Typowym przeczeniem w arabskim jest مش muš, więc zakładam, że byłoby to:W dialektach. W MSA stosuje się w tym przypadku - tj. przy zaprzeczeniu zdania imiennego w czasie nieprzeszłym - czasownik laysa, przyjmujący formy czasu przeszłego, przy czym należy pamiętać, że odmienia się on jak czasownik "pusty" (z drugą spółgłoską słabą, a więc: lastu, lasta, lasti, laysa, laysat etc.). Wymaga on orzecznika w akuzatywie - należy bowiem, jak mawiają arabiści, do sióstr kāny ;)
Lā, anā muš bayḍ-un axḍar-u wa marīḍ-un.
لا أنا بيضٌ أخضرٌ و مريضٌ
Sufiks 'jego' odmienia się razem z rzeczownikiemPowiedziałbym raczej, że w genetywie następuje asymilacja do samogłoski /i/: *ibn-i-hu > ibn-i-hi , podobnie w formach ibn-i-himā, ibn-i-him, ibn-i-hinna (gen. 'ich [dl] syna', 'ich [m] syna', 'ich [f] syna'). W akuzatywie asymilacja nie występuje, więc poprawną formą jest bayt-a-hu, a nie *bayt-a-h-a
anā fī bayt-ī ṣṣaḡir-i أَنَا فِي بَيْتِي ٱلْصَّغِرِ 'jestem w moim małym domu' (osobiście nie bardzo widzę tu jakąś różnicę stanu, więc skąd predykacja?)Różnicy stanu być nie musi, bo orzecznikiem jest wyrażenie przyimkowe. Ot, taki arabski odpowiednik 'there is...', 'il y a...' itp.
brat – aḫ-un – أَخٌPodstęp! Ten rzeczownik jest lekko nieregularny, więc jeśli ktoś zacznie go łączyć z zaimkami dzierżawczymi, zaczną się schody ;)
Podstęp! Ten rzeczownik jest lekko nieregularny, więc jeśli ktoś zacznie go łączyć z zaimkami dzierżawczymi, zaczną się schody ;)W tym języku chyba wszystko jest nieregularne...
Tak w ogóle, to bardzo dobry pomysł z tym przybliżaniem forumowiczom arabskiego. Sądzę, że można wyciągnąć z tego języka wiele conlangowych idei. Chętnie dołączyłbym się do inicjatywy, ale niestety z uwagi na braki czasu mogę co najwyżej służyć doraźną korektą ;)Dobra i korekta, też się przy okazji czegoś nauczę. Już widzę zresztą, że wiedzy po roku starczy mi na góra cztery lekcje (trzecia, inszallah, jeszcze tej nocy), więc gdyby ktoś inny chciał to później pociągnąć za mnie, to droga wolna.
EDIT: Nie mogłem się powstrzymać przed rzuceniem tutaj jednej z takich arabskich perełek - np. potężnej siły twórczej, jaką jest system pochodnych tematów czasownikowych. Istnieje np. pochodzący od rzeczownika عراق 'Irak' czasownik أعرق acraqa, czyli 'dotrzeć do Iraku', albo أعظم acZama 'dać kość' (np. psu) od عظم caZm 'kość'. Ciekawe są czasowniki-skrótowce, np. هلّل hallala 'mówić <Lā ilāha illa Allāh> (Nie ma boga prócz Allaha)'. No i wreszcie moja ulubiona "forma eduktywna", generalnie zmieniająca sytuację "X robi coś (wobec Y)" na "Y dąży do tego, żeby X zrobiło coś" (jest to coś innego, niż zwykły kauzatyw), np. غفر gafara 'wybaczać' > استغفر istagfara 'prosić o wybaczenie', عان cāna 'wspomagać' > استعان istacāna 'zwracać się o pomoc', خبّر xabbara 'informować' > استخبر istaxbara 'pytać', itp. To wszystko mogę nazwać ciekawym arabskim, bo gorąca bransoletka na nogę - tu zgodzę się z Hapana Mtu - rzeczywiście jest nudna :)Ta, to rzeczywiście brzmi całkiem ciekawie. Niestety na naszych zajęciach dominuje właśnie "gorąca bransoletka na nogę" i inne głębokie wyznania w rodzaju "jestem zadowolony z powodu nowego domu dwóch słynnych inżynierów z Syrii"...
Teraz niespodzianka – przymiotniki w takiej konstrukcji nie wchodzą w środek, tylko pokornie ustawiają się na szarym końcu, po wszystkich rzeczownikach.
W odgadnięciu, który przymiotnik łączy się z którym rzeczownikiem, mogą pomagać rodzaj i przypadek.
