Gwara nowomoskiewska(patrz -> mapa str. 1 wątku):
Małe przypomnienie odnośnie wymowy:
Rz – jak czeskie ř [r̝]
H – jak dźwięczne ch [ɣ]
ÂÂ [ɐː], Ó [oː], É [ɨː]~[iː] (po i, j, l, rz), Ę [ɨ̃]~[ĩ] (po i, j, l, rz), Ą [õ], AŁ/AU [ɑw], rzy>rzi reszta jak w ogólnopolskim
1. (po)nrawić się – (s)podobać się (l.p. 1. nrawię, 2. nrawisz, 3. nrawi l.mn. 1. nrawimy, 2. nrawicie, 3. nrawią)
2. szto? – co? (tylko jako pytanie, co – również jest używane w tym kontekście)
3. skazać – powiedzieć (l.p. 1. skażę, 2. skażesz, 3. skaże l.mn. 1. skażemy, 2. skażecie, 3. skażą)
4. tolka – tylko (używane częściej niż nowofundlandzkie „jen” i polskie „tylko”)
5. uże – już
6. da – tak (potwierdzenie) (tak – również jest używane w tym kontekście)
7. gawarzić – mówić (ja gawarzę, ty gawarzisz, on gawarzi, my gawarzimy, wy gawarzicie, oni gawarzą)
8. ili – albo
9. sztoby – aby
10. żyzń lub żyźń – życie (częściej używane to drugie, gdyż wg użytkowników brzmi bardziej polsko)
11. toże – też
12. czerez – przez
13. poczemu? – dlaczego?
14. (po)smatrzeć – (po)patrzeć (ja smatrzę, ty smatrzesz, on smatrze, my smatrzemy, wy smatrzecie, oni smatrzą)
15. prosto – po prostu (używane też w ogólnopolskim znaczeniu)
16. rabota – praca (w znaczeniu „ciężka praca”)
17. nużny – potrzebny ((nié) nużno – (nie) trzeba)
18. wsiegda (si = [ɕ]) – zawsze (używane obok nowofundlandzkiego (za)wżdy i polskiego zawsze)
19. mnogo – dużo, wiele; niémnogo - niewiele
20. dzięgi – pieniądze [ˈʥĩŋgʲi]
21. opiać – znów
22. utro – rano
23. kniga – książka
24. nazad (również pisane i wymawiane „na zââd”) – do tyłu, wstecz; młodzi ludzie częściej mówią „na zââd” ââ = [ɐː] w gwarze nowomoskiewskiej
25. rozgowor – rozmowa
26. (do)żdââć – (do)czekać, wyczekiwać(gdy ndk.) (ja żdââm, ty żdzââsz, on -ââ, my –ââmy, wy –ââcie, oni –ââją) – odmiana różniąca się od rosyjskiej
27. wozduch – powietrze
28. skory – szybki (rzadko używane w ogólnopolskim znaczeniu); skoro – szybko, wkrótce
29. grudź – pierś (głównie używane, gdy mówimy o kobietach hojniej obdarzonych przez naturę bądź chirurga plastycznego)
30. zawtra – jutro
31. gieroj – bohater
32. wsio – wszystko (si = [ɕ])
33. nada – należy, nié nada – nie należy
34. drug – przyjaciel (drużka – przyjaciółka)
35. lico – twarz (twâârz – również często używane)
36. snowa – znów
37. nikagdââ – nigdy
38. wmiesto – zamiast (zamiast – rzadko używane, wmiesto – bardzo powszechne)
39. wsiakie – wszelakie, różne
40. chwatââć, chwacić – starczać, wystarczyć (ja chwatââm, ty –ââsz, on –ââ, my –ââmy, wy –ââcie, oni –ââją; ja chwacę, ty chwacisz, on chwaci, my chwacimy, wy chwacicie, oni chwacą)
41. obyczny – zwykły
42. widzimo – widocznie
43. tołpa – tłum
44. tonki – cienki
45. czaj – herbata
46. spasiba – dziękuję (si = [ɕ], dziwnie to brzmi, ale w dialekcie nowomoskiewskim j. rosyjskiego – tak to się wymawia)
47. piać – śpiewać (również ma ogólnopolskie znaczenie)
48. piewaczka, piewacz – wokalist(k)a
49. wychod – wyjście
50. miełki – drobny
51. krysza – dach
52. babuszka – starsza kobieta
53. brosić, brosââć – rzucić, rzucać (ja broszę/brosââm, ty brosisz/brosââsz, itd.)
54. wwierch – w górę, do góry, na górę
55. kaścior – ognisko
56. krasiwy – ładny
57. malczyk – chłopiec (młody, w wieku przedszkolnym lub szkoły podstawowej)
58. nawierno – na pewno
59. parta – ławka (zwykle o szkolnej ławce)
60. pabieda – wygrana, zwycięstwo
61. pariadek – porządek („e ruchome”)
62. posle – potem, później (polskie odpowiedniki częściej używane, choć posle również)
63. priamo – szczerze/otwarcie, prosto (częściej używane w pierwszym znaczeniu); priamy - szczery
64. sudźba – los
65. uspiech – sukces, powodzenie
66. chwost – kolejka
67. etââż – piętro (z francuskiego, poprzez rosyjski)
68. jaszczyk – skrzynka
69. brawy – dzielny
70. sposobny – zdolny (uzdolniony)
71. umny – mądry; bezumny - lekkomyślny
72. bujny – gwałtowny, porywczy (używane też w ogólnopolskim znaczeniu)
73. kawarny – podstępny, zdradziecki, perfidny
74. jeda – jedzenie, posiłek
75. (po)kuszââć – (z)jeść (ja –ââm, ty –ââsz, on –ââ, my –ââmy, wy –ââcie, oni –ââją)
76. rubaszka – koszula
77. trusy – majtki
78. majka – koszulka
79. charaszó - spoko, dobrze, w porządku
<<80. – 93. w toku>>
EDIT: Akcent jak w całej Nowej Fundlandii (j. polski) - inicjalny
EDIT2: Jak ktoś zna jakieś często używane, fajne rosyjskie słówka i chce dołożyć coś w puste jeszcze miejsca w słowniku, to czekam na propozycje. ^^
