Język loryjski

[Draco332]

Alfabet:
a, ä, b, c, d, dd, e, ff, g, gh, h, i, k, l, m, n, ng, o, p, ph, r, rh, s, ss, t, th, u, f, w, y, z
Wymowa:
a - zwykłe "a",
ä - wymawiane jak niemieckie długie "e" (jak w słowie leben)
b - b
c - k
ch - x
d - d
dd - ð
t - t
th - θ,
e - e
ff - f
g - g
gh - ɣ
h - h
i - i
k - k
l - l
m - m
n - n
ng - ŋ
o - o
p - p
ph - f
r - r
rh - bezdźwięczne "r"
s - s
ss - ʃ
t - t
th - θ
u - u z przegłosem (jak niemieckie u-umlaut)
f - v
w - u
y - j
z - z

Zasady wymowy:
-jeżeli po "ä" znajduje się spółgłoska dźwięczna zmienia ona formę na bezdźwięczną,
-"b" po "w" i "i" zmienia się w wymowie na "p" (oprócz imion obco pochodzących),
-"s" między samogłoskami zmienia się w wymowie na "z",
-"y" między spółgłoskami i po "w" zmienia się w wymowie na szwę (ə),
-"z" po samogłosce zmienia się w wymowie na "s"

Dyftongi:
ae - aj
au - aj
aw - əw
ay - ej
ea - i
eu - ev
oe - oj
oi - u
ou - ł
uu - ju

[Borlach]

Wspominałem chyba już kiedyś, że walijski (i celtyckie ogólnie) ma specjalne miejsce w moim sercu. Jak na razie ciężko mi się konkretniej rozpisać, ale czekam na więcej. A sam fakt, że język jest celto-podobny wystarczył żeby mnie zaintrygować. Dobra robota

[Toivo]

Rozumiem, że to pierwszy post, ale dobrze by było napisać kilka słów o języku: skąd pomysł na niego (conworld? historia alternatywna? sztuka dla sztuki?), jakie są jego główne założenia itp. Sam alfabet raczej nie jest interesujący, tym bardziej jeśli nie wiemy, na co zwrócić uwagę. Podobnie zasady wymowy są puste bez przykładowych słów - i tak nie można sobie wyobrazić, jak ten język wygląda i brzmi.

Inwentarz fonemów radziłbym podać w "porządnym" formacie, czyli głoski pogrupowane pod względem miejsca i sposobu artykulacji. Jeśli nie wiesz, co mam na myśli, zajrzyj do dobrze rozwiniętych artykułów na naszej wiki albo do artykułów o fonologii na angielskiej Wikipedii, np. "Polish phonology". W kolejności alfabetycznej ciężko się to czyta.

Tak poza tym to gratuluję prezentacji pierwszego języka - nie zrażaj się krytyką, każdy kiedyś zaczynał

[Draco332]

Dziękuję za uznanie mego języka. Zedytuję posta tak aby zawierał więcej informacji i oczywiście będę rozwijał temat. Ten alfabet wstawiłem tak na początek, całość się rozwinie. Sam alfabet zostanie przeze mnie przejrzany kilka razy i poprawiony. Skorzystam z porad i pouczę się jeszcze gramatyki walijskiej.  :-)

[Toyatl]

To twoje „gardłowe gh" to, jak się domyślam, dźwięczna faryngalna [ʕ], a „zwykłe h" to bezdźwięczna krtaniowa [h], tak?

[Draco332]

Cóż, bardziej miałem na myśli szczelinową gardłową bezdźwięczną [ħ], choć "gh" może naprawdę wyglądać jak naśladownictwo [ʕ].

