznacza się z użyciem <i>/<j> (dziefĉyna, ħuliacj, Kaŝiəpsĉi suovœẑj).
  
  PRZYKŁAD 1
  
  
  Spoiler

  
  Ojĉe naŝ, kturyx jest v ŋebie
  xfieŋq xe imie Tfoje;
  pŝyjdƶ krulestfo Tfoje;
  boŋdƶ vola Tfoja jako v ŋebie tak i na ƶemi;
  hleba naŝego pofŝedŋego daj nam dƶixaj;
  i otpuxq nam naŝe viny, jako i my otpuŝĉamy;
  naŝym vinovajcom;
  i ŋevudƶ nas na pokuŝeŋe;
  ale nas zbav ode Zuego.
  [Alboviem Tfoje jest Krulestfo i moc, i hfawa na vieki viekuv.]
  Amen.
  

  [Zamknij]
  
  PRZYKŁAD 2
  
  
  Spoiler

  
  Artykuw 1
  
  Fŝyscy ludƶe rodzø xe volŋi i ruvŋi pod vzglendem sfej godnoxqi i sfyh prav. Sø oŋi obdaẑeŋi rozumem i sumieŋem i poviŋŋi postempovaq vobec innyh v duhu braterstfa.
  
  Artykuw 2i
  
  Kaẑdy ĉuoviek poxada fŝystkie prava i volnoxqi zavarte v ŋiŋejŝej Deklaracï bez vzglendu na jakiekolviek ruẑŋice rasy, koloru, pwqi, jenzyka, vyznaŋa, poglonduv polityĉnyh i innyh,  narodovoxqi, pohodzeŋa spoweĉnego, majontku, urodzeŋa lub jakiegokolviek innego stanu. Ŋevolno ponatto ĉyŋiq ẑadnej ruẑŋicy v zaleẑnoxqi od sytuwacï polityĉnej, pravnej lub miendzynarodovej kraju lub opŝaru, do kturego dana osoba pŝynaleẑy, bez vzglendu na to, ĉy  dany kraj lub opŝar jest ŋepodleguy, ĉy teẑ podlega systemovi povierŋictfa, ŋeẑoŋdƶi xe samodƶelŋe lub jest v jakikolviek sposub ograŋiĉony v sfej ŋepodleguoxqi.
  

  [Zamknij]
  
  PRZYKŁAD 3
  
  
  Spoiler

  
  Miud zaẑuwca vianek pŝegẑanej ladaĉŋicy. Vyparw xe depreciacï zintegrovanego ẑyrì, xengajonc sfoïm jagẑe mionŝŝym jabwkiem zaïste po prestidigitatorsku beshowovia ssypu, ktury to ze fxqipskø jentkø odiedƶe v hyẑym jaju. Ŋevie, ẑe tak napravde üdƶi qe makia sensem dẑungli – jak gdyby zaĉow dƶvienĉeć z poḍƶemi dzvon.
  

  [Zamknij]
  
