Narzecze wysokopolskie

Zaczęty przez Feles, Wrzesień 17, 2011, 14:10:35

Poprzedni wątek - Następny wątek

Todsmer

Cytat: Pingǐno w Luty 12, 2016, 19:08:20
Analogicznie do księżyców?
Nie wiem, czy wygodnym byłoby nazywanie Andromedy i innych galaktyk drogami mlecznymi.
I tak nazywamy, tyle że po grecku.
  •  

Wedyowisz

стань — обернися, глянь — задивися
  •  

Todsmer

  •  

Marzyciel

#888
"Casta" - aleja, bulwar (por: czes/słwc/chorw/słwń - "cesta") (wskrzeszony wyraz) http://grzegorj.w.interiowo.pl/popraw/zmnort.html

"Cewnica" - flet https://archive.org/stream/EtymologicalDictionaryOfTheSlavicInheritedLexicon_201310/179381168-Etymological-Dictionary-of-the-Slavic-Inherited-Lexicon#page/n87/mode/2up/search/cevnica

"Czarnokrwistość" - melancholia (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Czarnokrwisto%C5%9B%C4%87

"Drużyca" - satelita (por: czes - "družice;" słwc - "družica")

"Drzewełna" - bawełna

"Gardzina" - bohater (por: czes/słwc: "hrdina") (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Gardzina

"Gardziniski" - bohaterski (por: czes - "hrdinský;" słwc: "hrdínsky")

"Godziętny" - wartościowy (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/Strona:M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski.djvu/0106

"Godziętność" - wartość (wskrzeszony wyraz)

"Gruść" - melancholia, depresja (por: ros - "грусть") (nowy rdzeń) https://archive.org/stream/EtymologicalDictionaryOfTheSlavicInheritedLexicon_201310/179381168-Etymological-Dictionary-of-the-Slavic-Inherited-Lexicon#page/n203/mode/2up/search/sadness

"Chromowód" - wózek inwalidzki

"Jawnica" - demonstracja, manifestacja

"Junydło" - krem do skóry (nowy rdzeń: "juny" - młody) https://archive.org/stream/EtymologicalDictionaryOfTheSlavicInheritedLexicon_201310/179381168-Etymological-Dictionary-of-the-Slavic-Inherited-Lexicon#page/n217/mode/2up/search/juny

"Kosnąć" ("Ukosnąć")  - kontaktować (nowy rdzeń) (por: ros "коснуться" - dotykać ) https://archive.org/stream/EtymologicalDictionaryOfTheSlavicInheritedLexicon_201310/179381168-Etymological-Dictionary-of-the-Slavic-Inherited-Lexicon#page/n249/mode/2up/search/touch

"Kotora" - konflikt (nowy rdzeń) (por: scs "котора" - kłótnia) https://archive.org/stream/EtymologicalDictionaryOfTheSlavicInheritedLexicon_201310/179381168-Etymological-Dictionary-of-the-Slavic-Inherited-Lexicon#page/n249/mode/2up

"Krasnica" - toaletka

"Kraśba" - farba (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Kra%C5%9Bba

"Krzno" - futro (por: chorw/słwń: "krzno;" mac: "крзно") (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Krzno

"Kudź" - krytyka (derywacja wsteczna) (nowy rdzeń)

"Kudzić" ("Pokudzić") -  s/krytykować (nowy rdzeń) (por: chorw - "kuditi") https://archive.org/stream/EtymologicalDictionaryOfTheSlavicInheritedLexicon_201310/179381168-Etymological-Dictionary-of-the-Slavic-Inherited-Lexicon#page/n265/mode/2up/search/blame

"Kudźny" - krytyczny (nowy rdzeń)

"Liścina" - dokument (por: czes - "listina")

"Łebnik" - kapelusz

"Mirodzialny" - kontynentalny

"Mirodział" - kontynent

"Mrużek" - chwila, moment

"Nachyło" - pech (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Nachy%C5%82o

"Naramka" - kurtka

"Nawąz" - amulet (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Naw%C4%85z

"Niejęsyć" - pelikan (nowy rdzeń) https://archive.org/stream/EtymologicalDictionaryOfTheSlavicInheritedLexicon_201310/179381168-Etymological-Dictionary-of-the-Slavic-Inherited-Lexicon#page/n357/mode/2up/search/pelican

"Niemocnica" - szpital (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Niemocnica

"Oblecnica" - szafa

"Odziewnica" - szafa (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Odziewnica

"Ogniwacz" - Feniks (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Ogniwacz

"Owiąsło" - łańcuch (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Owi%C4%85s%C5%82o

"Obwrotka" - szalik http://www.thefullwiki.org/vrat

"Pąć" - szlak (wskrzeszony wyraz) http://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/pac;5314.html

"Podstolka" - szuflada (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Podstola

"Pomarlisko" - cmentarz (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Pomarlisko

"Popchnica" - szuflada (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Popchnica

"Poruszeństwo" - bunt (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Porusze%C5%84stwo

"Posiedka"- altana (wskrzeszony wyraz) https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/Posiedka

"Samomir" - planeta

"Samomirny" - planetarny

"Srebroczny" - galaktyczny

"Srebroko" - galaktyka (srebro + oko)

"Swaciel/ka" - małżonek/ka (por: Swaćba)

"Swacielstwo" - małżenstwo (por: Swaćba)

"Szczyczka" - tarcza

"Wiec" - rada (wskrzeszony wyraz) (por: ros "сове́т;" chorw: - "savjet;" buł - "съве́т")

"Wiecnik" - burmistrz

"Wiecnica" - ratusz (z staropolskiego) https://pl.wikisource.org/wiki/Strona:M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski.djvu/0741

"Wiecodawca" - doradca

"Wiecać" ("Wiecić") - po/radzić

"Wiedzoryb" - delfin (Zrobiłem drobną zmianę do mojego wyrazu).

