Masyanos: Różnice pomiędzy wersjami
mNie podano opisu zmian |
m →Sufiksy dzierżawcze: Rozwaliłem tabelkę |
||
(Nie pokazano 18 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 37: | Linia 37: | ||
| ú | | ú | ||
| /uː/ | | /uː/ | ||
|} | |||
====Samogłoski nasalne==== | |||
{| class="wikitable" | |||
! Pisownia | |||
! IPA | |||
|- | |||
| an, am | |||
| /ɑ̃/ | |||
|- | |||
| án, ám | |||
| /ãː/ | |||
|- | |||
| en, em | |||
| /ɛ̃/ | |||
|- | |||
| én, ém | |||
| /ẽː/ | |||
|- | |||
| in, im | |||
| /ɪ̃/ | |||
|- | |||
| ín, ím | |||
| /ĩː/ | |||
|- | |||
| on, om | |||
| /ɔ̃/ | |||
|- | |||
| ón, óm | |||
| /õː/ | |||
|- | |||
| un, um | |||
| /ʊ̃/ | |||
|- | |||
| ún, úm | |||
| /ũː/ | |||
|} | |} | ||
Linia 44: | Linia 81: | ||
! Pisownia | ! Pisownia | ||
! IPA | ! IPA | ||
! Komentarz | |||
|- | |- | ||
| p | | p | ||
| /p/ | | /p/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| t | | t | ||
| /t/ | | /t θ/ | ||
| Przed samogłoskami przednimi /θ/ | |||
|- | |- | ||
| k | | k | ||
| /k ʃ/ | | /k ʃ/ | ||
| Przed samogłoskami przednimi /ʃ/ | |||
|- | |- | ||
| b | | b | ||
| /b/ | | /b/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| d | | d | ||
| /d/ | | /d ð/ | ||
| Przed samogłoskami przednimi /ð/ | |||
|- | |- | ||
| g | | g | ||
| /g ʒ/ | | /g ʒ/ | ||
| Przed samogłoskami przednimi /ʒ/ | |||
|- | |- | ||
| h | | h | ||
| /h/ | | /h ç/ | ||
| Przed samogłoskami przednimi /ç/ | |||
|- | |- | ||
| s | | s | ||
| /s/ | | /s/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| l | | l | ||
| /l/ | | /l/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| r | | r | ||
| /r/ | | /r/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| y | | y | ||
| /j/ | | /j/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| m | | m | ||
| /m/ | | /m/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| n | | n | ||
| /n/ | | /n/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| ng | | ng | ||
| /ŋ/ | | /ŋ/ | ||
| | | | ||
|- | |- | ||
| hy | | hy | ||
| /ç/ | | /ç/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| ty | | ty | ||
| /c/ | | /c/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| sty | | sty | ||
| /ʃc/ | | /ʃc/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| ny | | ny | ||
| /ɲ/ | | /ɲ/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| sy, sh, sk | | sy, sh, sk | ||
| /ʃ/ | | /ʃ/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| ry | | ry | ||
| /rç/ | | /rç/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| ly | | ly | ||
| /ʎ/ | | /ʎ/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| nyu | | nyu | ||
| /ɲʷ/ | | /ɲʷ/ | ||
| Przed samogłoskami | |||
|- | |- | ||
| hu | | hu | ||
| /hʷ/ | | /hʷ çʷ/ | ||
| Przed samogłoskami | |||
|- | |- | ||
| qu | | qu | ||
| /kʷ/ | | /kʷ ʃʷ/ | ||
| Przed samogłoskami | |||
|- | |- | ||
| gu | | gu | ||
| /gʷ/ | | /gʷ ʒʷ/ | ||
| Przed samogłoskami | |||
|- | |- | ||
| ngu | | ngu | ||
| /ŋʷ/ | | /ŋʷ/ | ||
| Przed samogłoskami | |||
|- | |- | ||
| dy, gy | | dy, gy | ||
| /ɟ/ | | /ɟ/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| ky | | ky | ||
| /tʃ/ | | /tʃ/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| sky | | sky | ||
| /ʃtʃ/ | | /ʃtʃ/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| tl | | tl | ||
| /tl/ | | /tl/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| stl | | stl | ||
| /ʃtl/ | | /ʃtl/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| stly | | stly | ||
| /ʃtʎ/ | | /ʃtʎ/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| hl | | hl | ||
| /hl/ | | /hl/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| hly | | hly | ||
| /hʎ/ | | /hʎ/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| sny | | sny | ||
| /ʃɲ/ | | /ʃɲ/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| ngy | | ngy | ||
| /ŋʲ/ | | /ŋʲ/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| ht | | ht | ||
| /ht/ | | /ht/ | ||
| | |||
|- | |- | ||
| hty | | hty | ||
| /hc/ | | /hc/ | ||
| | |||
|- | |||
| gh | |||
| /ɣ/ | |||
| Na granicy morfemów. | |||
|} | |} | ||
===Deklinacja=== | ===Deklinacja=== | ||
====Deklinacja samogłoskowa==== | |||
'''satya''' - istota ludzka | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Nazwa przypadka</td> | |||
<td style="font-weight: bold;">l. pojedyńcza</td> | |||
<td style="font-weight: bold;">l. podwójna</td> | |||
<td style="font-weight: bold;">l. mnoga</td> | |||
<td style="font-weight: bold;">l. syngulatywna</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">1. Mianownik</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satya</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyahya</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyar</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyad</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">2. Dopełniacz</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyas</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyahyas</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyars</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyás</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">3. Ablatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyame</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyahyame</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyarme</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyande (*satyad-me)</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">4. Allatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyabe</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyahyabe</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyarbe</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyambe (*satyad-be)</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">5. Komitatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyavo</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyahyavo</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyarvo</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyadvo</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">6. Instrumentatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyak</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyahyak</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyark</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyang (*satyad-k)</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">7. Adverbial</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyapa</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyahyapa</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyarpa</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyampa (*satyad-pa)</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">8. Miejscownik</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyali</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyahyali</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyalli</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyadyi (*satyad-li)</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">9. Temporal</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyage</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyahyage</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyarge</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyange (*satyad-ge)</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">10. Abessyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyana</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyahyana</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyarna</td> | |||
<td style="font-style: italic;">satyanda (*satyad-na)</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
====Deklinacja spółgłoskowa==== | |||
'''karon''' - okręt | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Nazwa przypadka</td> | |||
<td style="font-weight: bold;">l. pojedyńcza</td> | |||
<td style="font-weight: bold;">l. podwójna</td> | |||
<td style="font-weight: bold;">l. mnoga</td> | |||
<td style="font-weight: bold;">l. syngulatywna</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">1. Mianownik</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karon</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonhya</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karoni</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonad</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">2. Dopełniacz</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karons</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonhyas</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonis</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonás</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">3. Ablatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karomme</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonhyame</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonime</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonande</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">4. Allatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karombe</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonhyabe</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonibe</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonambe</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">5. Komitatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karomvo</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonhyavo</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonivo</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonadvo</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">6. Instrumentatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonk</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonhyak</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonik</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonang</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">7. Adverbial</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karompa</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonhyapa</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonipa</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonampa</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">8. Miejscownik</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonli</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonhyali</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonili</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonadyi</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">9. Temporal</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonge</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonhyage</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonige</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonange</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">10. Abessyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonna</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonhyana</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonina</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karonanda</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
==Rodzaj rzeczownika== | |||
<br> | |||
<p>Rodzaj w tym języku jest bardzo świeżą innowacją. Występują dwa rodzaje: męski i żeński. Znacznikiem rodzaju żeńskiego jest sufiks '''''-é'''''. Rodzaj rzeczownika nie ma wpływu na jego deklinację, toteż rodzaj żeński odmienia się według deklinacji samogłoskowej.</p> | |||
<br> | |||
==Sufiksy dzierżawcze== | |||
<br> | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | ! Osoba | ||
! l. pojedyńcza | ! l. pojedyńcza | ||
! l. podwójna | ! l. podwójna | ||
