Narzecze wysokopolskie

[Dynozaur]

Nad latopisem właśnie myślałem. Ale lepiej pasuje jako wysokopolski odpowiednik "kroniki".

[Towarzysz Mauzer]

Właśnie uświadomiłem sobie, że wysokopolski słoworód `etymologia` jest całkiem niepotrzebny, bo mamy od dawna źródłosłów. Pewnie, że Słownik źródłosłowny brzmi średnio, ale czemu nie. Źródłosłownik?

[Pingǐno]

Źródłoksięg?

[varpho :Ɔ(X)И4M:]

źródłosłownik lepsze.

[Towarzysz Mauzer]

A `gramatyka`? Przystosowanie czeskiej mluvnice odpada, bo mównica to mównica, ale słownica, wzorowana na chorwacczyźnie, zdaje się zupełnie niezła. `Leksykologia`, co może w takim wypadku zastanawiać` stanie się słowoznawstwem.

Wszelka `morfologia`, idąc za niemieckim terminem Formenlehre, stać się może postaciownią (o ile nie jest to zbyt niezgrabne), `fonetyka` zaś to - utrwalona zresztą w tradycji głoskownia (przez podobieństwo do Lautlehre.

Nazewnictwo polskie jest obecnie dosyć staroświeckie. Mamy bowiem wprawdzie głoskę i głoskownie, brak jednak określenia na `fonem`, bo nazwa głoska stosowana nie jest zadowalająca. Islandzki radzi sobie tu tak, że używa dla głoski terminu hljóð (też stn. `dźwięk`), dla `fonemu` zaś hljóð-an (też stn. `dźwięczenie, brzemienie`), zatem dodaje przyrostek dla nominis essendi. Zupełne naśladownictwo nie jest możliwe, ale przedkładam dla `fonemu` podobnie oderwaną nazwę głosie.

[Todsmer]

A `gramatyka`? Przystosowanie czeskiej mluvnice odpada, bo mównica to mównica, ale słownica, wzorowana na chorwacczyźnie, zdaje się zupełnie niezła.

A może mowowiedza albo coś podobnego? Wikisłownik podaje, że w holenderskim jest spraakkunst. Podoba mi się to złożenie

Wszelka `morfologia`, idąc za niemieckim terminem Formenlehre, stać się może postaciownią (o ile nie jest to zbyt niezgrabne),

Może kształtnia?

Zupełne naśladownictwo nie jest możliwe, ale przedkładam dla `fonemu` podobnie oderwaną nazwę głosie.

Analogia do włos - włosie?

[Ghoster]

[...........]

[Towarzysz Mauzer]

Ale «wymowa» to odpowiednik niem. Aussprache i ang. pronunciation. W nauce idzie jednak o dokładność wysłowienia.

A może mowowiedza albo coś podobnego? Wikisłownik podaje, że w holenderskim jest spraakkunst. Podoba mi się to złożenie

Niby słownica może się mylić ze słowoznawstwem `leksykologią`, ale z drugiej strony ma motywację w słowiańszczyźnie. Co teraz?

Może kształtnia?

Tyle że kształt sam nie jest wysokopolski, a słowa «postać» zdarza się używać na co dzień w znaczeniu `forma`.

Analogia do włos - włosie?

Nie pomyślałem o tym, ale w zasadzie to tak!

[Towarzysz Mauzer]

Jakiś czas temu pomyślałem, że wartałoby odtworzyć wysokopolskie nazwy niektórych (głównie południowych, bo te zwykle były zapośredniczane) krajów słowiańskich. Idzie o uprawidłowienie ich rozwoju, względnie sprowadzenie do starosłowiańskiej podstawy i wyprowadzenie postaci wysokopolskiej.

Bółgarska Bułgaria (z: *blgarьskaja; obecna nazwa jest zapośredniczona, może przez łacinę?)
Charwacka Chorwacja (z: *xrvatьskaja; /o/ w polskiej nazwie jest z kajkawskiego rozwoju «r» zgłoskotwórczego)
Sierbska Serbia (z: *sŕbьskaja; uprawidłowienie rozwoju «ŕ» zgłoskotwórczego)
Bosna Bośnia (z: *bosъna; nazwa od rzeki, która za Rzymian nazywała się Basana - dopuszczalne w wysokopolszczyźnie, bo nazwa musiała istnieć w czasach wspólnoty słowiańskiej)
Zachełmie Hercegowina (z: *zaxlmьje; Zahumlje to wcześniejsza nazwa tej krainy, niepochodząca od niemieckiego tytułu książęcego Szczepana Kosaczy; zbadam jeszcze czakawskie Murlâki `Hercegowińcy`)
Ochrzydzka Macedonia (z: *oxъridьskaja; miałem tu zgryz - w tym regionie słowiańskie nazwy często kontynuowały bizantyjskie i nie wiem, czy jest sens - i jak to robić - zmieniać nazwy Macedonii na coś innego niż ewentualnie Macedońską)
Czarnogóra Czarnogóra!
Wojewodzina Wojwodina (uprawidłowienie rozwoju)
Chorążyna Sandżak
Sławońska Slawonia  (uprawidłowienie rozwoju)
Delmocka Dalmacja (z: *dъlьmotьskaja, odtworzonego na podstawie czakawskich Dalmocija, Delmoacija, Delmatÿni `Dalmatyńcy`)
Słowieńska Słowenia (z: *slověnьskaja; jednakże w Tatrach jest Słowacczyzna)

