Język angiulski (inspirowany polskim, angielskim, niemieckim i niderlandzką ortografią) – język germański ^^
Angulese Shprak
Alfabet + wymowa: (akcent pada na przedostatnią sylabę wyrazu!, zachodzi ubezdźwięcznienie na końcu wyrazu i przed bezdźwięczną spłgł. i udźwięcznienie przed dźwięczną spłgł.)
A /ɑ/ - dialekt centralny, /ä/ - d. wsch. i zach. (polskie ,,a")
B /b/
C /k/, /s/ – przed e, i, y – samego ,,C" używamy tylko w wyrazach obcego pochodzenia (ch – obecne też w rodzimych)
D /d/; może być wymawiane /ʤ/ przed ,,r" i ,,u"
[,,D" rzadko jest zmiękczane przed ,,u"]
E /ԑ/,/ə/-gdy nieakcentowane (d. wsch.), dialekty centr. i zach. tylko /ԑ/, nieme w końcówkach ,,-ed" (prócz pozycji po ,,t" i ,,d" /ət/) i oznacza zgłoskotwórcze ,,n", ,,m" , ,,l" i ,,r" w nieakcentowanych ,,-en", ,,-em", ,,-el", ,,-er".
F /f/
G /g/
H /x/ – jak polskie ch
I /ɪ/ – jak w angielskim ,,fit" (Received Pronunciation, General American); /j/ po spółgłosce przed samogłoską
J /j/; /i̭/ - po samogłosce
K /k/
L /l/
M /m/
N /n/, /ŋ/ – przed /k/, /g/
O /ɔ/ – polskie ,,o"
P /p/
R /ɻ/ – amerykańskie ,,r"
S /z/, /s/ – przy bezdźwięcznej spółgłosce i w wygłosie
T /t/; może być wymawiane /ʧ/ przed ,,r"
[dawne ,,tu" i ,,stu" zapisuje się dziś zgodnie z wymową ,,chu" i ,,shchu"]
U /y/ wyjątek ,,zu" -> /ʦʏ/ (tłumaczenie: do, ku); /ʏ/ - po ,,r" i przed ,,r"
V /v/ – polskie ,,w"
W /w/ – polskie ,,ł"; /ʊ̭/ - po samogłosce (zaznaczane jednak zwykle /w/ dla uproszczenia)
Y /ɛi̭~ɪi̭~i/ – wymowa zależna od dialektu; ,,yr" wymowa: /ԑɻ~ɪɻ~iɻ/; /i/ zamienia się w /ii̭/ przed samogł.
Z /ʦ/ – polskie ,,c" (twarde)
Diereza (np. ,,ë") jest używana, by oddzielić dwuznaki samogłoskowe. Dawniej rozdzielano je apostrofem, obecnie dierezą, a apostrof używany jest już tylko do pisania skrótów. (y em -> y'm)
Dwu- i trójznaki:
[dialekt wschodni - oficjalny(56% użytkowników), centralny (23%), Zach. (reszta)] – w takiej kolejności napisana jest wymowa ai, au, y
Użytkownicy dial. Wsch. mają problemy z rozróżnieniem ai/y, gdyż wymawiają je identycznie /ɛi/, z wyjątkiem pozycji przez ,,r" np. yr /ɛɻ/, air /ɛːɻ/
ai /ɛi̭~æi̭~äi̭/ – wymowa zależna od dialektu, /i/=>/ː/ przed ,,r" np. air/ɛːɻ~æːɻ~äːɻ/
au /äʊ̭~ɑʊ̭~ɔː/ – wymowa zależna od dialektu /ɑʊ/=>/ɑː/ i /äʊ/=>/äː/ przed ,,r", /ɔː/=>/ɔʊ̭/ przed samogłoską
ch /ʧ/
dsh /ʤ/
ee /ɨ/ – polskie ,,y"
eu /ø/
ie /iː/ (ië /jɛ/~/jə/, ieë /i:.ɛ/~/i:.ə/, ïe /ɪ.ɛ/~/ɪ.ə/) oraz np. äie /ä.iː/
oe /u/ – polskie ,,u" (oë /ɔ.ɛ/~/ɔ.ə/)
sh /ʃ/
ss /s/
zh /ʒ/ – tylko w wyrazach obcego pochodzenia
sh, ch, dsh, zh – wymowa jak w angielskich: shake, chase, june, measure
/t/, /d/, /n/, /s/, /z/, /l/, /ʦ/ - jak w języku polskim
Tworzenie liczby mnogiej rzeczowników:
+s, ale:
-s => -ses [wymawiamy bezdźwięcznie oba ,,s"]
-ch => -ches
-dsh => -dshes
-sh => -shes
-z => -des(po samogł. oraz dźw. spłgł.) / -tes (po bezdźw. spłgł.)
