Moje zmagania ze staro-cerkiewno-słowiańskim.

[plugastwo]

Cześć znowu!
Zostałam tutaj zmotywowana do spróbowania zmierzenia się z moją piętą achillesową, zwaną także językiem staro-cerkiewno-słowiańskim i w bólach udało mi się wymyślić coś takiego, co widzicie w załączniku poniżej. Nie bijcie, naprawdę się starałam, chociaż obawiam się tutaj tego szczerze publikować 
Za nic nie mogłam znaleźć wskazówek do zrekonstruowania wczesnoprasłowiańskiej wersji wyrazu 'isxodęštimь', więc trudno też było mi wymyślić nazwę procesu, który doprowadził do tej formy.
Koniugacje i deklinacje to dla mnie czarna magia, próbowałam jakoś krzywo te wyrazy odmieniać przez przypadki, podpatrując na przykłady, jakie znalazłam w internecie, ale nie dałabym sobie uciąć nawet lewej ręki za poprawność tej odmiany.
Co do zaimka i przysłówka, nie wiedziałam jakie typy odmian mogą tam się pojawić, dokopałam się do prasłowiańskich form zaimka 'onъ' i tylko tyle.
Pees. Wiem, że 'l' w scs to nie jest '^', ale moja czcionka jest jakaś wybrakowana, dlatego to tak na szybko skleciłam.
Rzucam się Wam na pożarcie  ;-D

[Dynozaur]

Przydałoby się wiedzieć, co Twój podręcznik SCSa ma na myśli pod określeniem "forma wczesnoprasłowiańska", bo jest kilka "szkół", że tak powiem. A właściwie - o jakim okresie mówimy.

Dobrze by było zobaczyć kilka takich rekonstrukcyj, jak one wyglądają "w praktyce", to pozwoliłoby stwierdzić, o co mniej więcej chodzi.

Czy o coś w stylu: *jьzxodętjijemь, czy bardziej coś jak *jizxadintjījami (zamiast "j" też można spotkać "i̯" lub "y" w takich "odleglejszych" rekonstrukcjach). Nie sądzę, by studentów polonistyki zawracano czemś takiem, jak to drugie, ale w sumie cholera to ich wie (zwłaszcza, że to pierwsze trudno nazwać "wczesnym")...


PS: To "^" zamiast Л to akurat najmniejszy problem w zapisie SCSowym w tych tabelkach  :-P

[plugastwo]

Przydałoby się wiedzieć, co Twój podręcznik SCSa ma na myśli pod określeniem "forma wczesnoprasłowiańska", bo jest kilka "szkół", że tak powiem. A właściwie - o jakim okresie mówimy.

Dobrze by było zobaczyć kilka takich rekonstrukcyj, jak one wyglądają "w praktyce", to pozwoliłoby stwierdzić, o co mniej więcej chodzi.

Czy o coś w stylu: *jьzxodętjijemь, czy bardziej coś jak *jizxadintjījami (zamiast "j" też można spotkać "i̯" lub "y" w takich "odleglejszych" rekonstrukcjach). Nie sądzę, by studentów polonistyki zawracano czemś takiem, jak to drugie, ale w sumie cholera to ich wie (zwłaszcza, że to pierwsze trudno nazwać "wczesnym")...


PS: To "^" zamiast Л to akurat najmniejszy problem w zapisie SCSowym w tych tabelkach  :-P

Jeśli o to chodzi, myślę, że mamy tutaj absolutną dowolność, sam wybór podręcznika ani udział w zajęciach koniecznością nie był, więc tutaj nie powinno być problemu z wyborem szkoły :>

Omatko, naprawdę aż tak źle jest? Zainstalowałam czcionkę, którą jako przykład wysłał nam profesor i trochę z nią walczyłam, teraz mię dobiłeś

[Silmethúlë]

Kilka uwag na szybko.

