Вялікі Князь Ягайла (Якаў) Альґердавіч
(1367-1405)
У 1367 годзе наступіў канец рэгенцыі Вялікай Княгіні Ўльяны Аляксандраўны Цьвярскай, такім чынам пачаў панаваць ёй сын - нам вельмі пашанаваны Вялікі Князь Ягайла Альґердавіч.
У час улады гэтага князя наша літоўская дзяржава вельмі пашырылася як і трывала ў дабрабыце. У годзе 1372 Вялікі Князь Ягайла распачаў барацьбу зь Кіеўскім Княствам, якая трывала толькі 1 год. Ужо ў 1373 годзе Кіеўскае Княства было цалкавіта заваяванае пераз літоўскія войскі. Такім чынам да Вялікага Княства Літоўскага дайшлы Кіеўская, Пераяўская і Чэркаская зямлі.
У наступным годзе Вялікі Князь загадваў пабудаваць новы палац у Горадні паказваючы багацьце Літоўскай дзяржавы.
Гарадзенскі замак
У 1377 годзе ў Літву прыйшоў Маўрыцы з Аранжы - Французкі камандзір які хацеў служыць на дворэ Вялікага Князя Ягайлы. Дзакуючы яго ідэям літоўскія войскі сталі лепшымі ў бою.
У гэтым самым годзе нарадзіўся першы сын Вялікага Князя Ягайлы - Казімер.
У 1387 годзе Літва пачала апошнюю барацьу зь Кіеўскім Княствам здабываючы апошнюю частку гэтага княста - Брацлаўшчыну.
Год пазьней Вялікае Княства Літоўскае пачала быць уважаным на роўным узроўні як каралеўствы, не княствы як да гэтай пары.
Вялікі Князь пастанавіў тады пашырыць зямлі сваёй дзяржавы. Разпачалася літоўска-маскоўская вайна аб северскія зямлі. Акрамя верных васалаў Вялікага Княства Літоўскага дапамагала нам гэтаксама Ноўгарадзкая Рэчпаспалітая.
Гэтая барацьба закончылася ў 1391 годзе перамогай Літвы. Такім чынам Севершчына дайшла да літоўскай дзяржавы. У 1392 годзе да Літвы далучана таксама Навасільскае Княства і Зубцоўскую Зямлю. У 1399 Маскоўскае Княства пачало вайну з Разанскім Княствам. Вялікі Князь Ягайла - Князь зь якім лічылася ўсяя Русь ня мог глядаць на гэта без ніводнай рэакцыі. Такім чынам Вялікае Княства Літоўскае таксама пачало змагацца з Маскоўскім Княствам у абароне Разанскага Княства, прыпамінаючы Масковіі аб сваіх уплывах.
Вайна трывала да 1401 года і закончылася перажэньнем Масковіі. Гэтага самога года ў Літву пачалы прыходзіць гуманістычныя ідэі.
У наступным годзе Вялікі Князь Ягайла пацаў барацьбу з Тэўтонскім Ордэнам хоцячы адзыскаць украдзёныя зямлі Полацкага Княства ў Інфлянтах.
Гэтая вайна была апошняй у якой браў удзел Вялікі Князь Ягайла. Яна сканчылася ў 1404 годзе, тады далучана Мітаву да Вялікага Княства Літоўскага, а Востраў заваяваны ад Пскова неправільна падтрымліваючага тэўтонцаў да Полацкага Княства. 1404 год - гэта самая важная дата ў гісторыі літоўскай дзяржавы ня толькі з прычыны перамогі над тэўтонцамі. Чацьвёртага ліпеня 1404 году наш умілаваны Вялікі Князь Ягайла пастанавіў ахрысьціць сябе і цэлую Літву ў праваслаўнай верэ. Такім чынам Вялікі Князь Ягайла пачаў называцца Якаў.
З гэтай аказыі пабудавана прыгожы храм у Вільні ў памяць сьвятой Эўфрасіньні Полацкай які меў стацца новым цэнтрам праваслаўнай царквы ў Вялікім Княстве Літоўскім замест Наваградка як была да гэтай пары.
Царква Сьвятой Эўфрасіньні Полацкай у Вільні.
З гэтай цудоўнай аказыі прыехаў таксама новы мэтрапаліт Міхаіл з Цараграду к радасьці ўсяй Літвы.
Год пасьля наступіла вельмі сумная выпадковасьць. Менавіта памёр наш вельмі ўмілаваны Вялікі Князь Якаў Альґердавіч уладаючы 38 гадоў. Усяя Літва сумавала вельмі доўга. У час яго ўлады наша дзяржава сталася вельмі дужай і ўплывовай. Паказаў ён што кожнаму ў Усходняй Эўропе трэба лічыцца з магутнасьцяй нашай вялікай дзяржавы. Хай будзе ў яго толькі шчасьце і бляск Божы ў Раі ў якім ён канешна цяпер прабывае.
Вялікае Княства Літоўскае пасьля сьмерці Вялікага Князя Якава (Ягайлы).
Przekład polski:
