Albärt Kvumores

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Albärt Kvumores

250px
Portret z 1748 r.

Pełne imię i nazwisko: Albärt Kurvrich Chvumores
Data i miejsce urodzenia: 18.07.1713 r., Chumelltar (duń. Hasle), Dania
Data i miejsce śmierci: 3.01.1769 r., Feisesvum (duń. Nexø), Dania
Dziedzina sztuki: Literatura piękna
Najbardziej znane dzieła Z Mierzeswumu, Wielkanoc, Kochaj mnie
Wykształcenie: Uniwersytet Kopenhaski

Albärt Kurvrich Chvumores /'al.bɛɾt 'kʉrv.ɾiχ 'χvʉ.mo.rɛs/ (ur. 18.07.1713. w Chumelltar (duń. Hasle), zm. 3.01.1769. w Feisesvum (duń. Nexø)) - bornholmski poeta, krzewiciel kultury bornholmskiej, autor tekstu hymnu bornholmskiego.

Uwaga, fikcja.


Życiorys

Młodość

Albärt Kurvrich Kvumores urodził się 18 lipca 1713 roku w rodzinnym domu jako piąty z sześciorga dzieci Adeli i Unveia Kvumoresów. Był jednym z trójki dzieci, które dożyły życia dorosłego. Kvumoresowie nie byli bardzo bogatą rodziną, jednak żyli na poziomie. Albärt został ochrzczony niedzieli 3 września 1713 r. Chodził do szkoły w Arojin, położonym ok. 10 km od rodzinnego Chumelltaru. Albärt był od małego zainteresowany literaturą. W 1728 matka przyszłego pisarza, Adela Kvumores[1], zachorowała najprawdopodobniej na raka, zaledwie kilka miesięcy później zmarła, co odbiło się na przyszłym poecie, bo to właśnie po śmierci matki zaczął pisać. Z początku powiastki o jego uczuciach, ale później zmienił rodzaj literacki na lirykę.[2] W 1732 wypłynął do Kopenhagi na studia humanistyczne na Uniwersytecie Kopenhaskim, gdzie poznał miłość swojego życia, Dunkę Kirsten Olsen. W 1738 Kvumores wrócił na rok do rodzinnego Chumelltar, i właśnie wtedy zmarł jego ojciec[3]. Właśnie wtedy, podczas tego pobytu, gdy żył w rozłące z ukochaną Kristen, napisał znany wiersz Kochaj mnie.

Emigracja

W 1739 razem z narzeczoną Kristen wyemigrowali do Budapesztu, gdzie żyli 2 lata, tam też wzięli ślub. To w Budapeszcie, w Wielkanoc 1740 r. na świat przyszła pierwsza córka małżeństwa, Neisaves[4]. Zainspirowany tamtejszym dniem, Kvumores napisał kolejny znany wiersz "Wielkanoc". Od 1741 do 1744 roku rodzina żyła w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, na Oliwie, później w Pucku. Tam urodziła im się dwójka dzieci, Jon[5] i Adela[6], nazwana po matce poety. Na polskim Pomorzu Albärt Kvumores napisał wiele wierszy opisujących tamtejsze życie i przyrodę, która go zachwycała. Tam też powstał tekst późniejszego hymnu Bornholmu Z Mierzeswumu, w końcu legendarny Mierzeswum[7] leżał na Pomorzu (tylko że bardziej na zachód).

Powrót na Bornholm

Jesienią 1844 rodzina Kvumoresów wróciła na Bornholm, do Feisesvum[8], i tam też poeta z żoną mieszkali do końca swoich żyć. Kristen, wysoko wykształcona matematyczka, została nauczycielką w miejscowej szkole, podobno była ona najlepszą nauczycielką na całej wyspie. Nauczyła się od męża j. bornholmskiego, więc rozumiała i mogła rozmawiać rownież z uczniami nie znającymi dobrze duńskiego.

Albärt w domu nauczał j. bornholmskiego, prowadził szkółkę. Ponadto dorywczo pracował jako rybak, co też inspirowało go do tworzenia wierszy. Albärt od dziecka był wierzącym katolikiem, jednak właśnie po powrocie z emigracji spobożniał i się bardziej uduchowił. Opowiadał ludziom, dlaczego katolicyzm jest lepszy od luteranizmu - nawracał miejscowych protestantów. W niedziele spędzał w kościele po kilka godzin. Zaczął rozdawać różne rzeczy, pieniądze uboższym, chociaż nie oddawał tak wiele, jak średniowieczni asceci. Oddawał tę nadwyżkę, która sprawiała, że był bogaty, by nie był bogaty a był zwykłym człowiekiem. Twórczość z ostatnich 15 lat jego życia nabrała bardzo religijnego wydźwięku, pisał również pieśni kościelne.

Ostatnie lata życia

Twórczość

Wiersze

Hymn Bornholmu

Działalność kulturowo-etnologiczna

Ciekawostki

  1. sprzedawczyni (1685-1731), wówczas 42-letnia
  2. Anegdota mówi, jakoby Kvumores kiedyś zapytany "Czemu akurat poezja?", odpowiedział: "Nie chce mi się pisać powieści, zbyt to długie i mozolne dla mnie."
  3. garncarz Unvei Jon Chvumores (1683-1738)
  4. dosł. Dobra Nowina
  5. Jon Chvumores, dentysta (1742-1825)
  6. Adela Savat (z d. Kvumores, primo voto Köller), malarka i tłumaczka, znała 9 języków (1743-1816)
  7. legendarny gród na Pomorzu, z którego miałaby się wywodzić bornholmska dynastia książęca Mierzeswumitów
  8. duń. Nexø