Linia 172: | Linia 426: | ||
! l. syngulatywna | ! l. syngulatywna | ||
|- | |- | ||
! 1. | ! 1. | ||
| | | -em, -m | ||
| | | -eu, -u | ||
| | | -é, -yé | ||
| | | -eng, -ng | ||
|- | |||
! 2. | |||
| -as, -s | |||
| -ah, -h | |||
| -á, -yá | |||
| -an, -n | |||
|- | |- | ||
! 2. | ! 3. | ||
| | | -il, -l | ||
| | | -ivo, -vo | ||
| | | -yó | ||
| | | -ingi, -ngi | ||
|- | |||
! 4. | |||
| -ore, -re | |||
| -oro, -ro | |||
| -odya, -dya | |||
| -agi, -gi | |||
|} | |||
==Czasy== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Przeszły</td> | |||
<td style="font-style: italic;">at-</td> | |||
<td style="font-style: italic;">akkab-</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Teraźniejszy</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kab-</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Przyszły</td> | |||
<td style="font-style: italic;">el-</td> | |||
<td style="font-style: italic;">elkab-</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
==Aspekty== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Inkompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kab-</td> | |||
<td>mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">anga-</td> | |||
<td>wisieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">ar-</td> | |||
<td>władać</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sang-</td> | |||
<td>słuchać</td> | |||
<td style="font-style: italic;">su-</td> | |||
<td>być, istnieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">áks-</td> | |||
<td>zwyciężać</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kamb-</td> | |||
<td>powiedzieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">angam-</td> | |||
<td>zawisnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arm-</td> | |||
<td>zawładnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sangam-</td> | |||
<td>usłyszeć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sum-</td> | |||
<td>zostać</td> | |||
<td style="font-style: italic;">áksem-</td> | |||
<td>zwyciężyć</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kontynuatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karb-</td> | |||
<td>nadal mówić, ciągle mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">angar-</td> | |||
<td>nadal wisieć, ciągle wisieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arr-</td> | |||
<td>nadal władać, ciągle władać</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sangar-</td> | |||
<td>nadal słyszeć, ciągle słyszeć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sur-</td> | |||
<td>nadal być, ciągle być</td> | |||
<td style="font-style: italic;">ákser-</td> | |||
<td>nadal zwyciężać, ciągle zwyciężać</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Momentatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kalu-</td> | |||
<td>nagle powiedzieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">angal-</td> | |||
<td>nagle zawisnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">all-</td> | |||
<td>nagle zawładnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sangal-</td> | |||
<td>nagle usłyszeć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sul-</td> | |||
<td>nagle być</td> | |||
<td style="font-style: italic;">áksel-</td> | |||
<td>nagle zwyciężyć</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Prospektyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kapt-</td> | |||
<td>mieć mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">angat-</td> | |||
<td>mieć zawisnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">art-</td> | |||
<td>mieć władać</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sangt-</td> | |||
<td>mieć słyszeć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sut-</td> | |||
<td>mieć być</td> | |||
<td style="font-style: italic;">áksat-</td> | |||
<td>mieć zwyciężyć</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Preparatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaps-</td> | |||
<td>być gotowym, aby mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">angas-</td> | |||
<td>być gotowym, aby wisieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">ars-</td> | |||
<td>być gotowym, aby władać</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sangas-</td> | |||
<td>być gotowym, aby słyszeć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sus-</td> | |||
<td>być gotowym, aby istnieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">áksas-</td> | |||
<td>być gotowym, aby zwyciężyć</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Konatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaf-</td> | |||
<td>próbować mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">angah-</td> | |||
<td>próbować zawisnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arh-</td> | |||
<td>próbować zawładnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sangah-</td> | |||
<td>próbować usłyszeć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">suh-</td> | |||
<td>próbować być</td> | |||
<td style="font-style: italic;">áksah-</td> | |||
<td>próbować zwyciężyć</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Dezyderatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kang-</td> | |||
<td>chcieć mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">anganga-</td> | |||
<td>chcieć wisieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arn-</td> | |||
<td>chcieć zawładnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sangang-</td> | |||
<td>chcieć słyszeć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sung-</td> | |||
<td>chcieć być, istnieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">ákseng-</td> | |||
<td>chcieć zwyciężyć</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
==Tryby== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Orzekający</td> | |||
<td>-</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Warunkowy</td> | |||
<td>-bá, -ebá</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Życzący</td> | |||
<td>-lé, -elé</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Rozkazujący</td> | |||
<td>sam rdzeń czasownikowy lub sufiks <span | |||
style="font-style: italic;">-i, -ye </span>zamiast | |||
formy osobowej</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
<h2>Strony</h2> | |||
===Rdzenie zakończone na spółgłoskę=== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Czynna</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arm-</td> | |||
<td>zawładnąć</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Bierna</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-eny-</td> | |||
<td style="font-style: italic;">armeny-</td> | |||
<td>być zawładniętym</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Refleksywna</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-asy-</td> | |||
<td style="font-style: italic;">armasy-</td> | |||
<td>zawładnąć sobą</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
===Rdzenie zakończone na spółgłoskę=== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Czynna</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-</td> | |||
<td style="font-style: italic;">su-</td> | |||
<td>być</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Bierna</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-eny-</td> | |||
<td style="font-style: italic;">suny-</td> | |||
<td>zostać</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Refleksywna</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-asy-</td> | |||
<td style="font-style: italic;">susy-</td> | |||
<td>być w sobie, żyć</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
==Osoby== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Osoba</td> | |||
<td colspan="2" rowspan="1" | |||
style="font-weight: bold;">l. pojedyńcza</td> | |||
<td colspan="2" rowspan="1" | |||
style="font-weight: bold;">l. podwójna</td> | |||
<td colspan="2" rowspan="1"><span | |||
style="font-weight: bold;">l. mnoga</span></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">1.</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-an, -n</td> | |||
<td>ja</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-ahya, -hya</td> | |||
<td>my dwaj</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-am, -m</td> | |||
<td>my</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">2.</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-at, -t</td> | |||
<td>ty</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-atya, -tya</td> | |||
<td>wy dwaj</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-es, -s</td> | |||
<td>wy</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">3.</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-il, -l</td> | |||
<td>on, ona, ono, to</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-elya, -lya</td> | |||
<td>oni dwaj</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-er, -r</td> | |||
<td>oni, one</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td><span style="font-weight: bold;">4.</span></td> | |||
<td style="font-style: italic;">-ak, -k</td> | |||
<td>ktoś</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-akya, -kya</td> | |||
<td>nieznana para</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-áh, -h</td> | |||
<td>nieznani</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
==Dopełnienie bliższe== | |||
<em><strong></strong></em><br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Osoba</td> | |||
<td colspan="2" rowspan="1" | |||
style="font-weight: bold;">l. pojedyńcza</td> | |||
<td colspan="2" rowspan="1" | |||
style="font-weight: bold;">l. podwójna</td> | |||
<td colspan="2" rowspan="1"><span | |||
style="font-weight: bold;">l. mnoga</span></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">1.</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-áng</td> | |||
<td>mnie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-anyi, -nyi</td> | |||
<td>nas dwóch</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-emye, -mye</td> | |||
<td>nas</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">2.</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-át</td> | |||
<td>ciebie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-astí, | |||
-stí</td> | |||
<td>was dwóch</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-esye, -sye</td> | |||
<td>was</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">3.</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-íl</td> | |||
<td>jego, ją, to</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-illí, | |||
-llí</td> | |||
<td>ich dwóch</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-erye, -rye</td> | |||
<td>ich</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td><span style="font-weight: bold;">4.</span></td> | |||
<td style="font-style: italic;">-ák</td> | |||
<td>kogoś</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-áhí, | |||
-hí</td> | |||
<td>nieznaną parę</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-óhye, | |||
-hye</td> | |||
<td>nieznaną grupę</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
==Dopełnienie bliższe celu== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Osoba</td> | |||
<td colspan="2" rowspan="1" | |||
style="font-weight: bold;">l. pojedyńcza</td> | |||
<td colspan="2" rowspan="1" | |||
style="font-weight: bold;">l. podwójna</td> | |||
<td colspan="2" rowspan="1"><span | |||
style="font-weight: bold;">l. mnoga</span></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">1.</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-úng</td> | |||
<td>mi</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-anyon, -nyon</td> | |||
