(nazwijmy to) angielski 2.0

[Feles]

Możesz URL-kodami:

Właśnie do mnie dotarło że niemiecki szyk to ciężka sprawa.

http://jezykotw.webd.pl/wiki/Conlangerski_basz#Rozprawy%5Fo%5Fszyku

[BartekChom]

@BartekChom
Chodziło mi o drugą część tego zdania

Jako że mu to obiecałem, zostanie to zrobione., a nie to zostanie zrobione, chyba że emfatycznie.

Chodzi o podmiot na trzecim miejscu, jak w szyku V2? Mam wrażenie, że tutaj to jest podmiot zaimkowy po czasowniku zgodnie z jakąś regułą używaną w wyższym stylu. "Zostanie to zrobione.", "Odbędzie się to w poniedziałek." itp. A "jako że" i strona bierna sprzyjaja podwyższeniu stylu.

[Vilène]

Możesz URL-kodami:

Właśnie do mnie dotarło że niemiecki szyk to ciężka sprawa.

http://jezykotw.webd.pl/wiki/Conlangerski_basz#Rozprawy%5Fo%5Fszyku

Lepiej byście to wyłączyli, i tak nikt tego nie używa.

[Feles]

Do Canisa z tym.

[Vilène]

Do Canisa z tym.

Canis, do nogi! I przeczytaj mój poprzedni post w tym temacie…

[Борівой]

Ja bym dał czasownik na koniec. Mniej znaków przestankowych jest potrzebnych wtedy.  :-P

[Widsið]

W sumie powoli też skłaniam się do tego szyku "niemieckiego", będę jeszcze musiał zobaczyć, jak to w tekście wygląda.

Tymczasem, jak to wygląda z imionami i nazwiskami? Izolowana Wielka Brytania nie bawi się w nazwiska rodowe; zamiast tego, Anglicy 2.0 wypracowali system nazwisk matro- i patronimicznych, który jest nieco bardziej złożony, niż ten islandzki. Dzieci otrzymują nazwiska utworzone od imienia zarówno ojca, jak i matki, przy czym córka w pierwszej kolejności podaje to "po tacie", a syn to "po matce".

Imiona chrześcijańskie i ogólnoeuropejskie średnio się przyjęły na wyspach. Właściwie poza obecnym chyba w każdym języku około dwudziestoelementowym zbiorem imion biblijnych nie ma więcej obcych wpływów. Nie bez znaczenia jest fakt, że konserwatywność języka sprawiła, że większość rodzimych imion pozostaje nadal doskonale zrozumiała. O ile czasem pojawiają się fanaberie typu Lúise, Julie, Fernand czy Markus, nie są one zbyt powszechne.

Oto lista przykładowych imion w powszechnym użyciu w Federalnej Republice Brytyjskiej:

