Różności piśmiennicze

[Feles]

cym i ancyliozaur
dym i dynozaur

Ktoś to rozróżnia w mowie?

[Henryk Pruthenia]

Mnie się podoba!

PS: W ogóle, na tém forze jest jakieś ograniczenie czasu między kolejnemi postami? Pierwszy raz mnie takie cóś wyskakuje...

[BartekChom]

/kim/ i /ank1lOzawr/
/d1m/ i /dinOzawr/
Chyba viãcssośt́ odroozznia.

[Feles]

A, w ten sposób.

[Towarzysz Mauzer]

Wprawdzie Uzgodniony Prawopis w Zasławii jest wyłącznie łaciński, ale naniosłem w nim pewne zmiany, by móc łatwo przeprowadzić konwersję na cyrylicę 1:1.

česki · чески
Wšihni lidé rodí se swobodní a sobě rowní co do dóstojnosti a práw. Sou nadáni rozumem a swědomím a mají spolu jednat w duchu bratrstwí. Každý má wšehna práwa a wšehny swobody, stanowené touto deklarací, bez jakégokoli rozlišowání, zejména podle rasy, barwy, poglawí, jazyka, náboženstwí, politickégo nebo jinégo smýšlení, národnostnígo nebo socjálnígo pówodu, majetku, rodu nebo jinégo postawení.

Вшихни лиде҃ роди҃ се свободни҃ а собѣ ровни҃, цо до до̀стойности а пра҃в. Соу нада҃ни розумем а свѣдомим а маіи҃ сполу іеднат в духу братрстви҃. Кажды҃ ма҃ вшехна пра҃ва а вшехны свободы, становене҃ тоуто деклараци҃, без іаке҃гоколи розлишова҃ни҃, зеіме҃на подле расы, барві, поглави҃, іазыка, набоженстви҃, политицке҃го небо іине҃го смы҃шлени҃, народностни҃го небо соціа҃лни҃го поводу, маіетку, роду небо іине҃го поставени҃.

poľski · пољски
Wšyscy ľuďe rodzą́ śą woľni i równi pod wzgľądĕm swĕj godnośťi i swyh praw. Są́ oni obdařeni rozumĕm i sumeńem i powinni postąpowať wobĕc innyh w duhu bratĕrstwa. Každy člowek pośada wšystke prawa i woľnośťi zawartĕ w nińejšej dĕkľaracji bĕz wzgľądu na jakekoľwek róžnice rasy, koľoru, plťi, jązyka, wyznańa, pogľą́dów poľityčnyh i innyh, narodowośťi, pohodzeńa spolĕčnĕgo, mają́tku, urodzeńa ľub jakegokoľwek innĕgo stanu.

Вшысцы љуђе родзя҃ ɕя вољни и ро҃вни под взгљядэм свэі годноɕћи и свых прав. Ся҃ они обдар̊ени розумэм и сумењем и повинни постяповаћ вобэц инных в духу братэрства. Кажды чловек поɕада вшыстке права и вољноɕћи завартэ в нињеішеі дэкљараціи бэз взгљяду на іакекољвек ро҃жнице расы, кољору, плћи, іязыка, вызнања, погљя҃до҃в пољитычных и инных, народовоɕћи, походзења сполэчнэго, маія҃тку, уродзења љуб іакегокољвек иннэго стану.

śľą́sko-poľski · ɕљя҃ско-пољски
Wšyjske ľuďe rodzóm śe swobodnĕ a równĕ wĕ swojim wĕrće a prawah. Sóm óne òbdařónĕ usóndkem a sómńéńém a majóm powinność wzgľéndém inšyh jak brat s bratém postémpować.