<td>nam dwóm</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-emyon, -myon</td> | |||
<td>nam</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">2.</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-út</td> | |||
<td>tobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-astyon, -styon</td> | |||
<td>wam dwóm</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-esyon, -syon</td> | |||
<td>wam</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">3.</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-él</td> | |||
<td>jemu, jej, temu</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-illyon, -llyon</td> | |||
<td>ich dwóm</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-eryon, -ryon</td> | |||
<td>im</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td><span style="font-weight: bold;">4.</span></td> | |||
<td style="font-style: italic;">-úk</td> | |||
<td>komuś</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-áhyon, | |||
-hyon</td> | |||
<td>nieznanej parze</td> | |||
<td style="font-style: italic;">-óhyon, | |||
-hyon</td> | |||
<td>nieznanej grupie</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
==Imiesłowy== | |||
<p>Imiesłowy odmieniają się przez czas, aspekt, stronę, osoby, a także | |||
przez przypadki i stopniowanie jak przymiotniki. Przy czym odmiana | |||
przez osoby nie jest wymagana, chyba, że formy imiesłowne | |||
użyte | |||
są w zastępstwie czasów gramatycznych.</p> | |||
===Imiesłowy czynne=== | |||
====Imiesłowy przeszłe==== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Inkompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kabáva</td> | |||
<td>mówiwszy</td> | |||
<td style="font-style: italic;">aráva</td> | |||
<td>władawszy</td> | |||
<td style="font-style: italic;">suyáva</td> | |||
<td>będąwszy</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kambáva</td> | |||
<td>powiedziawszy</td> | |||
<td style="font-style: italic;">armáva</td> | |||
<td>zawładnąwszy</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sumáva</td> | |||
<td>zostawszy</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kontynuatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karbáva</td> | |||
<td>nadal mówiwszy, ciągle mówiwszy</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arráva</td> | |||
<td>nadal władawszy, ciągle władawszy</td> | |||
<td style="font-style: italic;">suráva</td> | |||
<td>nadal będąwszy, ciągle będąwszy</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Momentatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaluáva</td> | |||
<td>nagle powiedziawszy</td> | |||
<td style="font-style: italic;">alláva</td> | |||
<td>nagle zawładnąwszy</td> | |||
<td style="font-style: italic;">suláva</td> | |||
<td>nagle będąwszy</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Prospektyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaptáva</td> | |||
<td>miewszy mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">artáva</td> | |||
<td>miewszy zawłądnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sutáva</td> | |||
<td>miewszy być</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Preparatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kapsáva</td> | |||
<td>będąwszy być gotowym, aby powiedzieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arsáva</td> | |||
<td>będąwszy być gotowym, aby zawładnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">susáva</td> | |||
<td>będąwszy</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Konatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kafáva</td> | |||
<td>próbowawszy mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arháva</td> | |||
<td>próbowawszy zawładnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">suháva</td> | |||
<td>próbowawszy być</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Dezyderatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kangáva</td> | |||
<td>chciwszy powiedzieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arnáva</td> | |||
<td>chciwszy zawładnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sungáva</td> | |||
<td>chciwszy być</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
====Imiesłowy teraźniejsze==== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Inkompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kabáta</td> | |||
<td>mówiący</td> | |||
<td style="font-style: italic;">aráta</td> | |||
<td>zawładający</td> | |||
<td style="font-style: italic;">suyáta</td> | |||
<td>będący (teraz)</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kompletyw*</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kambáta</td> | |||
<td>powiadający</td> | |||
<td style="font-style: italic;">armáta</td> | |||
<td>władający</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sumáta</td> | |||
<td>zostawający</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kontynuatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karbáta</td> | |||
<td>nadal mówiący, ciągle mówiący</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arráta</td> | |||
<td>nadal władający, ciągle władający</td> | |||
<td style="font-style: italic;">suráta</td> | |||
<td>nadal będący, ciągle będący</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Momentatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaluáta</td> | |||
<td>nagle mówiący</td> | |||
<td style="font-style: italic;">alláta</td> | |||
<td>nagle zawładający</td> | |||
<td style="font-style: italic;">suláta</td> | |||
<td>nagle będący</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Prospektyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaptáta</td> | |||
<td>mający powiedzieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">artáta</td> | |||
<td>mający władać</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sutáta</td> | |||
<td>mający być</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Preparatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kapsáta</td> | |||
<td>będący gotowym, aby mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arsáta</td> | |||
<td>będący gotowym, aby władać</td> | |||
<td style="font-style: italic;">susáta</td> | |||
<td>będący gotowym aby być</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Konatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kafáta</td> | |||
<td>próbujący mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arháta</td> | |||
<td>próbujący zawładnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">suháta</td> | |||
<td>próbujący być</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Dezyderatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kangáta</td> | |||
<td>chcący mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arnáta</td> | |||
<td>chcący zawładnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sungáta</td> | |||
<td>chcący być</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<p>*Imiesłów czynny teraźniejszy kompletywny wyraża w sobie | |||
funkcję innego aspektu - terminatywu.</p><br> | |||
====Imiesłowy przyszłe==== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Inkompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kabáka</td> | |||
<td>będący mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">aráka</td> | |||
<td>zawładnący</td> | |||
<td style="font-style: italic;">suyáka</td> | |||
<td>będący (w przyszłości)</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kambáka</td> | |||
<td>będący powiedzieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">armáka</td> | |||
<td>będący władać</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sumáka</td> | |||
<td>wydarzący (się)</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kontynuatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karbáka</td> | |||
<td>będący nadal/ciągle mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arráka</td> | |||
<td>będący nadal władać</td> | |||
<td style="font-style: italic;">suráka</td> | |||
<td>będący nadal/ciągle</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Momentatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaluáka</td> | |||
<td>nagle powiedzący</td> | |||
<td style="font-style: italic;">alláka</td> | |||
<td>nagle zawładnący</td> | |||
<td style="font-style: italic;">suláka</td> | |||
<td>nagle będący</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Prospektyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaptáka</td> | |||
<td>mający powiedzieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">artáka</td> | |||
<td>mający zawładnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sutáka</td> | |||
<td>mający być (w przyszłości)</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Preparatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kapsáka</td> | |||
<td>będący gotowym, aby mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arsáka</td> | |||
<td>będący gotowym, aby zawładnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">susáka</td> | |||
<td>gotowy, aby być (w przyszłości)</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Konatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kafáka</td> | |||
<td>spróbujący mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arháka</td> | |||
<td>spróbujący zawładnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">suháka</td> | |||
<td>spróbujący być</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Dezyderatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kangáka</td> | |||
<td>zechcący mówić</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arnáka</td> | |||
<td>zechcący zawładnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">sungáka</td> | |||
<td>zechcący być</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
===Imiesłowy bierne=== | |||
====Imiesłowy przeszłe==== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Inkompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kabana</td> | |||
<td>mówiony</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arana</td> | |||
<td>zawładniany</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gayana</td> | |||
<td>dawany</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kambana</td> | |||
<td>powiedzony</td> | |||
<td style="font-style: italic;">armana</td> | |||
<td>zawładnięty</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gamana</td> | |||
<td>dany</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kontynuatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karbana</td> | |||
<td>ciągle mówiony</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arrana</td> | |||
<td>ciągle zawładniany</td> | |||
<td style="font-style: italic;">garana</td> | |||
<td>ciągle dawany</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Momentatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaluana</td> | |||
<td>nagle powiedziany</td> | |||
<td style="font-style: italic;">allana</td> | |||
<td>nagle zawładnięty</td> | |||
<td style="font-style: italic;">galana</td> | |||
<td>nagle dany</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Prospektyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaptana</td> | |||
<td>mający być powiedzianym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">artana</td> | |||
<td>mający zostać zawładniętym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gatana</td> | |||
<td>mający zostać danym</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Preparatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kapsana</td> | |||
<td>przygotowany, aby powiedzieć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arsana</td> | |||
<td>przygotowany, aby zawładnąć</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gasana</td> | |||