-f => -ves(po samogł. oraz dźw. spłgł.) / -fes (bo bezdźw. spłgł)
-zh => -zhes
Na końcu rzeczownika i przymiotnika nie pojawiają się –v, -d i –t oraz –ss. (-v => -f; -d i -t => -z; -ss => -s)
Czasownik ,,być" [ben] l.p.:
1. y em (y'm) (+naz) – (naz -> zaprzeczenie czasownika)
Np. y em naz/y'm naz
2. du ar (du'r) (+naz)
3. (on) hie es (hie's) (+naz)
(ona) shie es (shie's) (+naz)
(to, ono) ez es (ez's) (+naz)
l.m.:
1. wie ar (wie'r)
2. joe ar (joe'r) [wy, Pan, Pani, Państwo]
3. dy ar (dy'r)
Słówka: (rzeczowniki małą literą, głupi program mi je poprawia :P)
Dai – dzień
Goez – dobry (=> beder => de besz)
Goez dai! – Dzień dobry!
Avenz – wieczór
Goez avenz! – dobry wieczór!
Nykz – noc
Goez nykz! – dobranoc!
Goezbej! – do widzenia! [,guʣ'bɛi̭]
Zu siens – do widzenia! (siens – widzenie, spotkanie)
Sien – widzieć, spotkać
Sorien – przepraszać
Zyz – czas (zydes – czasy)
Tens – czas (gramatyka)
Bej! – pa!
Hej! – cześć ['xɛi̭]
Zaimki dzierżawcze: (pierwszy przed rzeczownikiem w l.p., drugi przed rzeczownikiem w l.m.)
Y -> myn, myns
Du -> dyn, dyns
Hie -> his, hises ['xɪsəs]~['xɪsɛs]
Shie -> her, hers
Ez -> ezen, ezens
Wie -> aur, aurs
Joe -> jor, jors
Dy -> dyr, dyrs
Zaimki, gdy nie są wykonawcami czynności(podmiotami):
Y -> mie
Du -> du
Hie -> him
Shie -> Her
Ez -> ez
Wie -> as
Joe -> joe
Dy -> dem
Więcej wkrótce, o ile znajdzie się ktoś zainteresowany. Gramatykę mam również opisaną - zwłaszcza czasy ^^ Odmianę przez przypadki można porównać do angielskiego. "of" => "ef" "'s" => "'s"
[[ Nieco poprawiłem formatowanie — Vilén ]]
To się opiera na jakiejś ewolucji, czy jest po prostu mieszanką wszystkiego po trochu?
Bardziej mieszanka, choć ma pewne szczątkowe elementy ewolucji np. powstanie -z w miejsce -t, -d. "chu" i "shchu" w miejsce "tu", "stu". Ogólnie wymyśliłem sobie tak, że we wczesnej historii, gdzieś XVIII w. Anglicy napadli na część Niemiec przy granicy z Polską i ten język nie ma jakiejś długiej własnej historii, a raczej jest po prostu wymieszaniem angielskiego z niemieckim i ma lekkie wpływy polskiego ze względu na bliskość tego kraju. Podesłać więcej nt. języka? Mam jeszcze kilka stron gramatyki i trochę słownictwa. :P Tylko nie wiem czy zrzucać 25 stron z worda na jeden raz. XD
Poza tym drobne różnice fonetyczne np. "o" w miejsce angielskiego "u" w słowach typu but, duck. Oraz "ee" w miejsce angielskiego "ea".
To samo pytanie co Widsið. To jest współczesny wymysł, czy jakieś oparcie historyczne? :D
Ogólnie spoko. Pokaż czasy, bo jestem ich ciekawy. Czego tam będzie najwięcej :D
Trochę to mi się nie podoba -> sh, ch, dsh, zh.
Niepotrzebnie to psuje cały wygląd yazyka
@EDIT: Dammit, too late :D
Hm, w takim razie czemu to taka mieszanka? Nasz język też nie jest mieszanką rosyjskiego, czeskiego czy niemieckiego (sic!) :p
Proponowałbym trochę przyspieszyć proces ewolucji i przerobić go na bardziej ukierunkowany na 1 język.