Właściwie to ciekawi mnie jeszcze jedna rzecz: jak się wymawia "at", gdy wchodzi za tym przypadek? Faktycznie jako "-atun", czy może robi się tam dyftong "-aun", albo jakaś elizja, czy może we wszystkim się mylę?
Mam także pewne podstawowe pytanie - jak się tworzy w arabskim liczbnę mnogą? Z przykładów jakie podawali mi użytkownicy tego języka (różne dialekty to niemniej były) zdołałem wywnioskować, iż jest to ból i agonia przez udrękę.
jak się tworzy w arabskim liczbnę mnogą?
I jeszcze jeden kwiatek: liczba mnoga liczby mnogiej, np.:
طَريقٌ ṭarīq-un '(sg) droga' > طُروقٌ ṭurūq-un '(pl) drogi '> طُروقاتٌ ṭurūq-āt-un '(pl.pl) drogi'
رَجُلٌ rajul-un '(sg) mężczyźni' > رِجالٌ rijāl-un '(pl) mężczyźni' > رِجالاتٌ rijāl-āt-un '(pl.pl) mężczyźni'
Tak sobie myślę, że za zgodą Hapana Mtu mógłbym jednak pociągnąć w przyszłości ten kurs, biorąc pod uwagę, że w przyszłym roku planuję podejść do egzaminu z arabskiego na poziomie nie-A. Może świadomość, że będę działał 'w czynie społecznym' zmusi mnie w końcu do systematyczności? :)Tak chyba będzie najlepiej. Moja czwarta lekcja miała obejmować tworzenie liczby podwójnej i mnogiej regularnej, ale jak widzę, zostało to już zrealizowane. Poza tym sam chętnie douczę się czegoś nawprzód przez wakacje, żeby potem nie być zaskakiwanym na zajęciach.
I jeszcze jeden kwiatek: liczba mnoga liczby mnogiej
ساحِلٌ sāħil-un > سَوَحِلُ sawāħil-u 'brzegi' (tak, stąd Sahel)
تَعريفٌ tacrīf-un > تَعرِفاتٌ tacrīf-āt-un 'określenia' (Poznajecie? Polski kiedyś to zapożyczył, zdaje się poprzez włoski)
Po pierwsze, mamy liczbę mnogą regularną, starszą i bardziej nobliwą, ale mocno ograniczoną w użyciu.
A mógłbyś spojrzeć na moje zdania?
to jest regularne, dla wszystkich rzeczowników? zazdroszczę, przydałoby się. :)
Jaka jest różnica semantyczna? "mnogo-mnogo ludziów", "grupy ludzi"?
Skąd wiadomo, że starszą? Myślałem że początki broken plural giną w mroku tych czasów, gdy powstawały semickie rdzenie trójspółgłoskowe i inne alternacje.
Co to rzeczowniki względne?
حل انت الشرامطٌ حارّة؟
Hal intu aš-šarāmiŧ-u ħārrat-un?
نعم نحن الشرامطٌ حرّةٌ
Nacam, naħnu aš-šarāmiŧ-u ħārrat-un.
لا نحن ليست الشرامطً حرّةً
Lā, naħnu laysat aš-šarāmiŧ-a ħārrat-an.
Zakładam z góry, iż jest to źle, ale starałem się (próbowałem jakoś sam rozszyfrować użycie "laysa" oraz odmianę przez przypadki, ale liczbę mnogę zrobiłem bodajże dobrze). xd
Podoba mi się ta faryngalizacja. :D
Chociaż nie rozumiem co robi tam yā...
Cytujما mā 'co?'Co w takim razie oznacza ماذا māđā (chyba dobrze to zapisałem)? To bardziej Quranowa forma - literacka?
1. al-bayt-u naẓīf-u hāðā 'ten czysty dom'
2. al-bayt-u hāðā naẓīf-un 'ten dom jest czysty' ?
3. hāðā bayt-un naẓīf-un 'to jest jakiś czysty dom'
4. hāðā (huwa) bayt-u naẓīf-u 'to jest konkretny czysty dom'
5. hāðā (huwa) bayt-u naẓīf-u hāðā 'to jest ten czysty dom' ?
6. Man huwa ṭabīb-u-ka? 'Kto jest twoim lekarzem?'
7. Ma huwa ism-u ṭabīb-i-ka? 'Jakie jest imię twojego lekarza?' ?
Mógłbyś opisać kiedy używa się al-? Zdaje się ono pojawiać i znikać zupełnie bez przyczyny.
rozbudziłeś we mnie tym arabskim chęci na ponowne konlanżenie
Tak swoją drogą to w "الله" są chyba trzy "l" - jedno z "al", a potem dwa z "llah", co zapisuje się szaddą. Od tej pory będę chyba pisał "Alllach".
b) Przyimek لِـ li- przed zaimkami zmienia się w لَـ la-, natomiast pisany przed rzeczownikami z przedimkiem al- powoduje usunięcie z niego alifa:Czy wypadnięcie tego pierwszego lām jest regularne?