<td>przygotowany, aby dać</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Konatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kafana</td> | |||
<td>próbowany do powiedzenia</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arhana</td> | |||
<td>próbowany do zawładnięcia</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gahana</td> | |||
<td>próbowany zostać danym</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Dezyderatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kangana</td> | |||
<td>zechciany być mówionym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arnana</td> | |||
<td>zechciany być zawładniętym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">ganana</td> | |||
<td>zechciany zostać danym</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
====Imiesłowy teraźniejsze==== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Inkompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kabampa</td> | |||
<td>mówiony</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arampa</td> | |||
<td>zawładany</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gayampa</td> | |||
<td>dawany (teraz)</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kambampa</td> | |||
<td>opowiedziany (teraz)</td> | |||
<td style="font-style: italic;">armampa</td> | |||
<td>władany</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gamampa</td> | |||
<td>być danym (teraz)</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kontynuatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karbampa</td> | |||
<td>nadal/ciągle mówiony (teraz)</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arrampa</td> | |||
<td>nadal/ciągle władany</td> | |||
<td style="font-style: italic;">garampa</td> | |||
<td>nadal/ciągle być </td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Momentatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaluampa</td> | |||
<td>nagle mówiony</td> | |||
<td style="font-style: italic;">allampa</td> | |||
<td>nagle zawładany</td> | |||
<td style="font-style: italic;">galampa</td> | |||
<td>nagle być dawanym</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Prospektyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaptampa</td> | |||
<td>mający być mówionym (teraz)</td> | |||
<td style="font-style: italic;">artampa</td> | |||
<td>mający być zawładanym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gatampa</td> | |||
<td>mający być dawanym</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Preparatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kapsampa</td> | |||
<td>być gotowym do mówienia</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arsampa</td> | |||
<td>być gotowym do bycia władanym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gasampa</td> | |||
<td>być gotowym do bycia danym</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Konatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kafampa</td> | |||
<td>próbowany być mówionym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arhampa</td> | |||
<td>próbowany być władanym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gahampa</td> | |||
<td>próbowany być danym</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Dezyderatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kangampa</td> | |||
<td>chciany być mówionym (teraz)</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arnampa</td> | |||
<td>chciany być władanym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">ganampa</td> | |||
<td>chciany być danym</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
====Imiesłowy przyszłe==== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Inkompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kabala</td> | |||
<td>będący mawianym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arala</td> | |||
<td>będący władanym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gayala</td> | |||
<td>będący dawanym</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kambala</td> | |||
<td>będący opowiadanym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">armala</td> | |||
<td>będący zawładnionym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gamala</td> | |||
<td>będący danym</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kontynuatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karbala</td> | |||
<td>nadal/ciągle będący mawianym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arrala</td> | |||
<td>będący nadal/ciągle władanym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">garala</td> | |||
<td>nadal będący dawanym</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Momentatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaluala</td> | |||
<td>nagle będący mawianym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">allala</td> | |||
<td>będący nagle zawładnionym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">galala</td> | |||
<td>będący nagle danym</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Prospektyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaptala</td> | |||
<td>mający być opowiadanym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">artala</td> | |||
<td>mający być zawładnionym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gatala</td> | |||
<td>mający być danym </td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Preparatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kapsala</td> | |||
<td>być gotowym do bycia opowiadanym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arsala</td> | |||
<td>będący gotowym do zawładnięcia</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gasala</td> | |||
<td>będący gotowym do dawania</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Konatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kafala</td> | |||
<td>będący być próbowanym aby być | |||
mówionym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arhala</td> | |||
<td>będący próbowanym do zawładnięcia</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gahala</td> | |||
<td>będący probowanym do dawania</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Dezyderatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kangala</td> | |||
<td>zechcący być mówionym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arnala</td> | |||
<td>zechcący być władanym</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gangala</td> | |||
<td>zechcący być danym</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
===Imiesłowy refleksywne=== | |||
====Imiesłowy przeszłe==== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Inkompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kabarsa</td> | |||
<td>mówiwszy o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">ararsa</td> | |||
<td>władawszy sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gayarsa</td> | |||
<td>dawawszy sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kambarsa</td> | |||
<td>powiedziawszy o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">armarsa</td> | |||
<td>zawładnąwszy sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gamarsa</td> | |||
<td>podawszy sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kontynuatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karbarsa</td> | |||
<td>ciągle mówiwszy o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arrarsa</td> | |||
<td>ciągle władnąwszy</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gararsa</td> | |||
<td>ciągle dawawszy sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Momentatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaluarsa</td> | |||
<td>nagle powiedziawszy o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">allarsa</td> | |||
<td>nagle zawładnąwszy sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">galarsa</td> | |||
<td>nagle podawszy sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Prospektyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaptarsa</td> | |||
<td>miewszy mówić o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">artarsa</td> | |||
<td>miewszy zawładnąć sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gatarsa</td> | |||
<td>miewszy podać sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Preparatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kapsarsa</td> | |||
<td>przygotowawszy się do mówienia o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arsarsa</td> | |||
<td>przygotowawszy się do władania sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gasarsa</td> | |||
<td>przygotowawszy się do podania sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Konatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kafarsa</td> | |||
<td>spróbować mówic o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arharsa</td> | |||
<td>spróbować zawładnąć sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gaharsa</td> | |||
<td>spróbować podać sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Dezyderatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kangarsa</td> | |||
<td>chcieć mówić o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arnarsa</td> | |||
<td>chcieć władać sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gangarsa</td> | |||
<td>chcieć podać sobie</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
====Imiesłowy teraźniejsze==== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Inkompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kabósta</td> | |||
<td>mówiący o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arósta</td> | |||
<td>zawładający sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gayósta</td> | |||
<td>dający sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kambósta</td> | |||
<td>powiadający sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">armósta</td> | |||
<td>władający sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gamósta</td> | |||
<td>podający sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kontynuatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karbósta</td> | |||
<td>nadal/ciągle mówiący o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arrósta</td> | |||
<td>nadal/ciągle władający sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">garósta</td> | |||
<td>nadal/ciągle podający sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Momentatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaluósta</td> | |||
<td>nagle mówiący o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">allósta</td> | |||
<td>nagle zawładający sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">galósta</td> | |||
<td>nagle podający sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Prospektyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaptósta</td> | |||
<td>mający mówić do sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaptósta</td> | |||
<td>mający władać sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gatósta</td> | |||
<td>mający podawać sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Preparatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kapsósta</td> | |||
<td>będący gotowym do mówienia o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kapsósta</td> | |||
<td>będący gotowym do zawładnięcia sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gasósta</td> | |||
<td>będący gotowym do podawania sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Konatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kafósta</td> | |||
<td>próbujący mówić o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kafósta</td> | |||
<td>próbujący zawładnąć sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gahósta</td> | |||
