Fonologia (发音 - fāyīn)
Na tym kończymy opisywanie chińskiego po chińsku, bo nigdy nie chciało mi się uczyć tych nazw. Rzucę wam jeszcze tylko 语法 (yǔfǎ) - czyli gramatyka, bo to akurat całkiem sensowne złożenie popularnych znaków.
Wracając do tematu:
Jako że nie będziemy mieć okazji pogadać (chyba, że ktoś z Warszawy i chce poćwiczyć kupiwszy mi piwo) nie będę się całkiem zagłębiał, ale jakiś w miarę rozwiewający wątpliwości opis wamem winien.
Nie zamierzam się jakoś specjalnie produkować, bardzo dobry opis fonologii i wyjaśnienie pinyinu jest tutaj (http://en.wikipedia.org/wiki/Pinyin) (sekcja Initials, potem Pronunciation of finals). Moje uwagi: wymowy rnie ogarniam do dziś - zdaje się, że na początku wyrazu jest to [ʐ] (choć raz mnie ktoś poprawiał na nieretrofleksyjne), a na końcu [ɻ].
Polecam przyjrzeć się dokładnie końcówkom, alofonizacja samogłosek w chińskim równa się ruskiej. Najważniejszymi odstępstwami są: <yue> [y̯œ]; <-un> [u̯ən]; <-o> [u̯ɔ]; <-ui> [u̯eɪ̯] (więc: [fəŋ ʂu̯eɪ]!); <-iu> [i̯ɤʊ̯]; <-e> [ɯ̯ʌ]. Ale warto sobie na wszelki wypadek przejrzeć wszystkie i zobaczyć, czy się to dobrze czuje. Dodatkowo po <q>, <j>, <x> i <y> < u > wymawia się jak <ü> [y].
Jeśli chcecie rozumieć ludzi z północy, polecam dowiedzieć sie o erhule (? Jak jest erhua w miejscowniku?) o tutaj (http://en.wikipedia.org/wiki/Erhua). Z grubsza jednak podstawą jest, aby usuwać [ i ], [n], [ŋ] przed [ɻ]. Więc [xai] + [ɻ] = [xaɻ], [diən] + [ɻ] = [diəɻ], itp.
Dodatkowo: pamiętajcie, że w chińskim nie ma [ji], itd. <yi> czyta się po prostu jako [ i ]. <xi-> potrafi być czasem wymawiane jako [si], z <ji> bywa chyba podobnie. Chińskie nieaspirowane zapisuje się jako bezdźwięczne, ale to nie jest prawdziwe. Radzę wymawiać je jako dźwięczne, one są najwyżej o jedno oczko niżej.
A teraz nasze ukochane tony:
Ton 1. ā ˥˥ - wysoko, tak jak się mówi aaaa... u lekarza.
Ton 2. á ˧˥ - wznoszący, podobny jak w pytaniu. Radzę zaczynać niżej, żeby go podkreślić.
Ton 3. ǎ ˨˩ - niski, jeśli wchodzicie w vocal fry, to prawdopodobnie dobrze. Radzę wymawiać go po prostu jako ˩
Ton 4. à ˥˩ - opadający, mimo wszystko nie tak jak w polskim, trzeba trochę wyżej zacząć i bardziej zdecydowanie to wypowiedzieć.
A teraz sandhi, najwięcej dotyczy tonu 3. Otóż przed kolejnym tonem trzecim zamienia się on w ton 2. Jeśli tonów 3. jest pod rząd więcej dzieją się magiczne cuda, opisane w tym artykule na wiki (http://en.wikipedia.org/wiki/Standard_Chinese_phonology) (który zresztą polecam przejrzeć), a których ja w ogóle nie ogarniam. Aha, ewentualnie ton 3. można na końcu zdania wymawiać jako ˨˩˦, ale też nie zawsze, więc odradzam.
Do tego sanghi podlega 不, w uproszczeniu przed tonem 4. wymawia się je w 2., przed tonem 2. - w 4. Tak żeby było ładnie i falująco. 一 samo jest tonie 1., przed 4. w tonie 2., a przed resztą w tonie 4.
Mamy też ton lekki (5.), który cały jest alofonem i jeśli wierzyć wiki, tak zależy od tonu sylaby poprzedzającej:
˥ + 5 -> ˥.˨
˧˥+ 5 -> ˧˥.˧
˨˩+ 5 -> ˨˩.˦
˥˩+ 5 -> ˥˩.˩
Więc generalnie wymawiamy go nisko, a przy tym krócej i ciszej. Do tej tabelki bym się nie przywiązywał, ja np. nie mam o niej pojęcia.
Dobra, to mamy już dobre A4 o wymowie, która i tak się na za wiele nie przyda. Ale postaram się do wieczora dorzucić coś bardziej treściwego - trochę gramatyki i tekstu, jak się uda streścić w jednym poście osiem miesięcy mojej nauki to może nawet ten o kaczce po pekińsku, który trzymam w zanadrzu.
