Ecka rodzina językowa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
−
'''Ecka rodzina językowa''', '''języki eckie''', '''języki edyckie''' ([[ęmucki|ęm.]] ''(ral')edyt'' - zawierający Etów) - grupa języków sztucznych o wspólnym pochodzeniu.
+
'''Ecka rodzina językowa''', '''języki eckie''', '''języki edyckie''' ([[ęmucki|ęm.]] ''(ral')edyt'' - zawierający Etów) - grupa języków sztucznych o wspólnym pochodzeniu stworzona przez [[User:MilyAMD|Fēlēsa]].
 +
 
 +
==Historia==
 +
: ''Poniżej przedstawiona jest historia wewnątrz projektu.''
 +
 
 +
Edycka rodzina językowa należy do grupy środkowoeuremickiej, podobnie jak rodzina darycka i maicka. Rekonstruowany język praęmucki (praecki, praedycki) prawdopodobnie był używany 2000-2500 lat wcześniej i wywodził się z języka praśrodkowoeuremickiego, używanego przed 4000-5000 laty.
 +
 
 +
Nazwa rodziny pochodzi od ęmuckiego ''Edyt'', tj. ''mający w sobie Etów'' (stęm. ''eƭytə'', pręm. *''ʔetʕut'' = *''ʔet'' - istota + *''ʕut'' - sufiks zawierania, powiązania).
 +
 
 +
Ęmuckie słowo ''syr'atkan'' (język) i ''syr'ą'' (mówić, rozmawiać; por. biał. ''ëruhu'' - przemawiać, bez. ''sirqan'' - język/etnolekt, ymn. ''suren'' - język, yeng ''sǔ'' - mówić), pochodzą od pręm. *''surʔatə-kaGə'', *''surʔaN''. Od rdzenia *''surʔa-'' jest wywodzona forma środkowoeuremicka: *''thoor-ho'', związana z [[darol|dar.]] ''darol'' i mai. ''torgasa''.
  
 
==Języki==
 
==Języki==
Linia 22: Linia 31:
 
!ęm.<br/>bezadacki
 
!ęm.<br/>bezadacki
 
!ymnicki
 
!ymnicki
 +
!mera<br/>zeta
 +
!yeng
 +
|-
 +
!colspan=8|Samogłoski czyste
 
|-
 
|-
 
!*a
 
!*a
Linia 29: Linia 42:
 
|a
 
|a
 
|e /ɛ/
 
|e /ɛ/
 +
|/ɑ~ɛ/
 +
|a
 
|-
 
|-
 
!*ə
 
!*ə
−
|ë /ə/
+
|ë /ə~ɨ/
 
|ʌ
 
|ʌ
 
|o /ɜ/
 
|o /ɜ/
 
|a
 
|a
 
|a <br/> ä /æ/
 
|a <br/> ä /æ/
 +
|/ɔ/, 0
 +
|e /ə/
 
|-
 
|-
 
!*e
 
!*e
Linia 43: Linia 60:
 
|e
 
|e
 
|y /e/
 
|y /e/
 +
|/e/
 +
|ie /e/
 
|-
 
|-
 
!*o
 
!*o
Linia 50: Linia 69:
 
|u
 
|u
 
|o <br/> ö /ø/
 
|o <br/> ö /ø/
 +
|/o/
 +
|o
 
|-
 
|-
 
!*i
 
!*i
Linia 56: Linia 77:
 
|i
 
|i
 
|i
 
|i
 +
|i
 +
|/i/
 
|i
 
|i
 
|-
 
|-
Linia 64: Linia 87:
 
|i <br/> y /ɨ/
 
|i <br/> y /ɨ/
 
|u <br/> ü /y/
 
|u <br/> ü /y/
 +
|/ʊ/, 0
 +
|u, iu /y/
 +
|-
 +
!colspan=8|Samogłoski z elementem nosowym
 
|-
 
|-
 
!*aN
 
!*aN
Linia 71: Linia 98:
 
|aw
 
|aw
 
|em /ɛm/
 
|em /ɛm/
 +
|/ɑm~ɛm/
 +
|a
 
|-
 
|-
 
!*əN
 
!*əN
Linia 77: Linia 106:
 
|ǫ /ɜɯ̃/
 
|ǫ /ɜɯ̃/
 
|aw
 
|aw
−
|am <br/> äm
+
|am <br/> äm /æm/
 +
|/ɔm/
 +
|e /ə/
 
|-
 
|-
 
!*eN
 
!*eN
Linia 84: Linia 115:
 
|ę /eɨ̃/
 
|ę /eɨ̃/
 
|ew
 
|ew
−
|ym
+
|ym /em/
 +
|/em/
 +
|ie /e/
 
|-
 
|-
 
!*oN
 
!*oN
Linia 91: Linia 124:
 
