Pytania różne (polszczyzna)

[Widsið]

Skąd w polskim rozróżnienie ch/h

"ch" kontynuuje prasłowiańskie *x, a "h" pojawia się tylko w zapożyczeniach, szczególnie czeskich i ukraińskich, no i w pożyczkach łacińskich. Kiedyś różniły się wymową, więc różniły się też w pisowni.

[Pluur]

Aha, czyli że ch =

• , a h = [h]? Takk?

[Widsið]

Raczej ɦ.

[elslovako]

Sz, cz i rz wzięły się analogicznie od "dz" (przynajmniej tak mi się wydaje)

[Pluur]

A to czemu już ni ma zz yno ż?

[Widsið]

Bo taki u nas burdel zawsze był. Można poczytać przecież na Wikipedii chociażby.

[Pluur]

Bo taki u nas burdel zawsze był.

Pewnie nie tylko u nas, zresztą u Węgrów tyż był

[Wedyowisz]

Dwuznaki z <z> były ongiś bardzo szeroko rozprzestrzenione na wschodzie Europy łacinką piszącej, ostatnio w jakimś przykładzie ze starochorwackiego też się na <cz> natknąłem (w tej funkcji, co i w polskim). Myślę, że wzięło się to z zastosowania <z> dla afrykat /t_s/ i /d_z/, co obecnie widzimy jeszcze we włoskim i w niemieckim; następnie zaczęto może dostawiać <z> dla oznaczenia innych kłopotliwych afrykat i w ogóle sybilantów.

<Zz> zanikło przypuszczalnie dlatego, że w polskim występuje fonetycznie zbitka [zz] (np. zzuć, zza; poza tym: <rozzzalony>?), natomiast nie ma zbitek takich jak [t_sz], [sz] (co prawda w przypadku <dz> czy <rz> taka dwuznaczność nie przeszkadzała jakoś). Kropka została, mam wrażenie, przejęta z pierwotnej czeskiej ortografii diakrytycznej.

EDIT: Szybkooświetnia twierdzi, że <z>, <cz>, <tz>, <sz>, <zs> funkcjonowały w pisowni stwniem. od VIII stulecia na oznaczenie /t_s/ i /s(/. Wie ktoś, czy włoski wziął to <z> z niemieckiego?

[Pluur]

Ciekawe, ciekawe.
Ale:

rozzzalony

Może na wzór walijski: roz-zzalony xP

[CookieMonster93]

A ja mam pytanie odnośnie "ch", skąd tam to "c", etymologia, czy wpływy germańskie, czy co?

[Todsmer]

Po łacinie ch było zdaje się dla /k^h/.

k^h > x, i gotowe Ale faktycznie to chyba przez Niemcy przeszło do nas.

[Noqa]

Swoją drogą, czy to wszystko nie świadczy, że wymowa /h/ w staropolszczyźnie była dużo inniejsza od współczesnej, być może nawet nie

• ? Bo gdyby przypominała dzisiajszą, to czy starano by się aż tak pieczołowicie, żeby zaznaczyć tę różnicę (której obecnie Polakowi nawet ciężko stwierdzić) i to dając dla powszechniejszego etymofonemu dwuznak?

Czy możliwe, żeby tam kiedyś było np. [ç] albo [χ]?

[Todsmer]

Kiedyś w polskim t zapisywano jako th (chyba wyłącznie z przyczyn estetycznych), więc może to być przypadek.

[Jątrzeniot]

Po prostu przejęliśmy od Niemców <ch> dla

• , a że w zapożyczeniach z łaciny czy greki stosowało się początkowo oryginalną pisownię, to i samo <h> się w niektórych wyrazach pojawiało. Potem zaczęto go używać także dla [ɦ] (które przynajmniej ci z Kresów znali), ale wydaje mi się, że rozróżnienie graficzne istniało już wcześniej.

[spitygniew]

Kiedyś w polskim t zapisywano jako th (chyba wyłącznie z przyczyn estetycznych), więc może to być przypadek.

Nie z przyczyn estetycznych (bo to byłaby estetyka w mocno ciuwenowym stylu), ale to tez była kalka pisowni niemieckiej. W dawnej niemiecczyźnie nagminnie stosowano <th> zamiast <t> (do dzisiaj przetrwało to w niektórych nazwach własnych, np. Bayreuth), co było chyba z kolei kalką pisowni łacińskiej, gdzie <th> czytane w późnej łacinie jako [t] istniało w wielu zapożyczeniach z greki (choć nie tylko, ale to inna historia).