A żeby wam się nie nudziło, proszę spróbować wymówić:
学习四个小时
xuéxí sì ge xiǎoshí
喝啤酒
hē píjiǔ
对波兰人们毛驴很有兴趣
duì Bōlánrénmen máolǘ hěn yǒu xìngqù (tu nie ma długiego słowa, chiński nie ma specjalnie akcentu, więc nie ma też wyraźnego podziału na słowa)
头发很混乱
tóufà hěn hùnluàn
吃一点儿饺子
chī yīdiànr jiǎozi
只一碗儿
zhǐ yī wǎnr
(Jakaś klątwa, raz zniknęło mi to okno wraz z całym tekstem po przeróbkach, potem wyłączyła się cała Opera :/)
[...........]
Bo i też jest to trochę chaotyczne w sobie samym.
Mogę ci tu wypisać spółgłoski pinyinu z drobnym komentarzem, ale to masz tak samo tam w tabelce. A końcówek po prostu trzeba się nauczyć, bo są tam wyjątki - choć wszystkie te zaskakujące ci akurat wypisałem. Też najniechaotyczniej byłoby wypisać całą tabelkę, ale to znowu masz już w artykule.
A sandhi tonów to jest po prostu ileś tam pokrętnych zasad i nic się z tym nie zrobi.
Ja bym wolał jednak tę tabelkę tutaj... a nie setki linków.
O, fajno.
Chcemy więcej. Mi jeszcze wypowiadanie tonów nie wychodzi do końca płynnie, a zmiany ich w środku zdania nie ogarniam...
Linki są trzy, bo nie widziałem sensu przepisywania ich. Ale chuj, macie tu.
| b | [ b ] |
| p | [pʰ] |
| m | [m] |
| f | [f] |
| d | [d] |
| t | [tʰ] |
| n | [n] |
| l | [l] |
| g | [g] |
| k | [kʰ] |
| h | |
| j | [dʑ] |
| q | [tɕʰ] |
| x | [ɕ] |
| zh | [dʐ] |
| ch | [tʂʰ] |
| sh | [ʂ] |
| r | [ʐ], [ɻ] | [ʐ] na początku sylaby, [ɻ] na końcu
|
| z | [dz] |
| c | [tsʰ] |
| s | [ s ] |
| w | [w] |
| y | [j] |
|
| ' | [.] | rozdzielenie sylab
|
| i | [ɨ] | przed z-, c-, s-, zh-, ch-, sh- lub r-.
|
| i | [ i ] | w pozostałych przypadkach
|
| a | [ɑ] |
|
| e | [ɯ̯ʌ], [ə] | w tonie lekkim może być jako schwa
|
| ai | [aɪ̯] |
|
| ei | [eɪ̯] |
|
| ao | [ɑʊ̯] | !!!
|
| ou | [ɤʊ̯] | !!!
|
| an | [an] |
|
| en | [ən] |
|
| ang | [ɑŋ] |
|
| eng | [əŋ] |
|
| er | [ɑɻ] |
|
|
| ia | [i̯ɑ] |
|
| ie | [i̯ɛ] |
|
| iao | [i̯ɑʊ̯] |
| iu | [i̯ɤʊ̯] | !!!
|
| ian | [i̯ɛn] |
| in | [in] |
| iang | [i̯ɑŋ] |
| ing | [iŋ] |
| uang | [u̯ɑŋ] |
| ong | [ʊŋ] |
|
| iong | [i̯ʊŋ] |
|
| ua | [u̯ɑ] |
| uo, o | [u̯ɔ] | jako -o zapisuje się w bo, po, mo i fo. Nie wiem czemu.
|
| uai | [u̯aɪ̯] |
| ui | [u̯eɪ̯] | !!! |
| uan | [y̯ɛn] | dla u po y-, x-, q-, j- |
| uan | [u̯an] | w pozostałych przypadkach |
| un | [yn] | Dla -un po -y, x-, q-, j- |
| un | [u̯ən] | w pozostałych przypadkach!!!
|
|
| u, ü | [y] | dla u po y-, x-, q-, j-; ü zawsze jako [y]
|
| u | | w pozostałych przypadkach
|
| ue, üe | [y̯œ] | Dla -ue po -y, x-, q-, j-; üe zawsze jako [y̯œ] |
Erhłę zostawimy tym na tyle dociekliwym, że gotowym zajrzeć pod link.
Tony mam nadzieję są dosyć jasne już.
Pingino - tzn. co ci nie wychodzi? One nie muszą jakoś super jedne w drugie przechodzić. Zmian w środku nie ma żadnych specjalnych, poza tym co podałem. Właściwie tyle co trzeba ogarnąć to, że 3+3=2+3. No i ew. to, że 不 (bù) przed 4. zamienia się w bú.
A jutro albo dziś o nieludzkiej porze jakaś gramatyka. Tylko mi nie marudźcie, że dużo. Podobno przecież w chińskim nie ma jej wcale.
Ej, w mandaryńskim nie ma dźwięcznych zwartych/zwarto-szczelinowych spółgłosek, jeno bezprzydechowe i przydechowe...
CytatPingino - tzn. co ci nie wychodzi? One nie muszą jakoś super jedne w drugie przechodzić. Zmian w środku nie ma żadnych specjalnych, poza tym co podałem. Właściwie tyle co trzeba ogarnąć to, że 3+3=2+3. No i ew. to, że 不 (bù) przed 4. zamienia się w bú.
Zdaje mi się, że kurs z Edgara ma rację w tej sprawie i wymawiam całkiem dobrze. ;P
Chyba tylko ton 2. i 3. są u mnie gorszej jakości.