Nie zrzucaj 25 stron worda na raz. Lepiej dodaj coś o przymiotn... trochę info nt. czasów czy danej części mowy a na conlang wiki to rozwijaj :D
Przepraszam, nierówno trochę - po skopiowaniu z Worda nie widać odstępów, tak jak powinny być. Biorę się za poprawki
Sorry, nie ogarniam tego... Jak mam obraz tekstu w edycji jest równo, jak wciskam zapisz.. dalej krzywo ;/
Koniugacje I,II,III (Presens Tens – czas teraźniejszy)
I – temat zakończony spłgł. (prócz ,,-d" i ,,-t") i końcówkę ,,-en"
II – czasownik zakończony ,,-ien" np. ,,sien", ,,sorien"
III – temat zakończony na ,,–den" i ,,-ten"
Końcówki, Kon. I, II, III
-en -ien -den (-ten)
1.Y [sam temat] -ie -z
2.Du –t -iet -det (-tet)
3.Hie –s,-es* -ies -z
*po sh, ch, dsh, zh, s, z
1.Wie -en -ien -den (-ten)
2. Joe -t -iet -det (-tet)
3.Dy -en -ien -den (-ten)
*Forma czasu przeszłego: ,,-en" => ,,-ed"
Forma ciągła: ,,-en" => ,,-ing" [ɪŋk] (-ien => ieing)
*Forma ,,pasz partizip" (imiesłów czasu przeszłego, strona bierna): ,,-en" => ,,-ed"
* -> to nie jest to samo! Są różnice w formach czasowników nieregularnych
Przykład odmiany
I Arguen(kłócić się) II Agrien(zgadzać się) III geden (dostać, stać się)
Y argu agrie gez
Du argut agriet gedet
Hie,Shie,Ez argus agries gez
Wie arguen agrien geden
Joe argut agriet gedet
Dy arguen agrien geden
Tenses [tɛnsəs] – czasy: (wielką literą piszemy ich nazwy)
Presens – teraźniejszy (odmiana czasowników – powyżej)
Pasz Kontinus – przeszły ciągły (przeszły niedokonany)
Pasz Simpel – przeszły prosty (przeszły dokonany)
Pasz Perfekz – zaprzeszły (dokonany), wychodzi z użycia, język literacki i staranny
Pasz Perfekz Kontinus – zaprzeszły ciągły (niedokonany), użycie – jak powyższy
Fuchur – przyszły (prosty, dokonany, odpowiednik polskiego czasu ,,przyszłego prostego" – np. ja zrobię)
Fuchur Kontinus – przyszły ciągły (niedokonany, odpowiednik polskiego czasu ,,przyszłego złożonego" - np. ja będę robić/robił
Omówione w części dalszej ^^
Czasowniki wyjątki oraz ,,iść":
Haven(mieć) Doen(robić) Wilen(chcieć) Gen(iść)
Y hav / 'v * doe wil / 'l * ge
Du hat / 't * doet wilt / 'lt * get
Hie,Shie,Ez has / 's * does wils / 'ls * ges
Wie haven / 'ven * doen wilen / 'len * gen
Joe hat / 't * doet wilt / 'lt * get
Dy haven / 'ven * doen wilen / 'len * gen
* -> gdy zostaną użyte jako czasowniki posiłkowe, mogą być skrócone.
Presens: (brak czasownika posiłkowego)
1.Zdanie oznajmujące:
Osoba + odmieniony czasownik + dopełnienie
Y ge zu mama. – Idę do mamy
2. Zdanie pytające (inwersja):
Ge y zu mama? – (Czy) idę do mamy?
3. Zdanie przeczące:
Y ge naz zu mama. – Nie idę do mamy.
4. Krótka odpowiedź na pytanie:
Je, y ge. (Tak,poszedłem) / No, y ge naz. (Nie,nie poszedłem)
Lub Je/No
Pasz Kontinus:
Odmiana ,,ben" w ,,Pasz Kontinus" (czasownik posiłkowy)
Y was Wie wer
Du wer Joe wer
(s)hie,ez was Dy wer
Was naz = wasn'z['wäzṇʦ] wer naz = wern'z['wԑɻṇʦ]
1. Zdanie oznajmujące:
Osoba + odmienione ben w czasie Pa.K. + czasownik w formie ciągłej + dopełnienie
Y was geing zu mama. – Szedłem do mamy
2. Zdanie pytające (inwersja osoba/ben)
Was y geing zu mama? – (Czy) szedłem do mamy?
3. Zdanie przeczące
Y wasn'z[was naz] geing zu mama. – Nie szedłem do mamy.