  WERSJA II
  
  Zmiany w stosunku do wersji I:
  1. <v> —> <w>.
  2. <w> —> <ʉ>.
  3. <ø> —> <oų>.
  4. <eø> —> <eų>.
  5. <ŝ>, <ĉ>, <ẑ> —> <sz>, <cz>, <ƶ>.
  6. <x>, <q>, <ƶ>, <ŋ> —> <ś>/<si>, <ć>/<ci>, <ź>/<zi>, <ń>/<ni>.
  7. <xi>, <qi>, <ƶi>, <ŋi> —> <si>, <ci>, <zi>, <ni>.
  8. <si>, <zi>, <ci> —> <s'i>, <z'i>, <c'i>.
  9. <ḍz>, <ḍƶ>, <ḍẑ> —> <d'z>, <d'zi>, <d'ƶ>.
  10. Nie zapisuje się żadnych udźwięcznień i ubezdźwięcznień (także <rz> do <sz>, a więc pƶystanek, kƶyczeć itd.). Przedrostki roz–, bez– zapisuje się zawsze z <z>. Przedrostek z– ubezdźwięcznia się przed <h> (shańbić), ale nie przed <s>, <sz> (zsunońć, zszargać).
  11. <i>, <u> dla /i̭~'/, /ṷ/ po spółgłosce —> <j>, <ʉ> (sʉowo, pʉenta, tjara, manja, kjedy, hjena, mjasto, bjeda, wjadomość).
  12. <ï> po spółgłosce i w nagłosie —> <ji>. Po samogłosce <ï> zastępuje się przez <ji> jeżeli w odmianie lub wyrazach pokrewnych pojawia się po tej samogłosce <j> (nadzieji, koleji, ƶmiji, swoji, krajina), w pozostałych pozycjach – przez <i> (idei, Korei, zaiste).
  13. W wyrazach takich jak zauwaƶyć,  pouczać (z [w] na styku morfemów) <ü> zastępuje się przez <u>. W pozostałych pozycjach przez <ʉu> (ʉudzić sie, gʉuwny, zaʉuƶ).
  14. <r̂>, <ã>, <ẽ>, <õ>, <ũ>, <ə>, <œ>, <ʉ> —> <ř>, <ą>, <ę>, <ǫ>, <ų>, <ë>, <ö>, <ü>.
  (poza tym wszystko jak w wersji I)
  
  Alfabet (29 znaków): a b c ć d e f g h i j k l m n ń o p r s ś t u ʉ w y z ź ƶ (+ à è ì ò ù ų ỳ) + dwuznaki: cz dz dź dƶ eų oų sz*.
  
  * Dodać można oczywiście <ci>, <ni>, <si>, <zi> i trójznak <dzi>, ale nie liczy się ich, jako że są to alografy <ć>, <ń>, <ś>, <ź>, <dź>.
  
  PRZYKŁAD 1:
  
  
  Spoiler

  
  Ojcze nasz, kturyś jest w niebje
  śwjeńć sie imje Twoje;
  pƶyjdź krulestwo Twoje;
  bońdź wola Twoja jako w niebje tak i na ziemi;
  hleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj;
  i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy;
  naszym winowajcom;
  i niewudź nas na pokuszenie;
  ale nas zbaw ode Zʉego.
  [Albowjem Twoje jest Krulestwo i moc, i hwaʉa na wjeki wjekuw.]
  Amen.
  

  [Zamknij]
  
  PRZYKŁAD 2:
  
  
  Spoiler

  
  Artykuʉ 1y
  
  Wszyscy ludzie rodzoų sie wolni i ruwni pod wzglendem swej godności i swyh praw. Soų oni obdaƶeni rozumem i sumjeniem i powińni postempować wobec innyh w duhu braterstwa.
  
  Artykuʉ 2i
  
  Kaƶdy czʉowjek posiada wszystkje prawa i wolności zawarte w niniejszej Deklaracji bez wzglendu na jakjekolwiek ruƶnice rasy, koloru, pʉci, jenzyka, wyznania, poglonduw politycznyh i innyh, narodowości, pohodzenia spoʉecznego, majontku, urodzenia lub jakjegokolwjek innego stanu. Niewolno ponadto czynić ƶadnej ruƶnicy w zaleƶności od sytuʉacji politycznej, prawnej lub mjendzynarodowej kraju lub obszaru, do kturego dana osoba pƶynaleƶy, bez wzglendu na to, czy dany kraj lub obszar jest niepodlegʉy, czy teƶ podlega systemowi powjernictwa, nieƶońdzi sie samodzielnie lub jest w jakikolwjek sposub ograniczony w swej niepodlegʉości.
  