Moja perspektywa na ten język jest teraz taka, że to jedna, jednolita kupa, łącząca wszystkie możliwe słowa.
Czekam też na klasyfikatory.
Tak?
dìfāng (http://pl.forvo.com/word/%E5%9C%B0%E6%96%B9/#zh)
bǐjīao (http://pl.forvo.com/word/%E6%AF%94%E8%BE%83/#zh)
gōng (http://pl.forvo.com/word/%E5%B7%A5/#zh)
zēng (http://pl.forvo.com/word/%E6%9B%BE/#zh)
zhǎo (http://pl.forvo.com/word/%E6%89%BE/#zh)
Fonemicznie jest tak jak mówisz, co nie zmienia faktu, że <d> realizuje się jako [d]. /t/ to tylko uproszczenie transkrybcji.
Co do wszystkich możliwych słów to mam wrażenia dokładnie odwrotne. Jest jakieś 25 nagłosów, 15 końcówek, daje to kosmicznie niezaskakujące 400 sylab, z czterema tonami jakieś 1600. A potem te sklejamy i tworzymy wyrazy.
Bardziej to przypomina książkę telefoniczną niż leksykę.
I prawie każde zapożyczone słowo trzeba mocno transfonetyzować.
Klasyfikatory:"Klasyfikatory... wszyscy o nich słyszeli, nikt nie wie, jakie są nudne i nieistotne."Anonimowy poeta z dynastii TangKlasyfikatory są nam potrzebne, gdy chcemy opisać ilość czegoś, co zresztą pojawia się czasem i w polskim. Nie mamy pięciu par, tylko pięć strumieni pary, nie mamy trzech cukrów, tylko trzy łyżeczki, albo trzy torebki, albo trzy szklanki.
Tylko że u nas ograniczyło się to sensownie do niepoliczalnych, w chińskim zaś jest to wszędzie. Liczymy meble, zwierzęta, owoce, ludzi, obiekty z rączkami, itd. Poza tym klasyfikatory mogą, ale nie muszą (słowo klucz - w chińskim roi się od rzeczy, które mogą być, ale nie muszą i tym się opiewa jego prostoę, co jednak nie oznacza, że gdy czegoś użyjesz nie okaże się, że tym razem wcale tego być może, a innym razem, że jednak konicznie musi być) stać po zaimkach wskazujących 这(zhè)，那 (nà) (przy okazji, te zaimki mają od cholery wymów, zhèi i nèi też usłyszycie często.
Za to najprzydatniejszym zastosowaniem klasyfikatorów jest użycie ich jako zaimków.
No to najpierw liczby.
Znak | Pinyin | Znaczenie |
一 | yī | 1 |
二 / 两 | èr / liǎng | 2 (gdy mówimy o liczbie przedmiotów używamy 两 - liǎng) |
三 | sān | 3 |
四 | sì | 4 |
五 | wǔ | 5 |
六 | liù | 6 |
七 | qī | 7 |
八 | bā | 8 |
九 | jiǔ | 9 |
十 | shí | 10 |
百 | bǎi | 100 |
千 | qiān | 1000 |
千 | qiān | 1000 |
万 | wàn | 10 000 |
亿 | yì | 100 000 000 |
Liczby składamy jak po polsku, czyli 28 745 to po prostu 两万八千七百四十五, a 1,38 mld to 十三亿八千万。
Gdy chcemy coś policzyć, między liczbę a rzeczownik wkładamy odpowiedni klasyfikator. W większości wypadków jest to uniwersalne 个 (ge), ale stosuje się też: (pierwszych parę głównie po to, że te akurat używa się praktycznie za każdym razem mówiąc o danym przedmiocie)
本 | běn | do książek, zeszytów |
封 | fēng | do listów (znaczy to chyba koperta) |
家 | jiā | do rodzin (przy czym samo znaczy to rodzina), restauracji, firm |
件 | jiàn | do ubrań, różnych takich małych rzeczy |
块 | kuài | kawałek, to jeden z tych bardziej sensownych |
片 | piàn | plaster, do zdjęć, obrazków, kotletów |
张 | zhāng | do płaskich przedmiotów, biletów, mebli (krzeseł, itp. też), itd. - chyba jeden z bardziej popularnych |
位 | wèi | do ludzi, do których odnosimy się z szacunkiem |
只 | zhī | do zwierząt, ale nie do węży i smoków |
条 | tiáo | do długich przedmiotów, giętkich przedmiotów - lin, rzek, dróg, a także do węży i smoków |
头 | tóu | do bydła, a znaczy to "głowa". Pamiętacie te czasy, gdy u nas rogacizna też była niepoliczalna i liczyło się ja na głowy? |
碗 | wǎn | miseczka, np. ryżu, klusków albo zupy |
Jest tego jeszcze dużo więcej (http://digchinese.com/measure-words), ale używa się głównie tych, które wypisałem wyżej, a pewnie nawet i mniej.
No to przykładowe zdania z klasyfikatorami:
我吃三碗汤了。
wǒ chī sān wǎn tāng le.
Ja jeść trzy miseczki zupa PERF.
Zjadłem trzy miseczki zupy.
我需要两张火车票。
wǒ xūyào liǎngzhāng huǒchēpiào.
Ja potrzebować dwa (bilety na pociąg, huǒchē - pociąg; piào - bilet).
Potrzebuję dwóch biletów na pociag.