<td>próbujący podać sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Dezyderatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kangósta</td> | |||
<td>chcący mówić o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kangósta</td> | |||
<td>chcący zawładnąć sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gangósta</td> | |||
<td>chcący podać sobie</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
====Imiesłowy przyszłe==== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Inkompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kabésya</td> | |||
<td>będący mówić o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arésya</td> | |||
<td>będący zawładywać sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gayésya</td> | |||
<td>będący dawać sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kompletyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kambésya</td> | |||
<td>powiedzący o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">armésya</td> | |||
<td>będący władać sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gamésya</td> | |||
<td>będący podać sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Kontynuatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">karbésya</td> | |||
<td>nadal/ciągle będący mówić o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arrésya</td> | |||
<td>będący nadal/ciągle władać sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">garésya</td> | |||
<td>będący nadal/ciągle podawać sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Momentatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaluésya</td> | |||
<td>nagle będący mówić o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">allésya</td> | |||
<td>nagle będący władać sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">galésya</td> | |||
<td>nagle będący podawać sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Prospektyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kaptésya</td> | |||
<td>mający mówić o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">artésya</td> | |||
<td>mający zawładnąć sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gatésya</td> | |||
<td>mający podać sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Preparatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kapsésya</td> | |||
<td>będący gotowym do mówienia o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arsésya</td> | |||
<td>będący gotowym zawładnąć sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gasésya</td> | |||
<td>będący gotowym podać sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Konatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kafésya</td> | |||
<td>spróbujący mówić o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arhésya</td> | |||
<td>spróbujący zawładnąć sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gahésya</td> | |||
<td>spróbujący podać sobie</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Dezyderatyw</td> | |||
<td style="font-style: italic;">kangésya</td> | |||
<td>zechcący mówić o sobie</td> | |||
<td style="font-style: italic;">arnésya</td> | |||
<td>zechcący zawładnąć sobą</td> | |||
<td style="font-style: italic;">gangésya</td> | |||
<td>zechcący podać sobie</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
==Bezokoliczniki== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Bezokolicznik</td> | |||
<td>-ma, -ema</td> | |||
<td>kabema</td> | |||
<td>arema</td> | |||
<td>gama</td> | |||
<td>suma</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Supinum</td> | |||
<td>-ví, -eví</td> | |||
<td>kabeví</td> | |||
<td>arví</td> | |||
<td>gaví</td> | |||
<td>suví</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Gerund</td> | |||
<td>-ryó, -eryó</td> | |||
<td>kaberyó</td> | |||
<td>arryó</td> | |||
<td>garyó</td> | |||
<td>suryó</td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
==Przymiotniki== | |||
<br> | |||
<p>Przymiotniki odmieniają się przez wszystkie przypadki deklinacyjne, a ponadto ulegają stopniowaniu.</p> | |||
# Przymiotnik pokrewny - '''''-ulos''''' | |||
# Przymiotnik posesywny - '''''-anos''''' | |||
# Przymiotnik prosty - '''''-os''''' | |||
<br> | |||
===Stopniowanie przymiotników=== | |||
<br> | |||
{| class="wikitable" | |||
! Pozytyw | |||
! Komparatyw | |||
! Superlatyw | |||
! Optymatyw | |||
|- | |||
| -os | |||
| -er | |||
| -este | |||
| -ente | |||
|- | |||
| aldos | |||
| alder | |||
| aldeste | |||
| aldente | |||
|- | |||
| stary | |||
| starszy | |||
| najstarszy | |||
| najstarszy | |||
|- | |||
| aryos | |||
| aryer | |||
| aryeste | |||
| aryente | |||
|- | |||
| dobry | |||
| lepszy | |||
| najlepszy | |||
| najlepszy | |||
|} | |||
==Liczebniki== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Numer</td> | |||
<td style="font-weight: bold;">L. główny</td> | |||
<td style="font-weight: bold;">L. porządkowy</td> | |||
<td style="font-weight: bold;">L. wielokrotny</td> | |||
<td style="font-weight: bold;">L. mnożny</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">1.</td> | |||
<td>akta</td> | |||
<td>aktasta</td> | |||
<td>aktaskyara</td> | |||
<td>aktapira</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">2.</td> | |||
<td>gara</td> | |||
<td>garasta</td> | |||
<td>garaskyara</td> | |||
<td>garapira</td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">3.</td> | |||
<td>helan</td> | |||
<td>helansta</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">4.</td> | |||
<td>dogon</td> | |||
<td>dogonsta</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">5.</td> | |||
<td>basya</td> | |||
<td>basyasta</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">6.</td> | |||
<td>nunga</td> | |||
<td>nungasta</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">7.</td> | |||
<td>salda</td> | |||
<td>saldasta</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">8.</td> | |||
<td>semes</td> | |||
<td>semesta</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">9.</td> | |||
<td>yosun</td> | |||
<td>yosunsta</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">10.</td> | |||
<td>keran</td> | |||
<td>keransta</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">11.</td> | |||
<td>keran aktaye</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">12.</td> | |||
<td>keran garaye</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">13.</td> | |||
<td>keran helanye</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">14.</td> | |||
<td>keran dogonye</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">15.</td> | |||
<td>keran basyaye</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">16.</td> | |||
<td>keran nungaye</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">17.</td> | |||
<td>keran saldaye</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">18.</td> | |||
<td>keran semesye</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">19.</td> | |||
<td>keran yosunye</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">20.</td> | |||
<td>gara keran</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">21.</td> | |||
<td>gara keran aktaye</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">30.</td> | |||
<td>helan keran</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">40.</td> | |||
<td>dogon keran</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">50.</td> | |||
<td>basya keran</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">60.</td> | |||
<td>nunga keran</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">70.</td> | |||
<td>salda keran</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">80.</td> | |||
<td>semes keran</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">90.</td> | |||
<td>yosun keran</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">100.</td> | |||
<td>kengan</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">101.</td> | |||
<td>kengan aktaye</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">120.</td> | |||
<td>kengan gara keranye</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">121.</td> | |||
<td>kengan gara keran aktaye</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">200.</td> | |||
<td>gara kengan</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">300.</td> | |||
<td>helan kengan</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">400.</td> | |||
<td>dogon kengan</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">500.</td> | |||
<td>basya kengan</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">600.</td> | |||
<td>nunga kengan</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">700.</td> | |||
<td>salda kengan</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">800.</td> | |||
<td>semes kengan</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">900.</td> | |||
<td>yosun kengan</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">1000.</td> | |||
<td>makanga</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">10000.</td> | |||
<td>makyangé</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">100000.</td> | |||
<td>malyengé</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">1000000.</td> | |||
<td>madyungé</td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
<td></td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<br> | |||
==Zaimki== | |||
===Zaimki osobowe=== | |||
<br> | |||
<table style="text-align: left; width: 100%;" border="0" | |||
cellpadding="2" cellspacing="2"> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">Osoba</td> | |||
<td style="font-weight: bold;">l. pojedyńcza</td> | |||
<td><span style="font-weight: bold;">l. | |||
podwójna</span></td> | |||
<td style="font-weight: bold;">l. mnoga</td> | |||
<td><span style="font-weight: bold;">l. | |||
syngulatywna*</span></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">1.</td> | |||
<td><i>ís</i></td> | |||
<td><i>uas</i></td> | |||
<td><i>mír</i></td> | |||
<td><i>yang</i></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">2.</td> | |||
<td><i>sún</i></td> | |||
<td><i>sas</i></td> | |||
<td><i>sér</i></td> | |||
<td><i>nang</i></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td style="font-weight: bold;">3.</td> | |||
<td><i>él</i></td> | |||
<td><i>las</i></td> | |||
<td><i>ár</i></td> | |||
<td><i>lang</i></td> | |||
</tr> | |||
<tr> | |||
<td><span style="font-weight: bold;">4.</span></td> | |||
<td><i>kat</i></td> | |||
<td><i>kas</i></td> | |||
<td><i>kór</i></td> | |||
<td><i>kang</i></td> | |||
</tr> | |||
</table> | |||
<p>*Liczba syngulatywna oznacza w zaimkach szeroki ogół, | |||
społeczeństwo, wspólnotę.</p><br> | |||
<br> | |||
==Partykuły== | |||
<br> | |||
{| class="wikitable" | |||
! Partykuła | |||
! Funkcja | |||
! Znaczenie | |||
|- | |- | ||
| -ye | |||
| łącząca | |||
| | | i | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ba | |||
| przecząca | |||
| | | nie | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ma | |||
| przeczenie czasowników | |||
| | | nie | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ga | |||
| twierdząca | |||
| | | tak | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| ho | |||
| twierdząca zdaniowa | |||
| | | tak, więc | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| da | |||
| partykuła wprowadzająca zdanie podrzędne | |||
| | | że | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| rahe | |||
| partykuła ponaglająca | |||
| | | nuże, natychmiast | ||
| | |||
| | |||
|- | |- | ||
| -re | |||
| partykuła wzmacniająca | |||
| | | że | ||
| | |||
| | |||
|} | |} | ||
[[Kategoria:Użytkownik:Artaxes]] |
Aktualna wersja na dzień 02:43, 14 gru 2010
Schematyczny język a priori tworzony przez Artaxesa w listopadzie i grudniu 2010, częściowo wzorowany na Quenyi.