4. Krótkie odpowiedzi:
Je, y was. / No, y wasn'z[lub was naz]. (podobnie z wer/wern'z)
Pasz Simpel: (simpel – prosty)
Czasownik posiłkowy did/didn'z (wymowa ,,n'z" to [ṇʦ]) (forma przeszła od ,,don")
1. Zdanie oznajmujące:
Osoba + czasownik w formie czasu przeszłego + dopełnienie:
Y maled* e pikchur**. – Namalowałem obrazek.
*malen – malować, ** pikchur – obrazek,zdjęcie
2. Zdanie pytające:
Did + osoba + bezokolicznik + dopełnienie:
Did y malen e pikchur? – (Czy) namalowałem obrazek?
3. Zdanie przeczące:
Osoba + didn'z/did naz + bezokolicznik + dopełnienie:
Y didn'z malen e pikchur. – Nie namalowałem obrazka
4. Krótkie odpowiedzi:
Je, y did./No, y didn'z(=did naz)*.
* wybieramy dowolnie, jak w każdym innym czasie, gdzie używamy czasownika posiłkowego posiadającego formę skróconą
Pasz Perfekz:
Czasownik posiłkowy: Had/Hadn'z(='d naz = had naz) (czas przeszły od ,,Haven") Forma skrócona od ,,had" -> ,,'d"
1. Zdanie oznajmujące:
Osoba + had + forma pasz partizip + dopełnienie
Y'd maled e pikchur. – Namalowałem był obrazek.
2. Zdanie pytające:
Had + Osoba + forma pasz partizip + dopełnienie
Had y maled e pikchur. – (Czy) Namalowałem był obrazek?
3. Zdanie przeczące:
Osoba + hadn'z/'d naz/had naz + forma pasz partizip + dopełnienie
Y hadn'z maled e pikchur. – Nie namalowałem był obrazka.
4. Krótkie odpowiedzi.
Je, y had. / No, y hadn'z(='d naz = had naz).
Pasz Perfekz Kontinus:
Czasownik posiłkowy "haven/haven naz"(odmienny) (hav naz = havn'z; hat naz = hatn'z; has naz = hasn'z; haven naz = haven'z)
1. Zdanie oznajmujące:
Osoba + odmienione haven + forma pasz partizip + dopełnienie:
Y'v maled e pikchur. – Malowałem był obrazek.
2. Zdanie pytające:
Odmienione haven + osoba + pasz partizip + dopełnienie:
Hav y maled e pikchur? – (Czy) malowałem był obrazek?
3. Zdanie przeczące:
Osoba + odmienione haven + naz + pasz partizip + dopełnienie:
Y havn'z maled e pikchur. – Nie malowałem był obrazka.
4. Krótkie odpowiedzi:
Np. Je, y hav. / No, y havn'z.(=hav naz='v naz)
Fuchur:
Czasownik posiłkowy: wilen/wilen naz(odmienny) (wil naz = win'z; wilt naz*; wils naz*; wilen naz = wilen'z) *- nie ma formy skróconej
1. Zdanie oznajmujące:
Osoba + wilen (odmienione) + bezokolicznik + dopełnienie
Y'l gen zu mama. – Pójdę do mamy.
2. Zdanie pytające:
Odmienione wilen + osoba + bezokolicznik + dopełnienie
Wil y gen zu mama? – (Czy) Pójdę do mamy?
3. Zdanie przeczące:
Y win'z gen zu mama. – Nie pójdę do mamy.
4. Krótkie odpowiedzi:
Je, y wil. / No, y win'z(='l naz = wil naz)
Fuchur Kontinus:
Jak Fuchur, ale zamiast bezokolicznika jest forma ciągła.
Dinking Trib (Tryb przypuszczający):
Operator: woeld/woeldn'z [wult][wuldənʦ]; ,,woeld" jest skracalne do ,,'ld"
1. Zdanie oznajmujące:
Osoba + woeld('ld) + bezokolicznik + dopełnienie
Y'ld malen e pikchur. – (Na)malowałbym obrazek.
2. Zdanie pytające:
Woeld + osoba + bezokolicznik + dopełnienie
Woeld y malen e pikchur? – (Czy) (na)malowałbym obrazek?
3. Zdanie przeczące:
Osoba + woeldn'z (= 'ld naz = woeld naz) + bezokolicznik + dopełnienie
Y woeldn'z malen e pikchur. – Nie (na)malowałbym obrazka.
4. Krótkie odpowiedzi:
Je, y woeld. / No, y woeldn'z (= 'ld naz = woeld naz)
Roskasing Trib (Tryb rozkazujący)
Wie (my)
Aby utworzyć tryb rozkazujący dla ,,wie", należy pominąć zaimek osobowy, np.:
wie gen => gen (naz)!
wie maiken => maiken (naz)!
wie doen => doen (naz)!
