Czas najwyższy to zrobić.
Jak zauważycie że coś jest bez sensu, jakieś nieścisłości czy nierealistyczne zmiany fonetyczne to piszcie, bo pierwszy raz takie cuda robię.
W ogóle coś czuję że trzeba będzie chyba wiele rzeczy, zarówno tu jak i we współczesnej formie języka
Klasyczny język staroajdyniriański
Tıabhar aydīnıerıané [tʲabʰar ajdi:nʲɛrʲane], we współczesnym ajdyniriańskim znany jako cabhar sefrāydīnirani [t͡sabʱaɾ sɛfɾa:jdɨɲiɾʲaɲi]
Oto szkic i zamysł języka staroajdyniriańskiego (a dokładniej jego klasycznej formy), przodka współczesnego ajdyniriańskiego. Jest on na Kyonie językiem martwym już od dobrych siedmiu stuleci, a przynajmniej teoretycznie, gdyż wciąż pozostaje świętym językiem religii ajdyniriańskiej (i nie tylko), a jego znajomość jest mile widziana pośród wykształconych obywateli Imperium.
Historia
Historia staroajdyniriańskiego dzieli się z grubsza na 3 okresy:
- staroajdyniriański archaiczny
- staroajdyniriański klasyczny
- staroajdyniriański Czasu Pustego Tronu
Archaiczny staroajdyniriański używany był od czasów osiedlenia się Ajniadanów nad Jeziorem Szmaragdowym aż do podboju i zjednoczenia wszystkich ajdyniriańskich królestw pod imperialnym berłem, czyli początku okresu Starego Państwa.
(Okres od 2000 do 1700 lat ziemskich temu)
Język staroajdyniriański klasyczny, który będę tu przedstawiał, używany był właśnie za czasów Starego Państwa, czyli pierwszego okresu świetności Imperium. Utworzono w nim wiele dzieł literackich, o tematyce zarówno świeckiej jak i religijnej, stał się również lingua franca na terenach opanowanych przez Ajdyniriańczyków.
(Okres od 1700 do 1000 lat temu)
Czas Pustego Tronu to trwający około 300 lat okres chaosu, jaki nastał wraz z upadkiem Starego Państwa. Imperium rozpadło się, władzę w Ajdynirze przejęła sekta fanatycznych kapłanów a tron Boskich Imperatorów przez 3 stulecia pozostawał pusty. W tym czasie z języka klasycznego wykształcił się staroajdyniriański ludowy. Kapłańskie elity używały wyłącznie skostniałych form języka klasycznego, co zaowocowało stanem dysglosji.
Ze staroajdyniriańskiego ludowego wykształcił się współczesny ajdyniriański.
(Okres od 1000 do 700 lat temu)
Fonologia
Samogłoski:
Krótkie: /a ã ɛ ɛ̃ e i ɔ u/ <a ą e ę é i o u>
Długie: /a: i: ɔ: u:/ <ā ī ō ū>
Dyftongi:
/aɛ ɛa ɛɔ ai/ <ae ea eo ai/
Spółgłoski:
/b bʱ/ <b bh>
/ʈ͡ʂ ʈ͡ʂʱ ʈ͡ʂʲ/ <ch chh chı>
/d dʱ/ <d dh>
/f/ <f> *1
/g gʱ gʲ/ <g gh gı>
/x χ xʷ/ <h ḥ hw> *2
/k kʱ kʲ/ <k kh kı>
/k'/ <ḱ>
/q qʷ/ <q qu>
/l/ <l>
/m mʲ/ <m mı>
/n nʲ/ <n nı>
/p pʱ pʲ/ <p ph pı>
/p'/ <ṕ>
/r rʱ rʲ/ <r rh rı>
/s sʱ sʲ/ <s sh sı>
/ʃ ʃʲ/ <ṣ ṣı>
/ɬ/ <ŝ> *3
/t tʱ tʲ/ <t th tı>
/t'/ <ť>
/v/ <v>
/w/ <w>
/z zʱ zʲ/ <z zh zı>
/ʐ ʐʲ/ <ẓ ẓı>
/dʒ dʒʱ dʒʲ/ <j jh jı>
/d͡ʑ d͡ʑʱ d͡ʑʲ/ <dj djh djı>
/ɣ/ <x>
*1 - w archaicznym staroajdyniriańskim występowało w tym miejscu [ɸ] lub [θ], które w klasycznej staroajdyniriańszczyźnie przeszły w [f]
*2 - w języku archaicznym występowało również [χʷ], które zlało się z [xʷ]
*3 - w języku archaicznym występowało również [ɬʷ], które zlało się z [ɬ]
Zmiany fonetyczne
Ze staroajdyniriańskiego do współczesnego ajdyniriańskiego:
_a: → _ax
e → ɛj
i: → ɨ~ɘ
ɔ: → ɤ
ɔ:Ca ɔ:Cɛ → ɔa ɔɛ
u:χ → ʉx
u:v u:ʃ u:ʐ → ʉv ʉʃ ʉʐ
u:rʱ u:sʱ u:zʱ u:dʒʱ → ʉr ʉs ʉz ʉdʒ
u:w → au
tʲ → t͡s
ʈ͡ʂʲ → t͡ɕ
ʃʲ → ɕ
ʐʲ → ʑ
dʒʱ → d͡z
ʈ͡ʂʱ kʱ pʱ sʱ tʱ zʱ → ʈ͡ʂ k p s t z
rʱ → [ʀ]~[ʁ]
rʱC→ r:
nCʱ lCʱ sCʱ → n: l: s:
nʲɛ ne → ɲi
Cʲai → Caja
gʲ kʲ mʲ nʲ pʲ rʲ sʲ zʲ dʒʲ d͡ʑʲ → gj kj mj nj pj rj sj zj dʒj d͡ʑj
qʷ → q
qʷ → kʷ
ɣ → gz → ks
Gramatyka
Gramatyka jest elementem który zmienił się chyba najmniej. Staroajdyniriański posiadał wołacza oraz tryb nieświadka, które zanikły w ajdyniriańskim. Archaiczny staroajdyniriański miał również o 2 czasy więcej - aoryst i czas zaprzeszły. Aoryst zanikł na początku okresu Starego Państwa, czas zaprzeszły natomiast podczas Czasu Pustego Tronu.
Staroajdyniriański powszechnie używał również skrócenia czasownika "być" w postaci końcówki doklejanej do rzeczownika lub przymiotnika, również w czasie innym niż teraźniejszy. Do chwili obecnej przetrwało to jedynie w Wysokiej Mowie.