Fonologia
Samogłoski
Pisownia | IPA |
---|---|
a | /ɑ/ |
á | /aː/ |
e | /ɛ/ |
é | /eː/ |
i | /ɪ/ |
í | /iː/ |
o | /ɔ/ |
ó | /oː/ |
u | /ʊ/ |
ú | /uː/ |
Samogłoski nasalne
Pisownia | IPA |
---|---|
an, am | /ɑ̃/ |
án, ám | /ãː/ |
en, em | /ɛ̃/ |
én, ém | /ẽː/ |
in, im | /ɪ̃/ |
ín, ím | /ĩː/ |
on, om | /ɔ̃/ |
ón, óm | /õː/ |
un, um | /ʊ̃/ |
ún, úm | /ũː/ |
Spółgłoski i niektóre ich zbitki
Pisownia | IPA | Komentarz |
---|---|---|
p | /p/ | |
t | /t θ/ | Przed samogłoskami przednimi /θ/ |
k | /k ʃ/ | Przed samogłoskami przednimi /ʃ/ |
b | /b/ | |
d | /d ð/ | Przed samogłoskami przednimi /ð/ |
g | /g ʒ/ | Przed samogłoskami przednimi /ʒ/ |
h | /h ç/ | Przed samogłoskami przednimi /ç/ |
s | /s/ | |
l | /l/ | |
r | /r/ | |
y | /j/ | |
m | /m/ | |
n | /n/ | |
ng | /ŋ/ | |
hy | /ç/ | |
ty | /c/ | |
sty | /ʃc/ | |
ny | /ɲ/ | |
sy, sh, sk | /ʃ/ | |
ry | /rç/ | |
ly | /ʎ/ | |
nyu | /ɲʷ/ | Przed samogłoskami |
hu | /hʷ çʷ/ | Przed samogłoskami |
qu | /kʷ ʃʷ/ | Przed samogłoskami |
gu | /gʷ ʒʷ/ | Przed samogłoskami |
ngu | /ŋʷ/ | Przed samogłoskami |
dy, gy | /ɟ/ | |
ky | /tʃ/ | |
sky | /ʃtʃ/ | |
tl | /tl/ | |
stl | /ʃtl/ | |
stly | /ʃtʎ/ | |
hl | /hl/ | |
hly | /hʎ/ | |
sny | /ʃɲ/ | |
ngy | /ŋʲ/ | |
ht | /ht/ | |
hty | /hc/ | |
gh | /ɣ/ | Na granicy morfemów. |
Deklinacja
Deklinacja samogłoskowa
satya - istota ludzka
Nazwa przypadka | l. pojedyńcza | l. podwójna | l. mnoga | l. syngulatywna |
1. Mianownik | satya | satyahya | satyar | satyad |
2. Dopełniacz | satyas | satyahyas | satyars | satyás |
3. Ablatyw | satyame | satyahyame | satyarme | satyande (*satyad-me) |
4. Allatyw | satyabe | satyahyabe | satyarbe | satyambe (*satyad-be) |
5. Komitatyw | satyavo | satyahyavo | satyarvo | satyadvo |
6. Instrumentatyw | satyak | satyahyak | satyark | satyang (*satyad-k) |
7. Adverbial | satyapa | satyahyapa | satyarpa | satyampa (*satyad-pa) |
8. Miejscownik | satyali | satyahyali | satyalli | satyadyi (*satyad-li) |
9. Temporal | satyage | satyahyage | satyarge | satyange (*satyad-ge) |
10. Abessyw | satyana | satyahyana | satyarna | satyanda (*satyad-na) |
Deklinacja spółgłoskowa
karon - okręt
Nazwa przypadka | l. pojedyńcza | l. podwójna | l. mnoga | l. syngulatywna |
1. Mianownik | karon | karonhya | karoni | karonad |
2. Dopełniacz | karons | karonhyas | karonis | karonás |
3. Ablatyw | karomme | karonhyame | karonime | karonande |
4. Allatyw | karombe | karonhyabe | karonibe | karonambe |
5. Komitatyw | karomvo | karonhyavo | karonivo | karonadvo |
6. Instrumentatyw | karonk | karonhyak | karonik | karonang |
7. Adverbial | karompa | karonhyapa | karonipa | karonampa |
8. Miejscownik | karonli | karonhyali | karonili | karonadyi |
9. Temporal | karonge | karonhyage | karonige | karonange |
10. Abessyw | karonna | karonhyana | karonina | karonanda |
Rodzaj rzeczownika
Rodzaj w tym języku jest bardzo świeżą innowacją. Występują dwa rodzaje: męski i żeński. Znacznikiem rodzaju żeńskiego jest sufiks -é. Rodzaj rzeczownika nie ma wpływu na jego deklinację, toteż rodzaj żeński odmienia się według deklinacji samogłoskowej.
Sufiksy dzierżawcze
Osoba | l. pojedyńcza | l. podwójna | l. mnoga | l. syngulatywna |
---|---|---|---|---|
1. | -em, -m | -eu, -u | -é, -yé | -eng, -ng |
2. | -as, -s | -ah, -h | -á, -yá | -an, -n |
3. | -il, -l | -ivo, -vo | -yó | -ingi, -ngi |
4. | -ore, -re | -oro, -ro | -odya, -dya | -agi, -gi |
Czasy
Przeszły | at- | akkab- |
Teraźniejszy | - | kab- |
Przyszły | el- | elkab- |
Aspekty
Inkompletyw | kab- | mówić | anga- | wisieć | ar- | władać | sang- | słuchać | su- | być, istnieć | áks- | zwyciężać |
Kompletyw | kamb- | powiedzieć | angam- | zawisnąć | arm- | zawładnąć | sangam- | usłyszeć | sum- | zostać | áksem- | zwyciężyć |
Kontynuatyw | karb- | nadal mówić, ciągle mówić | angar- | nadal wisieć, ciągle wisieć | arr- | nadal władać, ciągle władać | sangar- | nadal słyszeć, ciągle słyszeć | sur- | nadal być, ciągle być | ákser- | nadal zwyciężać, ciągle zwyciężać |
Momentatyw | kalu- | nagle powiedzieć | angal- | nagle zawisnąć | all- | nagle zawładnąć | sangal- | nagle usłyszeć | sul- | nagle być | áksel- | nagle zwyciężyć |
Prospektyw | kapt- | mieć mówić | angat- | mieć zawisnąć | art- | mieć władać | sangt- | mieć słyszeć | sut- | mieć być | áksat- | mieć zwyciężyć |
Preparatyw | kaps- | być gotowym, aby mówić | angas- | być gotowym, aby wisieć | ars- | być gotowym, aby władać | sangas- | być gotowym, aby słyszeć | sus- | być gotowym, aby istnieć | áksas- | być gotowym, aby zwyciężyć |
Konatyw | kaf- | próbować mówić | angah- | próbować zawisnąć | arh- | próbować zawładnąć | sangah- | próbować usłyszeć | suh- | próbować być | áksah- | próbować zwyciężyć |
Dezyderatyw | kang- | chcieć mówić | anganga- | chcieć wisieć | arn- | chcieć zawładnąć | sangang- | chcieć słyszeć | sung- | chcieć być, istnieć | ákseng- | chcieć zwyciężyć |
Tryby
Orzekający | - | ||
Warunkowy | -bá, -ebá | ||
Życzący | -lé, -elé | ||
Rozkazujący | sam rdzeń czasownikowy lub sufiks -i, -ye zamiast formy osobowej |
Strony
Rdzenie zakończone na spółgłoskę
Czynna | - | arm- | zawładnąć |
Bierna | -eny- | armeny- | być zawładniętym |
Refleksywna | -asy- | armasy- | zawładnąć sobą |
Rdzenie zakończone na spółgłoskę
Czynna | - | su- | być |
Bierna | -eny- | suny- | zostać |
Refleksywna | -asy- | susy- | być w sobie, żyć |
Osoby
Osoba | l. pojedyńcza | l. podwójna | l. mnoga | |||
1. | -an, -n | ja | -ahya, -hya | my dwaj | -am, -m | my |
2. | -at, -t | ty | -atya, -tya | wy dwaj | -es, -s | wy |
3. | -il, -l | on, ona, ono, to | -elya, -lya | oni dwaj | -er, -r | oni, one |
4. | -ak, -k | ktoś | -akya, -kya | nieznana para | -áh, -h | nieznani |
Dopełnienie bliższe
Osoba | l. pojedyńcza | l. podwójna | l. mnoga | |||
1. | -áng | mnie | -anyi, -nyi | nas dwóch | -emye, -mye | nas |
2. | -át | ciebie | -astí, -stí | was dwóch | -esye, -sye | was |