这家饭馆很有名。很多人在这家吃。
zhèjiā fànguǎn hěn yǒumíng. hěn duō rén zài zhèjiā chī.
Ta restauracja bardzo sławna. Bardzo dużo ludzi w ona jeść.
Ta restauracja jest bardzo sławna. Wielu ludzi je w niej. (Tu macie użycie w formie zaimka)
Używając słów powyżej i mini słowniczka postarajcie się ułożyć możliwe bezsensowne zdania. (Ja wiem, nie wspomniałem ni słowem o strukturze zdania, tylko o tych liczbach, ale nie moja wina)
牛 niú krowa
羊 yáng owca, koza
裤子 kùzi spodnie
桌子 zhuōzi stół
椅子 yǐzi krzesło
书 shū książka
照片 zhàopiàn zdjęcie
老师 lǎoshī nauczyciel, mistrz
龙 lóng smok
信 xìn list
你 nǐ ty
他/她 tā on/ona
要 yào chcieć
买 mǎi kupować
卖 mài sprzedawać (tak, tak, uważać na tony)
喝 hē pić
写 xiě pisać
打破 dǎpò niszczyć, łamać
洗 xǐ umyć
杀 shā zabić
制造 zhìzào produkować
Pewnie wam się przyda czasem to 了 na końcu zdania oznaczające aspekt dokonany.
Zapomniałeś o najczęściej używanym klasyfikatorze 个 gè.
Cytat: Noqa w Sierpień 22, 2012, 15:34:10
Liczby składamy jak po polsku, czyli 28 745 to po prostu 两万八千七百四十五, a 1,38 mld to 十三亿八千万。
Gdy chcemy coś policzyć, między liczbę a rzeczownik wkładamy odpowiedni klasyfikator. W większości wypadków jest to uniwersalne 个 (ge), ale stosuje się też: (pierwszych parę głównie po to, że te akurat używa się praktycznie za każdym razem mówiąc o danym przedmiocie)
[...]
Cytat: Feles w Sierpień 22, 2012, 19:05:38
Cytat: Noqa w Sierpień 22, 2012, 15:34:10
Liczby składamy jak po polsku, czyli 28 745 to po prostu 两万八千七百四十五, a 1,38 mld to 十三亿八千万。
Gdy chcemy coś policzyć, między liczbę a rzeczownik wkładamy odpowiedni klasyfikator. W większości wypadków jest to uniwersalne 个 (ge), ale stosuje się też: (pierwszych parę głównie po to, że te akurat używa się praktycznie za każdym razem mówiąc o danym przedmiocie)
[...]
Atosry, ślepym jeśm.
Przepraszam za te opóźnienia, ale wciąż piszę tekst, więc nie traćcie nadzieji. W ciągu najbliższych dni powinien się pojawić - z podsawami gramatyki i tekstem gotowym do zrozumienia.
Dobra, albo powiedzcie mi jak wolicie - 6 stron gramatyki i tekst, czy jakoś to podzielić i zrobić pośredni mniejszy, prostszy tekst na rozgrzewkę?
Ja z natury jestem baardzo leniwy, więc wolałbym coś krótszego na razie. ;P
Sorry za odgrzebywanie, ale wydaje mi się że nie ma sensu zakładać nowego tematu.
Chciałbym zapytać się was o opinie nt. "Język chiński łatwo i przyjemnie" wydawnictwa Assimil. Sprawdzał ktoś to? Bo opinie o metodach nauki słyszę całkiem pozytywne. I jak się ma ten napis B1 dla zupełnego początkującego? Czy lepiej będzie kupić np. "Mówimy po chińsku"?
Ja nie polecam "Chiński" Edgara.
Ma babkę, która źle wymawia, słowa tylko zaklasyfikowano do tematyki, a gramatykę wrzucono do osobnego wora.
Może istnieje coś w stylu podręcznika szkolnego albo coś? xP
No, NPCR jest w miarę spoko.
Mówimy po chińsku też dość, no i po polsku, co może niektórym zdać się lepszem.
Czekajem my na nastepniejszaszcze lekcacjny.
Ioj zamawiam jakoweś o żarciu i napitku, jako, ze chinczycy som w tym bardziej brzydliwi niz my.
Noqo drogi, czy jest szansa na reaktywację? :P
Szansa jest; mam chyba nawet gdzieś półdokończony tekst, który był czymś w stylu rileja - tekst + informacje potrzebne do jego odczytania.
Ale może lepiej jeśli napiszesz(-ecie), co byś chciał zobaczyć, co cię interesuje, a ja postaram się w miarę odpowiedzieć.
Cytat: Noqa w Maj 06, 2014, 23:28:47
Ale może lepiej jeśli napiszesz(-ecie), co byś chciał zobaczyć, co cię interesuje, a ja postaram się w miarę odpowiedzieć.
Nie wiem, chciałbym umieć chociaż przekazać takie podstawowe komunikaty jak ,,Przepraszam, która godzina?", ,,Którędy dojdę na lotnisko?" czy ,,Nie bijcie! Jestem za komunistami!"
Co do pytań to chiński jest dość łopatologiczny - partykułę pytania wsadzamy tam, gdzie oczekujemy odpowiedzi.
Pytanie o godzine jest proste:
现在 几 点?
xiànzài jī diǎn?