|ų /oũ/
 
|ų /oũ/
 
|uw
 
|uw
−
|om <br/> öm
+
|om <br/> öm /øm/
 +
|/om/
 +
|o
 
|-
 
|-
 
!*iN
 
!*iN
 +
|i
 +
|ĩ
 +
|į
 +
|iw
 +
|im
 +
|/im/
 +
|i
 
|-
 
|-
 
!*uN
 
!*uN
 +
|u
 +
|ỹ
 +
|ỹ
 +
|iw <br> yw /ɨw/
 +
|um <br> üm /ym/
 +
|/ʊm/
 +
|u, iu /y/
 +
|-
 +
!colspan=8|Samogłoski + *r
 
|-
 
|-
 
!*ar
 
!*ar
 
|ra
 
|ra
 
|ar
 
|ar
−
|ar
+
|ar /aɹ/
 
|ar /ɑ˞/
 
|ar /ɑ˞/
 
|er /ɛr/
 
|er /ɛr/
 +
|/ɑj~ɛj/
 +
|ā /a˥/
 
|-
 
|-
 
!*ər
 
!*ər
 +
|rë /rə~rɨ/
 +
|ʌr
 +
|or /ɜɹ/
 +
|ar /ɑ˞/
 +
|ar <br> är /ær/
 +
|/ɔj/
 +
|ē /ə˥/
 
|-
 
|-
 
!*er
 
!*er
 +
|ri <br> re
 +
|er
 +
|er /eɹ/
 +
|er /ɤ˞/
 +
|yr /er/
 +
|/ej/
 +
|iē /e˥/
 
|-
 
|-
 
!*or
 
!*or
 +
|ru <br> ro
 +
|or
 +
|ur /oɹ/
 +
|ur /u˞/
 +
|or <br> ör /ør/
 +
|/oj/
 +
|ō /o˥/
 
|-
 
|-
 
!*ir
 
!*ir
 +
|ri
 +
|ir
 +
|ir /iɹ/
 +
|ir /ɯ˞/
 +
|ir
 +
|/ij/
 +
|ī /i˥/
 
|-
 
|-
 
!*ur
 
!*ur
 +
|ru
 +
|yr
 +
|yr /ɯɹ/
 +
|ir, yr /ɯ˞/
 +
|ur, ür /yr/
 +
|/ʊj/
 +
|ū /u˥/, iū /y˥/
 +
|-
 +
!colspan=8|Samogłoski + *j
 +
|-
 +
!*aj
 +
|ai
 +
|aj
 +
|aj
 +
|e
 +
|e /ɛ/
 +
|/ɑj~ɛj/
 +
|ai /aɪ/
 +
|-
 +
!*əj
 +
|ai
 +
|ʌj
 +
|oj /ɜj/
 +
|e
 +
|ä /æ/
 +
|/ɔj/
 +
|ei /eɪ/
 +
|-
 +
!*ej
 +
|ai
 +
|ej
 +
|ej
 +
|e
 +
|y /e/
 +
|/ej/
 +
|i
 +
|-
 +
!*oj
 +
|ai
 +
|oj
 +
|uj /oj/
 +
|y /ɨ/
 +
|ö /ø/
 +
|/oj/
 +
|ei /eɪ/
 +
|-
 +
!*ij
 +
|ai
 +
|ij
 +
|ij
 +
|i
 +
|i
 +
|/ij/
 +
|i
 +
|-
 +
!*uj
 +
|ai
 +
|yj
 +
|yj /ɯj/
 +
|i <br/> y /ɨ/
 +
|ü /y/
 +
|/ʊj/
 +
|uei /weɪ/
 +
|-
 +
!colspan=8|Samogłoski + *w
 +
|-
 +
!*aw
 +
|au
 +
|av
 +
|av
 +
|af
 +
|ev /ɛf/
 +
|/ɑf~ɛf/
 +
|au /ɑʊ/
 +
|-
 +
!*əw
 +
|au
 +
|ʌv
 +
|ov /ɜv/
 +
|af
 +
|av /af/ <br/> äv /æf/
 +
|/ɔf/
 +
|ou /ɤʊ/
 +
|-
 +
!*ew
 +
|au
 +
|ev
 +
|ev
 +
|ef
 +
|yv /ef/
 +
|/ef/
 +
|ou /ɤʊ/
 +
|-
 +
!*ow
 +
|au
 +
|ov
 +
|uv /ov/
 +
|uf
 +
|ov /of/ <br/> öv /øf/
 +
|/of/
 +
|u
 +
|-
 +
!*iw
 +
|au
 +
|iv
 +
|iv
 +
|if
 +
|iv /if/
 +
|/if/
 +
|iou /iɤʊ/
 +
|-
 +
!*uw
 +
|au
 +
|yv
 +
|yv /ɯv/
 +
|if <br/> yf /ɨf/
 +
|uv /uf/ <br/> üv /yf/
 +
|/ʊf/
 +
|u
 +
|-
 +
|}
 +
 +
==Porównanie: liczby==
 +
{| class=wikitable
 +
!N.
 +
!praęmucki
 +
!białodolski
 +
!ęmucki
 +
!ymnicki
 +
|-
 +
!1.
 +
|*ʔeke, *kesə
 +
|ekk
 +
|keh
 +
|yk(a)
 +
|-
 +
!2.
 +
|*gosə
 +
|goss
 +
|guh
 +
|gon
 +
|-
 +
!3.
 +
|*ke-kosə, *ke-hosə (1+2)
 +
|keh
 +
|kekuh
 +
|kyk
 +
|-
 +
!4.
 +
|*lusə
 +
|luss
 +
|ryh
 +
|run
 +
|-
 +
!5.
 +
|*mikaGə (dłoń)
 +
|mikk
 +
|mikan
 +
|miña, min
 +
|-
 +
!6.
 +
|*xəsə
 +
|sëss
 +
|śoh
 +
|san
 +
|-
 +
!7.
 +
|*ke-xəsə (1+6) <br/> *zexə (?)
 +
|zes
 +
|keśoh
 +
|kysan
 +
|-
 +
!8.
 +
|*wesə
 +
|wess
 +
|veh
 +
|vyn
 +
|-
 +
!9.
 +
|*ke-wesə (1+8) <br/> *rinə (?)
 +
|rinn
 +
|keveh
 +
|kyvyn
 +
|-
 +
!10.
 +
|*masə
 +
|mass
 +
|mah
 +
|men
 +
|-
 +
!15.
 +
|*ke-masə-lusə (1+14) <br/> kehoN-mikaGə (3*5)
 +
|kehumikk
 +
|kemajryh
 +
|kykmiña, kykmin
 +
|-
 +
!20.
 +
|*go-N-masə
 +
|gumass
 +
|gųmah
 +
|gommen
 +
|-
 +
!25.
 +
|*go-N-masə-mikaGə (20+5) <br/> *mika-mikaGə (5*5)
 +
|gumass mikk
 +
|mikmikan
 +
|mimmiña, mimmin
 
