Pytania różne (polszczyzna)

Zaczęty przez Noqa, Luty 17, 2012, 22:37:13

Poprzedni wątek - Następny wątek

Τόλας

#2520
Cytat: spitygniew w Listopad 06, 2018, 20:08:30
Jak to właściwie było z [ɦ] w polskim? Czy <h> było tak realizowane tylko na obszarze mieszanym polsko-ruskim, czy swego czasu też w Polsce "rdzennej"? Jeśli to drugie, to kiedy zanikło? Jak z tym jest u dzisiejszych Kresowiaków i czy ci mający tę głoskę w swoim systemie wymawiają ja też w pożyczkach łacińskich czy niemieckich?
Miałem do niedawna z racji obowiązków zawodowych do czynienia z różnymi ludźmi z Opola, a to miasto z dość wymięszaną ludnością i w starszym pokoleniu z pewnymi naleciałościami gwarowymi ze swoich dawnych regionów. Z tego, co zaobserwowałem, nie wydaje mi się, żeby [ɦ] występowało w dawnej centralnej i zachodniej Polsce. U Wielkopolan i Ślązaków jest jedno [x]. U warszawian też, w każdym pokoleniu. Z kolei u starszych osób pochodzących z Galicji Wsch. i Kresów rozróżnienie [x] i [ɦ] istnieje, także w słowach zapożyczonych. U aktorów się to zdarza (u Emila Karewicza bardzo wyraźnie to słychać).
Jeden Ślązak z Cieszyńszczyzny napisał mi kiedyś, że ponoć Polacy po czeskiej stronie granicy rozróżniają h i ch w mowie. Nie słyszałem, nie potwierdzam, nie zaprzeczam. Jeśli już, to oczywiście pod wpływem czeskiego i słowackiego. Natomiast dawniej wymagano od aktorów, i ogólnie od ludzi wykształconych, wymawiania h jako [ɦ] (oraz ł przedniojęzykowozębowo), dlatego była to generalnie cecha wyuczona na uczelniach, a nie wyniesiona z domu i podwórka.
  •  

spitygniew

Cytat: Toyatl w Listopad 07, 2018, 21:46:38
U Wielkopolan i Ślązaków jest jedno [x].
Rzeczywiście nigdy na Górnym Śląsku nie słyszałem żadnej innej wymowy tego fonemu, ale z drugiej strony przedstawiciele obu stron mojej rodziny (żadna nie pochodzi chyba spod Cieszyna) mieli zwyczaj upierać, że <ch> i <h> wymawia się inaczej, matka mnie nawet instruowała wymawiając "huśtawka" i "chłop" i każąc usłyszeć różnicę (oczywiście jej nie było xD), a wujek raz strofował córkę która myliła te grafemy, że to przecież słychać kiedy jest który. Podejrzewam, że może za powodującym tę sugestię przekonaniem kryć się jakaś pamięć o tym, że kiedyś rzeczywiście te dźwięki były przez wszystkich Ślązaków odróżniane.
P.S. To prawda.
  •  

Τόλας

Skąd skrzydło? Był w staropolskim czasownik spokrewniony (krzyć?, skrzyć? - ale nie od iskry ani kry)? I co oznaczał, jeśli był?
I skąd powidło?
  •  

Towarzysz Mauzer

Ad skrzydle - był czasownik, ale zanikł już w prasłowiańszczyźnie:
Cytat: M. VasmerРодственно лит. skriejù, жем. skrejù, skriejaũ, skriẽti «лететь, мчаться», латышск. skrìet «бежать, лететь», также лит. skrindù, skrìsti «лететь, кружиться», др.-исл. skríðа «уходить, идти медленно и равномерно вперед», нов.-в.-нем. schreiten «шагать».
Skrzydła miłości, mocy, o wielki, Twardy Jerze,
Rozpostrzyj ponad nami, ogrzej i przyjmij nas. -Mrkalj, Palinodia o twardym jerze
***
VIVAT CAROLVS GVSTAVVS REX POLONIÆ
  •  

barthlome

Kiedy erjotpiści zaczęli rugować zapis liczebników porządkowych ,,1-szy", ,,60-te"? Bo widzę to w książkach z lat 30., a i późniejszych, mają to nasi wschodni sąsiedzi, a u nas Wolański dostaje migotania przedsionków, jak to widzi.
Ślůnzok, uobrůńca sztojerowyj uortografije.
  •  

Obcy

Cytat: barthlome w Styczeń 07, 2019, 17:31:35
mają to nasi wschodni sąsiedzi

Założę się, że na szeroką skalę to zapewne tuż po komunie, kiedy Rosja stała się be i w ogóle wszystko wschodnie be.
  •  

Dynozaur

Jak radopolszczyzna każe odmieniać nazwisko Grabie?
Jaranie się starem forem to pedalstwo, a Kwadrat i Seiphel to ciota i chuj.

P*lsko, cóżeś uczyniła ze swoim chrztem?
  •  

Kazimierz

Zgaduję, że Grabiego, Grabiemu... W sumie nie wiem jak ja bym to odmienił, bo liczba mnoga jakoś dziwnie by brzmiała.
  •  

Τόλας

  •  

Kazimierz

  •  

spitygniew

Czy ktokolwiek gdzieś używa tej formy Pioter, czy to wymysł twórców memów  jak somsiad?
P.S. To prawda.
  •  

Łudomian

Przy imek za dla czasu
  •  

Henryk Pruthenia

Znacie jeszcze jakieś inne zapożyczone zdania typu "To se ne vrati"?

Τόλας

Pożywiom, uwidim.
Ordnung muss sein.
C'est la vie.

Dynozaur

Jest przyśpiewka Jawohl, ich liebe Alkohol... którą wymyślili oczywiście Polacy i żaden Niemiec jej nie zna.
Jaranie się starem forem to pedalstwo, a Kwadrat i Seiphel to ciota i chuj.

P*lsko, cóżeś uczyniła ze swoim chrztem?
  •