ɕjɛn˥˩d͜zaj˥˩ d͜ʑi˥ djɛn˨
teraz ile "punkt"
Która godzina?
Na co odpowiedzią jest:
现在五点.
xiànzài wǔ diǎn.
ɕjɛn˥˩d͜zaɪ̯˥˩ u˨ djɛn˨ (ze sandhi podobno: ɕjɛn˥˩d͜zaj˥˩ u˩˥ djɛn˨, ale chyba na ich stosowaniu wyjdzie się gorzej niż bez)
teraz pięć punkt
Jest piąta.
To 点 na końcu ma wiele znaczeń, a tutaj jest używane podobnie jak angielskie "o'clock". Zamienia ono liczbę na godzinę. Ale w odróżnienie od o'clock stosuje się je zawsze:
现在五点四十分.
xiànzài wǔ diǎn sìshí fēn
ɕjɛn˥˩d͜zaɪ̯˥˩ u˨ djɛn˨ sɯ˥˩ʂɨ˩˥ fən˥
teraz pięć punkt czterydziesięć minuta
Jest piąta czterdzieści.
Uwaga na podobieństwo 几 (jī - ile) i 九 (jiǔ - dziewięć) !!!
Jeśli chodzi o pytanie o miejsca to może najpierw powiem, jak się mówi, gdzie coś jest.
机场在城市的北
jīchǎng zài chéngshì de běi
d͜ʑi˥t͜ʂʰaŋ˨ d͜zaɪ̯˥˩ t͜ʂʰɤŋ˩˥ʂɨ˥˩ dɘ̆ beɪ̯˨
lotnisko stoi miasto de północ
Lotnisko jest na północy miasta.
在 trudno przetłumaczyć na europejski. Oznacza to generalnie, że coś gdzieś leży - przy czym 在 ma też znaczenie przyimka "w". Z tym, że wszystkie przyimki w chińskim to faktycznie czasowniki. Zatem równie dobrze można powiedzieć, że to zdanie znaczy "Lotnisko w północ miasta".
A dodatkowo jest też partykułą stawianą przed czasownik, by oznaczyć, że dana akcja jest w trakcie - ale o tym może innym razem.
A teraz bardziej uniwersalny przykład:
机场在那
jīchǎng zài nà
d͜ʑi˥t͜ʂʰaŋ˨ d͜zaɪ̯˥˩ na˥˩
lotnisko stoi tam
Tam jest lotnisko.
A pytanie:
机场在哪?
jīchǎng zài nǎ?
d͜ʑi˥t͜ʂʰaŋ˨ d͜zaɪ̯˥˩ na˨
lotnisko stoi gdzie
Gdzie jest lotnisko?
Potraficie znaleźć różnicę?
Do obu na można jeszcze dodać 里 (lǐ). Znaczenie się w żaden sposób nie zmienia. Chińczycy po prostu lubią sobie dodawać randomowo słowa.
Przy okazji - 哪里 (nǎlǐ - na˩˥li˨) znaczy zarówno "Gdzie?", jak i "Gdzie tam...", czyli skromną odpowiedź na komplement. Dla lepszej skromności warto zawsze takie wyrażenie podwoić.
W bonusie:
机场在这儿
d͜ʑi˥t͜ʂʰaŋ˨ d͜zaɪ̯˥˩ d͜ʐɘɽ˥˩ (bądź według niektórych nawet: d͜ʐɽ̩)
Lotnisko jest tutaj.
机场在那吗?
jīchǎng zài nà ma?
d͜ʑi˥t͜ʂʰaŋ˨ d͜zaɪ̯˥˩ na˥˩ mă
Czy lotnisko jest tam?
吗 na końcu zdania zmienia je w pytanie.
Jak spytać "Jak dojadę..." oraz jak wyrazić poparcie dla komunistów - w następym poście.
O, dzięki wielkie. Czekam na dalej.
CytatA teraz sandhi, najwięcej dotyczy tonu 3. Otóż przed kolejnym tonem trzecim zamienia się on w ton 2. Jeśli tonów 3. jest pod rząd więcej dzieją się magiczne cuda, opisane w tym artykule na wiki (który zresztą polecam przejrzeć), a których ja w ogóle nie ogarniam. Aha, ewentualnie ton 3. można na końcu zdania wymawiać jako ˨˩˦, ale też nie zawsze, więc odradzam.
To chyba dość proste — najpierw tony różnicują się w obrębie jednego wyrazu, a dopiero potem międzywyrazowo, stąd: 33-3 → 23-3 → 22-3, ale 3-33 → 3-23.
I małe pytanko: czy ton trzeci można spokojnie wymawiać jako po prostu ton niski, bez bycia podejrzanym o bycie tajwańskim szpiegiem? ;p
Ja wymawiam po prostu jak niski, bo tak się wymawia w jakichś 80% wypadków i tak.
Myślę, że o szpiegostwo i tak cię podejrzą :P Do tonów dochodzi jeszcze intonacja i akcenty wyrazowe, których już w ogóle nie ogarniam. A do tego jeszcze zawsze zdradzi cię słownictwo - mandaryński ma 6 słów na sufit.
E, w polskim jakby się uprzeć:
sufit, strop, pułap, powała, sklepienie, plafon, cieś...