|-
 
|-
 +
!100.
 +
|*sitə
 +
|sid
 +
|sit
 +
|sit
 
|}
 
|}
  
 
[[Kategoria:Eci]]
 
[[Kategoria:Eci]]

Aktualna wersja na dzień 20:36, 22 wrz 2011

Ecka rodzina językowa, języki eckie, języki edyckie (ęm. (ral')edyt - zawierający Etów) - grupa języków sztucznych o wspólnym pochodzeniu stworzona przez Fēlēsa.

Historia

Poniżej przedstawiona jest historia wewnątrz projektu.

Edycka rodzina językowa należy do grupy środkowoeuremickiej, podobnie jak rodzina darycka i maicka. Rekonstruowany język praęmucki (praecki, praedycki) prawdopodobnie był używany 2000-2500 lat wcześniej i wywodził się z języka praśrodkowoeuremickiego, używanego przed 4000-5000 laty.

Nazwa rodziny pochodzi od ęmuckiego Edyt, tj. mający w sobie Etów (stęm. eƭytə, pręm. *ʔetʕut = *ʔet - istota + *ʕut - sufiks zawierania, powiązania).

Ęmuckie słowo syr'atkan (język) i syr'ą (mówić, rozmawiać; por. biał. ëruhu - przemawiać, bez. sirqan - język/etnolekt, ymn. suren - język, yeng sǔ - mówić), pochodzą od pręm. *surʔatə-kaGə, *surʔaN. Od rdzenia *surʔa- jest wywodzona forma środkowoeuremicka: *thoor-ho, związana z dar. darol i mai. torgasa.

Języki

Pochodzące od języka praęmuckiego, używane w świecie Gruszek Na Wierzbie:

  • białodolski - wywodzi się od starobiałodolskiego, stanowi odrębną gałąź;
  • staroęmucki - drugi, obok starobiałodolskiego, potomek praęmuckiego;
  • ęmucki ogólny - główna odmiana nowoęmuckiego, wywodzi się z dialektów wiejskich, szczególnie zachodnich i południowych;
  • ęmucki bezadacki - odmiana stołeczna, wywodzi się z gwar miejskich;
  • ymnicki - odłączył się w okresie wczesnego średnioęmuckiego, czasem uważany za odmianę ęmuckiego.