Du (ty)
Aby utworzyć tryb rozkazujący dla ,,du", należy użyć czasownika odmienionego dla ,,y" i pominąć zaimek osobowy, np.:
Du get => ge (naz)!
Du maikt => maik (naz)! (maiken – tworzyć)
Du ledet => lez (naz)! (leden – pozwalać)
Joe (wy, Pan, Pani, Państwo)
Aby utworzyć tryb rozkazujący dla ,,joe", należy pominąć zaimek osobowy, np.:
Joe get => get (naz)!
Joe maikt => maikt (naz)!
Joe ledet => ledet (naz)!
Uprzedzę wasze pytania i powiem, że po ,,Je, (osoba)" w krótkich odpowiedziach NIE UŻYWA SIĘ krótkiej formy, bo kładzie się akcent właśnie po tym, np. ,,Je, (osoba) AKCENT" i ,,No, (osoba) AKCENT"
Może niekoniecznie zaraz całe 25 stron, ale po trochu możesz coś pokazać, np. o tych czasach. Koncept wygląda dość fajnie, całkiem... pidżynowo, ortografia jak dla mnie okrutna, no ale w moim języku są ð i þ, więc milczę na ten temat ;p
Co do ortografii - zamysł był taki, żeby (tak jak w niderlandzkim) użyć jak najmniej znaków diakrytycznych. :P
Mnie osobiście się podoba, ale rozumiem, że odczucia mogą być różne.
Zrób to proszę troche czytelniejsze, bo aż mnie oczy bolą :D
@EDIT: + Użyj tabelek! :DWidsið,
Cytatno ale w moim języku są ð i þ, więc milczę na ten temat ;p
Przecież to jest piękne, co ty gadasz >.<
Przynajmniej nie ma niepotrzebnych dwuznaków.
This wygląda gorzej niż
ðis!
Cytat: CookieMonster93 w Czerwiec 23, 2012, 19:22:50
-s => -ses [wymawiamy bezdźwięcznie oba ,,s"]
+1. A jak na język germański (których nie lubię) podoba mi się! A może jakiś dłuższy tekścik? :]
Dłuższych tekścików nie pisałem jeszcze, ale zajmę się wkrótce... Teraz mam wakacje najdłuższe w życiu, więc z nudów coś można porobić. XD
PS. nie udało mi się perfekcyjnie sformatować tekstu, ale mam nadzieję, że tak wystarczy.
@keats
Myślę, że jednak można by to nazwać oddzielnym językiem, mimo iż jest mieszanką. :) Dalsza ewolucja chyba nie jest konieczna
Tydzień – vowk (zapożyczenie z niemieckiego ,,Woche")
Weekend – vowkenz [enz – koniec]
Miesiąc – manz
Dais ef vowk (Dni tygodnia, ,,ef" tworzy dopełniacz, jak angielskie ,,of")
Pn -> mandai
Wt. -> chusdai
Śr. -> wensdai
Czw. -> dursdai
Pt. -> vrydai
Sob. -> sadurdai
Nd. -> sondai
Mandes: (wielką literą)
I – Janoear VII – Jul
II – Febroear VIII – Augusz
III – Marz IX – September
IV – April X – Oktober
V – Mai XI – November
VI – Jun XII – Dezember
Vrags – pytania (vrag – pytanie, vragen – pytać)
Woe? – kto?
Waz? – co?
Wer? – gdzie?
Hau? – jak?
Ktoer? – który?
Wen? – kiedy?
en/e – przedimki nieokreślone (zwykle nieakcentowane) – ,,en" występuje przed samogłoską (prócz ,,eu"), ,,e" przed spłgł. i ,,eu"
de – przedimek określony
dis, das – kolejno: ten, tamten (ta, tamta/to, tamto)
diese, doese – kolejno: ci, tamci (te,tamte)
Stopniowanie przymiotników:
-ie => -ier => de –iesz
* => +er => de +esz (* = spółgłoska) (tylko jednosylabowe)
-z => -der => de -desz (gdy ,,–z" jest po samogł. lub dźwięcznej spłgł.)