Вшыіске љуђе родзо҃м ɕе свободнэ а ро҃внэ вэ своіим вэрће а правах. Со҃м о҃не о̀бдар̊о҃нэ усо҃ндкем а со҃мње҃ње҃м а маіо҃м повинноɕћ взгље҃ндэ҃м иншых іак брат с братэ҃м постэ҃мповаћ.

slowacki · словацки
Wšetci ľudja sa rodja slobodní a sebe rowní , čo sa týka ih dostojnosti a práw. Sú obdarení rozumom a majú nawzájom jednať w bratskom duchu. Každý má wšetky práwa a wšetky slobody, wyglášené w tejto deklarácji, bez gocjakégo rozlišowanja najma podľa rasy, farby, poglawja, jazyka, náboženstwa, politickégo alebo inégo smýšľanja, národnostnégo alebo socjálnégo powodu, majetku, rodu alebo inégo postawenja.

Вшестци људіа са родіа слободни҃ а себе ровни҃, чо са ты҃ка их достоіности а пра҃в. Су҃ обдарени҃ розумом а маіу҃ навза҃іом іеднаћ в братском духу. Кажды҃ ма҃ вшеткы пра҃ва а вшеткы слободы выгла҃шене҃ в теіто деклара҃ціи, без гоціаке҃го розлишованіа наіма подља расы, фарбы, поглавіа, іазыка, на҃боженства, политицке҃го алебо ине҃го смы҃шљаніа, на҃родностне҃го алебо соціа҃лне҃го поводу, маіетку, поду алебо ине҃го поставеніа.

[MrVassil]

Ja zaprezentuję moje dwie bezdjakrytówki.

Pierwsza - etymologiczna
ą, ę - an, en
ó - oo
ów - ow
Dwuznaki rozdziela się apostrofem piose'nka
ż - zs
ł - l
l - lj
l przed samogłoską - li
l przed i - l
ć, dź - tj, dj
przed samogłoską - ti, di
przed i - t, d
ś, ź, ń - sj, zj, nj
rz - rj
Wszyscy liudie rodzan sien woljni i rowni pod wzgliendem swej godnosjti i swych praw. San oni obdarieni rozumem i sumieniem i powinni postenpowatj wobec innych w duchu braterstwa.
Druga - anty-etymologiczna
Ortografia uwzględnia ubezdźwięcznienia np. tfuj
ą - on
przed b, p i w wygłosie - om
ę - en
przed p, b - em
w wygłosie - e
ó - u
ż - zs
ł - w
w - v
c - ts
ć, dź - tsj, dzj zawsze
ś, ź, ń - sj, zj, nj zawsze
rz - zs (lub sz)
ch - h
Vszystsy ludzje rodzom sje volni i ruvni pot vzglendem sfej godnosjtsji i sfyh praf. Som oni obdazseni rozumem i sumieniem i povinjnji postempovatsj vobets innyh v duhu braterstfa.

Dodatkowo wpadłem na taki pomysł:
Skoro w łacinie <c> oznaczało [k], a w polskim oznacza [ʦ] to <q> może oznaczać [ʣ].
q [ʣ]
qz [ʤ]
́q́ [ʥ]

[Ghoster]

[...........]

[MrVassil]

Może trochę razić ale lepszego pomysłu nie mam.

[Henryk Pruthenia]

Zavwe moogl vymyslits' tsos' brhidwego...

[Hapana Mtu]

Węgierski po Dżihadzie
(Inspirowane postem Ghostera)

I zwrotka hymnu węgierskiego zapisanego w arabskim abdżadzie:
إشتن آلد مگ أ مضرت
يو كدذّل بوشگّل
نيتش فليي ذيدوكرت
ه كزد ألنشيگّل

I piosenka نض أتزاش czyli nagy utazás:
فاردتنك تونس، منته نم أ ريگ ذلنال
هل ذن أ توز، هل ذن أز أ مندگ شوذار ريگ لاز
أز أ ريگ إيگ لاز، أمذل بليپتيل، ش مگسرتّلك؟