[Draco332]

Właśnie, mam problem, nie wiem czy wsadzić ten temat do "a posteriori" czy do "a priori" gdyż sam język będzie miał słownictwo oparte tylko w jakiejś 1/99 na języku walijskim, a same tylko zaimki, troszeczkę gramatyki oraz niektóre słowa będą na nim bazować. Poradzi mi ktoś co zrobić? (nie będzie to za bardzo wyglądać jak język walijski, tylko w niektórych przypadkach gramatyki oraz w wymowie) 

[Borlach]

Ekspertem nie jestem, ale ja bym to wrzucił do a priori. Masz trochę jak ja z moim ajdyniriańskim - silna inspiracja danym językiem ale koniec końców konlang wygląda zupełnie inaczej.

[Draco332]

Dziś zamieszczę trochę słownictwa  :-)

Osoby
L. poj
1. Im  'm*
2. Thir  'ir
3.Daw, ddaw, en  'dw/'n
L. mn
1.Lim  'im
2.Thire  're
3.Dawn, es  'awn/'s

Zaimki dzierżawcze
L. poj
1. Imas  'as
2. Thiras  'ras
3. Dawfas er  'fas/'r
L. mn
1. Limas  'las
2. Thires  'rás
3. Dawnas, ur  'nas/'r

Liczby
0 - 9
0 - swr
1 - wn
2 - ddaw
3 - thri
4 - kfarten
5 - ffifr
6 - lau
7 - sefyn
8 - warn
9 - nau
Tworzenie dziesiątek
Aby stworzyć dziesiątkę trzeba dodać przyrostek "-au" (liczba dziesięć ma własną nazwę i nie tworzy się jej za pomocą tego przyrostka):
10 - tan
20 - ddawtan*
30 - thriau
40 - kfartenau
50 - ffifrau
60 - lautan*
70 - sefynau
80 - warnau
90 - nautan*
(*wyjątkiem są liczby zakończone już dyftongiem "au" lub głoską "w" gdzie dodaje się końcówkę "tan")

Aby wypowiedzieć dziesiątkę połączoną z jednostką należy najpierw podać jednostkę a potem dziesiątkę:
12 - ddaw wnau
22 - ddaw ddawau
32 - ddaw thriau
42 - ddaw kfartenau
52 - ddaw ffifrau
62 - ddaw lautan
72 - ddaw sefynau
82 - ddaw warnau
92 - ddaw nautan

Czasownik "być"
L. poj
1. Imal  'mal*
2. Thiral  'ral
3. Dáwal  'wal
L. mn
1. Limal  'ial
2. Thirel - 'ral
3. Dawnal - 'nal

*Przyrostki do słow które chcemy określić zaimkami (np.: Jestem zerem - swr'mal)

[Draco332]

Wow... znów przy loryjskim. Dawno nie odwiedzałem forum a jak już to przelotnie. Nudziło mi się więc wszedłem aby zobaczyć co tam na stronie. Postanowiłem zobaczyć co napisałem przez ten czas. Patrząc na to co jak na razie dokonałem w języku loryjskim olśniło mnie. Zapłonęła we mnie iskra która zapaliła moje świece. One z kolei wprawiły w ruch silnik zasilający tłoki. One odpaliły ten mój chory mechanizm zwany mózgiem i tym sposobem został zmotywowany do działania. No ale aby nie ciągnąć dalej tej gumy którą chyba złapał ten samochód który opisywałem. Ok, pokażę co jak narazie wymyśliłem:

Akcent:
Jest toniczny i inicjalny np.:

Choinka - Dwmen gärnan (dosł. świąteczne drzewko)

Wyjątki(!):
-akcent nie pada na "y" gdy stoi przed samogłoską,
-gdy słowo kończy się dyftongiem akcent pada właśnie tam,
-w nazwach zawodów akcent pada na przedostatnią sylabę