-z => -ter => de -tesz
-e => +r => de +sz (tylko jedno- i dwusylabowe)
Pozostałe oraz kończące się ,,-ik", ,,-if", ,,-oem" i ,,-ing" stopniujemy dodając przed słowem:
W stopniu wyższym: ,,mor", w stopniu najwyższym: ,,de mosz"
Cytat: CookieMonster93 w Czerwiec 23, 2012, 20:07:41
Dalsza ewolucja chyba nie jest konieczna
Dopóki nie umrze ostatni użytkownik, język ewoluuje ciągle :)
Cytat: CookieMonster93 w Czerwiec 23, 2012, 20:07:41
Dłuższych tekścików nie pisałem jeszcze, ale zajmę się wkrótce... Teraz mam wakacje najdłuższe w życiu, więc z nudów coś można porobić. XD
PS. nie udało mi się perfekcyjnie sformatować tekstu, ale mam nadzieję, że tak wystarczy.
@keats
Myślę, że jednak można by to nazwać oddzielnym językiem, mimo iż jest mieszanką. :) Dalsza ewolucja chyba nie jest konieczna
Rozumiem, że można nazwać to oddzielnym językiem, ale dalej nie rozumiem tego pomieszania :D
Ewolucja nie jest konieczna? Przecież zawsze język z kupy staje się zajebisty. Popatrz na jakieś conlangi stałych użytkowników. Najpierw była "kupa" a powstało coś pięknego. :D
Btw. Mi się będzie każdy język germański podobać :D
No w sumie... ^^ Mogę się pobawić w to jak angiulski będzie wyglądać za 300 lat albo za 1000. :D
Yeah, forum się deslavlangizuje dzięki nowym użytkownikom! :D
http://youtu.be/0WwlrN6YOY4 !
Zastanawiam się, czy nie umieścić tu procesów fonetycznych, które zaszły w angiulskim... Zainteresowani są może? :)
Cytat: CookieMonster93 w Czerwiec 24, 2012, 15:30:18
Zastanawiam się, czy nie umieścić tu procesów fonetycznych, które zaszły w angiulskim... Zainteresowani są może? :)
São.
Pewnie są tu jakieś błędy, ale co mi tam... wrzucam, najwyżej poprawię potem^^:
Ustanowienie pierwszej normy ortograficznej dla angiulskiego - 1794r.
Wprowadzenie obecnej ortografii - 1907r.
Ewolucja wyrazów pochodzenia angielskiego: (XVIII-XIX w.)
Zaznaczone pogrubieniem są dźwięki z czasów wprowadzenia pierwszej normy ortograficznej:
/æ/ i /ɑ/ > /ä/ (> /ɑ/ dialekt centralny) zapis: ,,a" np. bath > bat > baz
/eɪ̭/ > /ɛːi̭/ > /ɛi̭/ (> /æi̭/ dialekt centralny i zachodni > /äi̭/ dialekt zachodni) zapis: ,,ai" np. lake > laik
/aɪ̭/ > /æi̭/ > /ɛi̭/ (> /ɪi̭/ dialekt centralny i zachodni > /i/ dialekt zachodni) zapis: ,,y" np. like (jak) > lyk > ly
/i/ na końcu wyrazu (> /ɪi̭/ dialekt centralny i wschodni > /ɛi̭/ dialekt wschodni) zapis: ,,y", dawniej "ij" np. rainy > rainij > rainy
/aʊ̭/ > /äʊ̭/ (> /ɑʊ̭/ dialekt centralny i zachodni > /ɔː/* dialekt zachodni) zapis: ,,au" np. power > pauer
* /ɔʊ̭/ przed samogłoską
/ɔɪ̭/ > /ɔi̭/ zapis: ,,oi" np. boy > boi
/oʊ̭/ > /ɔ(w)/ zapis: ,,o" lub ,,ow" (między samogłoskami) np. no > no
/ɒ/ > /ɔ/ zapis: ,,o", rzadziej /ä/ (>/ɑ/ dialekt centralny) zapis: ,,a" np. dog > dog
/ɛ/ (zapis ,,e" w angielskim) – bez zmian, zapis: ,,e" np. bed > bed > bez
/eː/ (późniejsze angielskie /ɛ/ lub /iː/) (zapis ,,ea") > /ɨː/ zapis: ,,ee" np. bread > breed > breez
/ɪ/ (zapis ,,e" w angielskim) > /ɛ/ (wynik hiperpoprawności) zapis: ,,e" np. enough > enaugh > enauk
/ɪ/ (zapis ,,i" w angielskim) – bez zmian, zapis: ,,i" np. fit > fit > fiz
/iː/ - bez zmian, zapis: ,,ie" np. feel > fielen
/ʊ/ i /u/ > /u/ zapis: ,,oe" np. good > goed > goez
/ʌ/ (zapisywane ,,u" w angielskim) > /ɔ/ zapis: dawniej ,,ô", obecnie ,,o" np. but > bôt > bo
/ʌ/ (zapisywane ,,o" w angielskim) > /ä/ (> /ɑ/ dialekt centralny) zapis: dawniej ,,â", obecnie ,,a" np. month > mânt > manz
/jʊ/ i /ju/ > /y/ (zazwyczaj) zapis ,,u" np. use > usen, Europe > Urop, continue > kontinuen
/ð/ > /d/ oraz /θ/ > /t/ - zapis kolejno: d, t
-ght > /xt/ > /kt/ - efekty czytania niemych dźwięków (hiperpoprawność - Niemcy czytali "gh" jak niemieckie "ch"), zapis ,,ght" później: ,,kz" pod wpływem zmiany /t/ > /ʦ/ na końcu wyrazu)
Ewolucja wyrazów pochodzenia niemieckiego: (XVIII-XIX w.)