نض أتزاش، أزت مندتد، هض أز أز إيلت، ش نم هلنلك مگ
أز إمبر شه أل نم تيذد، إيگ لاز، أ بزنيش إيگ لاز
تولد كپتم، ميد مگهلتم، ميد أليگتم إين

مذي لضك مشت نيلكلد؟
هذا مضك إيض نيلكلد؟
ت مگ چك ألس، فاردتنك تونس
تذتونت سيپ إگيلرتك، نيكلك إين هذا لضك

نض أتزاش، أ ذنتنك أوير إندل
نض أتزاش، مشت أ ذاضنك مار مگنت أوي أوتر ذس
إندلينك أل هات مگنت
ضر ذلم مشت أز إيگيرت سرنت

نض لس أز أوت، د م أض ميگش ذارنك؟
أ ذنتنك نكلودل، أوير ساگلد، ريگ لاز، هيتي أز أ  ريگ لاز
تولد كپتم، ميد مگهلتم، ميد أليگتم إين

ألإندلنك، ألإندلنك، أز إييب مض أ ذنتنك
ش أز إييسك، أز إييسك، أ په تشتو إييسك
ذنتنك كتّگو زي

منت ريگ  يو براتكت، ميد أوض فگد، ميد أوض فگد
أض أتزاش أز إيلتنك، أزت مندتد هات، مگنت مضنك
نض أتزاش أز إيلتنك

Z bardziej pokrętnych zapisów:
ط - ty
ض - gy
ذ - v
لي - ly
ني - ny

Wewnątrz wyrazu po spółgłosce zaznacza się tylko samogłoski długie:
و - ó, ő, ú, ű
ي - é, í, j
ا - á

Na początku wyrazu* i po innych samogłoskach zapis wygląda tak:
أ - a, e; o, ö, u, ü
إ - i
آ - á
أو - ó, ő, ú, ű
أي - é
إي - í
*także po przedrostkach czasownika (igekötő) i w niepierwszych członach złożeń

Ponadto zapisywanie szaddy (znaku geminacji) jest obowiązkowe.

Nagy utazás łacinką

1. Fáradtnak tűnsz, mintha nem a régi volnál,
Hol van a tűz, hol van az a mindig sóvár régi láz,
Az a régi égi láz, amivel beléptél, s megszerettelek?

2. Nagy utazás, azt mondtad, hogy ez az élet, s nem halunk meg,
Az ember soha el nem téved, égi láz, a bizonyos égi láz,
Tőled kaptam, majd meghaltam, majd elégtem én.

3. Mivé legyek most nélküled?
Hová megyek így nélküled?
Te meg csak ülsz, fáradtnak tűnsz,
Tovatűnt szép ígéretek, nélkülük én hová legyek?

4. Nagy utazás, a vonatunk újra indul,
Nagy utazás, most a vágyunk már megint új útra visz,
induljunk el hát megint,
Gyere velem most az ígéret szerint!

5. Nagy lesz az út, de mi ugye mégse várunk?
A vonatunk nekilódul, újra száguld, régi láz, hajtja az a régi láz,
Tőled kaptam, majd meghaltam, majd elégtem én.

6. Elindulunk, elindulunk, az éjbe megy a vonatunk,
S az éjszaka, az éjszaka, a puha testű éjszaka,
Vonatunk kattogó zaja.

7. Mint régi jó barátokat, majd úgy fogad, majd úgy fogad.
Egy utazás az életünk, azt mondtad hát, megint megyünk,
Nagy utazás az életünk...

[Zamknij]

Нађ утазяш cyrylicą

1. Фярадтнак тұнс, мінтха нем а рєгі волнял,
Хол ван а тұз, хол ван аз а міндіг шөвяр рєгі ляз,
Аз а рєгі єгі ляз, амівел белєптєл, ш мегсереттелек?

