Akcent wyrazowy i zdaniowy

[martyna_fil]

Bardzo proszę o pomoc w odpowiedzeniu na kilka pyta dotyczących akcentu w języku polskim. Słowem wstępu pytania te zadał mi wykładowca przedmiotu Fonologia, jednakże studiuję anglistykę a pytania mają na celu doszukanie się różnic w akcencie języka polskiego i angielskiego. Sama sobie nie poradzę. Liczę ogromnie na Waszą pomoc.

1.Does Polish have stress-neutral and stress-determining affixes ( Czy w języku polskim są przedrostki i przyrostki które dodane do wyrazu zmieniają jego pierwotny akcent?)

2. Can Polish words (e.g. nouns and verbs) be differentiated by means of stress only? (Czy słowa jak np rzeczowniki i czasowniki mogą być rozróżnione za pomocą akcentu)

3. Are there words in Polish which can be stressed in two different ways? (Czy w języku polskim występują słowa które mogą być akcentowane na 2 różne sposoby?

Z góry dziękuję za jakiekolwiek podpowiedzi.

[Siemoród]

2. Tak, np. nie-żýd i niéżyt
3. Tak, nawet czasami zmienia to znaczenie.
fízyka - 1. dziedzina nauki
fizýka - 1. dziedzina nauki, 2. dopełniacz od "fizyk"
Generalnie z wieloma -ikami i -ykami tak można robić, a przynajmniej tak rozróżnia to mój idjolekt.

[martyna_fil]

Co do 2 to nie doprecyzowałam chodzi tu bardziej o parę rzeczownik i czasownik,co się tak samo pisze np. rewrite po angielsku w zależności na którą sylabę damy akcent otrzymamy rzeczownik lub czasownik a Pana przykład to dwa rzeczowniki

[Siemoród]

Polski to język fleksyjny i nie trzeba się w nim bawić w ruchomy akcent ani inne wodotryski, aby odróżnić rzeczownik od czasownika. Zresztą trudno mi podać takie przykłady poza może piec i żyć/rzyć (no ale tu na piśmie się różnią) i tłumacz. Po polsku mamy w 95% (poza -ykami, złączeniami, -li/ły-ście/śmy, skrótami, trybem przypuszczającym, nauką i żywcem cytowanymi z innych języków wyrazami) przypadków akcent paroksytoniczny i Polak się ni chwili nie zastanawia, jak akcentować dane słowo.

[Todsmer]

Dodam tyle, że to studia (zwłaszcza niesłowiańskie!), i takie pojedyncze przypadki jakie Siemioród podał będą raczej zbyte "no dobra, ale na ogół".

A te pytania nie wyglądają, jakby trzeba było sięgać do jakiejś wiedzy tajemnej zaklętej w książkach, którą trzeba zacytować, tylko wystarczy się odnieść do własnego doświadczenia. Zresztą, nie chodzi tu o polszczyznę, ale o angielszczyznę - celem pytań jest pokazanie, jakie zjawiska zupełnie nieznane w polskiej fonologii mogą wystąpić w angielskiej.

[martyna_fil]

Znam mojego wykładowcę -lubi detale i szczegóły, nie zawracałabym sobie i innym gitary, gdyby mnie to nie nurtowało, a odpowiedzi takie jak Pana nic nie wnoszą i nie pomogą jeśli umie Pan odpowiedzieć na nie to proszę. Nie zależy mi by ktoś je komentował. Chodzi mi tylko o uzyskanie odpowiedzi na pytania które zadałam i tyle.

[Todsmer]

Todsmer, nie pan

Co do punktu pierwszego, klityki typu -em, -eś (słowiańskie perfectum, a chyba także, ale rzadziej, -by) nie zmieniają akcentu wyrazu, przynajmniej u dużej części/większości użytkowników.

Problem w tym, że granica między partykułą a końcówką jest czasem dość płynna, a brak zmiany akcentuacji jest raczej dowodem przeciwko "hipotezie końcówkowej".

W każdym razie, w polskim akcent jest stały, paroksytoniczny, i wobec tego ciężko, żeby spełniał jakąkolwiek rolę w rozróżnianiu wyrazów, na przykład w parach minimalnych. Nawet niektóre zapożyczenia, które preskryptywicznie akcentowane są na 3 sylabę od końca, w języku potocznym mają wyrównany akcent do paroksytonicznego.

(...) Nie zależy mi by ktoś je komentował. (...)

To jest forum, każde takie pytanie może wywołać dyskusję, która niekoniecznie skończy się odpowiedzią na zadane pytanie To raczej dobrze, że pytanie wywołuje dyskusję, a nie tylko odpowiedzi.