  [Zamknij]
  
  PRZYKŁAD 3
  
  
  Spoiler

  
  Mjud zaƶuʉca wjanek pƶegƶanej ladacznicy. Wyparʉ sie deprecjacji z'integrowanego ƶyrì, siengajonc swojim jakƶe mjonƶszym jabʉkjem zaiste po prestidigitatorsku beshoʉowja ssypu, ktury to ze wścibskoų jentkoų odjedzie w hyƶym jaju. Niewje, ƶe tak naprawde ʉudzi cie makja sensem dƶungli – jak gdyby zaczoʉ dźwjenczeć z pod'ziemi dzwon.
  

  [Zamknij]

[Widsið]

Wizualnie nazwa wygląda dość niefortunnie ;p

A pomysł, cóż, o ile ciekawy, o tyle bardzo daleki od estetyki, przynajmniej w moim odczuciu

[Jątrzeniot]

Wizualnie nazwa wygląda dość niefortunnie ;p

Haha, faktycznie . Teraz się dopiero zorientowałem. Cóż, zdarza się. Natomiast co do estetyczności, to nie zgodzę się. Oczywiście taki zapis może szokować przez to jak bardzo odbiega od dotychczasowej pisowni (i w ogóle słowiańskich ortografii), ale to kwestia przyzwyczajenia. Wg mnie wygląda to ładnie.

[Vilène]

Wizualnie nazwa wygląda dość niefortunnie ;p

Może Jontszeńot uznaů, że z takou nazwou ludźe bendou muwić, że ta ortografja jest fpytke .

Sfojou drogou, widze, że wiele postulatuf dostosowańa zapisu do faktycznej wymowy zbiega śe z tym, co postuluje ja we VROŃE.

[Jątrzeniot]

Uwaga, zrobiłem mały edit i rozszerzyłem listę zmian w wersji II. Teraz o ile wersja pierwsza to tylko taka moja fantazja na temat polskiej ortografii, o tyle druga to już pomysł na jakąś realną reformę dla polszczyzny. Tak ja bym ją widział.

[Wedyowisz]

O, widzę że moja ortogravia puściła się z pinyinem.

[Jątrzeniot]

Heh. No trochę to tak może wyglądać, faktycznie. Mam nadzieję, że nie masz mi za złe, że sobie niektóre rozwiązania zgapiłem. Ale np. na grawis dla oznaczenia akcentu wpadłem już dawno.

[Jątrzeniot]

Wybaczcie podwójny post, ale chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na wersję II. To moim zdaniem takie optimum, jeśli chodzi o pogodzenie estetyki i tradycji z praktycznością i wygodą. Co sądzicie? Ciekaw jestem waszych opinii. Choć oczywiście zrozumiem, jeśli po prostu przejadł się wam temat polskich łacinek...

[Widsið]

Co takiego złego jest w "ł", że koniecznie trzeba je zamieniać?

[Dynozaur]

Waginka?

[CookieMonster93]

To samo pomyślałem xD
Ortografia bardzo sensowna, ale niestety bardzo brzydka. :-)

[Wedyowisz]

Waginka?

To jakiś taniec kaukaski?

Ortografia bardzo sensowna, ale niestety bardzo brzydka. :-)

Pierwsza wersja myślę, że zbyt szokująca dla przeciętnego polonofona, no i te xq silnie mi zgrzytają, widać nie jestem fanem pinyinu. Polski traci przez to resztki europejskości w wyglądzie. Druga wersja myślę, że na podobnym poziomie odjechania do mojego dzieła.

Mam nadzieję, że nie masz mi za złe, że sobie niektóre rozwiązania zgapiłem.

Im więcej umysłów zostanie za`invekowanych, tym bliżej lepsze socjalistyczne jutro.

Ale np. na grawis dla oznaczenia akcentu wpadłem już dawno.

Ruscy jeszcze dawniéj.

Zezwala się na odmianę statuwa – na statule

To jest kwestia pisowniana?

Nie zapisuje się żadnych udźwięcznień i ubezdźwięcznień

Rozumiem, że poza tymi zapisywanymi w obecnej standardowej ortografii?

