Quechuwa

[Hapana Mtu]

To w temacie to oczywiście kolejna kontaminacja analogiczna do nauwatlu - quechUWa, czyli quechua UW. Tak, zapisałem się na kolejny język indiański i mam nadzieję wytrwać i wrzucać tu wyciąg ze swoich notatek (jest to o tyle niepewne, że od października zaczynam pracę na stanowisku narodowca, tj. bibliotekarza w Bibl. Narodowej).

Tytułem wstępu: będziemy się uczyć współczesnej wersji południowego dialektu quechui (na mapie poniżej oznaczony jako II C), który ma najwięcej użytkowników.

Lektor jest jeden, oryginalnie pochodzi z Rosji, a do Polski trafił z Izraela.
Termin zajęć to czwartek, 13.15-14.45 - jak ktoś chce chodzić, to zapraszam. Będzie trzecim forumowiczem na sali.

O języku
Quechua inaczej quichua, a dla natywów runa simi, dla laików zaś inkaski - to język pochodzący z centralnego Peru, który rozprzestrzenił się po Andach stosunkowo niedawno. Na ile jest to jeden język, na ile rodzina, a na ile kontinuum dialektów, to kwestia dyskusyjna. Quechua ma ponadto sporo wspólnej leksyki z ajmarą - i trudno powiedzieć, kto tu od kogo ściągał. Jeśli uznać quechuę za jeden język, to byłby to największy pod względem liczby użytkowników rdzenny język obu Ameryk.

Wymowa
W quechui mamy trzy szeregi spółgłosek zwartych: nienacechowane, aspirowane i ejektyne.
p, t, c, k, q - ortograficznie p, t, ch, k, q. W wymowie lektora /c/  brzmi jak [ʧʲ], nie jak [c]. Fonem /q/ ma alofon [χ] w kodzie sylaby oraz w sąsiedztwie /s/, /n/ i /t/.
pʰ, tʰ, cʰ, kʰ, qʰ - ortograficznie ph, th, chh, kh, qh.
pʼ, tʼ, cʼ, kʼ, qʼ - ortograficznie p', t', c', k', q'.
Inne spółgłoski.
s, h - ortograficznie s, h. Lektor twierdzi, że /h/ wymawia się "jak polskie h, a nie jak niemieckie", ale wszystkie źródła podają wymowę [h], nie

• .
  l, ʎ, r - ortograficznie l, ll, r. Podobno /l/  jest rzadsze niż /ʎ/ i być może być fonemem pochodzenia obcego.
  w, j - ortograficznie w, y.
  m, n, ɲ - ortograficznie m, n, ñ.
  Samogłoski
  a, i, u - ortograficznie a, i, u. Fonemy /i/ oraz /u/ mają szersze alofony [e] oraz
• w sąsiedztwie /q/ lub grupy spółgłoskowej zawierającej /q/. Niektórzy językoznawcy (pieszczotliwie zwani pentavocalistas) postulują zaznaczenie tej alofonii w piśmie przez <e> i <o>.
  
  Gramatyki póki co żadnej nie było.
  
  
  Słówka

  Wasi - dom
  Chaka - most
  Llaqta - miejsce zamieszkałe (miasto, miasteczko, wieś, kraj)
  Rumi - kamień
  Urqu - góra
  Wayra - wiatr
  Uma - głowa
  Ñawi - oko
  Llama - lama
  Qusqu - Cuzco
  Inqa - Inka
  Qhichwa - dolina
  Puna - wysoko położona równina
  Runa - człowiek
  Qhari - mężczyzna
  Warmi - kobieta

  [Zamknij]