Retszycki [szkic rekreacyjny; Odprysk]

[Hapana Mtu]

Retszycki to kolejny język ze świata Odprysku. Mówią nim Retszyci zamieszkali we wschodniej Aristacie, na zachodnim wybrzeżu Zatoki Brezji (na mapie pod nr. 24). Nazwy Retszyci i retszycki to egzonimy, sami Retszyci nazywają się Noporami (Нопорик), czyli dosł. Jednogłowymi, gdyż pokutuje wśród nich wyobrażenie, jakoby obcy miewali po kilka głów.

W odróżnieniu od dotychnio powstałych języków Odprysku retszycki ma dość przyjazną fonologię (jeśli tylko zignorzyć obecność /ɡ͡ɣ/), znośną ortografię (jeśli zignorzyć użycie <g> w cyrylicy) i wyjątkowo prostą prostacką morfologię. I to wszystko, co na razie ma. Innymi słowy: nic ciekawego.

Samogłoski
а [a] е [e] и [i] о

• 
  Spółgłoski
  б [b] п [p] д [d] т [t] г [g] к [k]
  ж [ʤ] ч [ʧ] гх [ɰ~ɡ͡ɣ] кх [k͡x]
  в [v] ө [f] з [z~ʒ] с [s~ʃ] х
• g [ɰ~ɣ]
  р [ɹ~ə] л [l] м [m] н [n] и [j] у [w]
  
  
  łacinka i greka

  a [a] e [e] i [i] o

  • 
    b [b] p [p] d [d] t [t] g [g] k [k]
    j [ʤ] c [ʧ] gh [ɰ~ɡ͡ɣ] kh [k͡x]
    v [v] f [f] z [z~ʒ] s [s~ʃ] h
  • q [ɰ~ɣ]
    r [ɹ~ə] l [l] m [m] n [n] i [j] u [w]
    
    α [a] ε [e] ι [i] ο
  • 
    β [b] π [p] δ [d] τ [t] γ [g] κ [k]
    δϑ [ʤ] ϑ [ʧ] γχ [ɰ~ɡ͡ɣ] κχ [k͡x]
    ϝ [v] φ [f] ζ [z~ʒ] σς [s~ʃ] χ
  • ϟ [ɰ~ɣ]
    ρ [ɹ~ə] λ [l] μ [m] ν [n] ι [j] υ [w]
    ξ [ks] ψ [ps]

  [Zamknij]
  Uwagi do wymowy:
  ʒ i ʃ są alofonami z i s w pozycji przed i
  ɣ i ɡ͡ɣ spotyka się tylko w nielicznych idiolektach
  ɹ bywa realizowane jako ə w kodzie sylaby, np. апор ['apoɹ~'apoə]
  sylaba ma model CVCC
  akcent pada na pierwszą sylabę
  słowa nie zaczynają się od ɹ
  historyczne słowa zaczynające się od ɹ dostały protetyczne o, które ignoruje się przy ustalaniu miejsca akcentu, np. орот 'ujście' wymawia się [o'ɹot], bo historycznie brzmiało *рот
  
  W gramatyce język ma dwie liczby (pojedynczą i mnogą), dwa przypadki (mianownik i dopełniacz) i bliżej jeszcze nieokreśloną liczbę innych kategorii gramatycznych.
  
  Co znamienne, w języku retszyckim funkcjonuje kilka końcówek o postaci -ик [ik~jk]. Są to całkowicie różne końcówki, z których każda ma odrębne pochodzenie, i jedynie przypadek sprawił, że wszystkie wyglądają identycznie.
  