/a/ i /aː/ > /ä/ (> /ɑ/ dialekt centralny) zapis: ,,a" np. Stadt > shtat > shtaz
/ɛ/ i /eː/ > /ɛ/ zapis: ,,e" np. Geschenk > geshenk
/eː/ (na samym końcu wyrazu) > /iː/ zapis: ,,ie" np. See > sie
/ɔ/ i /oː/ > /ɔ/ zapis: ,,o" np. sollen > solen
/ɪ/ - bez zmian, zapis: ,,i" np. Kiste > kiste > kisz
/iː/ - bez zmian, zapis: ,,ie" np. erziehen > erzieën > erzien (wychowywać)
/ʊ/ i /u/ > /u/, zapis: ,,oe" np. Stuhl > shtoel
/ʏ/ i /y/ > /y/, zapis: ,,u" np. Frühstück > frustuk > frushchuk
/ø/ i /œ/ > /œ/ > /ø/, zapis: dawniej "ø", obecnie ,,eu" np. Möbel > møbel > meubel
/aɪ̭/ > /æi̭/ > /ɛi̭/ (> /ɪi̭/ dialekt centralny i zachodni > /i/ dialekt zachodni) zapis: ,,y" np. frei > vry
eu, äu (obecnie /ɔɪ̭/, dawniej /yː/) > /y/ zapis: ,,u" np. heute > hute > huz (dziś)
ä /ɛ/ i /eː/ > /eɪ̭/ > /ɛːi̭/ > /ɛi̭/ (> /æi̭/ dialekt centralny i zachodni > /äi̭/ dialekt zachodni) zapis: ,,ai" np. färben > fairben
/fr/+samogł. (na samym początku wyrazu) > /vɻ/ zapis ,,vr" np. Frau > vrau
/p͡f/ > /f/ zapis: "f" np. Kopf > kof
/ç/ > /x/ > /k/ początkowo zapis: ,,gh", obecnie zapis: ,,k" np. durch > doergh > doerk(pisane doergh) > doer (przez)
/ʦf/ > /ʦw/ zapis: "zw" np. zwischen > zwishen > zwish
Ewolucja na przełomie XIX i XX w.:
/x/ > /k/ (równolegle do powyższego /x/>/k/) zapis: jak wyżej np. acht > aght > ekz (osiem)
/h/ > /x/ zapis: ,,h" (bez zmian) np. Hund > hoend > hoenz (pies, obecnie częściej używa się określenia ,,dog")
/sty/ > /ʃʧy/ zapis: "shchu" np. student > student > shchudenz
/ty/ > /ʧy/ zapis: "chu"
/iːṇ/ > /iːn/ na samym końcu wyrazu, zapis: "ien" (dawniej "ieën") np. sieën > sien
Ubezdźwięcznienie na końcu wyrazu
,,De Hudsh Shordening" (,,Wielkie skracanie") – dotyczy nie-czasownikowych form wyrazów
/tɛ/* i /t/ na samym końcu wyrazu > /ʦ/ zapis: ,,z" np. (cat) > kat > kaz
/dɛ/* i /d/ na samym końcu wyrazu > /ʦ/ zapis: ,,z" np. (Pferde) > ferde > ferz
/zɛ/*, /z/, /sɛ/* i /s/ na samym końcu wyrazu > /s/ zapis: ,,s" np. (Kasse) > kasse > kas
/vɛ/*, /v/, /fɛ/*, /f/ na samym końcu wyrazu > /f/ zapis: ,,f" np. (active) > aktiv > aktif
/ʦɛ/* na samym końcu wyrazu > /ʦ/ zapis: ,,z" np. (Mietze) > mieze > miez
/ɛ/ > /Ø/* - na końcu wyrazu np. Sprache > shpraghe > shprak
* nie dotyczy wyrazów jednosylabowych
/t/ między dwiema samogłoskami > /d/ zapis: ,,d" np. (bitter) > biter > bider
VC/t/V > VC/d/V zapis: ,,d" np. (Winter) > vinter > vinder
VC/f/V > VC/v/V zapis: "v"
V – vowel (samogłoska) C – consonant (spółgłoska) w tym wypadku dźwięczna
Trochę się tu zrobiło cicho, więc postanowiłem tutaj umieścić nieregularne czasowniki :-)
Onregular Verbs
Forma podstawowa | Forma czasu przeszłego | Forma "pasz partizip" | Tłumaczenie |
beginen | begain | begen | zaczynać |
biden | bit | bit | bić |
blyben | blieb | blieb | pozostać |
breeken | brok | broken | łamać |
bringen | brokt | brokt | przynosić |
dinken | dokt | dokt | myśleć |