Andrés /ˈandreːs/  M  (V) Andrzej
Barðälm /ˈbaəðælm/  M  (V) Bartłomiej
Bern /beən/  M  (I)  = ber „niedźwiedź”
Bernhjurt /ˈbeənhjʊət/  M  (I)  = ber „niedźwiedź” + hjurt „serce”
Filip /ˈfɪlɪp/  M  (V) Filip
Flâð /flæːð/  F  (III)  = *flâð „cnota”
Folkrâd /ˈfʊlkræːd/  M  (I)  = folk „lud” + râd „rada”
Friþ /frɪθ/  F  (III)  = friþ „pokój”
Frjud /frjʊd/  M  (I)  = friþ „pokój”
Fród /froːd/  F  (III)  = *fród „mądry”
Gjerg /jeəɣ/  M  (I) Jerzy
Godfrjud /ˈgʊdfrjʊd/  M  (I)  = god „bóg” + friþ „pokój”
Gódrún /ˈɣoːdruːn/  F  (III)  = gód „dobry” + rún „sekret”
Gunner /ˈɣʉnər/  M  (IV)  = *gunn „bitwa”
Hálg /hɑːlɣ/  F  (III)  = hálig „święty”
Helmód /ˈhelmoːd/  M  (I)  = *helmód „opieka”
Hild /hɪld/  F  (III)  = hild „łaska”
Hildbrand /ˈhɪldbrand/  M  (I)  = hild „łaska” + *brand „miecz”
Hjurð /hjʊrð/  F  (III)  = hjurð „dom”
Hop /hʊp/  F  (III)  = hop „nadzieja”
Jakob /ˈjakʊb/  M  (V) Jakub
Jóhann /ˈjoːhan/  M  (V) Jan
Jónas /ˈjoːnas/  M  (V) Jonasz
Kárin /ˈkɑːrɪn/  F  (VI) Katarzyna
Lághelm /ˈlɑːɣhəlm/  M  (I)  = lág „prawo” + *helm „stróż”
Lár /lɑːə/  F  (III)  = lár „wiedza”
Líf /liːf/  F  (III)  = líf „życie”
Luv /lʉv/  F  (III)  = luv „miłość”
Madlín /ˈmadliːn/  F  (VI) Magdalena   
Marie /ˈmarjə/  F  (VI) Maria
Margret /ˈmargrət/  F  (VI) Małgorzata
Mathis /ˈmathɪs/  M  (V) Maciej, Mateusz
Óswíg /ˈoːswiːɣ/  M  (I)  = *ós „bóstwo” + wíg „wojna”
Pér /peːə/  M  (I) Piotr
Rún /ruːn/  F  (III)  = *rún „sekret”
Símon /ˈsiːmʊn/  M  (IV) Szymon
Stjurnough /ˈstjʊənəʊx/  M  (I) =  stjur „gwiazda” + nough „blisko”
Stórbern /ˈstoːəbeən/  M  (I)  = stór „wielki” + ber „niedźwiedź”
Sunne /ˈsʉnə/  F  (VI)  = sunne „słońce”
Tadis /ˈtadɪs/  M  (V) Tadeusz
Tómas /ˈtoːmas/  M  (V) Tomasz
Wígbljught /ˈwiːɣbljʊxt/  M  (I)  = wíg „wojna” + bljught „zagłada”
Wígrún /ˈwiːɣruːn/  F  (III)  = wíg „wojna” + *rún „sekret”
Willhelm /ˈwɪlhəlm/  M  (I)  = will „wola” + *helm „stróż”
Wídsiþ /ˈwiːdsɪθ/  M  (I)  = *wíd „daleki” + *siþ „podróż”
Wísmód /ˈwiːsmoːd/  M  (I)  = wís „mądry”+ -mód „stan, status, nastrój”
Wulfstán /ˈwʉlfstɑːn/  M  (I)  = wulf „wilk” + stán „skała”
Þjuden /ˈθjʊdən/  M  (IV)  = þjuden „wódz”
Äðeld /ˈæðəld/  F  (III) Adelajda  = äðelhád „szlachectwo”
Älbryght /ˈælbrʏxt/  M  (I)  = äðel „szlachetny” + bjurght „jasny”
Älhild /ˈælhɪld/  F  (III)  = äðel „szlachetny” + hild „łaska”
Älwulf /ælwʉlf/  M  (I) Adolf = äðel „szlachetny” + wulf „wilk”
Âlfdís /ˈæːlfdiːs/  F  (III)  = âlf „elf” + *dís „dama”

[size=9]Numerki w nawiasie oznaczają deklinacje, które przedstawię na dniach.[/size]

I tak załóżmy sobie: oto jest szczęśliwe małżeństwo z dwójką dzieci. Äðeld Þjudendoghter Lífdoghter i jej mąż Jónas Hopsun Pérsun. Poznali się na studenckiej wymianie zagranicznej we Włoszech za pośrednictwem ich wspólnej lokalnej opiekunki, Giulii, dlatego postanowili nadać swojej córce imię Julie - rzadkie w kraju. Julie Jónasdoghter Äðelddoghter ma młodszego brata imieniem Helmód. Mały Helmód Äðeldsun Jónassun bardzo chciałby, żeby rodzice postarali się o jeszcze jedno dziecko!

[Widsið]

Samogłoski (w końcu) angielskie 2.0 łączą się w pary, różniące się pod względem długości i jakości. Jak można zauważyć na schemacie przedstawionym wcześniej i na wiki, wariant krótki jest, z dwoma wyjątkami, bardziej zamknięty. Język jest dosyć niechętny dyftongom, ze staroangielskich czterech zrobiły się dwa i tylko jeden, /əʊ/, zachowuje stabilną wymowę. /iʊ/ jest coraz częściej realizowane przez sekwencję półsamogłoska+samogłoska (/jʊ/), taki odczyt "wspiera" też zapis (<ju>).