لِـ li- > لَها la-hā, لَكِ la-ki 'dla niej', 'dla ciebieFEM'
المَدرَسَة al-madrasat:u > لِلمَدرَسَةِ li-l-madrasat:i 'do szkoły'
Ta druga zasada powoduje, że po arabsku zwrot "do Boga" pisane jest krócej niż sam "Bóg". Początek słowa Allāh to z pochodzenia przedimek określony: al-lāh. Co ważne, <l> zawsze zachowuje się jak litera słoneczna, asymilująca <l> rodzajnika, tzn. w pełnej notacji mamy zapis:
alif-lāmnieme-lāmšadda+skrócony alif-hā' الله
Tak samo jak w aš-šay' 'rzecz':
alif-lāmnieme-šīnšadda+a-yā'sukūn-hamza الشَّيْء
Przed dodaniem do Boga li-, wypada nam alif razem z pierwszym niemym lām, dostajemy zatem:
lāmi-lāmšadda+skrócony alif-hā', czyli li-llāh: لِله Fajnie, co nie? :)
Czy mógłbyś zrobić mały rozdział na temat samego pisma?Jasne, ale krucho u mnie ostatnio z czasem. Być może w niedzielę uda mi się coś napisać.
czy jest w ogóle jakiś sposób, by nie znając bardzo dobrze gramatyki tego języka mimo wszystko odczytać zdanie (w miarę) poprawnie?Niestety, nie ma takiego sposobu. I to nawet nie chodzi o gramatykę - ta nawet "ułatwia" odczytywanie, np. widząc (lub wnioskując z kontekstu) osnowę czasu przeszłego 3.pers.sg.masc, w ciemno można odczytać ją z infiksem a-a-a. Ryzykuje się wtedy oczywiście błąd, bo istnieją osnowy a-i-a i a-u-a w tej samej funkcji, ale pewnie osoba arabskojęzyczna zrozumiałaby, o co chodzi.
Cytuj- إِلّا illā 'oprócz'Czy przypadkiem coś ci się tutaj nie rozjechało? A może jednak cała moja wiedza z arabszczyzny nie uwzględniła jakichś sytuacji, w których ligatura lam-alif nie występuje?
Cytuj[...]Wybrnąć z niej udało się (jak podają arabscy historycy) znanemu gramatykowi z al-Baṣry o dźwięcznym imieniu Abu Cabd* ar-Rahmān al-Xalīl ibn Aħmad al-Farāhīdī w VIII w.Skąd to się wzięło? Czy wcześniej znajdował się tam cayn, który dzisiaj wypadł?
*(BTW., używam tu swojej transliteracji, przez co łatwo zauważyć, że na początku słynnego 'Abd-' z arabskich mian stoi cayn ع!).
Wiesz może skąd pochodzą ogólnie nazwy innych symboli taszkilu, takich jak właśnie fatha, damma li kasra?
a معقّب - mucaqqib 'prześladujący' lub mucaqqab 'prześladowany'
SG | DL | PL | |
1 Sufiks: | āna -(n)ī | naħnu -nā | naħnu -nā |
2.M Sufiks: | anta -ka | antumā -kumā | antum -kum |
2.F Sufiks: | anti -ki | antumā -kumā | antunna -kunna |
3.M Sufiks: | huwa -hu | humā -humā | hum -hum |
3.F Sufiks: | hiya -hā | humā -humā | hunna -hunna |
SG | DL | PL | |
1 | -tu ـتُ | -nā ـنا | -nā ـنا |
2.M | -ta ـتَ | -tumā ـتُما | -tum ـتُم |
2.F | -ti ـتِ | -tumā ـتُما | -tunna ـتُنَّ |
3.M | -a ـَ | -ā ـا | -ū ـوا |
3.F | -at ـَت | -atā ـَتا | -na ـنَ |
I tak na przykład czasownik 'być odważnym' zapamiętujemy jako šajuca i stąd wiemy, że w czasie teraźniejszym brzmi yašjucu. Z kolei 'zamykać' wkuwamy od razu jako yaftaħu, słusznie domyślnie zakładając, że forma przeszła to fataħa. Logiczne? Wg mnie tak, choć pewnie znowu nie udało mi się sensownie wysłowić, ech...Jak dla mnie sensowne - za każdym razem oszczędzamy sobie nauki, zapamiętując tų formę, która jest nie do przewidzenia.
Widziałem, przeczytałem i już wyłapałem kilka literówek. :-) (rzeczowników zamiast czasowników, FVCL zamiast FCVL, FaCuLa zamiast FaCaLa).