Polskie Forum Językowe

Językotwórstwo (conlanging) i światy => Pisma i ortografie => Wątek zaczęty przez: Obcy w Czerwiec 17, 2015, 13:56:54

Tytuł: Moja alternatywna ortografia polska
Wiadomość wysłana przez: Obcy w Czerwiec 17, 2015, 13:56:54

Przedstawię mój projekt ortografii, nieco będzie oparta na zapisie prasłowiańskim (EDIT: tym sztucznie stworzonym przez językoznawców!!!) i bardziej mieć charakter etymologiczny. Najskuteczniej działa przy wyrazach rodzimego pochodzenia.

Ojče naš, ktōrys'  est v nebe, svęt' sę imę Tvoje, prijd' krōlestvo Tvoje bǫd' volja Tvoja, jako w nebe tak i na zemi, chleba našego povšednego daj nam disĕj, i odpust' nam naše viny, jako i my odpuščamy našim vinovajcom, i ne vōd' nas na pokušene, ale nas zbav odë zlëgo.

Zdrovas' Maryjo, laski pelna, Pan z Tobǭ, blogoslavénas' Ty mędzi nevĕstami, i blogoslavény ovoc života tvojego, Jezus. Svęta Maryjo, Matko Boža, mōdl' sę za nami grešnymi, tëraz i v godinę̄ smerti našej.

Reguły pisowni:

Tu mamy przyjęty przeze mnie zestaw spółgłosek twardych i ich miękkich odpowiedników w standardowej ortografii (w nawiasie kwadratowym mojej):

Spół. twarda

b

d

g

k

ł [l]

m

n

p

r

s

t

w [v]

z

s, z +C

Spół. miękka - pismo tradycyjne

bi

dzi (dź)

gi

ki

l

mi

ni (ń)

pi

rz

si (ś)

ci (ć)

wi

zi (ź)

ś, ź + C mięk.

Spółgłoski zawsze twarde: c, dz, cz [č], sz [š], ż [ž], f, ch, h, j.

Tutaj mamy ustalony spis samogłosek miękkich i odpowiadających im twardych (tzn. takich, przed którymi występuje spółgłoska twarda lub miękka) w standardowej ortografii (w nawiasie mojej):

Sam. miękka	ia [ĕ]	ie [e]	io [é]	ió [jō]	iu [ju]	ią [ǫ]	ię [ę]
Sam. twarda	a	e [ë]	o	ó [ō]	u	ą [ǭ]	ę [ę̄]