  Pierwsze -ик, jakie poznamy, jest wykładnikiem regularnej liczby mnogiej.
  апор 'głowa'
  апорик 'głowy'
  Jak łatwo wywnioskować, istnieje też nieregularna liczba mnoga. Kilka przykładów poniżej.
  
  nieregularna mnoga

  
  кхам 'człowiek'
  кхам 'ludzie'
  
  мио 'owca'
  миок 'owce'
  
  даук 'drzewo'
  док 'drzewa'
  
  анкх 'dziecko'
  арпик 'dzieci'

  [Zamknij]
  Kolejne -ик tworzy dopełniacz.
  апор 'głowa'
  апорик 'głowy'
  Jeśli dopełniacz i liczba mnoga występują jednocześnie, to oba -ик zjadają się i zostaje tylko jedno.
  апорик 'głowy'
  апорик 'głów'
  
  -ик jest też sufiksalną postacią 3. os. obu liczb czasownika 'być' w czasie teraźniejszym
  апор 'głowa'
  апорик 'głowa jest'
  
  Zaś przy odmianie czasowników -ик jest wykładnikiem 3. os. obu liczb w formach czasu teraźniejszego (inne osoby są identyczne z bezokolicznikiem).
  оро 'pluć; pluję, plujesz, plujemy, plujecie'
  ороик 'pluje, plują'
  Oczywiście jest też kilka czasowników nieregularnych, przykłady poniżej.
  
  czasowniki nieregularne

  być
  ка до - jestem
  аи дон - jesteś
  да оик / даик - jest
  
  бан дет - jesteśmy
  өан дет - jesteście
  дак оик / дакик - są
  
  mieć
  ка ин [kajn] - mam
  аи ин [ajn] - masz
  да ив [dajv] - ma
  
  бан ет - mamy
  өан ет - macie
  дак ивок - mają
  
  iść
  ка на - idę
  аи нан - idziesz
  да нак - idzie
  
  бан нат - idziemy
  өан нат - idziecie
  дак нак - idą

  [Zamknij]
  
  OK, a teraz zagadka - jakie końcówki z jakiego natlangu zostały sparodiowane w postaci retszyckich -ик?

[Widsið]

Angielskie -s.

[Spiritus]

Nawet nie sparodiowane - raczej dokładnie zerżnięte ;p.
Nawet chciałem o tym gdzieś pisnąć ostatnio na forum, ale doszedłem do wniosku, że jest to za oczywiste.

[Qrczak]

Czym się w ręcznie pisanej cyrylicy różni g od д?

[Hapana Mtu]

Nawet nie sparodiowane - raczej dokładnie zerżnięte ;p.
Nawet chciałem o tym gdzieś pisnąć ostatnio na forum, ale doszedłem do wniosku, że jest to za oczywiste.

Zerżnięte z kilkoma kosmetycznymi zmianami, angielski nie ma m. in. head's jako skrót od head is. Ale fakt, zagadka nie była trudna.
Najpierw kusiło mnie, żeby opublikować tę gramatykę bez komentarza i dopiero, gdy ktoś napisze "OMB, co za nublang, jak można zrzucać tyle funkcji na jeden morfem", z tryumfem stwierdzić, że przecież angielski robi właściwie to samo.
Zresztą to angielskie -s irytowało mnie swoją zbytwielofunkcyjnością już w podstawówce.

Czym się w ręcznie pisanej cyrylicy różni g od д?

Małe д zapisuje się w wersji trójkątnej, tzn. jak Δ.

[Lukas]

Chyba tylko mw retszyckiej cyrylicy. Ja na języku rosyjskim zawżdy uczyłem się ze małe g cyryliczne wyglada bliżej naszego małego pisanego i.

[Hapana Mtu]

Retszycka cyrylica ma po prostu dodatkową literę, która wygląda jak łacińskie g. A że małe pisane cyrylickie д wygląda zazwyczaj jak małe pisane łacińskie g, to Qrczak zadał słuszne pytanie o sposób ich rozróżnienia (który, jak już wyjaśniłem, polega na użyciu jednej z rzadszych wersji zapisu małego pisanego cyrylickiego д w postaci trójkąta). O małym cyrylickim г nikt tu nie mówił, bo z nim nic istotnego się nie dzieje.