2. Нађ утазяш, азт мондтад, хођ ез аз єлет, ш нем халунк мег,
Аз ембер шоха ел нем тєвед, єгі ляз, а бізоњош єгі ляз,
Тылед каптам, мајд мегхалтам, мајд елєгтем єн.

3. Мівє леђек мошт нєлкѵлед?
Ховя међек иђ нєлкѵлед?
Те мег чак ѵлс, фярадтнак тұнс,
Товатұнт сєп игєретек, нєлкѵлѵк єн ховя леђек?

4. Нађ утазяш, а вонатунк юјра індул,
Нађ утазяш, мошт а вяђунк мяр мегінт юј ютра віс,
Індулјунк ел хят мегінт,
Ђере велем мошт аз игєрет серінт!

5. Нађ лес аз ют, де мі уђе мєгше вярунк?
А вонатунк некілөдул, юјра сягулд, рєгі ляз, хајтја аз а рєгі ляз,
Тылед каптам, мајд мегхалтам, мајд елєгтем єн.

6. Еліндулунк, еліндулунк, аз єјбе међ а вонатунк,
Ш аз єјсака, аз єјсака, а пуха тештұ єјсака,
Вонатунк каттогө заја.

7. Мінт рєгі јө барятокат, мајд юђ фогад, мајд юђ фогад.
Еђ утазяш аз єлетѵнк, азт мондтад хят, мегінт међѵнк,
Нађ утазяш аз єлетѵнк...

[Zamknij]

[Canis]

Sorki za może trochę zbyt wybiórczy komentarz, ale jak pismo ledwo zapisujące samogłoski radzi sobie z takimi językami jak węgierski, gdzie samogłoski są istotne? Wszystko sprowadza się do domyślania się?

[Feles]

Aż tak istotne? Częstość "e" oraz harmonia samogłoskowa sugerowałyby wręcz przeciwnie.

Poza tym, podoba mi się.
<3 ذنتنك

[Hapana Mtu]

Sorki za może trochę zbyt wybiórczy komentarz, ale jak pismo ledwo zapisujące samogłoski radzi sobie z takimi językami jak węgierski, gdzie samogłoski są istotne? Wszystko sprowadza się do domyślania się?

Właśnie w tym sęk, że sobie nie radzi. Zaprezentowane przeze mnie ortografia nie odchodzi zbytnio od zasad używanych przy zapisie arabszczyzny, przez co bardzo źle oddaje strukturę języka węgierskiego, utrudnia odróżnienie wyrazów z przednimi samogłoskami od tych z tylnymi, gubi mnóstwo informacji (np. niektóre sufiksy dzierżawcze, końcówki czasownika). I w tej wersji trzeba się niestety wielu rzeczy domyślać.
Istnieje kilka strategii na dostosowanie tego abdżadu do wymagań języków o innej strukturze, niż arabski: zapisywanie krótkich samogłosek jak długie (Arabowie tak piszą obce słowa, np. kuukaakuulaa, tiliifuun, buukiimuun, biibsii; w węgierskim spowodowałoby to zlanie się długich z krótkimi), dodatkowe znaki (bośniacki, kazachski), od biedy można by też użyć wokalizacji.

Aż tak istotne? Częstość "e" oraz harmonia samogłoskowa sugerowałyby wręcz przeciwnie.

Paradoksalnie przy odpowiednich przeróbkach pismo arabskie byłoby całkiem niezłe do zapisu języków z harmonią. Zwłaszcza z tak regularnym systemem jak w tureckim. Informację o tylnym / przednim wokalizmie oraz o labialności / nielabialności można by wyrazić jeden raz na początku, a potem już tylko spółgłoski i ew. jakiś sygnalizator wysokości samogłoski.

Poza tym, podoba mi się.
<3 ذنتنك

Fakt, rzeczywiście wygląda jak pociąg.