Liczba mnoga:
Występuje tylko w rzeczownikach. U przemiotów i zwierząt liczbę mnogą określa się przyrostkiem "-ya", u ludzi i istot myślących (np. "bogów) przedrostkiem "le'-" oraz dodaje się tu końcówkę "-e" w r. męskim lub "-a" przy r. żeńskim np.:

sztuczne ognie - ffärcolorya
bogowie - la'gott

Jeśli ostatnia sylaba wyrazu zawiera samogłoskę "e" to jej liczba mnoga jest tworzona za pomocą zamiany tej głoski na "ä" np.:

bronie - cär
policjanci - polisär (nazwy zawodów zawsze kończą się przyrostkiem "-er")

Rzeczownik określony i nieokreślony:
W języku loryjskim występuje rzeczownik określony i nieokreślony. Rzeczownik nieokreślony posiada przyrostek
"-'am" (przed "a" występuje zwarcie krtaniowe) - odpowiednik słowa "jakiś/aś/eś". Rzeczownik określony można rozpoznać po przedrostku "i'-" (kiedy zaczynałem tworzyć loryjski miało to być oddzielne słowo poprzedzające rzeczownik) np.:

czy jest tu (jakaś) toaleta? - däm'wal hir aph'am el?
(Ten) człowiek - i'ash

Zdanie pytające:
Zdanie pytające można rozpoznać nie tylko po tonie głosu. Pytania wymagające odpowiedzi kończą się słowem "el". To samo słowo nazywa znak zapytania. Pytania retoryczne kończą się słowem "el'er":

czy jest tu jakaś toaleta? - däm'wal hir aph'am el?
głupi jesteś? - phess'ral el'er?

Rodzaj żeński:
Tworzony za pomocą dodania końcówki "-a". W języku loryjskim wszystkie przedmioty mają rodzaj nijaki, zwierzęta, ludzie oraz inne stworzenia myślące można odmieniać przez rodzaje. Młode osobniki (dzieci) określa się rodzajem nijakim, od 12 roku życia żeńskim lub męskim zależnie d płci. Nie ma specjalnych końcówek dla rodzaju nijakiego i męskiego np.:

wilczyca - fwlffa

Tym zdaniem kończę i czekam na opinie  :-)

[Caraig]

No dobra, ale po co iść w jakąś diaktrykozę i oznaczać ten akcent, skoro zawsze jest inicjalny? Ja bym go oznaczał tylko gdy wyjątkowo pada na inną sylabę, ale oczywiście zrobisz, jak uważasz

[Draco332]

Przez jakiś czas będę poprawiał - niedociągnięcia w IPie :/ Ok, skończyłem, zajęło mi to osiem miesięcy (tak na serio to te 7 miesięcy nie zaglądałem na forum), IPA usunięta b nie chciało mi się jej poprawiać  ;-D M.in. usunąłem akut nad każdą akcentowaną literą i pozmieniałem co nieco w alfabecie itd. Życzę miłego czytania  :-D

[Draco332]

Ok, dzisiaj skupię się na odmianie czasownika i przymiotniku oraz tworzeniu zdrobnień...

Przymiotniki:
Tworzone za pomocą przyrostka "-en" dla rodzaju męskiego i "-an" dla żeńskiego i nijakiego np.:

Miętowy - Mynten
Piękna - Selenan
Kudłate - Ssaran

Czasowniki:
Tworzenie różnych czasowników polega na dodaniu do podstawowego członu czasownika (który jest również bezokolicznikiem) jednej z końcówek osobowych (które to opisałem dwa opisy wyżej) oraz dodaniu przyrostka czasu np.:
Biegnę - glau'm

Czasy:

Przeszły:
Tworzony za pomocą przyrostka "-e" np.:
Biegłeś - gla'ire (gdy czasownik kończy na "i" bądź "u" to ta właśnie głoska zostaje zredukowana)

Dokonany:
Tworzony za pomocą przedrostka "w-" (w przypadku czasowników rozpoczynających się na spółgłoskę) lub "g-" (gdy czasownik zaczyna się samogłoską) (podczas tego procesu zanika końcówka "-e") np.:
Pobiegłem - wglau'm
Zjadłeś - garid'ir

W przypadku czasownika "w-" akcent pada na pierwszą sylabę głównej części czasownika!