3. | -íl | jego, ją, to | -illí, -llí | ich dwóch | -erye, -rye | ich |
4. | -ák | kogoś | -áhí, -hí | nieznaną parę | -óhye, -hye | nieznaną grupę |
Dopełnienie bliższe celu
Osoba | l. pojedyńcza | l. podwójna | l. mnoga | |||
1. | -úng | mi | -anyon, -nyon | nam dwóm | -emyon, -myon | nam |
2. | -út | tobie | -astyon, -styon | wam dwóm | -esyon, -syon | wam |
3. | -él | jemu, jej, temu | -illyon, -llyon | ich dwóm | -eryon, -ryon | im |
4. | -úk | komuś | -áhyon, -hyon | nieznanej parze | -óhyon, -hyon | nieznanej grupie |
Imiesłowy
Imiesłowy odmieniają się przez czas, aspekt, stronę, osoby, a także przez przypadki i stopniowanie jak przymiotniki. Przy czym odmiana przez osoby nie jest wymagana, chyba, że formy imiesłowne użyte są w zastępstwie czasów gramatycznych.
Imiesłowy czynne
Imiesłowy przeszłe
Inkompletyw | kabáva | mówiwszy | aráva | władawszy | suyáva | będąwszy |
Kompletyw | kambáva | powiedziawszy | armáva | zawładnąwszy | sumáva | zostawszy |
Kontynuatyw | karbáva | nadal mówiwszy, ciągle mówiwszy | arráva | nadal władawszy, ciągle władawszy | suráva | nadal będąwszy, ciągle będąwszy |
Momentatyw | kaluáva | nagle powiedziawszy | alláva | nagle zawładnąwszy | suláva | nagle będąwszy |
Prospektyw | kaptáva | miewszy mówić | artáva | miewszy zawłądnąć | sutáva | miewszy być |
Preparatyw | kapsáva | będąwszy być gotowym, aby powiedzieć | arsáva | będąwszy być gotowym, aby zawładnąć | susáva | będąwszy |
Konatyw | kafáva | próbowawszy mówić | arháva | próbowawszy zawładnąć | suháva | próbowawszy być |
Dezyderatyw | kangáva | chciwszy powiedzieć | arnáva | chciwszy zawładnąć | sungáva | chciwszy być |
Imiesłowy teraźniejsze
Inkompletyw | kabáta | mówiący | aráta | zawładający | suyáta | będący (teraz) |
Kompletyw* | kambáta | powiadający | armáta | władający | sumáta | zostawający |
Kontynuatyw | karbáta | nadal mówiący, ciągle mówiący | arráta | nadal władający, ciągle władający | suráta | nadal będący, ciągle będący |
Momentatyw | kaluáta | nagle mówiący | alláta | nagle zawładający | suláta | nagle będący |
Prospektyw | kaptáta | mający powiedzieć | artáta | mający władać | sutáta | mający być |
Preparatyw | kapsáta | będący gotowym, aby mówić | arsáta | będący gotowym, aby władać | susáta | będący gotowym aby być |
Konatyw | kafáta | próbujący mówić | arháta | próbujący zawładnąć | suháta | próbujący być |
Dezyderatyw | kangáta | chcący mówić | arnáta | chcący zawładnąć | sungáta | chcący być |
*Imiesłów czynny teraźniejszy kompletywny wyraża w sobie funkcję innego aspektu - terminatywu.
Imiesłowy przyszłe
Inkompletyw | kabáka | będący mówić | aráka | zawładnący | suyáka | będący (w przyszłości) |
Kompletyw | kambáka | będący powiedzieć | armáka | będący władać | sumáka | wydarzący (się) |
Kontynuatyw | karbáka | będący nadal/ciągle mówić | arráka | będący nadal władać | suráka | będący nadal/ciągle |
Momentatyw | kaluáka | nagle powiedzący | alláka | nagle zawładnący | suláka | nagle będący |
Prospektyw | kaptáka | mający powiedzieć | artáka | mający zawładnąć | sutáka | mający być (w przyszłości) |
Preparatyw | kapsáka | będący gotowym, aby mówić | arsáka | będący gotowym, aby zawładnąć | susáka | gotowy, aby być (w przyszłości) |
Konatyw | kafáka | spróbujący mówić | arháka | spróbujący zawładnąć | suháka | spróbujący być |
Dezyderatyw | kangáka | zechcący mówić | arnáka | zechcący zawładnąć | sungáka | zechcący być |
Imiesłowy bierne
Imiesłowy przeszłe
Inkompletyw | kabana | mówiony | arana | zawładniany | gayana | dawany |
Kompletyw | kambana | powiedzony | armana | zawładnięty | gamana | dany |
Kontynuatyw | karbana | ciągle mówiony | arrana | ciągle zawładniany | garana | ciągle dawany |
Momentatyw | kaluana | nagle powiedziany | allana | nagle zawładnięty | galana | nagle dany |
Prospektyw | kaptana | mający być powiedzianym | artana | mający zostać zawładniętym | gatana | mający zostać danym |
Preparatyw | kapsana | przygotowany, aby powiedzieć | arsana | przygotowany, aby zawładnąć | gasana | przygotowany, aby dać |
Konatyw | kafana | próbowany do powiedzenia | arhana | próbowany do zawładnięcia | gahana | próbowany zostać danym |
Dezyderatyw | kangana | zechciany być mówionym | arnana | zechciany być zawładniętym | ganana | zechciany zostać danym |
Imiesłowy teraźniejsze
Inkompletyw | kabampa | mówiony | arampa | zawładany | gayampa | dawany (teraz) |
Kompletyw | kambampa | opowiedziany (teraz) | armampa | władany | gamampa | być danym (teraz) |
Kontynuatyw | karbampa | nadal/ciągle mówiony (teraz) | arrampa | nadal/ciągle władany | garampa | nadal/ciągle być |
Momentatyw | kaluampa | nagle mówiony | allampa | nagle zawładany | galampa | nagle być dawanym |
Prospektyw | kaptampa | mający być mówionym (teraz) | artampa | mający być zawładanym | gatampa | mający być dawanym |
Preparatyw | kapsampa | być gotowym do mówienia | arsampa | być gotowym do bycia władanym | gasampa | być gotowym do bycia danym |
Konatyw | kafampa | próbowany być mówionym | arhampa | próbowany być władanym | gahampa | próbowany być danym |
Dezyderatyw | kangampa | chciany być mówionym (teraz) | arnampa | chciany być władanym | ganampa | chciany być danym |
Imiesłowy przyszłe
Inkompletyw | kabala | będący mawianym | arala | będący władanym | gayala | będący dawanym |
Kompletyw | kambala | będący opowiadanym | armala | będący zawładnionym | gamala | będący danym |
Kontynuatyw | karbala | nadal/ciągle będący mawianym | arrala | będący nadal/ciągle władanym | garala | nadal będący dawanym |
Momentatyw | kaluala | nagle będący mawianym | allala | będący nagle zawładnionym | galala | będący nagle danym |
Prospektyw | kaptala | mający być opowiadanym | artala | mający być zawładnionym | gatala | mający być danym |
Preparatyw | kapsala | być gotowym do bycia opowiadanym | arsala | będący gotowym do zawładnięcia | gasala | będący gotowym do dawania |