Nie uwzględnia się przy tym redukcji [w], więc pisze się jabwko, biegwŝy

W imiesłowach przysłówkowych uprzednich mam wrażenie, że dominuje wymawianie tego <ł>, jako że forma jest bardzo rzadka w języku mówionym i wymowa ,,upisowniła się". Ale jeszcze za zaborów próbowano je wywalić z zapisu.

[Todsmer]

W imiesłowach przysłówkowych uprzednich mam wrażenie, że dominuje wymawianie tego <ł>, jako że forma jest bardzo rzadka w języku mówionym i wymowa ,,upisowniła się". Ale jeszcze za zaborów próbowano je wywalić z zapisu.

Ja tam mówię biekszy, szetszy itd. Czy bywszy to nie przykład uortografienia tej zmiany?

[Jątrzeniot]

Co takiego złego jest w "ł", że koniecznie trzeba je zamieniać?

Moim zdaniem <ł> bardzo razi jeśli używa się go dla zapisu [w] nie pochodzącego od historycznego l. Łikend, repertułar, sandłicz - mi to wygląda okropnie.

Pierwsza wersja myślę, że zbyt szokująca dla przeciętnego polonofona, no i te xq silnie mi zgrzytają, widać nie jestem fanem pinyinu. Polski traci przez to resztki europejskości w wyglądzie. Druga wersja myślę, że na podobnym poziomie odjechania do mojego dzieła.

No, że pierwsza wersja dla zwykłego Polaka nie byłaby do zaakceptowania, to nie mam wątpliwości . Jak mówiłem, to raczej taka zabawa, fantazjowanie. A co do drugiej - co rozumiesz przez "na podobnym poziomie odjechania"?

Ale np. na grawis dla oznaczenia akcentu wpadłem już dawno.

Ruscy jeszcze dawniéj.

No mnie zainspirowała cyrylica bułgarska. Tak czy siak chodziło mi tylko o to, że nie wszystko, co w mojej ortografii jest tak jak w twojej, wynika z tego, że to zerżnąłem .

Zezwala się na odmianę statuwa – na statule

To jest kwestia pisowniana?

Nie, to już kwestia normy językowej, ale mocno wg mnie związana z pisownią. Skoro i tak byśmy tak samo zapisywali końcówkę w statui i formule, to można by przy okazji "unormić" odmianę, która i tak już jest powszechna.

Nie zapisuje się żadnych udźwięcznień i ubezdźwięcznień

Rozumiem, że poza tymi zapisywanymi w obecnej standardowej ortografii?

Tak.

Nie uwzględnia się przy tym redukcji [w], więc pisze się jabwko, biegwŝy

W imiesłowach przysłówkowych uprzednich mam wrażenie, że dominuje wymawianie tego <ł>, jako że forma jest bardzo rzadka w języku mówionym i wymowa ,,upisowniła się". Ale jeszcze za zaborów próbowano je wywalić z zapisu.

Tak, a że ja np. właśnie prawie zawsze wymawiam w wyrazach typu rzekłszy to <ł>, to też zdecydowałem się na taki zapis.

[Wedyowisz]

W imiesłowach przysłówkowych uprzednich mam wrażenie, że dominuje wymawianie tego <ł>, jako że forma jest bardzo rzadka w języku mówionym i wymowa ,,upisowniła się". Ale jeszcze za zaborów próbowano je wywalić z zapisu.

Ja tam mówię biekszy, szetszy itd. Czy bywszy to nie przykład uortografienia tej zmiany?

Ee nie, -въши to pierwotna końcówka. Można zastanawiać się, skąd w polskim to -ł- w ogóle, którego odpowiednika nie uświadczy się w czeskim, SCS czy rosyjskim. Pewnie jakiś wpływ imiesłowu na -ł.

A co do drugiej - co rozumiesz przez "na podobnym poziomie odjechania"?

Podobny stopień wizualnej odmienności od standardu.