Cytat: Noqa w Sierpień 22, 2012, 15:34:10
Tak?
dìfāng (http://pl.forvo.com/word/%E5%9C%B0%E6%96%B9/#zh)
bǐjīao (http://pl.forvo.com/word/%E6%AF%94%E8%BE%83/#zh)
gōng (http://pl.forvo.com/word/%E5%B7%A5/#zh)
zēng (http://pl.forvo.com/word/%E6%9B%BE/#zh)
zhǎo (http://pl.forvo.com/word/%E6%89%BE/#zh)
Hm, akurat w trzecim przykładzie wyraźnie słyszę [k]...
[...........]
无限忠诚于伟大领导毛主席！
wúxiàn zhōngchéng yú wěidà máo zhǔxí!
u˩˥ɕɛn˥˩ ɖʐʊŋ˥ʈʂʰɤŋ˩˥ y˩˥ wej˨da˥˩ maʊ̩˩˥ ɖʐu˨ɕi˩˥
Bezgraniczna lojalność wobec wielkiego lidera przewodniczącego Mao!
我支持无产阶级文化大革命！
wǒ zhīchí wúchǎnjiējí Wénhuà Dàgémìng!
wo˨ ɖʐ̥˥ʈʂʰɯ˩˥ u˩˥ʈʂʰan˨dʑe˥dʑi˩˥ wɛn˩˥hwa˥˩ da˥˩gɤ˩˥miŋ˥˩
Popieram Rewolucję Kulturalną ploretriatu!
文化大革命是人类最大的成绩！
Wénhuà Dàgémìng shì rénlèi zuì dà de chéngjì!
wɛn˩˥hwa˥˩ da˥˩gɤ˩˥miŋ˥˩ ʂ̥˥˩ ʐen˩˥lej˥˩ dzwej˥˩ da˥˩ də˨ ʈʂʰɤŋ˩˥dʑi˥˩
Kulturalna Rewolucja jest największym osiągnięciem ludzkości!
Transkrypcja fonetyczna trochę z głowy, więc mogą być pewne nieścisłości.
[...........]
Cytat: Ghoster w Sierpień 08, 2017, 20:56:14
...możesz coś powiedzieć na temat nauki symboli? Dotarłem gdzieś do znajomości 150ciu symboli (tak, nadal liczę xd), bardziej lub mniej ugruntowanych, i zastanawiam się czy istnieje jakaś inna metoda niż siedzenie przy zeszycie i przepisywanie ich po 30 razy dzień w dzień powracając do listy napotkanych symboli by zobaczyć, czy któreś mi nie uciekają z pamięci.
Słowo klucz - Heisig i Anki. Jak jesteś hardkorem i masz wolne 2h na naukę znaków, to dasz radę uczyć się nawet ponad 100 nowych dziennie. Wymaga to tony samozaparcia, ale to chyba nie będzie ci przeszkadzać ;-)
PS: jak dasz się namówić ludziom z internetu, że Heisig jest zły, to możesz spróbować opracować własne nazwy dla radykałów i znaków, bo dużo ważniejsza jest sama metoda - czyli "żywa" mnemotechnika, niż wojenki o nazewnictwo.
[...........]
Mógłbyś drobiazgowo opisać Twój proces nauki?
[...........]
Cytat: Ghoster w Sierpień 14, 2017, 20:53:03
A, no i poznałem już jakieś osiem różnych sylab wymawianych "shi" z różnymi tonami, różnymi zapisami, o różnych znaczeniach. (...)
https://en.wikipedia.org/wiki/Lion-Eating_Poet_in_the_Stone_Den
Cytat: GhosterNie przeginajmy, zapamiętać i umieć potem aktywnie przypomnieć sobie 100 znaków dziennie zakrawa o bycie sawantem
Nie, zaświadczam ci, że nie jestem sawantem, i nie mam nawet aspergera xD
Czytałeś w ogóle na czym polega metoda Heisiga?
Cytat: https://en.wikipedia.org/wiki/Remembering_the_Kanji_and_Remembering_the_Hanzi. The course teaches the student to utilize all the constituent parts of a kanji's written form—termed "primitives", combined with a mnemonic device that Heisig refers to as "imaginative memory". Each kanji (and each non-kanji primitive) is assigned a unique keyword. A kanji's written form and its keyword are associated by imagining a scene or story connecting the meaning of the given kanji with the meanings of all the primitives used to write that kanji.
The method requires the student to invent their own stories to associate the keyword meaning with the written form. The text presents detailed stories in Part I, proceeding through Part II with less verbose stories. This is to encourage the student to use the stories as practice for creating their own. After the 508 kanji in Parts I and II, the remainder of the kanji in Part III have the component keywords but no stories. However, in cases where the reader may be easily confused or for difficult kanji, Heisig often provides a small story or hint.
All the kanji are analysed by components—Heisig terms these "primitives"—which may be traditional radicals, other kanji themselves, or a collection of strokes not normally identified as independent entities.
Kanji=漢字, Heisig najpierw wydał książkę dla japońskich znaków, potem dopiero dla chińskich tradycyjnych&uproszczonych.
Jeśli chodzi o historyjki, to dla zwiększenia prędkości nauki można korzystać z historyjek wymyślonych przez innych uczących się(trzeba wtedy szukać na Kanji koohii (https://kanji.koohii.com/)), ale wiadomo, że własne historyjki łatwiej wpisują się do pamięci.