Teraźniejszy
Nie posiada przyrostka, jest zapisywany jako czasownik z czystą końcówką czasownikową np.:
(on) Biegnie - glau'dw

Przyszły:
Tworzony za pomocą końcówki "-a" np.:
Będę biec - glau'ma

Tryby:

Oznajmujący:
Czasownik nie jest modyfikowany np.:
Zjadłem - garid'm
Będziesz szukać - fferd'ira

Rozkazujący:
Dodawana jest tu końcówka "-a" (w drugiej osobie) lub stawia się przed czasownikiem słówko "wa" (w trzeciej osobie) które jest tu odpowiednikiem słowa "niech". Akcent przenosi się na przedostatnią sylabę słowa np.:
Jedz! - Arida!
Niech szuka! - Wa fferda!

Przypuszczający:
Tu wyjątkowo nie dodaje się żadnego "rostka". Przed czasownikiem dodaje się słówko "we". Zachodzą również zmiany w postępowaniu z czasownikiem - zostawia się samą główną część (bezokolicznik) a zaimek stawia za słówkiem "we" np.:
Zjadłbym - Im we arid
Poszukałbyś - Thir we fferd

W tym przypadku akcent w czasowniku jest proparoksytoniczny (pada na sylabę trzecią od końca), bądź w przypadku wyrazu dwusylabowego - oksytoniczny (pada na ostatnią sylabę)!

Zdrobnienia
I w końcu przy zdrobnieniach. Gdy chcemy nazwać jakąś rzecz zdrobniale (np. drzewko, samochodzik, słoneczko) dodaje się wtedy końcówkę "en". Jeśli chcemy zdrobniale nazwać kogoś po imieniu (np. Kubuś, Zosieńka) to wygląda to następująco:

Imiona męskie:
Kończące się samogłoską - samogłoska na końcu jest zastępowana literą "i" (np. Kubuś - Kubi). Jeżeli zaś imię kończy się na tę literę zmienia się ona w "ai",
Kończące się spółgłoską: - dodaje się tu przyrostek "ay" (np. Piotruś - Petray).

Imiona żeńskie:
Skraca się je zostawiając jedną, dwie sylaby (jeśli sylaba kończy się spółgłoską lub imię jest jednosylabowe dodaje się końcówkę "i", jeśli samogłoską lub dyftongiem wtedy jest on/ona zmieniany/a w tę końcówkę) np.:
Adrianka - Adri
Kora - Kori

Tu zdanie które przy okazji można sobie przetłumaczyć: I'polisär we fferd aph'am.

To wszystko jak na dziś  :-)

[Draco332]

Temat który ma dać odpoczynek od tego gadania o gramatyce. Napiszę jak przywitać, przedstawić itd.
Przywitania i pożegnania:
W j. loryjskim można się przywitać na osiem sposobów sposobów nie wliczając w to powitań ze zwrotami grzecznościowymi. Dodatkowe rodzaje przywitań to przywitanie przed ranem, w nocy, po północy oraz szybkie formalne przywitania i pożegnania.

Przywitania:

Dzień dobry:

-przed ranem (gdy słońce dopiero wschodzi, jednak często zastępowane przywitaniem "Mae gwen") - Mae gwaith,
-rano - Mae gwen,
-po południu - Mae duner,
-ogólnie (zwrot który może być używany zamiast wszystkich zwrotów wymienionych wyżej oraz wyrażenie "Mae rass") - Mae dag,