emfelen | emfal | emfol | polecać |
essen | ass | essen | jeść |
falen | fel | falen | spadać, upadać |
fynden | faund | faund | znaleźć |
flyen | fleu | flown | latać |
given | gaiv | given | dać |
gegen | wend | gan | iść |
winen | wan | wen | wygrywać |
haven | had | had | mieć, posiadać |
holden | held | held | trzymać |
haingen | hing | hangen | wisieć |
hyssen | hiess | hyssen | nazywać się |
kenowen | kand | kenown | znać, wiedzieć |
komen | kaim | kem | przyjść, przybyć |
reeden | red | red | czytać |
liegen | lag | legen | leżeć |
lyen | lai | lain | kłamać |
maiken | maid | maid | tworzyć |
don | did | dan | robić |
taiken | toek | taiken | wziąć. brać |
ssliepen | sslept | sslept | spać |
shryben | shrieb | shrieben | pisać |
sswimen | sswaim | sswem | pływać |
sien | sau | sien | widzieć, zobaczyć |
singen | sang | soeng | śpiewać |
sizen | sass | sessen | siedzieć, usiąść |
shpreken | shprok | shproken | mówić (w jakimś języku) |
telen | told | told | powiedzieć |
staien | stoed | stoed | stać |
tragen | troeg | tragen | nieść |
drinken | drank | droenk | pić |
ben | was / wer | bin | być |
bekomen | bekaim | bekem | stać się |
bilden | bild | bild | budować |
bajen | bokt | bokt | kupić |
kainen | koeld | koeld | móc, potrafić |
kaichen | kakt | kakt | chwytać, łapać |
choesen | chows | chowsen | wybierać |
koden | kot | kot | ciąć |
drauen | dreu | drown | rysować, remisować |
dryven | drowv | driven | prowadzić (samochód) |
fieden | fed | fed | karmić |
fykten | fokt | fokt | walczyć |
flien | fled | fled | uciec |
forgeden | forgot | forgoden | zapomnieć |
geden | got | got | dostać |
growen | greu | grown | rosnąć |
hieren | herd | herd | słyszeć |
hyden | hid | hid | chować (się) |
hiden | hit | hit | uderzać |
kiepen | kept | kept | utrzymywać |
lernen | lernd | lernd | uczyć się |
leeven | left | left | wyjść, opuścić, zostawić |
lenden | lend | lend | pożyczyć |
leden | let | let | pozwolić |
lykten | likt | likt | zapalić |
loesen | lost | lost | tracić, gubić |
meenen | mend | mend | mieć na myśli, znaczyć |
mieden | met | met | spotkać, poznać |
paien | paid | paid | płacić |
poeden | poet | poet | kłaść, naciskać |
ryden | rowd | riden | jechać |
ssaien | ssaid | ssaid | powiedzieć |
tiechen | takt | takt | uczyć (kogoś) |
trowen | treu | trown | rzucić |
waiken | wowk | waiken | budzić |
weren | wor | worn | ubrać |
wilen | woeld | woeld | chcieć |
Aż mnie naszła ochota na uporządkowanie tej listy w 2.0 ;p
Chętnie ją zobaczę. :-)
To zajrzyj za jakieś 2h na wiki ;p
Dobrivent
Mi się bardzo podoba,przypomina ponglish+niemiecki :)
W sumie, dlaczego -ese w nazwie języka? Toż to zapożyczony sufiks, który w angielskim ma ograniczone użycie, a w niemieckim nie występuje. Chyba że to się wywodzi z -is(c)h?
Nie wywodzi się z -isch, po prostu ma na celu podkreślenie, że to nie to samo, co angielski. :-)