1. błędny zapis отъвѣштати i отъвѣштавъ – w obu drugą samogłoską jest jer (ъ), nie u (ѹ). Trzecią spółgłoską jest š (ш), u ciebie jest omega (ѡ) – ew. w miejsce št może być щ.
2. Trochę skłamałem (poszedłem na łatwiznę, nie zastanawiwszy się, co piszę) w swoim tłumaczeniu z tym „rzecze”. рєчє to aoryst, zatem „rzekł, powiedział” (co, swoją drogą, tłumaczy czemu tam jest imiesłów przeszły, nie teraźniejszy…). „rzecze” w czasie teraźniejszym to oczywiście рєчєтъ.
3. хлѣбъ, nie хлѣвъ, chyba że piszesz o chlewie…
4. ѹста to, tak, jak w polskim, liczba mnoga, nie pojedyncza (plurale tantum).
5. isxodęšti(j)imъ pochodzi od jakiegoś (późny prasłowiański) *isxodęťijimi (jьz-xodęťijimi?) lub *isxodǫťijimi *isxodęťijemь (jьz-xodęťijemь?) lub *isxodǫťijemь (co też można zapisać jako *isxodętjijimi *isxodętjijemь), co jest narzędnikiem miejscownikiem l.poj. r.m. imiesłowu isxodę (jьz-xodę) wg długiej (określonej) odmiany. W odmianie krótkiej byłoby to jakieś isxodęťemь isxodęťi.

Swoją drogą dokładnie ten fragment, z twojego zadania, jest analizowany (z glosami do każdego słowa, wyjaśniającymi część mowy, odmianę, tłumaczenie) na stronach University of Texas at Austin w lekcji 5. Z kolei w lekcji 6 jest tabela odmiany рєщи (rzec).

[Dynozaur]

5. isxodęšti(j)imъ pochodzi od jakiegoś (późny prasłowiański) *isxodęťijimi (jьz-xodęťijimi?) lub *isxodǫťijimi (co też można zapisać jako *isxodętjijimi), co jest narzędnikiem l.poj. r.m. imiesłowu isxodę (jьz-xodę) wg długiej (określonej) odmiany. W odmianie krótkiej byłoby to jakieś isxodęťemь.

Nie, akurat tutaj jest to miejscownik, a nie narzędnik (bo z przyimkiem "o"), forma prasłowiańska to jak pisałem: *jьz-xodętji-jemь, a -ii- jest kontrakcją ze wcześniejszego -ije- (w najstarszych zabytkach SCSa tego nie ma, ale z czasem się pojawiają takie ściągnięcia: -ajego > -aago, -ujemu > -uumu it.p.).
Tak więc jeśli chodzi o procesa, które zaszły tu od rekonstruowalnego prasłowiańskiego, są to kolejno:

-pomieszanie nagłosowego jь- z i-, ji- (do postaci i-). Niektórzy twierdzą, że to tylko kwestja zapisu, ale niemniej zapisany SCS tego nie rozróżnia
-ubezdźwięcznienie -z- > -s- (też w sumie kwestja zapisu, ale na jakimś etapie musiało być dźwięczne)
-zmiana -tj- > -št'- (proces typowo SCSowy, z bułgarskiego obszaru językowego)
-wzpomniana wcześniej kontrakcja -ije- > -ii- (prawdopodobnie wymawiane jako długie "i")

Podchwytliwy przykład, trzeba przyznać. Zwłaszcza ze względu na tę kontrakcję (której w t.zw. "wyidealizowanym" SCSie, używanym w literaturze naukowej, raczej się nie uwzględnia).

[Silmethúlë]

Nie, akurat tutaj jest to miejscownik, a nie narzędnik (bo z przyimkiem "o"), forma prasłowiańska to jak pisałem: *jьz-xodętji-jemь, a -ii- jest kontrakcją ze wcześniejszego -ije- (w najstarszych zabytkach SCSa tego nie ma, ale z czasem się pojawiają takie ściągnięcia: -ajego > -aago, -ujemu > -uumu it.p.).

Prawda. Tak się kończy robienie w pośpiechu kilku rzeczy na raz, bez skupienia nad tym, co się wypisuje. Jakoś sobie ubzdurałem, że tam jest glagolomь zamiast o glagolě. :/

[Dynozaur]

No bo w polskiej wersji rzeczywiście jest tam narzędnik.  :-P

[plugastwo]

Dziękuję Wam ślicznie, bardzo mi pomogliście i jestem bardzo wdzięczna <3