Konatyw | kafala | będący być próbowanym aby być mówionym | arhala | będący próbowanym do zawładnięcia | gahala | będący probowanym do dawania |
Dezyderatyw | kangala | zechcący być mówionym | arnala | zechcący być władanym | gangala | zechcący być danym |
Imiesłowy refleksywne
Imiesłowy przeszłe
Inkompletyw | kabarsa | mówiwszy o sobie | ararsa | władawszy sobą | gayarsa | dawawszy sobie |
Kompletyw | kambarsa | powiedziawszy o sobie | armarsa | zawładnąwszy sobą | gamarsa | podawszy sobie |
Kontynuatyw | karbarsa | ciągle mówiwszy o sobie | arrarsa | ciągle władnąwszy | gararsa | ciągle dawawszy sobie |
Momentatyw | kaluarsa | nagle powiedziawszy o sobie | allarsa | nagle zawładnąwszy sobą | galarsa | nagle podawszy sobie |
Prospektyw | kaptarsa | miewszy mówić o sobie | artarsa | miewszy zawładnąć sobą | gatarsa | miewszy podać sobie |
Preparatyw | kapsarsa | przygotowawszy się do mówienia o sobie | arsarsa | przygotowawszy się do władania sobą | gasarsa | przygotowawszy się do podania sobie |
Konatyw | kafarsa | spróbować mówic o sobie | arharsa | spróbować zawładnąć sobą | gaharsa | spróbować podać sobie |
Dezyderatyw | kangarsa | chcieć mówić o sobie | arnarsa | chcieć władać sobą | gangarsa | chcieć podać sobie |
Imiesłowy teraźniejsze
Inkompletyw | kabósta | mówiący o sobie | arósta | zawładający sobą | gayósta | dający sobie |
Kompletyw | kambósta | powiadający sobie | armósta | władający sobą | gamósta | podający sobie |
Kontynuatyw | karbósta | nadal/ciągle mówiący o sobie | arrósta | nadal/ciągle władający sobą | garósta | nadal/ciągle podający sobie |
Momentatyw | kaluósta | nagle mówiący o sobie | allósta | nagle zawładający sobą | galósta | nagle podający sobie |
Prospektyw | kaptósta | mający mówić do sobie | kaptósta | mający władać sobą | gatósta | mający podawać sobie |
Preparatyw | kapsósta | będący gotowym do mówienia o sobie | kapsósta | będący gotowym do zawładnięcia sobą | gasósta | będący gotowym do podawania sobie |
Konatyw | kafósta | próbujący mówić o sobie | kafósta | próbujący zawładnąć sobą | gahósta | próbujący podać sobie |
Dezyderatyw | kangósta | chcący mówić o sobie | kangósta | chcący zawładnąć sobą | gangósta | chcący podać sobie |
Imiesłowy przyszłe
Inkompletyw | kabésya | będący mówić o sobie | arésya | będący zawładywać sobą | gayésya | będący dawać sobie |
Kompletyw | kambésya | powiedzący o sobie | armésya | będący władać sobą | gamésya | będący podać sobie |
Kontynuatyw | karbésya | nadal/ciągle będący mówić o sobie | arrésya | będący nadal/ciągle władać sobą | garésya | będący nadal/ciągle podawać sobie |
Momentatyw | kaluésya | nagle będący mówić o sobie | allésya | nagle będący władać sobą | galésya | nagle będący podawać sobie |
Prospektyw | kaptésya | mający mówić o sobie | artésya | mający zawładnąć sobą | gatésya | mający podać sobie |
Preparatyw | kapsésya | będący gotowym do mówienia o sobie | arsésya | będący gotowym zawładnąć sobą | gasésya | będący gotowym podać sobie |
Konatyw | kafésya | spróbujący mówić o sobie | arhésya | spróbujący zawładnąć sobą | gahésya | spróbujący podać sobie |
Dezyderatyw | kangésya | zechcący mówić o sobie | arnésya | zechcący zawładnąć sobą | gangésya | zechcący podać sobie |
Bezokoliczniki
Bezokolicznik | -ma, -ema | kabema | arema | gama | suma |
Supinum | -ví, -eví | kabeví | arví | gaví | suví |
Gerund | -ryó, -eryó | kaberyó | arryó | garyó | suryó |
Przymiotniki
Przymiotniki odmieniają się przez wszystkie przypadki deklinacyjne, a ponadto ulegają stopniowaniu.
- Przymiotnik pokrewny - -ulos
- Przymiotnik posesywny - -anos
- Przymiotnik prosty - -os
Stopniowanie przymiotników
Pozytyw | Komparatyw | Superlatyw | Optymatyw |
---|---|---|---|
-os | -er | -este | -ente |
aldos | alder | aldeste | aldente |
stary | starszy | najstarszy | najstarszy |
aryos | aryer | aryeste | aryente |
dobry | lepszy | najlepszy | najlepszy |
Liczebniki
Numer | L. główny | L. porządkowy | L. wielokrotny | L. mnożny |
1. | akta | aktasta | aktaskyara | aktapira |
2. | gara | garasta | garaskyara | garapira |
3. | helan | helansta | ||
4. | dogon | dogonsta | ||
5. | basya | basyasta | ||
6. | nunga | nungasta | ||
7. | salda | saldasta | ||
8. | semes | semesta | ||
9. | yosun | yosunsta | ||
10. | keran | keransta | ||
11. | keran aktaye | |||
12. | keran garaye | |||
13. | keran helanye | |||
14. | keran dogonye | |||
15. | keran basyaye | |||
16. | keran nungaye | |||
17. | keran saldaye | |||
18. | keran semesye | |||
19. | keran yosunye | |||
20. | gara keran | |||
21. | gara keran aktaye | |||
30. | helan keran | |||
40. | dogon keran | |||
50. | basya keran | |||
60. | nunga keran | |||
70. | salda keran | |||
80. | semes keran | |||
90. | yosun keran | |||
100. | kengan | |||
101. | kengan aktaye | |||
120. | kengan gara keranye | |||
121. | kengan gara keran aktaye | |||
200. | gara kengan | |||
300. | helan kengan | |||
400. | dogon kengan | |||
500. | basya kengan | |||
600. | nunga kengan | |||
700. | salda kengan | |||
800. | semes kengan | |||
900. | yosun kengan | |||
1000. | makanga | |||
10000. | makyangé | |||
100000. | malyengé | |||
1000000. | madyungé |
Zaimki
Zaimki osobowe
Osoba | l. pojedyńcza | l. podwójna | l. mnoga | l. syngulatywna* |
1. | ís | uas | mír | yang |
2. | sún | sas | sér | nang |
3. | él | las | ár | lang |
4. | kat | kas | kór | kang |
*Liczba syngulatywna oznacza w zaimkach szeroki ogół, społeczeństwo, wspólnotę.
Partykuły
Partykuła | Funkcja | Znaczenie |
---|---|---|
-ye | łącząca | i |
ba | przecząca | nie |
ma | przeczenie czasowników | nie |
ga | twierdząca | tak |
ho | twierdząca zdaniowa | tak, więc |
da | partykuła wprowadzająca zdanie podrzędne | że |
rahe | partykuła ponaglająca | nuże, natychmiast |
-re | partykuła wzmacniająca | że |