Narzecze wysokopolskie

[mijero]

Ustronka tak po prawdzie nigdy nie jest publiczna.

[Ainigmos]

Troszkę niebezpieczne, bo „toaleta narodowa” (czy tam „ustęp narodowy”) brzmi niezręcznie – słówko „narodowy” ma nieco inne znaczenie i rzadko pasuje do zastępowania
Nie ma jednego rodzimego odpowiednika dla słowa „publiczny”. W ścisłym znaczeniu takim odpowiednikiem będzie „pospolity” (por. rzeczpospolita – republika), ale dla niektórych rzeczy lepsze byłyby: powszechny (np. prawo), społeczny (np. sprawy), państwowy, ogólnodostępny (tu pasuje toaleta) czy ludowy (któremu znaczeniowo bliżej do „narodowego”, ale już bez jakiejś wzniosłości).
Któreś z tych sześciu określeń zawsze będzie pasować do użycia jako odpowiednik słowa „publiczny”, w przeciwieństwie do użycia „narodowy” jako odpowiednika.

Otóż istnieje już ukuty wcześniej przez Towarzysza Mauzera przymiotnik spolity jako synonim dokładny łacińskiego publicus, który wzbierałby znaczenia siedmiu hiponimicznych przymiotników: pospolity, powszechny, społeczny, państwowy, ogólnodostępny, ludowy i narodowy jako ich hiperonim, więc zawsze podstawiłby się do tych przymiotników w frazach rzeczownikowych np. ustęp ogólnodostępny bez obaw o wykoślawienie znaczeniowe.

[Ainigmos]

Mój:
kontrola - owład

[pipipipi]

Jeszcze tego nie było... jak zastąpić seks i masturbację?  ;-)  (niewulgarnie!)

Okazało się, że dużo wysokopolskiego słownictwa dotyczącego seksualności wymyślił na początku minionego wieku polski seksuolog Stanisław Kurkiewicz. Opublikował je w drugim (spośród trzech) tomie dzieła Z docieków (studyów) nad życiem płciowem - Wikipedja przekierowuje do skanów tych dzieł w artykule mu poświęconym, tak samo poniżej wklejony wpis z bloga. Prócz tego wymyślił też inne wysokopolskie słowa. Linkuję w.w. wpis: Klik, 18+

[Ainigmos]

Mój:
beneficjent - obdarzyniec

[SchwarzVogel]

Nie powinno być raczej obdarzeniec?

[Ainigmos]

Nie powinno być raczej obdarzeniec?

Lub obdarzaniec od czasownika niedokonanego obdarzać, jako że beneficjenci okresowo dostają benefity?

[Siemoród]

opyt - ankieta, sondaż

kalka niem. Umfrage, tak jak popyt kalkuje niem. Nachfrage.

[Spiritus]

Już jest pyta xD

[Ainigmos]

Moj:
sektor - wysiek (nie mylić z wysiękiem)

[Siemoród]

wiele nazw mian (miana – waluta) można przyzwoicie zwysokopolszczyć:

cent – cęta (kognata!)
denar, dinar – dziesiątak
fening – pieniądz (jak u Łużyczan!)
funt – ważak (kalka libra)
grosz – setnica
hrywna – grzywna
karbowaniec – garbowaniec
korona – wieniec
lej – lew
lira – ważak (patrz: funt)
rubel – rębel (rozkład przerębli)

kuna i lew bez zmian! Ma ktoś natomiast pomysł, co zrobić z frankami, realami/ryalami czy somami?

[Dynozaur]

Czy karb, karbować to nie jest nienagannie polskie słowo?

Zresztą, karbowaniec to po prostu małoruskie określenie rubla (karbować = rąbać), w czasach kiedy Małoruś była poddana Wielkiej Rusi (czyli zarówno carskich, jak i sowieckich) te określenia były ze sobą równoznaczne. Рубль na określenie posowieckiego rosyjskiego rubla to w języku małoruskim bardzo nowe słowo.

[SchwarzVogel]

To jest podobnoż germanizm, patrz niemieckie, kerben, angielskie carve.

Z tego samego ciastka podobno staropolskie "źrzeb".

[Ainigmos]

Mój jednym słowem zamiast frazy rzeczownikowej:
karta płatnicza - płacinka

[Kubok]

Autyzm - samostwo (autyzm pochodzi od greckiego autos, czyli sam)