1. Tabela IPA skonstruowana jest tak
- w wierszach są spółgłoski o tym samym sposobie powstawania (np. [m n] są wymawiane tak samo: zwarto-nosowo - w jamie ustnej jest "zamknięcie" i powietrze przepływa nosem)
- w kolumnach są spółgłoski o tym samym miejscu artykulacji (np. [m p b] są wymawiane tym samym narządem - obiema wargami)
- diagram samogłosek przedstawia ich wzajemne położenie (np. [u ] jest wymawiana wysoko, niżej jest [o ], a jeszcze niżej [ɔ]).
2. Na angielskiej wikipedii można to znaleźć, ale jest to opisane niezbyt dokładnie.
Od początku:
- [m p b f n t d s z l r k g j] to to samo, co w polskim
- [v] to polskie "w"
- [w] to ogólnopolskie "ł" ("ł" kresowe/teatralne oznaczamy [ɫ])
- [ts dz] oznaczają polskie "c dz"
- [θ ð] to angielskie "th"
- [ɕ ʑ] to polskie "ś ź" (analogicznie [tɕ dʑ] to "ć dź")
- [ʃ ʒ] lub [ʂ ʐ] to polskie "sz ż" (analogicznie "cz dż") - oryginalnie te znaki oznaczają różne miejsca wymowy: [ʃ ʒ] to bardziej angielskie "sh zh"; [ʂ ʐ] to głoski z językiem zawiniętym ku górze - tak samo [ɳ ʈ ɖ ɽ ɻ]
- [x ] to polskie "ch" wymawiane mocno, niby charcząco; [h] to bardziej angielskie "h" przydechowe (choć czasem słyszy się je również jako polskie "h/ch")
- [ɣ] to dźwięczne [x ] (takie jest np. w słowie "niechby")
- [θ ð] to angielskie "th"
- [ɹ] to angielskie "r", w amerykańskim to właściwie [ɻ]
- [ŋ] to głoska nosowa mająca miejsce głosek [k g] itp., można ją spotkać np. w polskim słowie "bank" [baŋk], "ręka" [rɛŋka]
- [c ɟ] to głoski zwarte podniebienne, podobne do [t d] albo [k g], ale wymawiane tym samym, co "ń" albo "j"; brzmią jak coś pomiędzy polskim "ć dź" a "kʲ ɡʲ"
- [q ɢ] to głoski podobne do [k g], ale wymawiane bardziej "wgłąb", w tym samym miejscu, co np. francuskie albo niemieckie "r"
- [ʁ] to francuskie lub niemieckie "r" (nie drżące); [ʀ] jest podobne, ale drżące
Z samogłoskami jest trochę inaczej - tworzą one jakby całe "spektrum":
- [a] należy do rzędu najniższych, najszerszych, przy jej wymowie język jest daleko od podniebienia
- [i ] należy do rzędu najwyższego, najwęższego, przy jej wymowie język jest blisko podniebienia twardego (z przodu)
- [u ] też jest najwyższa, ale język jest wyraźnie z tyłu (blisko podniebienia miękkiego), również wargi są zaokrąglone
- [ɛ] to polskie "e", jest z przodu, średnio nisko
- [ɔ] to polskie "o", jest z tyłu, też średnio nisko
- polskie "y" mieści się gdzieś pomiędzy IPA-owskim [ɨ] oraz [ɘ], najczęściej zapisywane tym pierwszym; jest to głoska wymawiana mniej więcej pośrodku, średnio wysoko
"ę ą" różnią się wymową w różnych słowach, np.
- [ɛm ɔm] w "kępa", "kąpać"
- [ɛn ɔn] w "pęta", "kąt"
- [ɛŋ ɔŋ] w "ręka", "pąk"
- [ɛɯ̃ ɔɯ̃] w "kęs", "mają"
- [ɛ ɔ] w "idę", "wziął"