[Towarzysz Mauzer]

Paradoksalnie przy odpowiednich przeróbkach pismo arabskie byłoby całkiem niezłe do zapisu języków z harmonią. Zwłaszcza z tak regularnym systemem jak w tureckim. Informację o tylnym / przednim wokalizmie oraz o labialności / nielabialności można by wyrazić jeden raz na początku, a potem już tylko spółgłoski i ew. jakiś sygnalizator wysokości samogłoski.

Świetny pomysł! Podejmujesz się?

[Hapana Mtu]

Abdżad arabski zgwałcony tak, żeby oddawał strukturę j. tureckiego.

Litery:
b ب
p پ
d د
t ت
g, ğ گ
k ك
v و
f ف
z ز
s س
ş ش
c, j ج
ç چ
h ه
n ن
m م
r ر
l ل
y ي
samogłoska ا

Każdy znak ma domyślnie przypisaną samogłoskę tylną, nielabialną, wysoką, czyli ı, np. دش to dışı 'jego wnętrze'.

Znaki modyfikacji:
ـِ kasra; orygnialnie służąca do zapisywania jedynej przedniej samogłoski w języku arabskim: i; tutaj informuje o przednim wokalizmie wyrazu. Zapisuje się ją raz, na początku słowa, a jej działanie obejmuje cały leksem, np. دِش to dişi 'jego ząb'.
ـُ damma, w arabskim zapisywała jedyną samogłoskę labialną: u; tutaj wprowadza labialność. Zapisuje się ją podobnie jak kasrę - tylko raz, np. دُش duşu 'jego prysznic'.
ـُِ damma i kasra mogą się na siebie bez przeszkód nałożyć, np. دُِش düşü 'jego sen'.
ـَ fatha, w arabskim zapisywała jedyną samogłoskę niską: a; tutaj również sygnalizuje samogłoskę niską. Inaczej niż kasra i damma fatha zapisywana jest każdorazowo, np. بَبَ baba 'ojciec', گَُِرش görüşü 'jego pogląd', دشَر dışarı 'na zewnątrz'.
ـْ sukun, w arabskim oznaczał brak samogłoski i w tej samej funkcji zjawia się tu. Zapisywany tak jak fatha - każdorazowo, np. دشْ to dış 'wnętrze', دُِشْ düş 'sen'.

Warto zwrócić uwagę, że niska samogłoska poza pierwszą sylabą zawsze jest nielabialna i wygasza labialność w sylabach następujących po niej, np.
گَُِرْدگمز gördüğümüzü (gör dIk ImIz I) 'nasze widzenie (acc.)'
گَُِرْمَدگمز görmediğimizi (gör mA dIk ImIz I) 'nasze niewidzenie (acc.)'

W przypadku, gdy stojące jednocześnie nad literą damma i fatha stają się nieczytelne (czcionki arabskie raczej nie są przystosowane do wokalizowania jednej litery dwoma lub trzema znakami na raz) można zastąpić je zdwojoną dammą ـٌ.

Wreszcie pozostaje kwestia pisowni wyrazów złożonych i tych ze złamaną harmonią. W takich przypadkach niestety trzeba oznaczać labialność/nielabialność i przedniość/tylność nad każdym członem złożenia i nad każdą samogłoską wyłamującą się z reguł. Oznacza to też, że potrzebny jest znak wyłączający działanie dammy lub/i kasry. To niemiłe zadanie spadło na szaddę ـّ, bo wszystkie inne znaki mają już przypisaną rolę, np. سَاَتِمْ saatim 'mój zegarek', دُِشَيَّزْدمْ düşeyazdım 'mało co się nie wywróciłem'. Osobiście darowałbym sobie jednak sygnalizowanie złamania harmonii przez kilka częstych i łatwych do rozpoznania sufiksów, jak np. jednopostaciowy wykładnik czasu teraźniejszego -yor, a więc gidiyorum 'idę' mogłoby mieć zapis گِديَرمْ (gidiyerim) zamiast گِديَُّرمْ (gidiyorum).