Dobry wieczór - Mae rass,

Dobra noc - i tu właśnie pojawia się pewna osobliwość (chociaż nie mówię że w jakimś języku coś takiego nie istnieje, bo tego to nawet nie jestem pewien), po loryjsku można się WITAĆ używając słowa noc. Zazwyczaj gdy mówimy "dobranoc" tak jakby żegnamy osobę, w sensie że życzymy jej dobrej nocy gdy ona właśnie kładzie się spać. Tu można się przywitać z sąsiadem o 22 (chociaż nie radzę, chyba że was zrozumie bo sam przesiaduje godzinami na tym forum). Służy ku temu wyrażenie - Mae noswen,

Dobra noc (po północy) - Przywitanie używane po północy gdy już wiadomo że nadszedł kolejny dzień - Mae dag näfen (dosł. Dobry/szczęśliwy nowy dzień). Tu przymiotnik "näfen" można skrócić do "näf".


Pożegnania:
Tu również istnieje kilka zasad. Pożegnania w stylu "do widzenia" są mówione w różny sposób uzależniony od tego za jaki czas chcemy się "widzieć"...

Do widzenia: (w loryjskim w przetłumaczeniu wyrażenia "i mät" mówimy "do (następnego) spotkania", a nie "widzenia") 

- I mät y'dag - używane przypadku gdy jesteśmy pewni że spotkamy się jeszcze dzisiaj np. gdy chłopak umawia się na randkę w wieczór jeszcze tego dnia. "Y'dag" jest to skrócone "ya da dag" - w tym dniu,
-I mät yurn - używane gdy mamy się spotkać z kimś jutro, następnego dnia. Można zastąpić to pożegnanie wyrażeniem "I mät cä'dag", gdzie "cä'dag" oznacza "dag cäran" czyli następny dzień,
-I mät menn - używane gdy nie możemy określić kiedy zobaczymy daną osobę bądź jeśli spodziewamy się z nią spotkać za czas dłuższy niż jeden dzień (rzadko używaną formą jest "I mät y'dagr" gdzie "y'dagr" jest skróconym "ya da dager" czyli "w tym tygodniu" gdy chcemy się spotkać z daną osobą jeszcze w tym tygodniu),
-I mät - forma używana tak samo jak wyżej wymienione powitanie - mae dag. Używane ogólnie, możne zastąpić każde wymienione wyżej pożegnanie.

Krótkie przywitania i pożegnania:

Nieformalne:
Cześć - Mae (używane na przywitanie i pożegnanie),
Pa/cześć (tylko na pożegnanie) - Sea (widzieć/zobaczyć - skrócony zwrot "do zobaczenia")

Formalne:
Dzień dobry - Dag
Do widzenia - Mae sea


Przedstawianie się:
Czyli "Mam na imię..." itd...

Jak masz na imię? - Fa had'ir i nam?
Mam na imię... - Im'mal.../Nam'as.../Imas nam.../Had'm i nam...
(A ty? - Ud thir?)

Ile masz lat? - Gä teymer'ras?/Gä thiras teymer?/Gä had'ir teymer?
Mam... lat. - ... teymer'as./Had'm... (teymer).

Skąd pochodzisz? - Cher'ral?/Cher thiral?
Pochodzę z... - Fra'mal.../Imal fra...

Gdzie mieszkasz? - Che plat'ir?/Che thir plat?
Mieszkam w... - Plat'm ya.../Im plat ya...

Miło mi cię poznać. - Mae i im!/Mae im! (słowa "i" i "im" są często łączone)
Też mi miło. - Mae i im/im ut.

Tutaj taki przykładowy dialog:
-Mae duner!
-Mae dag! Fa had'ir i nam?
-Im'mal Kora, Ud thir?
-Im'mal Petr. Mae im.
-Mae i im ut. Che plat'ir?
-Plat'm ya Farssaw. Ud ir?
-Plat'm ya Bidgoss. Ud, gä had'ir teymer?
-Had'm kfarten ddawau.
-Ddawau teymer'as.
-I mät menn!
-I mät!

Ok, na dzisiaj to wszystko :-)

[Henryk Pruthenia]

Pewnyś, że to aprioryk?