Narzecze wysokopolskie

[spitygniew]

Ale weźcie do tych nazw planet przynajmniej jakichś rzeczywistych słowiańskich bogów...

[Kazimierz]

Ale po co w ogóle nazywać planety od bogów? Niepotrzebne kalkowanie, a poza tym:

Swoją drogą Słowianie bóstwa wiązali bardziej z gwiazdozbiorami niż planetami, stąd trzech planet nie potrafię nazwać.

[Ainigmos]

Moje:
salaryman - uposażnik (od uposażenie "pensja")
pensja - uposag (wzorem posag)

[Siemoród]

Głogolica, głogolicki, głogolnicy zamiast głagolicy, głagolickiego i głagolaszy. Morfem głogoł- zaświadczony na ziemiach polskich w toponimji, przynajmniej według Brü, np. Głogolice, Głogoły.

EDIT: Przy okazji jeszcze kolejna cegiełka do słownictwa językoznawczego:
supinum - dążnik (dawniej: sposób dążnościowy, co w nieprosty sposób kalkowało łac. supino - wyginać, giąć się do góry)

[JasiekChrusty]

Moje:
kraśmo – ładne pismo, kaligrafia (krasa + -mo jak w bielmo, pismo, widmo)
naznawać – próbować; naznać – spróbować; naznanie – próba (np. naznanie sił); naznań i zdr. naznanka – próbka (np. naznanki zapachów); naznawka – probówka; naznawczy – próbny (np. lot naznawczy); naznawczo – próbnie
obmiar – model (np. obmiar samolotu); obmiarowanie – modelowanie
przestępnica – paszport (inne rozważane przestępnik, przekrocznica, przekrocznik)
tryszcz – ejakulat
wsuwka – kieszeń
zaciszczka a. zaciszczek – kapsel (np. rogożyca z zaciszczkami tj. tablica z kapslami)

[Siemoród]

Czemu nie krasmo, tak jak pismo?

Przestępnica? Może pątnica albo pąciówka? (od pąci czyli drogi, w staropolskim *pǫtь przeszło do rodzaju żeńskiego)

Podoba mi się tryszcz! Rozumiem że tak jak pryskać - pryszcz?

Wsuwka to niepotrzebne słowotwórstwo, bo po pierwsze to słowo jest zajęte, po drugie kieszeń jest wysokopolska, według Brü to nie jest związane z kiesą, ale kiszką.

[JasiekChrusty]

Czemu nie krasmo, tak jak pismo?
Przestępnica? Może pątnica albo pąciówka? (od pąci czyli drogi, w staropolskim *pǫtь przeszło do rodzaju żeńskiego)
Podoba mi się tryszcz! Rozumiem że tak jak pryskać - pryszcz?
Wsuwka to niepotrzebne słowotwórstwo, bo po pierwsze to słowo jest zajęte, po drugie kieszeń jest wysokopolska, według Brü to nie jest związane z kiesą, ale kiszką.

1. Źle opisałem sposób utworzenia. Myślałem o krasić + -mo (bo przecież pismo jest od pisać, a nie od jakiegoś pisa), a wówczas, jak mi się zdaje, powinno być ś. Czy jednak nie?
2. Pątnica nie jest zła. Jest dobra, bo przywracanie dawnych słów i namnażanie od nich nowych jest bardzo dobrym podejściem. Tyle że to prze- wydaje mi się w oddaniu znaczenia paszport zasadne.
3. A nie pamiętam. Coś z tym, ale jakoś inaczej do tego dochodziłem.
4. Współcześni źródłowcy jednak upatrują w kieszeni zapożyczenia poprzez białoruski z litewskiego. Zakładam, że nauka się rozwija, że wiemy więcej niże przed 100 laty, że jesteśmy bliżsi prawdy itp. A tak poza tym, możemy mieć przecież i po kilka nazw na jedną rzecz, co nie?

[Siemoród]

1. Biorąc pod uwagę, że w polszczyźnie mamy obocznie -śny i -sny (np. kwas - kwaśny, ale mięso - mięsny), wydaje mi się, że wcale nie miękkość tutaj decydowała a coś bardziej arbitralnego. Mimo wszystko nie kojarzę żadnego rzeczownika na -śmo, jedynie pismo, pasmo.

4. A faktycznie, Brü tutaj pierdzieli głupoty trochę, Smoczyński twierdzi, że wcześniej to słowo brzmiało kiszenia, co już ewidentnie wzkazuje na lit. kišenė, więc jednak odwołuję swoje słowa i kieszeń nie nadaje się do wysokopolskiego. Mimo wszystko lepiej nie tworzyć niepotrzebnie słów wieloznacznych. Pomyślę jeszcze, czym zastąpić kieszeń.

[Ainigmos]

Wsuwka to niepotrzebne słowotwórstwo, bo po pierwsze to słowo jest zajęte, po drugie kieszeń jest wysokopolska, według Brü to nie jest związane z kiesą, ale kiszką.

Tworząc nowe rodzimosłowia, trzeba pamiętać o tym, żeby nie popaść w turbopuryzm, który bezwiednie dobiera się do… wyrazów odnośnie życia codziennego odziedziczonych z prasłowiańskiego tylko dlatego, że brzmią - nie wiedzieć czemu - „obco” czyli „mało słowiańsko” jako rzekome zapożyczenia niesłowiańskie!, skoro są kognatami wyrazów z pokrewnych języków w obrębie aryjskiej rodziny językowej (polski nos względem niemieckiego Nase, począwszy od aryjskiego *nas-), co może wywołać złudzenie obcości mimo, że wyrazy te etymologicznie okazują się wysokopolskimi czyli swojskimi.

[Ainigmos]

Mój:
katechon - tamowaciel

[Kazimierz]

Niestety tama jest niemiecka.

[Ainigmos]

Mój:
katechon - tamowaciel

Niestety tama jest niemiecka.

No to w takim razie powstrzymaciel.

[Siemoród]

ół - alkohol (nie wiem czy to słowo było poświadczone kiedykolwiek, ale jest wręcz praaryjskie, lit. alus, scs. олъ)
ołowina - napój alkoholowy (por. strus., оловина, cs. ѻловина - dowolny napój alkoholowy za wyjątkiem wina)
ołownik - alkoholik

Jeszcze w cs. jest ѻлȣй (олуй) - piwo, co mogłoby się przydać (oczywiście nie na miejsce piwa), ale nie wiem czy to nie jakaś dziwna rodzima formacja.

[Ainigmos]

Mój:
subwersja - przekornia (na przekór zapatrywaniom danego społeczeństwa na role społeczne)

[Siemoród]

kometa - kosmata (odmieniana przymiotnikowo, jak prosta, przekątna)
Dobre słowo z trzech powodów: odbitka, znaczeniowo podobne do pierwoty 'długowłosa', wyrzutnia od staropolskiego wyrażenia kosmata gwiazda.

astronom - gwiazdozorca (wzkrzeszony dawnosłów)
astronomia - gwiazdozórstwo