"Wygień" - kominek (nowy rdzeń) https://archive.org/stream/EtymologicalDictionaryOfTheSlavicInheritedLexicon_201310/179381168-Etymological-Dictionary-of-the-Slavic-Inherited-Lexicon#page/n543/mode/2up

"Wrzem" - zegar (derywacja wsteczna)

"Wrzemię" - okres, era, epoka (pierwotnie znaczyło "czas" po staropolsku)

"Wrzemek" - zegarek

"Żaromierz" - termometr

"Zidź" - mur (por: czes -"zeď") (nowy rdzeń) https://archive.org/stream/EtymologicalDictionaryOfTheSlavicInheritedLexicon_201310/179381168-Etymological-Dictionary-of-the-Slavic-Inherited-Lexicon#page/n553/mode/2up

"Zrajusyłka" - anioł, skaler

Co możemy używać zamiast czasowników "szukać" i "dziękować?" Czy mamy już zastępniki czy nie?
  •  

SchwarzVogel

Boryś uważa, że 'szukać' to jak najbardziej odziedziczone słowo.

Więc możliwe, że nie trzeba wymyślać.

Onomatopeiczny źródłosłów zawsze jest trochę niepewny, więc można niby utrzymywać, że musi zapożyczenie...

Można więc spróbować coś złożyć na podstawie południowo słowiańskich jak : tražiti.

Albo po prostu zabrać iskanie małpom. (kto to w ogóle wymyślił?)
  •  

Obcy

#890
Cytat: SchwarzVogel w Luty 13, 2016, 13:28:56
Boryś uważa, że 'szukać' to jak najbardziej odziedziczone słowo.

To jest raczej zapożyczenie z niemieckiego suchen. Więc należałoby raczej iskać (ale obowiązkowo z koniugacją typu iszczę, iszczesz!), ewentualnie ględać/glądać.
  •  

Wedyowisz

#891
Cytat: Todsmer w Luty 13, 2016, 01:43:39
Cytat: Wedyowisz w Luty 12, 2016, 21:50:40
Miotła?
Przeca kosa to warkocz :)

W sensie, mówiono tak na komety, a czy także kosa to nie wiem.
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

Todsmer

ZTCW Kosą nazywano pas i miecz Oriona, i to chyba było jedyne astronomiczne znaczenie tego słowa. O tym znaczeniu miotły nie wiedziałem.
  •  

Wedyowisz

#893
Cytat
A wtem przyleciał giermek zadyszany
I te wyrazy z ust wyrzucił skore:
,,Panie! Ogromny znak jest ukazany!
Na niebie miotła płomienista gore".
– Jam zbladł: i kostur wyrwawszy ze ściany,
(Sądząc, że widzę ducha albo zmorę,
Która mi wróżbę nieszczęśliwą szczeka),
Na wskróś przeszyłem pierś tego człowieka.
стань — обернися, глянь — задивися
  •  

SchwarzVogel

Cytat: Obcy w Luty 13, 2016, 13:59:46
To jest raczej zapożyczenie z niemieckiego suchen. Więc należałoby raczej iskać (ale obowiązkowo z koniugacją typu iszczę, iszczesz!), ewentualnie ględać/glądać.

Biorąc pod uwagę wiek, zasię oraz obecność także na południowej Słowiańszczyźnie, to raczej z jakiegoś "suohhen".

Pytanie, czy dało by to też na całą Słowiańszczyznę, uniwersalnie 'š'?
  •  

Wercyngetoryks

Czy uiścić-uiszczać przypadkiem nie posiadają w sobie rdzenia "iskać"?

Jeśli tak, to kłopot z głowy.
ChWDChRL
  •  

Dynozaur

Nie, to chyba raczej od "istoty".

Z "iskaniem" związany jest "zysk".
Jaranie się starem forem to pedalstwo, a Kwadrat i Seiphel to ciota i chuj.

P*lsko, cóżeś uczyniła ze swoim chrztem?
  •  

SchwarzVogel

A masturbacja to samołóstwo i wuj XD.
  •  

Pingǐno

Cytat: SchwarzVogel w Luty 16, 2016, 10:34:06
A masturbacja to samołóstwo i wuj XD.

Zarezerwowane już dla homoseksualizmu. :P
  •  

Spiritus

Jeśli chodzi już o homoseksualizm, ja nazwałbym go jednak jednołóstwem. Przedrostek samo- w polskim oznacza czynność "zwrotną" jak to mówią poloniści: samoocena, samoakceptacja, samochód...
W takim układzie proponowałbym jeszcze:
różnołóstwo - heteroseksualizm; różnołożnik/ca, różnołożny/różnołożniczy
mężołóstwo - homoseksualizm męski (poświadczone historycznie); mężołożnik, mężołożny/męożołożniczy
żonołóstwo - homoseksualizm żeński, żonołożnica, żonołożny/żonołożniczy

W takim kontekście samołóstwo oznaczałoby raczej autoerotyzm czy coś takiego.
Problem z tymi określeniami jest taki, że dobrze pasują do języka urzędowego, ale "mamo, tato, jestem mężołożnikiem/żonołożnicą" brzmi już po prostu głupio.

Jak już przy tym, na filię proponowałbym lubstwo:
dzieciolubstwo - pedofilia
wiedzolubstwo - filozofia
martwolubstwo/zwłokolubstwo/grobolubstwo ? - nekrofilia
itp. itd.
  •