Samogłoski długie stoją zawsze w wygłosie danego wyrazu fonologicznego, chociaż nie zawsze są wtedy oznaczane w pisowni - istnieje tylko kilka słów, które są tradycyjnie pisane przez kreskowaną samogłoskę na końcu, np. swá "więc" lub þrí "trzy". W pozostałych sytuacjach oczywiście samogłoska długa jest konsekwentnie zaznaczana kreską (á, é, í, ó, ú, ý) jeśli nad samogłoską nic nie ma, lub cyrkumfleksem (â, ô) jeśli jest nad nią znak umlautu.

a /a/, e /e/, i /ɪ/, o /ʊ/, u /ʉ/, y /ʏ/ ä /æ/ ö /œ/
á /ɑː/ é /eː/ í /iː/ ó /oː/ ú /uː/ ý /yː/ â /æː/ ô /øː/
ou /əʊ/ ju /iʊ/

[Widsið]

Deklinacje
Deklinacji w angielskim 2.0 podlegają rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki porządkowe, wszelkie zaimki przymiotne i zaimki rzeczowne, a także rodzajniki.

Rzeczowniki posiadają siedem tradycyjnych wzorów odmiany (chociaż deklinacje 4. i 7. nie są sensu stricto oddzielne, a jedynie ukazują, jak postępować z końcówkami fleksyjnymi w pewnych sytuacjach. Reguły - od których oczywiście jest kilka wyjątków - głoszą, że deklinacje 1., 2. oraz 3. dotyczą rzeczowników jednosylabowych, a deklinacje 4., 5., 6. i 7. - wielosylabowych.

Deklinacja 1. - głównie rzeczowniki rodzaju męskiego, w tym wszystkie zakończone na -ourd i -dóm
M.poj. -Ø    bjurg-Ø  "góra"
B.poj. -Ø    bjurg-Ø   
D.poj. -es    bjurg-es
C.poj. -e    bjurg-e
M.mn. -en    bjurg-en
B.mn. -en    bjurg-en
D.mn. -e    bjurg-e
C.mn. -um    bjurg-um

Deklinacja 2. - głównie rzeczowniki rodzaju nijakiego
M.poj. -Ø    bedd-Ø "łóżko"
B.poj. -Ø    bedd-Ø
D.poj. -es    bedd-es
C.poj. -e    bedd-e
M.mn. -Ø    bedd-Ø
B.mn. -e    bedd-e
D.mn. -e    bedd-e
C.mn. -um    bedd-um

Deklinacja 3. - głównie rzeczowniki rodzaju żeńskiego, w tym wszystkie zakończone na sufiksalne -þ
M.poj. -Ø    nift-Ø "siostrzenica"
B.poj. -e    nift-e
D.poj. -er    nift-er
C.poj. -e    nift-e
M.mn. -en    nift-en
B.mn. -en    nift-en
D.mn. -e    nift-e
C.mn. -um    nift-um

Deklinacja 4. to deklinacja wielosylabowa, zawierająca wszystkie słowa, niezależnie od rodzaju, zakończone na -er, -el i -en. Wszystkie te rzeczowniki przybierają końcówki deklinacji 1., a tematyczne e znika.
M.poj. -Ø    tungel-Ø  "ciało niebieskie"
B.poj. -Ø    tungel-Ø   
D.poj. -es    tungl-es
C.poj. -e    tungl-e
M.mn. -en    tungl-en
B.mn. -en    tungl-en
D.mn. -e    tungl-e
C.mn. -um    tungl-um

Deklinacja 5. - głównie rzeczowniki rodzaju męskiego i nijakiego, w tym wszystkie zakończone na -nis, -mód
M.poj. -Ø    mirmód-Ø  "przyjemność", mere-Ø  "laguna, zalew", gjehámnis-Ø  "sekret, tajemnica"
B.poj. -en    mirmód-en, mere-n, gjehámnis-sen   
D.poj. -es    mirmód-es, mere-s, gjehámnis-ses
C.poj. -e    mirmód-e, mere-Ø, gjehámnis-se
M.mn. -en    mirmód-en, mere-n, gjehámnis-sen
B.mn. -en    mirmód-en, mere-n, gjehámnis-sen
D.mn. -en    mirmód-en, mere-n, gjehámnis-sen
C.mn. -um    mirmód-um, mer-um, gjehámnis-sum

