Narzecze wysokopolskie

[Dynozaur]

Paryż - Łuczyca

Odbitka dźwiękosłowna łacińskiej Lutecji, oparta na prasłowiańskiem "łucz" (= promień, snop światła), bo przecież Paryż zwą "Miastem Świateł". Nie kojarzyć z łukiem (Trjumfalnym), bo ten po wysokopolsku zwie się łękiem.

[varpho :Ɔ(X)И4M:]

hm... gdzie moje wyznania?

dobra, znalazłem

rozumiem, że dyskusja zeszła na boczny tor [krzyże z półksiężycami], ale sama lista wysokopolskich nazw Kościołów i innych związków wyznaniowych chyba była na temat...

[Feles]

Była.

Mścisław, podejdź no do płota...

[Dynozaur]

Chrzest - krzest (dop. krztu)
Chrystus - Krzest (dop. Krzta)
Chrześcijanin - Krzcianin

[Silmethúlë]

Jakieś argumenty za tymi krzestnymi słowami?

[Dynozaur]

No, krzest istniał w mowie polskiej do całkiem niedawna (ch- w tym wyrazie jest umiejęckie). Istniał w prasłowiańskim (*krьstъ) i jest najwcześniejszym przedźwięczeniem nazwy Christus (a więc musiał istnieć też istnieć Krzest - Krzta it.d.).

Krzcianin to już zwykłe słowiańskie słowotwórstwo - Krzest (krzt-) + -'anin (niby PS *krьstěninъ, takie słowo już raczej nie istniało, to nowotwór).

[Silmethúlë]

No dobra, w scs-ie pisali przez k, faktycznie. Na chrześcijanina google podaje krьstьjaninъ.

Ale to zapożyczenia, chyba względnie późne (późniejsze niż chleb czy ryba). Ja bym to zmienił, choć pomysłu w tej chwili nie mam.

[Dynozaur]

No dobra, w scs-ie pisali przez k, faktycznie. Na chrześcijanina google podaje krьstьjaninъ.

Z takiej postaci i tak wyszedłby u nas "Krzcianin" (ew. Krześcianin, nie wiem do końca, jak to było z tymi jerami przed "j"). To -ija- nienasze.

Ale to zapożyczenia, chyba względnie późne (późniejsze niż chleb czy ryba). Ja bym to zmienił, choć pomysłu w tej chwili nie mam.

Wiesz, Łużyczanie używają słowiańskiego słowa na krzest - dupienie.  ;-)

Cóż, wiadomo że Słowianie byli wybitnym ciemnogrodem, nawet jak na pogan, ale Chrystus chyba im się o uszy obił, więc mojem zdaniem jak najbardziej można datować tego "Krzta" na okres prasłowiański.

I chyba wciąż nie doszliśmy, co zrobić z tymi młodszymi zapożyczeniami typu barwa, izba, waga, chwila it.p.

[Towarzysz Mauzer]

Cóż, wiadomo że Słowianie byli wybitnym ciemnogrodem, nawet jak na pogan, ale Chrystus chyba im się o uszy obił, więc mojem zdaniem jak najbardziej można datować tego "Krzta" na okres prasłowiański.

Oczywiście, że można. Od początku obecności Słowian w Europie Środkowej działali wśród nich misjonarze celtyccy i bawarscy i elementy idej chrześcijańskich pośród nich przepływały długo przed Cyrylem i Metodym, nieraz wchodząc w zaskakujące połączenia z rodzimą wiarą.

[Ainigmos]

Z polskawego na polski tłumacząc:


konstytucyjny - ustanowienny (w filozofii) \ ustawicowy (w politologii)
konstytuować – ustanawiać
 
 
struktura – ustrój
konstruować – spółstrajać
 
 
aksjomatyzacja - upewnikowanie
 
 
określony symbol – inobraz (wzorem „ino+chód” wskrzeszając staropolski przedrostek „ino” od „jedno”)
 
 
dokument - świad (zgrubienie dla świad+ka od su-westi, czyli dobrze powiadomić, a jeśli nie, to:)
falsyfikat – łżok ;-D
dokumentowanie - poświadczanie
 
 
propozycjonalny - sądzeniowy
 
 
pokrewieństwo sferyczne - spółrodność \ spółpólność
odrębność -|- - innorodność \ innopólność
pomieszanie sfer - rozdziedzinowanie \ poplątanie
sfera przedmiotowa - przedmiotowie (dla rzeczowników zbiorowych wzorem "list+owie")
genidentyczny - tożsamorodny
 
 
Lub coś mniej umnickiego, a więcej "życiowego":
 
 
telewizor - widnisko, skoro widowisko, gdyż nie ma co małpować tele+wizora dalekowidzem (od przekupkowego "imaginarium")
ekran - dozrocze (wzorem prze+zrocza)
mikrofon – mówidło
aparat fotograficzny – zdjęciadło
 
 
rower - kołeń
taksówka - dowózek
 
 
aktor - grajca
reżyser - graczyciel
 
 
korepetycje - douka \ wyuka dla wiedzoodpornych   (za Czechami)
 
 

Proponuję rozróżnienie:
Spadkobierca i spuściznobierca.

I także długobierca ;-D

[Silmethúlë]

Tak btw, co się stało z Ciupakowem słownikiem na wiki?

[Vilène]

Tak btw, co się stało z Ciupakowem słownikiem na wiki?

Jiridiz:

http://jezykotw.webd.pl/wiki/Użytkownik:Vilén/Czystopolski

[Noqa]

W tych poprawkach boli, że wszystkie nazwy narzędzi, czynności kończą się na -nik, -wiacz.
Przez to brzmią bardzo ubogo. Końcówki w zapożyczeniach są jednak bardziej urozmaicone.

I ogólnie baza morfologiczna jest tu bardzo uboga. Myślę, że warto byłoby poddawać je bardziej ekstremalnym przeróbkom tworząc jakieś nowe pochodne rdzenie, zamiast je do bólu wiernie kopiować.
Albo symulować procesy, np.
dalekorozmównik -> dalmównik -> dalmak
(w dalmik to chyba byłaby niezbyt polska końcówka - swoją drogą ma ktoś jakąś listę wysokopolskich końcówek?)

[Silmethúlë]

Albo symulować procesy, np.
dalekorozmównik -> dalmównik -> dalmak
(w dalmik to chyba byłaby niezbyt polska końcówka - swoją drogą ma ktoś jakąś listę wysokopolskich końcówek?)

Jakie procesy? Jakieś przykłady na coś takiego w polszczyźnie (tej starszej, na której opierać ma się wysokopolski)?

[Dynozaur]

W tych poprawkach boli, że wszystkie nazwy narzędzi, czynności kończą się na -nik, -wiacz.
Przez to brzmią bardzo ubogo. Końcówki w zapożyczeniach są jednak bardziej urozmaicone.

Nie jesteśmy Niemcami, żeby tak bezkarnie kombinować słowa jak leci. Nasze słowotwórstwo jest trochę ograniczone, ale my próbujemy wycisnąć z niego, ile się da.

I ogólnie baza morfologiczna jest tu bardzo uboga. Myślę, że warto byłoby poddawać je bardziej ekstremalnym przeróbkom tworząc jakieś nowe pochodne rdzenie, zamiast je do bólu wiernie kopiować.
Albo symulować procesy, np.
dalekorozmównik -> dalmównik -> dalmak

Zalatuje nowomową.