To + jakikolwiek system SRS(np. Anki), i poświęcając trochę czasu na powtórki jesteś w stanie uczyć się tylu znaków ;)
Heisig zastrzega sobie prawo do uczenia tylko "znaczeń" znaków i samych znaków, podczas nauki powinieneś nieprzejmować się czytaniami, bo najpewniej będą cię zbyt rozpraszać
Cytat: Ghoster w Sierpień 14, 2017, 19:41:47
Nie przeginajmy, zapamiętać i umieć potem aktywnie przypomnieć sobie 100 znaków dziennie zakrawa o bycie sawantem. Steve Kauffman wspominał w jednym ze swoich filmów, że w najlepszych momentach nauki uczył się 30 znaków dziennie (ja sam przerabiałem przez chwilę jakieś 50 dziennie, ale dużo z tego po prostu umyka pamięci z czasem, plus nauka symboli to nie cała nauka). Niemniej z rady skorzystam, bo z Anki korzystałem tylko z trzy lata temu przy nauce rosyjskiego.
Czemu 佷 tłumaczy się jako "bardzo", nie jako "jest", wytłumaczy mi to ktoś?
Jeżeli przymiotnik pełni rolę orzeczenia, to nie może występować bez przysłówka stopnia. Przed czasownikami 佷 oznacza właśnie ,,bardzo". Przed przymiotnikami w zasadzie też, ale skoro jest wymagany, to po prostu bym go nie tłumaczył w ogóle, a chcąc wyrazić polskie bardzo użyłbym innego przysłówka np. 非常, który w sumie oznacza to samo, ale z odrobinę większym stopniem.
Przykłady
我很喜歡吃餃子 / 我很喜欢吃饺子 / wǒ hěn xǐhuān chī jiǎozi – (Ja) bardzo lubię jeść pierogi. – Przed czasownikiem jest to po prostu polskie ,,bardzo"
這棵樹木很高 / 这棵树木很高 / zhè(i)kē shùmù hěn gāo. – To drzewo (bardzo) wysokie. – hěn niby faktycznie oznacza ,,bardzo", ale jest tutaj wymagane, więc nie tłumaczyłbym go w ogóle na polski.
[...........]
CytatW ogóle jakbyście mogli polecić jakieś dobre źródła do bogatej w bodźce nauki mandaryńskiego, to byłbym wdzięczny. 谢谢大家！
No a to (http://english.cntv.cn/learnchinese/)?
[...........]
Jakich IME używacie?
[...........]
Cytat: Ghoster w Wrzesień 05, 2017, 00:46:43
Z takich ciekawszych etymologii, jeśli kogoś będzie interesować.
*pseudoetymologii
Cytat
哭 kū 'płakać' - Wydaje mi się, że te dwa kwadraty u góry mają prezentować oczy. To na dole to podobno pies, ale nie wiem czy się jeszcze używa.
Wiktionary (https://en.wiktionary.org/wiki/%E5%93%AD)mówi, że to złożenie 吅 ("to speak loudly") i phonetic 獄 (OC *ŋoɡ), simplified to 犬(ew. 犬 ("dog") – a dog's bark > cry; weep.). To na dole to na pewno pies 犬 ;)
Cytat
休 xiū 'odpoczywać' - To jest dosłownie osoba siedząca pod drzewem.
Zgadza się (https://en.wiktionary.org/wiki/%E4%BC%91)
Cytat
仙 xiān 'nieśmiertelny' - Po lewej człowiek, po prawej góra. Chociaż prawdziwa etymologia jest pewnie taka, że ta góra jest tam dla przybliżenia wymowy (山 shān)
Mniej więcej prawda, z tym że to jest uproszczona forma 僊. Czyli fonetyczny 山 i oryginalny 亻
Cytat
家 jiā 'dom' - Dawny symbol na świnię pod dachem.
Wiktionary: (https://en.wiktionary.org/wiki/%E5%AE%B6#Translingual) Phono-semantic compound (形聲, OC *kraː): semantic 宀 ("roof") + phonetic 豕 ("pig"). Z tym, że ten znak pierwotnie bardziej oznaczał 'rodzinę' niż 'dom, jako miejsce'.
Cytat
旦 dàn 'poranek' - Widać tutaj słońce nad linią horyzontu.
Ok, tu można jeszcze dodać, że ten znak może być używany jako uproszczona forma 蛋 'jajko'
Cytat
李 lǐ 'śliwka' - Na górze drzewo, a na dole nasiono/owoc/małe coś, co z niego spadło.
Oracle bone script: Phono-semantic compound (形聲, OC *rɯʔ): phonetic 來 (OC *m·rɯːɡ, "fruit") + semantic 子. The phonetic part 來 became gradually corrupted to yield 木 ("tree"). (https://en.wiktionary.org/wiki/%E6%9D%8E#Glyph_origin)
Cytat
闷 mèn 'znudzony, przygnębiony' - Tutaj widać serce zamknięte w drzwiach.
Brama 門 jest tutaj elementem fonetycznym akurat
Cytat
尖 jiān 'wierzchołek, końcówka' czyli coś, co jest na górze małe, a na dole duże.
To nie jest przede wszystkim przymiotnik 'ostry, z ostrą końcówką'?
Cytat
药 yào 'lekarstwo', nie wiem co to jest po lewej na dole, ale na górze to trawa (tutaj: zioła), a na dole łyżka. Dużo mówi o medycynie chińskiej.