Języki spoza fikcyjnego świata, głównie wywodzone od nowoęmuckiego:

  • yeng - przeróbka ęmuckiego na podobieństwo języka chińskiego mandaryńskiego;
  • mera zeta - język mera oparty częściowo na ęmuckim.

Dźwięki

Samogłoski

pra-
ęmucki 		biało-
dolski 		staro-
ęmucki 		ęmucki ęm.
bezadacki 		ymnicki mera
zeta 		yeng
Samogłoski czyste
*a a a a a e /ɛ/ /ɑ~ɛ/ a
*ə ë /ə~ɨ/ ʌ o /ɜ/ a a
ä /æ/ 		/ɔ/, 0 e /ə/
*e e e e e y /e/ /e/ ie /e/
*o o o u /o/ u o
ö /ø/ 		/o/ o
*i i i i i i /i/ i
*u u y y /ɯ/ i
y /ɨ/ 		u
ü /y/ 		/ʊ/, 0 u, iu /y/
Samogłoski z elementem nosowym
*aN u ã ą /aɨ̃/ aw em /ɛm/ /ɑm~ɛm/ a
*əN u ʌ̃ ǫ /ɜɯ̃/ aw am
äm /æm/ 		/ɔm/ e /ə/
*eN i
e 		ẽ ę /eɨ̃/ ew ym /em/ /em/ ie /e/
*oN u õ ų /oũ/ uw om
öm /øm/ 		/om/ o
*iN i ĩ į iw im /im/ i
*uN u ỹ ỹ iw
yw /ɨw/ 		um
üm /ym/ 		/ʊm/ u, iu /y/
Samogłoski + *r
*ar ra ar ar /aɹ/ ar /ɑ˞/ er /ɛr/ /ɑj~ɛj/ ā /a˥/
*ər rë /rə~rɨ/ ʌr or /ɜɹ/ ar /ɑ˞/ ar
är /ær/ 		/ɔj/ ē /ə˥/
*er ri
re 		er er /eɹ/ er /ɤ˞/ yr /er/ /ej/ iē /e˥/
*or ru
ro 		or ur /oɹ/ ur /u˞/ or
ör /ør/ 		/oj/ ō /o˥/
*ir ri ir ir /iɹ/ ir /ɯ˞/ ir /ij/ ī /i˥/
*ur ru yr yr /ɯɹ/ ir, yr /ɯ˞/ ur, ür /yr/ /ʊj/ ū /u˥/, iū /y˥/
Samogłoski + *j
*aj ai aj aj e e /ɛ/ /ɑj~ɛj/ ai /aɪ/
*əj ai ʌj oj /ɜj/ e ä /æ/ /ɔj/ ei /eɪ/
*ej ai ej ej e y /e/ /ej/ i
*oj ai oj uj /oj/ y /ɨ/ ö /ø/ /oj/ ei /eɪ/
*ij ai ij ij i i /ij/ i
*uj ai yj yj /ɯj/ i
y /ɨ/ 		ü /y/ /ʊj/ uei /weɪ/
Samogłoski + *w
*aw au av av af ev /ɛf/ /ɑf~ɛf/ au /ɑʊ/
*əw au ʌv ov /ɜv/ af av /af/
äv /æf/ 		/ɔf/ ou /ɤʊ/
*ew au ev ev ef yv /ef/ /ef/ ou /ɤʊ/
*ow au ov uv /ov/ uf ov /of/
öv /øf/ 		/of/ u
*iw au iv iv if iv /if/ /if/ iou /iɤʊ/
*uw au yv yv /ɯv/ if
yf /ɨf/ 		uv /uf/
üv /yf/ 		/ʊf/ u

Porównanie: liczby

N. praęmucki białodolski ęmucki ymnicki
1. *ʔeke, *kesə ekk keh yk(a)
2. *gosə goss guh gon
3. *ke-kosə, *ke-hosə (1+2) keh kekuh kyk
4. *lusə luss ryh run
5. *mikaGə (dłoń) mikk mikan miña, min
6. *xəsə sëss śoh san
7. *ke-xəsə (1+6)
*zexə (?) 		zes keśoh kysan
8. *wesə wess veh vyn
9. *ke-wesə (1+8)
*rinə (?) 		rinn keveh kyvyn
10. *masə mass mah men
15. *ke-masə-lusə (1+14)
kehoN-mikaGə (3*5) 		kehumikk kemajryh kykmiña, kykmin
20. *go-N-masə gumass gųmah gommen
25. *go-N-masə-mikaGə (20+5)
*mika-mikaGə (5*5) 		gumass mikk mikmikan mimmiña, mimmin
100. *sitə sid sit sit
Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Ecka_rodzina_językowa&oldid=5241”