Deklinacja 6. - głównie rzeczowniki rodzaju żeńskiego, w tym wszystkie zakończone na -hád, -shöp
M.poj. -Ø    frôndshöp-Ø  "przyjaźń", tunge-Ø  "język"
B.poj. -Ø    frôndshöp-Ø, tunge-Ø
D.poj. -er    frôndshöp-er, tunge-r
C.poj. -Ø   frôndshöp-Ø, tunge-Ø
M.mn. -en    frôndshöp-en, tunge-n
B.mn. -en    frôndshöp-en, tunge-n
D.mn. -en    frôndshöp-en, tunge-n
C.mn. -um    frôndshöp-um, tung-um

Deklinacja 7. zawiera rzeczowniki zakończone na -ung oraz -ing, które przybierają zazwyczaj rodzaj żeński.
M.poj. -Ø    dägnung-Ø   "świt"
B.poj. -Ø    dägnung-Ø
D.poj. -s    dägnung-s
C.poj. -Ø   dägnung-Ø, tunge-Ø
M.mn. -en    dägnung-en
B.mn. -e    dägnung-en
D.mn. -e    dägnung-en
C.mn. -um    dägnung-um

[Widsið]

Być może to brzydki formalizm, ale idący po chodniku w mieście Anglik 2.0, zapytany Wâr góst þú? (Gdzie idziesz?), zrobi idiotę z pytającego, odpowiadając On anum sídegange in anum stede (Na chodniku w mieście). Dlaczego tak? Bo pytający zignorował akomodacyjne wymagania czasownika gón, od których zależy jego właściwe zrozumienie. Gón samo w sobie znaczy tylko "iść". Jeśli chcemy powiedzieć, dokąd idziemy, trzeba użyć jeszcze łączącego się z dopełniaczem przyimka "till". Więc jeszcze raz:

Ktoś: Wârtill góst þú? - "Dokąd idziesz?"
Anglik 2.0: 'k gó till búðes. - "Idę do sklepu."

"Okej", powiecie. Wymagany przez gón przyimek połączył się z zaimkiem pytającym, zmieniając jego znaczenie. Co w takim razie ze złożonymi w sposób rozdzielny czasownikami, np. ðurghgón "iść wzdłuż czegoś"? Cóż, pozostają one rozdzielne, a oddzielony element idzie na koniec zdania. Spójrzmy:

Ktoś: Wâr góst þú ðurgh? - "Wzdłuż czego idziesz?", dosł. "Gdzie idziesz wzdłuż czegoś?"
Anglik 2.0: 'k gó ðurgh oue. - "Idę wzdłuż rzeki."

Pytanie Wârðurgh góst þú? znaczyłoby "Przez co przechodzisz?", a dobrą odpowiedzią byłoby Ðurgh anum brydge "przez most". Jako ciekawostkę powiem, że można też zapytać Wät ðurghgóst þú?, co znaczy "Przez co przechodzisz?" i jest bardzo poufałą, a jednocześnie zobowiązującą formą zapytania "Jak się masz?" - można takie pytanie postawić tylko bliskiemu przyjacielowi i tylko wtedy, kiedy naprawdę jestesmy zainteresowani tym, co się dzieje u niego w życiu.

[Feles]

Strasznie niepraktyczne.
Ja tam wolę francuski z jego je vais chez mon amie... ;-)

[Ghoster]

Coraz bardziej mi się podoba; mógłbyś przetłumaczyć jakiś dłuższy tekst?

[Widsið]

Zaproponuj coś, byle nie z jakimś szczególnym językowym rozmachem

[Борівой]

Zaproponuj coś, byle nie z jakimś szczególnym językowym rozmachem

Jeśli angielski bardziej zbliżony do staroangielskiego, to może Beowulf?  :-P

[Widsið]

...i współcześniejszego, najlepiej prozą. Beowulfa wolałbym nie bezcześcić, póki co ;p