To po lewej to 糸('lina')
Jeżeli chodzi o wymyślanie takich 'etymologii', żeby znaki lepiej zapamiętać, to spoko, jednak propagowanie znaków jakimiś zmyślonymi etymologiami już na propsie nie jest ;)Cytat: Ghoster w Wrzesień 05, 2017, 00:46:43
Dlatego polecam (czego sam niestety na początku nie zrobiłem) przy nauce chińskiego każdy symbol brać i w słowniku internetowym rysować jego najmniejsze elementy by dowiedzieć się czym one są same w sobie i jak je wymawiać.
Lepiej chyba po prostu wrzucić znak do Wiktionary, tam prawie wszystkie są rozbite nie tylko na radykały, ale również na znaki w złożeniu, niż się tak kopać ze (słabymi) algorytmami rozpoznającymi pismo odręczne.
Cytat: Ghoster w Wrzesień 05, 2017, 08:21:50
[...] Do dzisiaj nie rozumiem czemu 朋友 to péngyou, ale to równie dobrze może być jakaś przestawka, niekonsekwencja lub po prostu ten ich nieszczęsny, niestabilny fonem "e").
A co tam twoim zdaniem powinno być? Chyba, że to literówka.
[...........]
Może dlatego, że to jest /pʰɤŋ³⁵ i̯oʊ̯³/(przynajmniej wd. wiktionary) co by się zgadzało z chińską fonetyką (http://www.lost-theory.org/chinese/phonetics/):P
CytatDo dzisiaj nie rozumiem czemu 朋友 to péngyou
Cytatnikt, kogo słyszałem nie wymawia tam nic podobnego do "e". Zawsze jest to jakieś [ɔ ɑ ɐ ʌ].
Nom, wymieniłeś właśnie niektóre z alofonów fonemu /ə/ w chińskim :3 A <e> dlatego, że ciężko wybrać coś reprezentatywnego, w niektórych sylabach /ə/ wymawia się jako [e], a litera <e> jest prosta i akurat pozostała wolna to właśnie ją wybrano. BTW. to fascynujące jak głęboko trzeba się zagłębić, żeby zauważyć, że chiński ma fonemicznie tylko pięć samogłosek (a w niektórych reanalizach - tylko trzy! Rotokas normalnie)
A 朋友 zawsze i wszędzie przez [ɤ], [ɤ] to jest królowa głosek jak lew jest królem dżungli.
[...........]
Nieeeee. Zebranie się jeszcze nastąpi. O 的, 得, tego co się może w chińskim zachowywać jak rzeczownik (spoiler - niemal wszystko), o mieszaniu się leksyki ze składnią, o tym, że czasem znaczenie zdania zmienia to, że się nie użyło danego słowa i nie na zasadzie, że się użyło jednego, a nie drugiego, tylko na takiej, że Chińczyk wie, kiedy się spodziewać słowa i że jego brak jest w istocie zamarkowaniem.
[...........]
Wybacz, nie znam chińskiego xD
Zacząłem się uczyć, ale staram się to pogodzić ze studiami i pracą, więc pewnie nawet nie miałbym czasu na takie konwersacje.
Ghoster, 对不起极了， 我很忙、 很疲倦、上进心真不好。所以我不能写中文课，可是我欢喜要跟你为skype的电话说一说话，你的问题回答。可是我害怕我们要说波兰语，因为我的中文很不好，真的破烂的。上次有可能我们会聊一聊普通话。
我你"起汉语"的词语不懂，在词典找不到。还有你为什么用"有意思"的词语我不懂。我将给你送了有我的Email的PM，为这个email写信我就可不能不回答。
Cytat: Ghoster w Wrzesień 05, 2017, 08:21:50
Chiński (Uproszczony, Chiny) Microsoft Pinyin, wydaje się być najlogiczniejszy, najłatwiejszy w obsłudze i najszybszy we wprowadzaniu (chociaż przyznam, że niektóre rozwiązania pinyinu są dziwne. Do dzisiaj nie rozumiem czemu 朋友 to péngyou, ale to równie dobrze może być jakaś przestawka, niekonsekwencja lub po prostu ten ich nieszczęsny, niestabilny fonem "e").
Wiem, że mega stary post, ale dowiedziałem się całkowicie przypadkiem, więc się podzielę. Obecne -eng było kiedyś dwoma różnymi fonemami, można to zobaczyć porównując sobie kantoński i mandaryński. por. 朋 (man. /pʰɤŋ/, kant. /pʰɐŋ/) oraz 夢/梦 (man. /mɤŋ/, kant. /mʊŋ/). W wielu dialektach ponoć ta różnica nadal jest.
Ciekawostka: południowe dialekty (w tym tajwańskie 國語/国语 guóyǔ – standardowa odmiana mandaryńskiego na Tajwanie) również odróżniają dwie realizacje -eng w zależności od poprzedzającej głoski. -Eng wymawiane jest tak samo jak fonem -ong /ʊŋ/ (realizacje: [oŋ]~[ʊŋ]~[uŋ]) po p, b, m, f, w. Dodam, że -ong w pinyinie nie pojawia się po p, b, m, f ani w, więc jakbyście nie wymawiali po nich tego -eng, zawsze będzie to zrozumiałe dla każdego rozmówcy.