[Dynozaur]

Charwaci istnieli w dawnej polszczyźnie, Brü znał "Słowieńców" (i tak i tak nowotwór, zastanawiam się czy nie przystojniej Słowenję "Krainą" zwać [chociaż Krain jest od zatrzęsienia]).

W Serbach była miękka płynna, więc chyba raczej byłby to Sierb (jak pasierb).

Co do Macedonji - Ochryda to nazwa niesłowiańska. Plemię tamtejsze nazywało się Brsjakami (trudno odtworzyć pierwotną postać), tę nazwę wzkrzeszono nawet w dziewiętnastym wieku (1880-1881 - Powstanie Brsjaków)! Tak mógłby się nazywać dziś ten naród, gdyby trochę nad tym pomyślano, a nie użyto niezbyt właściwej nazwy "Macedonja" (która budzi od groma wątpliwości).

[Towarzysz Mauzer]

Charwaci istnieli w dawnej polszczyźnie, Brü znał "Słowieńców" (i tak i tak nowotwór, zastanawiam się czy nie przystojniej Słowenję "Krainą" zwać [chociaż Krain jest od zatrzęsienia]).

Mam pewne wątpliwości wobec Krainy; czy nie kojarzy się bardziej z krainą (Krainą) w Chorwacji?

W Serbach była miękka płynna, więc chyba raczej byłby to Sierb (jak pasierb).

Poprawiłem!

Co do Macedonji - Ochryda to nazwa niesłowiańska. Plemię tamtejsze nazywało się Brsjakami (trudno odtworzyć pierwotną postać), tę nazwę wzkrzeszono nawet w dziewiętnastym wieku (1880-1881 - Powstanie Brsjaków)!

To prawda, ale można przyjmować, że nazwa została przyswojona w dobie wspólnoty słowiańskiej. Co do Brsjaków - jeżeli wierzyć temu artykułowi z 1931, raczej kiepskiemu, więc możliwie podającemu źródłosłów ludowy - nazwę można próbować odtwarzać jako *brьstědъci (Brześciacy?!).

[Dynozaur]

Mam pewne wątpliwości wobec Krainy; czy nie kojarzy się bardziej z krainą (Krainą) w Chorwacji?

Może i tak. Choć, co ciekawe, język słowieński w jego początkach nazywano "kraińskim"!

Można by tę Krainę "upaństwowić" na Kraińskę/Krajeńskę. Ale to tylko taka moja mżonka, może i lepiej obstać przy Słowieńsce, coby bytów nie mnożyć.

To prawda, ale można przyjmować, że nazwa została przyswojona w dobie wspólnoty słowiańskiej. Co do Brsjaków - jeżeli wierzyć temu artykułowi z 1931, raczej kiepskiemu, więc możliwie podającemu źródłosłów ludowy - nazwę można próbować odtwarzać jako *brьstědъci (Brześciacy?!).

Brześciacy brzmią zgrabnie, jednak pewnie są niepoprawni. Przydałby się jakiś naukowy wywód dot. tej nazwy.

Dopisek: Nie Słowacka, tylko Słowacczyzna. Tak dawniej mówiono.

[spitygniew]

Co do Macedonji - Ochryda to nazwa niesłowiańska. Plemię tamtejsze nazywało się Brsjakami (trudno odtworzyć pierwotną postać), tę nazwę wzkrzeszono nawet w dziewiętnastym wieku (1880-1881 - Powstanie Brsjaków)! Tak mógłby się nazywać dziś ten naród, gdyby trochę nad tym pomyślano, a nie użyto niezbyt właściwej nazwy "Macedonja" (która budzi od groma wątpliwości).

Może Wardarska? Tak nazywa się częśc regionu Macedonii leżąca na terytorium FYROM-u. Nazwa rzeki Wardar co prawda jest grecka, ale Ochrda czy Bośnia też nie są słowiańskiego pochodzenia.

[Caulthaeigh]

A może zrobić Skopijska lub pozwolić sobie na drobny wyjątek i nazwać ją po prostu Makedonią lub Wardarską.

[Feles]

A co z liczebnikami? Czy inne (obok jedzin) też są uzasadowione?