Samogłoska zawsze miękka: i
Samogłoska zawsze twarda: y

Zasady:
1. W moim systemie pisania stosuje się tylko spółgłoski twarde. Należy je łączyć z samogłoskami miękkimi lub twardymi, w zależności od tego, czy mamy do czynienia z wariantem miękkim czy twardym. Przy analizie ortografii trzeba uważać, że "rz", "l" są miękkie.
2. Po spółgłoskach "c", "dz", "cz" [č], "sz" [š], "ż" [ž], dż [dž] i "rz" [r], zawsze piszemy "i" zamiast "y", natomiast po spółgłoskach "k", "g" zawsze "y" zamiast "i", np. szyszka [šiška], matki [matky].
3. Jeżeli mamy kombinację twarda spół. + e, to oddajemy to, dając dierezę nad samogłoską e [ë], jeśli mamy kombinację r + i, to dajemy dierezę nad i [ï], a jeżeli mamy kombinację k, g, l + y, to dajemy dierezę nad y [ÿ] - np. sen [sën], riwiera [rïvera], żigolak [žïgolak], kynologia [kÿnologja].
3. Głoski "f", "h" i "ch" mają zawsze wariant miękki [fj], [hj], [chj], w dodatku mogą być łączone z y [fy], [hy], [chy].
4. Miękką spółgłoskę + "a", "o"  w wygłosie i w wyrazach obcego pochodzenia oddajemy jako twarda spółgłoska + [ja], [jo], bez używania [ĕ] lub [é] - np. niania [nĕnja], Zosia [Zos'a], patriarchat [patrjarchat], radio [radjo], misio [mis'o], ale siad [sĕd].
5. Głoskę "j" piszemy tak jak w języku polskim (poza zasadą 12.), tyle że w końcówce -ia, która wymienia się na -ii, "i" zamieniamy w całej odmianie na [j] - np. anarchia [anarchja].
6. Głoskę "je" oddajemy jako [e], "ją" jako [jǫ], "ję" jako [ję]," ja" jako [ĕ], "jo" jako [é], resztę kombinacji j + samogłoska normalnie; "je" wyrazach obcego pochodzenia będzie to [je], a "ja" i "jo" w wyrazach obcego pochodzenia i, jeżeli w nich "a", "o" nie wymienia się na "e", jako [ja], [jo] - np. jądro [jǫdro], jeść [est'], jadę [ĕdę̄], ale jabłko [jablko], jolka [jol'ka].
7. Jeśli w wyniku zasady 6. lub 9. mamy w nagłosie samogłoskę i mamy kończący się na spółgłoskę przedrostek przed rdzeniem, rozdzielamy przedrostek i rdzeń za pomocą [ë] (tzw. ë jako znak twardy), np. odjechać [odëechat'], odjadę [odëĕdę̄], ale przyjeżdżać [prieždžat'].
8. W końcówkach czasowników i w końcówkach rodzaju żeńskiego miękka spółgłoska + "ą", "ę" jest oddawana przez spółgłoskę twardą + [jǭ], [ję̄] - np. wierzę [verję̄], ciocią [tétjǭ].
9. Nagłosowe w + ą, ę oddajemy jako [ǭ], [ę̄] - np. węgiel [ę̄gel'], wąski [ǭski].
10. Piszemy znak miękki ['] na końcu wyrazu twardego wariantu miękkiej spółgłoski, aby oznaczyć, że ostatnia spółgłoska jest miękka  lub w wypadkach kolizji spół. miękka + spół. twarda, które oddajemy jako spół. miękka + ['] + spół. twarda, np. złość [zlost'], źdźbło [zd'blo].
11. Oddajemy przyimek "z" jako [ s ] w nardzędniku rzeczowników i czasownikach, np. z domem [s domem], zdobyć [sdobyt'].
12. Kombinację spół. twarda lub l + i, j + samogł. oddajemy jako spół. twarda lub l + ['] + samogł (chyba że zachodzi zasada 3.) - np. Daria [Dar'a], talia [tal'a] ale monarchia [monarchja].

Podsumowując, alfabet wyglądałby tak:
a, b, c, č, d, e, ĕ, é, ë, ę, ę̄, f, g, h, i, ï, j, k, l, m, n, o, ō, ǫ, ǭ, p, r, s, š, t, u, v, y, ÿ, z, ž, '.

Tytuł: Odp: Moja alternatywna ortografia polska
Wiadomość wysłana przez: ArturJD w Czerwiec 17, 2015, 14:24:56

Ej, czy my myśleliśmy o tym samym systemie? :o Bardzo podobne do mojego pod względem zmiękczonych.

Tytuł: Odp: Moja alternatywna ortografia polska
Wiadomość wysłana przez: Obcy w Czerwiec 17, 2015, 14:39:15

No w końcu zadaniem mojego pisma była ekonomiczność, stąd usunąłem to niepotrzebne i, a w spornych przypadkach używam dierezy.

Tytuł: Odp: Moja alternatywna ortografia polska
Wiadomość wysłana przez: ArturJD w Czerwiec 17, 2015, 15:00:26

Ja też używam dierezy... czyżbyśmy wpadli jednocześnie na ten sam pomysł?

Tytuł: Odp: Moja alternatywna ortografia polska
Wiadomość wysłana przez: Obcy w Czerwiec 17, 2015, 15:44:53

No tak mi było najwygodniej, aby uniknąć komplikacji. Do tego dzięki tej dierezie znak ë oddaje obecność jeru twardego :-D A chodziło mi o połączenie ekonomii z etymologią.

Tytuł: Odp: Moja alternatywna ortografia polska
Wiadomość wysłana przez: Thooomas431 w Czerwiec 17, 2015, 15:50:23

Cytat: Obcy lnieco będzie oparta na zapisie prasłowiańskim
[/quote

Dowiedziałem się, że prasłowiański miał zapis...I to w łacince;-;